Þjóðviljinn - 02.07.1952, Blaðsíða 7

Húsgögn
(Ðívanar, stofuskápar, klæða-
(skápar (sundurdregnir),
f bcrðstofuborð og stólar. —
(&SBRÚ, Grettisgötu 54.j
Munið kafíisöluna
í Hafnarstræti 16.
Stofuskápar
hilæðaskápar, kommóður^
(ivallt fyrirliggjandi. — Hús-^
(gagnaverzlunin Þórsgötu 1.
Daglega ný egg,
(seðin og hrá. Eaffisalanj
faaínarstræti 16.
Gull- og silíurmunir
(Trúlofunarhringar, stein-)
(hringar, hálsmen, armböndl
(o. fl. Sendum gegn póstkröfu.
GUIXSMIÐIR
Steinþór og Jóhannes,
Laugaveg 47.
Minningarspjöld
Samband ísl. berklasjúkl-
finga fást á eftirtöldum stöð-^
lum: Skrifstofu sambandsins,
íAusturstræti 9; H]jóðfæra-j
Werzlun Sigríðar Helgadótt-
íur, Lækjargötu 2; Hirti)
\Hjartarsyni, Bræðraborgar-)
jstíg 1; Máli og menningu.t
fLaugaveg 19; HafliðabúðÍ
(Njálsgötu 1; Bókabúð Sig-Í
palda Þorsteinssonar, Efsta-í
ísundi 28; Bókabúð Þorvald-í
?ar Bjarnasonar, Hafnarfirði; $
tVerzIun Halldóru Ólafsdótt-
lur, Grettisgötu 26 og hjá'
krúnaðarmönnum sambands-;'
Ains um land allt.
Viðgerðir
á húsklukkum,
Ivekjurum, nipsúrum o. fl.
^Úrsmiðastofa Skúla K. Ei-
Irikssonar, Blönduhlið 10. —
)Sfmi 81976.
Sendibílastöðin Þór
StMI 81148.
Senöibílastöðin h.f.,
; Ingólfsstræti 11. Sími 5113.
Lögfræoingar:
>, Aki Jakobsson og Kristján(
>Eiríksson, Laugaveg 27, 1.
),bæð. Sími 1453.
Útvarpsviðgerðir
j|B A D t Ö, Veltusundi 1, (
5Ími 80300.
Innrömmum
, málverk, Igósmyndir o. fl,/
; 4. S B K tí , Grettisgötu 54.)
Nýja
sendibílastöðin h.f.
iiAðalstræti 16. — Sími 1395.^
Saumavélaviðgerðir
Skiifstofuvéla-
viðgerðir.
SYLGIA
Laufásveg 1S. Simi 2656
Ljósmyndastofa
Miðvikudagur 2. júlí 1952 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Grænlands
Úrslit forsetakjörsins
Pramhald af 3. síðu.
til Grænlands, en útflutningur
Grænlands til Danmerkur nam
11.008.00 kr. þ. e . fjórum
sinnum meira. Slíkur verzlun-
arjöfnuður ætti reyndar að
vitna um einstæða velmegun,
en samt sem áður er árið
1946 hið óglæsilegasta í sögu
landsins — eftir því sem stend
ur í ríkisreikningunum. Heild-
arniðurstaðan er nefnilega
halli uppá 1S.5 milljónir.
I síðustu stærri skýrslu við-
víkjandi fjármálaástandi í
Grænlandi, „Sammendrag af
statistiske oplysninger om
Grönland“, er hægt að sjá í
kafla. 33, að ríkiskassinn á
þeim tíma, þegar skýmslan end-
ar — 1939 -— hafði saman-
safnaðan tekjuafgang h.u.b. 7
milljónir að auki sérstökum
sjóði upp á 6,7 milljónir,- sem
jafnframt er fenginn með hagn
aði af Gfænlandi.
Það er þó ekki ríkiskass-
inn einn, sem um langt ára-
bil hefur haft gagn af Græn-
landi. Danska samfélagið, sem
heild, uppsker góðan hagnað
af landinu. Upphæðir sem
danskir menn græða í Græn-
landi eru að mestu notaðar í
Danmörku; sömúleiðis eru þeir
menn, sem Grænlandsstjórn
veitir atvinnu í Danmörku líka
launaðir af Grænlendingum.
Af skýrslu, sem Grænlands-
stjórn gaf út, kemur það i
ljós, að eitt einstakt ár eftir
stríðið, fengu stöðu — fyrir
utan hina föstu tölu embættis-
manna og starfsfólks í Græn-
landi og Kaupmannahöfn —
337 manns, við nýjar stofn-
anir og rekstur þeirra, aðal-
lega smiðir og aðrir handiðn-
aðarmenn og símastarfsmenn-
sem allir voru danskir. Þessir
337 menn fengu i laun 3,3
milljónir kr. á sama tíma og
tekjur allra íbúa Grænlands
voru í kringum 5 milljónir.
Það er að segja, að 337 Danir
fengu -3 á móti því sem allir
íbúar Grænlands, 22000 manns
þénuðu.
Svo er einnig hópur danskra
manna á eftirlaunum og dan-
Ragnar Olaísson
Pnæstaréttarlögmaður og lög-
Igiltur endurslioðandi: Lcg-
^fræðistörf, endurskoðun ogi
) fasteignasala. Vonarstræti /
12. — Sími 5999.
Farfuglar - ferðamennH
Farið verður í gönguferð í(
Hráfnabjörg. Ekið til Þing-(
valla á laugardag og gist(
þar í tjöldum. Sumarleyfis-(
ferðir: 12—20. júlí: Viku-)
dvöl í Kerlingafjöllum. 12—
20. júlí. — Ferðir á Land-
mannaafrétt: Vikudvöl íl
Landmannalaugum og Fjalla)
baksleið. Farið niður úr\
Landmannalaugum í Skaft-t
ártungur og þaðan um Fimmf
vörðuheiði niður í Þórsmörk.i/
14 daga hjólferð um Vestur-j
land í júlí. Uppl. í Orlof,)
sími 5965.
skra styrkþega, sem Græn-
lendingar borga. Dönsk iðn-
fyrirtæki vinna í ríkum mæli
úr grænlenzkum framleiðslu-
vörum og draga þannig til sín
hagnað frá nýlendu vorri.
Framleiðsla Grænlands er að
mestu leyti seld til útlanda í
stað þess sem vörur þær, sem
sendar eru til Grænlands frá
Danmörku — oft af léJegri
gerð — þurfa aðeins hverfandi
upphæð í útlendum gjaldeyri.
Niðurstaðan af þessu verður
það, sem hægt er að lesa í
Hagfræðiskýrslunum („Stat-
iskiske Oplysninger“) að
„Grænland gefur af sér ekki
óálitlega gjaldeyrisfúlgu til
Danmerkur“.
1 lok ársins 1949 var sam-
ansöfnuð reikningsniðurstaða
ríkisreikninganna •— yfir mjög
langt árabil — um Grænland
með halla samtals 11.000.000
kr. Aðalástæðan til þess er að
miklar auka greiðslur eru
teknar af Grænlendingum til
þess að halda uppi veðurat-
hugunarstöðvum ásamt vísinda
legri starfsemi. Af þessu er
hægt að skilja, að enda þótt
sjálfir ríkisreikningarnir sýni
halla viðvíkjandi Grænlandi,
hefur *hin litla grænlenzka
þjóð, við lélegustu skilyrði,
sem hugsanleg eru, lagt fram
verulega mikla fúlgu fyrir
þjóðarhagsmuni móðurlands-
ins.
GrænlandiSnefndin frá 1949
slær því föstu að lifskjörin
á Grænlandi séu hneykslanlega
lágstæð.
I kafla skýrslunnar um at-
vinnulegt og fjárhagslegt á-
stand, er látið skína í, að
vegna danskrar framtaksemi í
Grænlandi beri að líta á sem
grundvallaratriði, að Grænland
sé skoðað sem hluti af hinu
dsnska ríki. Segir þar orðrétt:
„Vegna þessara skoðana ætti
að vinna að því, að lífskjör
íbúa Grænlands stigi til jafns
l.'fskjörum tilsvarandi íbúa-
hópa' í Danmcrku. afnframt
ætcu íbúar Grænlands að eiga
kost á sömu kennslukröfum,
heilbrigðisþjónustu, menning-
arlegum gæðum og þjóðfélags-
legum styrkjum til jafns við
íbúa Danmerkur.
Þessari sérlega augljósu
lausn á viðfangsefnunum vís-
ar þó nefndin á bug strax á
eftir, þar eð hún staðhæfir
yfirlætislega að „hinar land-
fræðilegu og hagfræðilegu. . . .
þjóðfélagslegu og -mannlegu
forsendur til slíkrar lausnar
séu ekki fyrir hendi.
Álit nefndarinnar gengur út
í það, að hin eina aðgengilega
lausn á viðfangsefninu i Græn-
landi væri að beina einkafjár-
magni til að leggja í áhættu
i Grænlandi, án þess þó að
Græniendingar fái þó þau rétt-
indi, sem Danir hafa.
I dag, — á tveggja ára af-
mæli útgáfu nefndarálitsins —
er vert að minnast, að skýrslur
frá Grænlandi ganga út á að
hinar áþreifanlegustu breyting-
ar, ssm tekið sé eftir þar
uppi, só öflug verðhækkun,
sem ekki sé komið til móts við
með tilsvarandi launahækkun.
það er: rýrnun lífskjaranna í
staðin fyrir betrun þeirra.
Ekki sízt vegna þess er
tímabært að íliuga hvort hag-
nýta á námuauðæfi Grænlands
ra.unyerulega, það er að segja
til ágóða fyrir Grænlendinga.
Þeir eiga meiri rétt til verð-
mastanna en nokkrir aðrír.
Börge Poulsen
Þannig segist þessum Dana
frá. Orð hans mætti gjaman
hafa í huga þegar Grænlands-
■ mál ber á góma með oss Is-
Framhald af 1. síðu.
10, auðir 18, óg. 3. A kjörskrá
743, átkv. greiddu 553 eða
74,4% (1949 93,3%).
Ba rðastrandasýsla
Ásgeir 611, Bjarni 408, Gísli
30, auðir 34, óg. 5. Á kjör-
skrá voru 1530, atkv. greiddu
1088 eða 71,1% (1949 84%).
Vesíur-Ísafjarðarsýsla
Ásgeir 734, Bjarni 178, Gísli
8, auðir 5 óg. 2. Á kjörskrá
voru 1061, atkv. greiddu 926
eða 87,3% (1949 91,6%).
Nor ður-í saf j a r ðar sýs la
Ásgeir 436, Bjarni 419, Gísli
16, auðir 16, óg. 5. Á kjör-
skrá voru 1139, atkv. greiddu
892 eða 78,3% (1949 89,5%).
lendingum. Hér eru ýmsir
þeirrar skoðunar að Grænland
sé íslenzkt land og íslendingar
en ekki Danir ættu að njóta
þeirra hlunninda sem verndin
gefur af sér. Slíkur hugsunar-
háttur sæmir þó ekki oss, sem
um aldir höfum komist í kynni
við slíka vernd, og þá varla
fyllilega lært þá lexíu ef dæma
ætti viðhorf sumra í dag.
Slíkt viðhorf til Grænlands
hefur skapað neikvæð viðhorf
sumra Islendinga til Græn-
lands, þannig að söguleg tengsl
Islands við Grænland hafi ekk-
ert gildi og vér gerum bezt
í því að lofa Grænlendingum
sjálfum að bola danskinum frá
sér. Þessir sömu sjá þó ekkert
athugavert við það að áhugi
íslendinga sem annarra fiski-
þjóða, hefur vaknað fyrir því,
að arðnýta hin auðugu græn-
lenzku fiskimið án þess að
skila nokkru af þeim gróða í
hendur Grænlendinga sjálfra.
Þessir sömu menn gætu vel
hugsað sér að vér fengjum
bækistöðvaaðstöðu þar án þess
að það kæmi innra þjóðfélags-
ástandi Grænlcndinga við á
minnsta hátt.
Það má ’ segja að slíkar
bugsanir hafi nokkuð ólilut-
lægan grundvöll til að byggj-
ast á.
Það er sitthvað að standa á
sögulegum réttindum eða vilja
arðræna og undiroká nábúa
sína. Ástandið á Grænlandi
gefur oss íslendingum ærio til-
efni til íhugunar um hlutskipti
nýlenduþjóða, og hvað Græn-
lendinga snertir sérstaklega,
ætti það að vera oss eggjun að
róa að því öllum árum að
aflétt verði þeirri þrælkun,
sem þeir eiga við að búa og
framtak þeirra og frjálshneigð
fái að njóta sín til fulls í
bróðurlegu samstarfi við aðr-
ar þjóðir, og þa ekki sízt við
næstu nábúa sína og forna
þjóðfélagsbræður.
Strandasýsla
Ásgeir 253, Bjarni 457, Gísli.
23, auðir 22, óg. 2. Á kjörskrá.
voru 991, atkv. greiddu 757 eða
76,4% (1949 92,3%).
Vestur-Húnavatnssýsla
Ásgeir 197, Bjarni 325, Gísli
34, auðir 19, óg. 1. Á kjörskrá
voru 819, atkv. greiddu 576 eða,
70,3% (1949 87,1%).
Austur-Húnavatnssýsla
Ásgeir 325, Bjarni 557, Gísli
22, auðir 23, óg. 1. Á kjörskrá.
voru 1348, atkv. greiddu 932
eða 69,1% (1949 90%).
Skagafjarðarsýsla
Ásgeir 459, Bjarni 1083, Gíslí
90, auðir ,34, óg. 2. Á kjörskrá
voru 2254, atkv. greiddu 1668
eða 74% (1949 83,7%).
Eyjafjarðarsýsla
Ásgeir 1140, Bjarni 1161,.
Gísli 67, auðir 30, óg. 10. Á
kjörskrá voru 3198, atkv.
greiddu 2408 eða 75,3% (1949
87,4%).
Suðúr-Þingeyjarsýsla
Ásgeir 577, Bjarni 1009, Gísli
68, auðir 64, óg. 11. Á kjör-
skrá voru 2403, atkv. greiddir
1729, éða 72% (1949 81,8%)-
Norður-Þingeyjarsýsla
Ásgeir 217, Bjarni 471, Gísli
24, auðir 12. Á kjörskrá voru:
1045, atkv. greiddu 724 eða.
69,3% (1949 84,8%).
Norðu r- Múlasýsla
Ásgeir 230, Bjarni 728, Gislí
30, auðir 10, óg. 4, vafaatkv. 7.
Á kjörskrá voru 1485, atkvæði
greiddu 1012 eða 68,1% (1949
89,6%).
Suður-Múlasýsla
Ásgeir 820, Bjarni 1296, Gísli
66, auðir 53, óg. 6. Á kjör-
skrá voru 3179, atkv. greiddu.
2241 cða 64,4% (1949 88,8%)-
Austur-Skaftafelissýsla
Ásgeir 51, Bjarni 314, Gísli
137, auðir 30. óg. 5. Á kjör-
skrá voru 753, atkv. greiddu;
537 eða 71,3% (1949 89,9%).
Vestur-Skaftafellssýsla
Ásgeir 131, Bjarni 96, Gíslí
524. auðir 16, óg. 5. Á kjör-
skrá voru 883, atkv. greiddu
772 eða 87,4% (1949 93,7%)-
Rangárvallasýsla
Ásgeir 340. Bjarni 997, Gís’i
101, auðir 33, óg. 3. Á kjör-
skrá voru 1801, atkv. greiddu
1475 eða 81,9% (1949 91,3%).
Arnessýsla
, Ásgeir 1109, Bjarni 1455,
Gísli 199, auðir 82, óg. 18. Á
kjörskrá voru 3365. atkvæði
greiddu 2863 cða 85,1% (1948
K. V. S. 88,5%).
Innilega þakka. ég öllum, sein sýndu mér
samúð og vináttu við andlát og jarðarför manns-
ins míns,
f*éE$ai GiSmunésscraar.
Jóhaima Bogadóttir.
Innilega þakka. ég fyrir auðsýnda samúð viö
andiát og útför mannsins míns,
£wars DsgRfcnrlsstiair.
Fyrir mína hönd cg annarra aðstandenda.
Guðlaug Matthildm- Helgadóttir.