Þjóðviljinn - 20.05.1952, Blaðsíða 5

4) — ÞJÖÐVILJINN — Þriðjudagur 20. maí 1952
þlÓflVILIINN
Útgefandí Sameiningarflokkur alþýðu ,— Sósíaliataflokkurlnn.
Rltstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttaritstjóri: Jón Bjarnason.
Blaðam.: Arl Kárason, Magnús Torfl Ólafsson, Guðm. Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7600. (3 línur).
Askrtftarverð kr. 18 á mánuði i Reykjavik og nágrenni; kr, 16
annaretaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðvlljans h.f,
Dýrtíðin og Benjamín
Þegar sérfræðingar ríkisstjórnarinnar, Benjamín Eiríksson
og Ólafur Björnsson voru að undirbúa gengislækkunina héldu
þeir því statt og stöðugt fram að sú dýrtíðaraukning sem gengis-
lækkunin orsakaði færi aldrei fram úr 11—13%. Andstæðingar
málsins sýndu hinsvegar fram á það með sterkum rökum að hér
væri um fullyrðingu eina og falsrök að ræða. Gengislækkunin og
þær ráðstafanir sem ríkisstjórnin hefði í hyggju í sambandi við
hana myndi hleypa ægilegri dýrtíðarskriðu yfir landsmenn en
nokkru sinni fyrr.
Reynslan heful’ nú skorið á óvéfengjanlegan hátt úr þessari
deilu. Fullyrðingar Benjamíns og Ólafs, sem áttu þó að nafninu
til að vera byggðar á vísindalegri þekkingu og nákvæmum út-
reikningi á afleiðingum gengislækkunarinnar hafa ekki reynzt
haldbetri en það, að hin margfalsaða gengislækkunarvísitala er
r.ú komin upp í 150 stig. Og geta menn þá farið nærri um hvernig
útkoman væri hefði verið fylgt réttum leikreglum við útreikning
dýrtíðaraukningarinnar og vísitölunnar í stað þess að beita
„vísindalegum“ og útspekuleruðum benjamínsaðferðum við út-
reikning hennar til þess að hafa eðlilegar dýrtíðaruppbætur af
launþegum. Vissulega stæðu falsanir og skekkjup Benjamíns og
Ólafs þá í enn skýrara ljósi en þær gera nú og skox-tir þó ekki
á að þeir hafi orðið sér-eftirminnilega til skammar.
Hagspeki Benjamíns og Ólafs hefur orðið þjóðinni dýr. Ráð
þcirra hafa ekki aðeins haft í för með sér stórlega aukningu dýr-
tíðar og orðið til þess að stolið hefur verið stórum fjárfúlgum
af verkalýð og öðrum launþegum með hinum falsaða vísitöluút-
reikningi. í kjölfarið hefur fylgt sívaxandi atvinnuleysi og sú
hringavitleysa í innflutningi og verzlunarháttum sem á eftir að
scgja til sín á margan hátt. Fyrir tilstilli hins bandaríska ráð-
gjafa Benjamíns Eiríkssonar mun þjóðin verða að búa um lang-
an tíma við óhagstæðara verðlag á mörgum nauðsynjum en flest-
ar aðrar þjóðir. Á bátagjaldeyriskerfið mikinn þátt í þessu, en
það er eins og kunnugt er tekið upp eftir ráðleggingu Benja-
míns. Til viðbótar hefur svo síðustu mánuðina orðið verulegt
verðhrun á ullar- og baðmullarvörum á heimsmarkaðinum. En
snilli og framsýni Benjamins hefur m.a. sýnt sig í þvi að hann
lét á síðasta ári kaupa inn vefnaðarvöru fyrir geysilegar fjár-
hæðir einmitt meðan verðið var óhagstæðast. Hafa þannig
safnazt fyrir svo miklar birgðir af sumum vefnaðarvörútegund-
um að talið er að þær nægi í heilan áratug. Hefur þessi hag-
speki Benjamíns að sögn fróðustu manna á sviði verzlunarinnar
kostað þjóðina marga milljóna tugi og eru þó ekki öll kurl komin
til grafar. Verzlanirnar sitja uppi með mikið magn af þessari
rándýru vöru og sjá ekki fram á annað en gjaldþrot verði sama
vara á hinu lækkandi verði flutt til landsins.
Þannig hefur glópska og þekkingarleysi Benjamins Eiríkssonar
og aðst.oðarmann<? hans, Ólafs Björnssonar, á öllum sviðum
orðið þjóðinni fjötur um fót. Öll efnahagsstarfsemi þjóðarinnar
er sjúk og gengin úr skorðum. Hvert sem litið er blasa við af-
lelðingar þeirrar óheillastefnu sem Framsóknarflokkurinn og
Sjálfstæðisflokkurinn hafa fylgt samkvæmt ráðleggingum eða
beinum . fyrirskipunum hins bandaríska embættismanns, sem
í-kortir alla raunhæfa þekkingu á högum og þörfum þjóðarinnar.
Það e.r því ekki undaregt' þótt Benjamín Eixiksson fiimi van-
mátt sinn til að standa þjóðinni réikningsskap á því öngþveiti
scm stefna. hans og þjónustusemi stjómarflokkanna við hana
hefur leitt yfir íslenzkan almenning. Og svo þykist þessi óhappa-
iraður og brjóstumkennanlegi giópur til þess kjörinn að fræða
íslenzka alþýðu um hve hún búi við gíæsileg lífskjör samanbor-
ið við það fólk sem er án bandarískra ráðlegginga um rekstur
atvrnnuvega sinna og efnahagsstarfsemi en stendur í þess stað
á eigin fótum, laust við hverskonar arðrán og afætur sem lifa
á svita og striti hins vinnandi fólks í hverju auðvaldslandi ver-
aldarinnar. En hverjum er ætlað að trúa slíkum falsara? Og
hver skyldi taka upplýsingar þess manns alvarlega,' sem stað-
inn er að því að hafa ekki aðeins reiknað allt vitlaust sem hann
hefur komið nærri, heldur og að hafa gert sig sekan um þau af-
glöp sem hér hafa verð gerð að umtalsefni og gera óhjákvæmi-
lega eitt af tvennu: að leiða uppgjöf og fjárhagslegt gjaldþrot
yfir fjölmörg verzlunarfyrirtæki iandsins eða neyða margpíndan
almenning til að búa um langt skeið við verðlag á nauðsynjavör-
um, sem er iangt fyrir ofan það sem þekkist í öllum nálægum
löndum.
Eitt er óyggjandi. Dýr verður Benjamín orðinn íslenzku þjóð-
inni þegar rei'kningarnir yfir ráðsmennsku hans alla verða end-
anlega gerðir upp.
Jörðin og lömbin — Hagmðíiska stúdenta -
R. Hansen — Háskólalóðin enn
Gunnar
'EFNU SINNI voru bændur.
Þeir voru kúgaðir af kaup-
mannavaldi. Bændurnir sáu,
að við svo- búið mátti ekki
standa og þeir ákváðu að
nota sér hin gömlu sannindi,
að fólk getur verið án kaup-
manna, en kaupmenn ekki án
fólks. Það varð upphaf sam-
vinnuhreyfingar á íslandi. Þá
var sagan hálf.
★
NÚ LEIÐ OG BEBE). Sam-
vinnuhreyfingunni óx fiskur
um hrygg og kaupmenn
sleiktu sár sín en fengu ekki
rönd við reist. Samvinnu-
hreyfingin kom mönnum sín-
um á þing þar sem þeir réðu
ráðuim þjóðarinnar. Að aftokn-
um þ ingum fóru mennimir
heim til að yrkja jörðina. Er
tímar liðu eignaðist hreyfing-
in blað, sem var helgað. jörð-
inni og lömbunum og sam-
vinnuhreyfingin var orðin ein-
hver voldugasta hreyfing á
landinu. Nú hættu mennimir
brátt að mega vera að því
að fara heim milli þinga til
þess að yrkja jörðina. Þeir
sendu skilaboð heim í hrepp-
inn að þeit væru svo önnum
kafnir við að þjóna samvinnu
hreyfingunni, að þeir yrðu að
vera í Reykjavík. En þeir
héldu áfram að skrifa um
jörðina og lömbin í blaðið.
og bændur lásu blaðið og
voru ánægðir með menr.ina.
RíklHsklp
Hekla verður t Molde í dag.
Esja er á Austfjörðum: á suður-
leið. Skjaldbreið fór frá Rvík kl.
21. í gærkvöldi til Húnaflóa,
Þyriil cr í F,vík. Oddur er á leið
. frá Akureyri til Rvíkur.
Flugfélag Islands
I dag erður flogið til Alc., Ve.,
Bljonduóssl jSauðáritróks, Bildu-
dals, Þingeyrar og Flateyrar. Á
morgun til'Ak., Ve., ísafj., Hólma-
víkur, Hellissands og Siglufj.
Þfiðjuda'gur 20. .mai 1052
ÞJOÐVTUINN
(5
ið út ljóðabækur sé ekki þar
með víst að þeir fáist ekki
við yrkingar (í kyrfþey nátt- Rafmagnstakmörkunln á morgun
úrlega). Kannske dunda þeir
eitthvað við að yrkja og lesa
greyin, þegar þeir eru ekki áð
syngja „gaudeamus“. Skyldi
það vera rétt að við séum að
missa út úr landinu jafn á-
gætan mann og Gunnar R.
Hansen vegna þess að hann
fær hér ekki nægilegt að
gera? Og hvað í ósköpunum
líður Háskólalóðinni ?
Hlíðarnar, Norðurmýri, Rauðar-
árholtið, Túnin, Teigarnir, íbúðar-
hverfi við Laugarnesv. að Klepps-
vegi og svæðið þar norðaustur af.

ur þann 18.
starfsmaður
Hjónunum Lilju
Stefánsdóttur og
Sigurði Sæmund-s-
syni Sogabletti 6
víð Sogaveg, fædd-
ist 16 marka son-
þ. m. Siguröur er
við Mjólkurstöðina.
Næturvarzla í Reykjavíkurapóteki.
Sími 1760.
Læknavarðstofan Austurbæjarskól-
anUm. Sími 5030. Kvöldvörður og
næturvörður.
lslenzkur iðnaður sparar dýr-
mætan erlendan gjaideyri og
eykuv verðmæti útflutningsins.

.Þriðjudagur 20. maí (Basila). 141.
dagur ársins. Tungl í hásuðri kl.
9.37. — Árdegisflóð kl. 15.12. —
Lágfjara kl. 9.02 og 21.24.
EIMSKIP.
Brúarfoss fór frá Rotterdam 18.
þm. til Rvíkur. Dettifoss fór frá
Isa.firði í gær til Bolungavíkur,
Súgandafjarðar, Flateyrar, Bíldu-
dals og Patreksfjarðar. Goðafoss lestur: Hannes Jónasson les frum-
er í Rvík. Gullfoss £ór frá Leith ort ljóð. f) piinsöngur: Jón Gunn-
í gær til Rvíkur. Lagarfoss fer laugsson syngur.
frá Gdynia á morgun til Ála- Gunnlaugur
19.30 Tónleikar:
Óperettulög (pl.)
20.30 Dagskrá frá
Siglufirði: a) Kór-
söngur: Karlakór-
inn Vísir syngur;
Haukur Guðlaugsson stjórnar. b)
Ræða (Jóhann Jóhannsson skóla-
stjóri). c) Kórsöngur: Kirkjukór
Siglufjarðar syngur; Páll Erlends-
son stjórnar. d) Einsöngur: Dani-
el Þórhaússon syngnr. e) Upp-
borgar og Gautaborgar. Reykja-
foss er í Kotka. Selfoss fór frá
Akureyri i gær til Húsavikur og
Það varð brátt ekki örsrrant QautaboVgar. Tröilafoss er í N.Y.
Foldin fór frá Reyðárfirði 18.
þm. til Rvíkur. Vatnajökull lest-
ar í Antverpen til Rvíkur.
um að einn og einn- samvinnu
þingmaðu,r væri farinn að sjást
stíga upp í lúxusbíl kaup-
mannsins, eða kaupmaðurinn
væri farinn að slá á öxí sam-
Sambandsskip
Hvassafell losar. timbur á Vest-
á Norðurlandi. Jökulfeli losar og
lestar á Eyjafjarðarhöfnum..
vinnumannsins Og segja laxi, urlandi. Amarfell losar timbur
en það var ekki að marka.
Úr þessu varð þröunin ör.
Þeir sem áður fóru heim milli
þinga til að yrkja jörðina,
‘dustuðu nú af sér mosann,
settust að í dýrum höflum og
óku sínum eigin bfhnn. Þeir
klöppuðu á öxl kaupmann-
anna eina og kaupmennirnir.
á þeim og báðir sögðu laxi.
Samt senda þeir enn skhaboð-
heim í hreppinn, einkum í
nánd við kosningar. Blaðið
skrifar bændum enn um jörð-
ina og lömbin, einkum í nánd
við kosningar,
★
g) Upplestur:
Hjálmarsson les
frumort ljóð. h) Einsöngur: Sig-
urjón Sæmundsson syngm'. Enn-
fremur dægurlög o.fl. 22.00 Frétt-
ir og veðurfregnir. — Frá iðn-
sýningunni (Sveinn Guðmunds-.
son forstjóri, form. sýningar-
nefndar). 22.20 Kammertón’eikar
(pl.) a) Tríó nr. 1 í fis-moll eft-
ir César Franck (Belgíska hirð-
tríóið leikur). b) Svíta fyrir fimm
hljóðfæri op. 91 eftir d’Indy (Par-
ísar-kvintettinn leikur. Dagskx'ár-
lok kl. 23.00.
Sundnámskeið
Sundnámskeið eru að hefjast í Sundhöll
Reykjavíkur. — Uppl. í síma 4059.
ÞESS Á MILLI er það ekki
svo „sveitó“. Það skrifar líka
bændum um kvennafar yfir-
stéttarinnar útí löndum, því
eitthvað verða bændur að
vita urá þa'ð, livað er að ger-
ast í heiminum. Samvinnu-
menn eru nefnilega svo mikl-
ir heimsborgarar orðnir.
Mönnum sem fást við kyn-
bætur hlýtur að vera gott að
vita eitthvað um kynlíf jafn
kynbætts manns og t. d. Svía-
kóngs, annars mundi blaðið
varla eyða í það síðu. Þróun
samvinnuhreyfingarinnar á
íslandi heldur áfram og
brátt er sagan öll.
★
STÚNDENT KOM að máli við
mig og vildi bera í bætifláka
fyrir stéttarbræður sína í
skáldskapixum. Sagði hann að
þótt bækur ungu skáldanna
seljist svona lítið, sé ekki þar
með sagt að stúdentar lesi
þær ekki (þeir fá þær á safn-
inu náttúrlega.) Enn fremur
sagði hann að þótt svona fá-
ir. úr hópi stúdenta hafi gef-
HerÖum sóknina gegn samsæri íslenzku auöstéftarinnar
Alþýða heimsins vann stóra
sigra yfir au'ðvaldinu í siðasta
stríði. Alþýðan á íslandi sótti
margvlslegar kjara- og réttar-
bætur í greipar íslenzka auð-
valdsins í lok síðasta stríðs.
Viðbrögð lxeimsauðvaldsins
gegn sigrum alþýðunnar voru
þau að endurvekja myrkustu
öflin, sem auðvaldsheiminn
byggðu. Þessi öfl áttu sér eðli-
lega höfuðstöðvar þar sem
kapitalisxninn var sterkastur, í
(Bandaríkjum Norður Ameríku.
En í Ixverju landi átti það sér
bandamenn. Hvar sem auðstétt
var, hvar sem hópur Hxanna
lifði- á vinnu alþýðunnai’, og
lii-amsaði til sín gróða og lífs-
gæði á 'kostnað fátækra maxma,
þar mundi heimsauðvaidið
finna. nægilega spillta yfirstétt-
arklíku til þess að stofnsetja
útibú. Þar mundu finnast nægi-
lega margir menn, sem meira
mátu aðstöðuna til arðráns á
kostnað landa sinna, meira
mátu gróða sinn af striti al-
þýðunnar, meira mátu völdin
yfir fólkinu og auði þjóðar sinn-
ar en sjálfstæði hennar og
frelsi.
ísland var engin undantekxi-
ing.
Á íslandi höfðu verklýðs-
samtökin unnið stóra sigra. Al-
þýðan hafði nægilegt til hnífs
og skeiðar, hún gat fengið sér
ný föt og hafði von um sæmi-
legt húsnæði. Hún hafði brotið
af sér fjötra gerðardómslag-
anna. Hún var í hættulegri sókn
inn á sérréttindasvið auðstétt-
arinnar, sókn til þolanlegra lífs-
kjara.
Þegar kallið ikom, kallið frá
aðalstöðvum heimskapitalism-
ans, káliið frá ■ Bandaríkjum
Norður Ameríku, kallið um að
Sameinast gegn því fólki, sem
hugðist nota lífsgæði jarðar
fyrir sig og sína, — þá brugð-
ust íslenzku auðstéttarpeðin
fljótt við. Það var styi’kur, sem
þau vantaði. Þau áttu að vísu
lögreglu, sakadómara og
Hæstarétt. En allt þetta var
svo iítilsmegandi, ef fólkið
var samtaka og vildi eitthvað
annað en þeir. Það hafði sýnt
það með hækkuðu kaupgjaldi,
gerðardómslögunum, átta
stunda vinnudeginum, orlofs-
lögunum, tryggingarlöggjöfinni
og á mörgum fleiri sviðum.
Hversu sjálfsagt var það
ekki að taka höndum saman
Yið auðstéttarsamherjana í
öðrum löndum' til þess að vinna
bug á þessum sameiginlega
heimtufreka óvini, alþýðunni.
Hún heimtaði frelsi í Indónesíu,
RœS Sfefáns ögmundssonar á mótmœla-
fundinum i Ausfurbœjarbóii 16. mai s.l.
gegn fangelsisdómum Hœstaréftar
30.-marz málunum
i
frelsi til að verða ekki drepin
úr þrældómi, — hún heimtaði
mat á Indlandi, frið og mat í
Kína, í Afríku vildu dökkir v4ra
taldir til sama dýraflokks og
þeir hvítu, á ítalíu stóð barátt-
an um vinnu, brauð og stafróf-
ið og á íslandi vildu menn hafa
átta stunda vinnudag, orlof, ný
föt og sæmilegt húsnæði.
Það varð að spyrna við fótum.
Þessar kröfur boðuðu gífurlegt
auðtjón, valdatjón, lífsþæginda-
tjón fyrir þá ríku. Þessvegns
var myndað bandalag hinne
ríku, með útibúum 1 öllum lönd-
um auðmannanna — og útibúi
á íslandi.
Það varð að mynda sterk sam
tök auðvaldsaflanna, sem gætu
barið niður alþýðuna.
Það yrði að vera eiriskonar
heimslögregla með aðstoðarliði.
sem gæti stutt hina marggylltu
mannfélagshöll auðvaldsins. En
nú dugðu engar kylfur, hvorki
úr gúmmí né tré. Það varð að
beita sterkustu morðvopnum.
sem til voru og búa til ný. Og
þau slcyidu ekki aðéins notuð í
bai'dögum við alþýðuna, heldur
líka í samningum við hana.
En það var dálítill vandi að j
'koma iþessum samtökum fyrir
í öllum löndum. Alþýðan var
tortryggin um góða meiningu
auðstéttanna og alveg sérstök-
um aðferðum varð að beita við
þjóð eins og Islendinga, sem
ekki hafði borið vopn öldum
saman og átti alla sina styrj-
aldarfortíð í bókmenntum sín-
um.
Mönmmum í aðalstöðvunum
var því gert það skiljanlegt, að
hér yrði að ráða ráðum með
sérstökum hætti. Það yrði að
fara vel að Islendingum.
Snemma létu auðmennimir í
höfuðstöðvunum það boð út
ganga að þeir ætluðu að gerast
einskonar Samverji alls heims-
ins, græða sár allra vestrænna
þjóða og verja þær fyrir hugs-
anlegum ái'ásum af hendi þeirra
austrænu, en svo voru allar þær
þjóðir kallaðar, þar sem alþýð-
an hefur gert ráðstafanir til að
búa að sínu og græða sár sín
sjálf.
1945 komu fulltrúar Sam-
verjans í Wallstreet að máli
við menn úr ísíenzku deildinni
og sögðust þurfa að fá aðptöðu
á Islandi til að frámkyæma góð-
verkin. Þeir viídu fá Hvalfjörð
S'kerjafjörð og Keflavík á. leigu
til 100 ára. Fiokkur aiþýðrinnar
Sósíalistaflokkurinn, með
verkalýðssamtökin að bak-
hjarli kom í veg fyrir að þetta
tækist 'þá. Og fulítrúarnir í ís-
lenzku deildinni ameríska Som-
iandi af sínu. landi. Gegii þessu
reis íslenzka þjóðin“.
Ölaíur Thors sagði emiirem-
tir’í þessútá úmræðum:
„HinBveg'ar töldu Islendingar,
a<' réttur tii herstöova á Islandi
criéndu ríki til handa væri ekki
samrýmanlegur sjálistæði Is-
lands og fuliveldi, en að nefna
þennan samning (Keflavíkur-
samningiririj í sömu andránni
Siefán Ögmundsson fiytur ræðu sína.
verjans þorðu ekki að beita
sér af fullum krafti. Það vár
komið með þessa krcfu í
breyttri mvud og hún var sam-
þykkt mcð lilnum svokallaðá
Keflavíkursnrnnir.gi ári síðar.
Þá talaoi aíalmaður isk.risku
auðstéttarirmar Ólafur Tho:-s
með hneykslun um fvckju
stéttarbræðranna amerísku :r-
ið áður. Hann sagði. „I
báðu Bahdaríáín. okkur
Hvalfjörð, Skerjafjörð
Keflavík. Þau .fórú framá
an leigumála, kanuske hn
ár vegna þess að þau ætluðu ao
leggja í miki.m. kostnað. Þarr.a
áttu að vera vol'iugar hei r.i 3v-
ar. Við átturn þarna- engu- a-5
ráða. Við áttum 'ekki svo. rnik-
yrra
úrii'
rao
ur
ið sem áð fó. vitneskju
hvað þar gerðist. Þannig ’ áðu
Bandaríkin þá um land af okk-
ar Iandi til þess ao gera það að
og hið svonefnda hérstöðvamál,
er goCgá“.
Það er kokhraustur maður
Oláfui’. Thqrs. Hann vissi að
lcrafa hásbændann*. hafði
klæðst nýjúttí fötum einsog her-
merinirnir, sem kcmu til Is-
lands eftir að Keflavíikursamri-
i:i.gurinn var gerður. Ameríska
p.uðváldið hafð'i um siund hul-
Lð stríðsbrynju sína bórgara-
legum klæðum.
Þir næst var r.ctt" ' stofn
e'nskcnár rr.i. :ne\safaað-
anna, Knr-hallhjálpin. Nú
kyldu meun þó komast við af
riiildi og ir.a nltærleika, en K!:a
þetta tOtæki var dálítið cþægi-
légt I frair.kvæmd á 'íslandi
vegna þess ao Islendingar voru
'ekki mislcunnar þurfi eftir stríð-
■ ). Þeii’ höfðu grátt -fé á stríð-
imi og a!>ýðrnni hcifði vaxið
Vr og bjartáýtti til þess að
án utanaokom-
Það vái’ áðeins
52U’ og þao var
kenaar.
■ 'cjár. -
Hann var ckki sér’.ega friður ásýnduni,
hinn voldugi emír. Hirðskúldin líktu raun-
ar andliti hans iðulega við hinn stóra silf-
urlita mána, en í sannleíka lík'tist það
öllu meira útblásinni vatnsmeiónu.
Er emírinn reis upp af stólnum, ' studdur
vesírum sínum, og staulaðist. að gullnu
hásætinu, sá Hodsja Nasreddín að ha-nn
var mjög feitur, pg svo hjólbcinöttur að
skikkja hans gat ekki eiuu sinni skýlt
því.
Þrátt fyrir fullyrðingar hirðskáldanna
vantaði mikiS á að emírinn liktjst grannri
ösp, er hann tók sér sæti. — Vesírarnir
stóðu honum til hægri handar, en em-
bættismenn rikisins til vinstrí.
Skrifararnir komu sér fyrir og tóku. frajn
blck og pappír, en hil'ðskáldin röðuðu sér
i hálfhring bakvið eirí’rinn og' gláptu i
hmikkann á honum barmafuilir af undir-
gefni.
jjarga ssr sjo:
’.ridi aðsto-'r •
Jeittl ráð vi.o .þossu' og
U.5 spilla
k.frépá , þrctt' k'. ''Ariftr. -
'-.ý'!*. Kn~nr. ú :>atvfririri’éýsi og
-korti og fá ] jóðina til að klæð-
ítst. kufli betlarans. Og þetto
hefur tekizt.
í.land vnr í röð hinna síð-
iistu &í, fórriarþjóóuiii Bánda-
rísku h é '.ms val dasinna nna,
aem heppilagt þótti ao þröngva
inn'í Atlpnzþafsbandalagið svo-
kallaða. • Einu sinai’var crt „því
cyjuna.hvítu I æginurn. blá, gat
enginn í heiminum kúgað“. En
þvi miðrir 'fór eb'. i svo i iþetta
.sinn. Enhþá voru til menn,
sem kallaoir voru Islendingar,
íúsir á að ljúga þjóðina í fjötra.
Og nú var það lieniaðarbanda-
lag'v sem hún var váluÖ til að
ganga í. Ís’endíngar voru, með
fláræði iriarina, scm teljast tii
sama þjóðern’a, fengnir til að
aísala sér arfhelgum rétti og
vilja til að vera vopnlaus og
friðsöm þjóð, vélaðir til að af-
sala sér landi og lögum fyrir
erlendan hér og .lofa honum-
auðmjúkri þjónustu sinni. Og
ennþá var sama aðferðin not-
uð. Fullkomin, vísvitandi blekk-
ing. Jafnvel klaufalegasti stirð-
businn, Bjarni Benediktsson,
flutti mál húsfoændanna í
Washington með tungnmýkt
Thorsaranna. Hann sagðj um
Atlanzhafssamninginn 22. mai’z
1949:
„Við skýrðum rækilega sér-
stöðu -okkar sem fámennrar og
vopnlausrar þjóðar, sem hvorki
gæti né vildi halda uppi her
sjálf, og mundum því aldrei
samþykkja, að erlendur her né
herstöðvar væru í landi okkar
á friðartímum.
Dean Acheson utanríkisráð-
herra og starfsmenn hans
skildu fyllilega þessa afstöðu
okkai', er því allur ótti við það
að framá slíkt verði farið við
ok'vui', ef við göngum í banda-
lagiö, gersamlega ástæðulaus."
Þrátt fyrir yfirlýsingar þess-
ara manna var alþýðan vantrú-
uð, skýrasti hluti hennar vissi
að orðum þeirra var ekki að-
treysta, og hún vissi emifremur
að innganga Islands í hernaðar-
bandalag, var ekki í samræmi
við íslenzka þjóðarhagsmuni,
né réttlætiskennd. Þess vegna
var það að verkalýðshreyfingin
mótmælti, hún hafðj mótmælt
Keflavíkursamningnum, hún
hafði gagnrýnt MarshaJlsamn-
inginn og hún sá að nú voru
iepparnir í íslenzku auðvaids-
deildinni áð stíga skrefið út,
smeygja herfjötri á þjóðina, og
,’oetta ætluðu þeira að gera með
handleggjatilburðum handjám-
áðra flo'kksmanna. I öllum borg-
araflokkunum var búið að verja
ærnu fé og mikilli fyi-irhöfn til
að bæla niður hvem vott af
heilbrigðri óánægju og sjálf-
stæðri hugsun.
Mennirnir sem gefið höfðu
þjóð sinni login loforð, vildu
halda sig innan dyra og greiða.
atkvæði undir vopnaðri vemd.
Almenningur kaus opið stræti,
hann krafðist þess að fá að láta
sína skoðun í ljósi nieð þjóðar-
atkvæði, og hann vissi að haim
hafði réttinn til þess.
Það er óþarfi að rekja at-
burðina við Alþingishúsið 30.
marz, flestir munu vita að þátt-
ur verkalýðssamtakanna var í
fullu samræmi við stjómarskrá
íslenzka lýðveldisins. En það
vekur furðu hvers hugsandí
manns, hversu stilliieg voru vio-
brögð fólksins á Austurvelli við
ósvífnum aðferðum Aiþingis í
þesu höfuðmáli þjóðarinnar.
Þungbúið og rólegt horfði .það
á vopnabúnað lögreglunnar og
ærsl gangstéttarlýðsins, sem
kallaður hafði verið á vettvang.
Og fáar þjóðir munu geyma
.í sögu sinni hóglátari andúö
ungra manna' gegp afsali lands-
réttinda, ériendri hersetu, frels-
isráni og aðför að menningu og
framtíð æskunnar í (andinu —
hóglátari andúð en eggja- og
moldarkast, þegar kylfur lög-
reglunnar höfðu verið úr slíðr-
um dregnar til að undirstrika
lögleysur valdhafanna og hrotta
skap.
Skuggalegur afbrotamaður.
velur fáfarin hliðarstræti kvöld-
ið fyrir glæpanótt. Sonur Bene-
dikts Sveinsscnar skreiddist á
fjórum fótum uppí bifreið sina
30. marz, hann c'.t fáfarin stræti
að heimiii sínu í ekyndi. Hann-
varð að hraða sér á fund yfir-
boðaranna í Washington. Hann
vai’ð að skila árangri íslenzku
deildarinnai', sem fyrst. Hann
,var orðinn á eftir' áætlun. Is-
lendingar reyndust svifaseiimi
en lofað vai .
Að kvöldi '30. marz fór flug-
FramhaM á 7. síðu.