Þjóðviljinn - 22.08.1951, Blaðsíða 1

Miðvikudagur 22. ágúst 1951 — 16. árgangur — 189. tölublað
Indónesíska ríkisstjórnin hef-
ur látið handtaka 200 menn á
Austur-Java. Flestir hinna hand
teknu eru Kínverjar. Handtök-
urnar eru áframliald á þeim
aðgerðum, sem stjórnin hóf dag
inn fyrir þjóðhátíðardag Indó-
nesa með handtöku 16 þing-
manna og tugs óbreyttra borg-
ara í höfuðborginni Jakarta.
3
Stokes sefur Mossadegh úrslitakosti
helmfar svar fyrir liádegf í dag
7a//ð er vist að samningar um oliudeilu
Breta og Iransmanna fari ut um þúfur
Fréttaritarar í Teheran söaðu í gærkvöld, að
þar væri talið víst að samningar stjórna Bretlands
og Irans um oliudeiluna væru farnir út um þúfur
Brezki ráðherrann Stokes tilkynnti í gær, að ef
Mossadegh íorsætisráðherra Irans, gengi ekki að
úrslitakostum hans fyrir hádegi í dag, hefði hann
ekki meira í Teheran að gera og færi þegar í stað
heim til London.
Áður í gær tilkynnti brezka
sendiráðið i Teheran, að Stokes
hefði tekið aftur tillögur þær
í átta liðum, sem hann bar
fram um lausn olíudeilunnar.
Hefði Mossadegh hafnað þrem-
ur af liðunum í tillögum Stokes,
þeim sem vörðuðu skiptingu á-
góðans af sölu iranskrar olíu og
yfirstjórn olíusölunnar;
Skömmu eftir að þessi tilkynn
ing var birt sagði Stokes blaða-
mönnum, að úrslitakostir sínir
til Iransstjórnar væru þeir, að
hún samþykkti að brezkir starfs
menn við olíuhreinsunarstöðina
í Abadan störfuðu undir stjórn
brezks forstjóra. Bætti hann því
við, að liann hefði — þótt sér
þætti leitt — komizt að þeirri
niðurstöðu, að iranska stjórnin
myndi ekki samþykkja neitt það
fyrirkomulag, sem gerði brezk-
um sérfræðingum fært að starfa
áfram í Abadan, enda þótt
Mossadegh forsætisráðherra
hefði lagt mikla áherzlu á
að stjórn sín vildi að þeir störf
uðu áfram við olíuvinnsluna.
Marizt hart í
Austur-Kóreu
Bandaríska herstjórnin játaði
í “gær, að hersveitir hennar
mættu öflugri mótspyrnu í hinni
„takmörkuðu sókn“, sem til-
kynnt var í fyrradag áð þær
hefðu hafið á 40 km kafla á
austurvígstciðvunum. Alþýðuher
inn hefur gert hörð gagnáhlaup
og játa Bandaríkjamenn, að
hann hafi tekið tvær mikilvægar
hæðir af kóreskum lepphersveit
um. Bandariskir flugmenn
skýra frá miklum liðsflutning-
iim til alþýðuhersins á þessum
slóffum.
Gromiko á Isið til
San Francisco
Sovétsendinefndin á friðarráð
stefnuna við Japan í San Franc-
isco kom til Parísar í gær. 1
nefndinni eru 33 menn undir
forystu Andrei Gromiko, áð-
stoðarutanrikisráðherra. Nefnd
in fer frá Cherbourg áleiðis til
Bandaríkjanna í dag á brezka
hafskipinu Queen Elizabeth.
Brottflutningi brezkra olíusér-
fræðinga frá Suður-Iran er nú
hraðað sem mest.
Fréttaritarar í London segja,
að horfurnar á að engir samn-
ingar takist í Teheran hafi sett
brezku stjórnina í mikinn
vanda. Attlee kom frá sveita-
setri sínu til London í gær til
að halda stjfund um olíudeil-
una. Fundinn sátu auk ráðherr-
anna Slessor yfirmaður brezka
flughersins og Sir William
Frazer, forstjóri Anglo Iranian.
brezka olíufélagsins, sem haft
hefur með höndum olíuvinnsl-
una í Iran.
Hugðflst myrða
alla Hashemíta
Opinberi ákærandinn í réttar-
höldunum yfir þeim tíu mönn-
um, sem ákærðir eru fyrir að
hafa staðið að morðinu á
Abdullah Jórdanskonungi, las í
réttinum í Amman í gær játn-
ingu eins sakborninganna. Skýr
ir hann frá því, að morð
Abdulla hafi átt að vera upp-
haf á útrýmingu konungsætt-
ar Hashemita, sem situr við
völd í Jórdan og Irak. Næst á
eftir Abdullah var ætlunin að
kála ríkisstjóranum og for-
sætisráðherranum í Irak. Azz-
am Pasha, hinn egypzki aðal-
ritari Arababandalagsins, var
einnig á aftökulista hermdar-
verkasamtaka þessara.
Truman undirbýr hernað-
arbandalag við Franco
Bandaríkjastjórn tilkynnti í gær, að tvær sendinefnd-
ir frá henni væru á leiö til viðræðna viö fasistastjórn
Francos á Spáni.
Landvarnaráðuneytið til-
kynnir, að sjö manna sendi-
nefnd frá bandarísku yfirher-
stjórninni sé á leið til Spán-
ar. I nefndinni, sem ráðuneytið
segir að eig að „litast um“ á
Spáni, eru foringjar úr landher,
flota og flugher. Fyrir nefnd-
inni er flughershöfðinginn
Spry. Ráðuneytið lýsir yfir, að
för nefndarinnar sé árangur af
þeim viðræðum, scm Sherman,
yfirforingi Bandaríkjaflota,
átti við Franco í sumar.
Bandarísk blöð skýrðu frá
því, að erindi Shermans hefði
verið að semja við fasistastjórn
ina spönsku um afnot Banda-
ríkjunum til handa af flug-
völlum og flotastöðvum á
Spáni. I staðinn vildi Franco fá
efnahagslega og hernaðarlega
aðstoð og hernaðarbandalag
við Bandaríkin.
Samtímis og þessi hernaðar-
sendinefnd verður á Spáni op-
inber nefnd bandarískra efna-
hagssérfræðinga. Eiga þeir að
kynna sér þarfir spansks at-
vinnulífs, einkum þó járnbraut-
anna, fyrir bandaríska aðstoð.
Þegar Sherman flotaforingi hóf
viðræður sínar við Franco mót-
mæltu stjómir Bretlands og
Frakklands því af ótta við al-
menningsálitið í löndum sín-
um, að Franco yrði gerður að
aðila að hernaðarsamvinnu
Vesturveldanna. Augljóst er,
að Bandarikja stjórn ætlar sér
að láta þau mótmæli, sem vind
um eyru þjóta.
í gær hófst í Nairobi í brezku
nýlendunni Kenya í Austur-
Afriku ráðstefna um hernaðar-
samvinnu í Afriku. Sitja ráð-
stefnuna fulltrúar frá Bretlandi,
Frcikklandi, Belgiu, Portúgal,
S-Afriku og Etíópíu.
Þetta eru frönsku ráðherrahjónin Yvonne og Pierre Chevallier.
Þegar Pierre kom heim daginn eftir að hann var skipaður að-
stoðarráðherra i nýmyndaðri stjórn Plevens, skaut Yvonne
hann til bana, hringdi til Iögreglunnar og tilkynnti, að hún
væri að enda við að myrða bónda sinn. Hún kvaðst hafa gert
þetta vegna þess að hann hefði Iátið mðtorð sín ganga fyrir
öllu öðru og ekki komið heim nema endrum og eins
Almenn lífskjaraskerðing af-
leiðing hervœðingarinnar
Hægri foringjar brezka Alþýousambandsins þora
ekki íengur að siyðia kaupferadingarsiefnu
ríkissijórnarinnar
Stjórn brezká alþýöusambandsins segir í ársskýrslu
sinni, að hervæöingin muni hafa í för meö sér almenna
skeröingu á líískjörum fólks í Bretlanöi.
Hægri kratarnir í .sambands-
stjórninni segja í skýrslu sinni,
sem lögð verður fyrir þing Al-
þýðusambandsins í Blackpool í
haust, að vegna ört hækkandi
verðlags sé það í alla staði eðli
legt að verkalýðsfélögin krefj-
ist hærra kaups fyrir meðlimi
sína. Er þetta í fyrsta skipti
eftir strí'ð, sem Alþýðusam-
bandsstjórnin víkur frá þeirri
stefnu brezku ríkisstjórnarinn-
ar, að halda kaupgjaldi bundnu.
Er andstaða verkamanna gegn
þeirri stefnu orðin svo öflug,
að sambandsstjórnin hefur ekki
þorað annað en breyta um af-
stöðu.
Gróði vaxið helmingi
meira en Iaun.
1 skýrslunni er rakin i stór-
Eldur í mótorskipinu „Birkir'1
Skipshöfnin bjargaðist um borð í enskan togara
Siglufirði í gærkvöld. Frá fréttar. Þjóðv.
1 morgun, milli kl. 8—9, heyrðist hingað neyðarkall
frá mótorskipinu „Birki“ Re 74. Hafði komið upp eldur í
skipinu, sem var þá statt á Skagagrunni á leið suður.
Varðskipið fEgir er var statt á Siglufirði, lagði þegar af
stað „Birki“ tii aðstoðar.
Nokkru semna fréttist að skipshöfnin væri öll kom
in úr skipinu og hel'ði bjargast um borð í enskan togara,
sem var skimmt frá. Greinilegar fregnir hafa ekki enn
borizt liingað um þennan atburð, en í kvöld fréttist að
skipshöfnin væri komin til Skagastrandar og að Ægir
væri á Ieið þangað með ,3>rki“ í togi.
um dráttum þróunin í brezkunl
efnahagsmálum frá því í júní
í fyrra til jafnlengdar í ár. Seg-
ir þar, að heildsöluverð hafi á
því tímabili hækkað um 24%.,
smásöluverð um 10%, gróði
fyrirtækja um 24% en kaup-
gjald áðeins um 12%.
Sambandsstjórn leggur til að
ríkisstjórnin herði verðlagseftir
lit, auki niðurgreiðslur á verðl
neyzluvarnings og setji laga-
hömlur við úthlutun gróða til
hluthafa í einkafvrirtækjum.
Ályktunarorðin í skýrslu sam
bandsstjórnarinnar eru, að Bret
ar eigi framundan tímabil efna-
hagslegra og félagslegra erfið-
leika.
5. fixndur
uudirnefud-
ariiiiiar
Undirnefnd vopnahlésnefnd-
arinnar í Kóreu, sem ræðir
vopnahléslínu þverf yfir landið,
íkom saman á fimmta fund
sinn í Kaesong i gær. Fundur-
inn stóð i tvo klukkutima. Enn:
er öllvi haldið vandlega leyndu
um störf nefndarinnar. Joy
flotaforingi, formaður banda-
rísku vopnahlósnefndarinnar,
kom til Tokyo í gær og ræddi
við bandaríska yfirhershöfð-
ingjann Ridgway. Að fundinum
loknum fór Joy aftur til Kóreu.