Þjóðviljinn - 19.07.1952, Side 1

m-fipl# h 11 n m tfrk
Félagar' Ga'tiö þess a3 glara
ekki llokksrétttndúm vegna
vanskiiá, Greiðiö þvi í/okks-
gjöUilu skiivíslega í byrjun
Jivers mánaðar. Skrifsro. m er
opin daglega kl, JO—J2 f. h. og
1—7 e. h. Stjórnin.
liaugardagur 19. júlí 1952 — 17. árgangur — 159. tölublað
ooin segja
YarahermálaráSherra USA
kommn fil Osló
Það er alkunna, að Bandaríkin eru nú að færa sig
upp á skaftið gagnvart Dönxmi og Norðmönnum og hafa
farið fram á herstöðvar í löndum þeirra. Röðin kom
íyrst að Danmorku og þó að það hafi enn ekki verið
opinberlega staðfést er það á allra viitorði áð verið er að
undirbúa komu bandárísks herliðs tii landsins.
íEn nú ér röðin komin að
Noregi. Norska stjómin liefur
ætið haldið fram, á sama hátt
ög ríkisstjóm og atlantsflokkar
Islands á sínum tíma, að aldrei
kæmi til mála, að Nörðmenn
leýfðu herstöðvar í lahdi sínu
á friðartímum. Hinsvegar er
vitáð og reyhdar viðúrkerint,
að lengi hefur verið unnið að
framkvæmdum í Noregi við
stækkun flugvalla og herskipa-
lægja í þeim tilgangi að auð-
_ veida. Bandaríkjamönnum að at-
liafna sig í landinu. Það hef-
nr þó jafnan fylgt viðurkenn-
ingum ■ á þessari stáðreynd, að
flugvellina og herskipalægin
ættu Bandaríkin aðeins að fá
að nota, ef til styrjaldar
kæmi.
•'NÍJ ER. HERT
Aí> ÞEIM
Nú leggja Bándaríkjamenn
fast að norsku stjórninni að
hún leyfi bandarísku heriiði
setu í landinu á sama hátt og
vitað er að dariska stjórnin
Dr. En'dicött, sem- starfað hef-
ur sem kristniboði í Kína í
fjöl'da ára' hefur • gefíð vitnis-
burð nm sýklahernað Banda-
ríkjanna. Hann sé'st hér hjá
einni sýklasprengjunni sem
varpað liefur verið á Kína. —
Sjár grein unt'”'sýkláhetnaið
Bandaríkjanna á -6. síðu.
'Vá hluii fíkisiekna handa
Bandaríkjamömtum
BLÖ’Ð í Vín skýra frá ■ því
að 38 byggingafyrirtæki vinni
nú að flugvallagefð og öðrum
ihernaðarmannvirkjum fyrir
Bandaríkjamenn í Austurríki.
Fjórði hluti ríkistekna hernámf
svæðis vesturveldanna fer til
að standa fetraum af kostnað-
inum við fetríðsundirbúning
Bandaríkjanna þar.
hefur gert. Einn af a’ðstoðar-
hermálaráðherrum Bahdáríkj-
anna kom í gær til Osló ásamt
tveimur háttsettum embættis-
mönnum í bandariska hermála-
ráðuneytinu til viðræðna við
norsk og bandarísk (svo i OsJó-
útvai'pinu) yfirvöld. Er enginn
vafi talihn á áð umræðrirnar
muni snúast m.a. um vænt-
anlegar herstöðvar.
OSLÓARBLÖÐIN
MÓTMÆLA
í Noregi hefur þessum frétt-
um verið tekið á nokkurn ann-
an hátt én í Danmörku (og
reyndai- líka á sínum tíma á
íslandi) af borgarabiöðunum.
Tvö af þekktustu blöðunum
í. Osló Morgenpostcn og Dag-
bladet, sem eru óháð póJitísk-
um flokkum, eu hafa miki! á-
hrif, hafa mótmælt herstöðv-
um.
Dagbladet segir, að það sé
einróma almenningsálit í Nor-
egi, áð erlent herlið megi aldrei
fá setu í landinu á friðartím-
um, enginn Norðma&ur óski
eftir að sjá Jand sitt hernumið
áf erlendu liði,. og Morgenpost-
en tekur í sama streng.
Skilið listum
í dag!
Xufiiastiaumurinn Iieldur
áfrain tll undirskriftanefiul-
ariimár. — t gær bárust
henni alls um 500 nöfn, þar
af 113 frá Eskifirði, um
200 úr Beylcjavík og auk
þess nöfu úr mörguni LS.ýSl-
um landsins.
. Alls er þá búið að sltila
24.100 nöfnum. Hins vegar
eru éhil margir listar úti-
standandi. Eru allir þeir,
sem enn liafa lista með
liöndum, áminntir um að
skila þeim án tafar.
Vill semja við Breta — fer
frá að öðrmn kosti
Hinn nýi fbrsætisráðherra Irans, Galivam es Sultaneh, virð-
ist ætla að verða Bretum þægur. Hann sagði í ga-r, að liann
áliti það hlutverk sitt að leysa olíudeiluna og komast að sam-
komulagi við Bretland. Hanri mundi bæla allá aridstöðu riiður
með harðri hendi.
Hann sagði, að tækist hon-
um ekki að léýsa þetta hlut-
verk af hendi mundi hann
segja af sér. Fráfárandi stjórn
hefði að hans áliti sýnt" of
mikla stirfni í samningum við
Breta og hefði þannig skapað
landinu voldugan óvin. — Úr
þessu yrði að bæta, og það
yæri hægt,
I Teheran voru i gær haldnir
mótmælafundir gegn hinum
nýja forsætisráðherra, en lög-
reglan dreifði mannfjöldanum.
Forsætisráðherrann sagði, að
ef nauðsynlegt reyndist mundi
hann leggja til við þingið áð
settir yrðu á stofn sérstakir
dómstólar, sem dæma skyldu í
málum andstæðinga hans.
Rmdur í Panmuniom í gœr
- Malik frestar för sinni
Fundur Var haldinn í gær í Pannninjoin, en hann var leynilegur
og liafa engar fréttir borizt af honum. Ákveðið var, að annar
fundur skyídi haldinn í dag.
Brezka útvarpið skýrði frá
því í gær að góðár heimildir
í Nýju Dejhi hermdu, að ind-
verska stjórnin hefði stöðugt
samband vlð .báða aðila og
reyndi að miðla málum. En
sagt væri að árúsir Bandaríkja-
manna á orkuverin við Yalu-
fljót hefðu minnkað líkurnar
Levuisamningar milli Sví-
‘óðeir og Bandaríkianna?
Norska blaðiö Friheten skýrir frá því, aö' nú ‘standi
yfir leynisamningar milli ríkisstjórna Svíþjóöar og
Bandaríkjanna um áð' draga Svíþjóö inn 1 stríðsviö-
búnaö’ atlanzliafsríkjanna.
Blaðið segir að Acheson, ut-
anríkisráðherra Bandaríkjanna
hafi farið þess á leit við Er-
Hétar árásum
F E C H T E L E R yfirmaður
bandaríska flotans er nú stadd-
ur í Tokío. í viðtali við blaða-
riienn lýsti''hann’því yfir, áð
ef Mark <* Clark, yfirmaður
Bandaríkjahers í Kóreu, gæfi
fyrirskipun um árás herskipa
á strönd Norður-Kína (Man-
sjúríu) væri flotinn reiðubúinn.
Og við slíkri'skipun mætti bú-
ast éf ,,kommúnistar“ hæfu
sókn á vígstöðvunum í Kóreu.
Hann sagði að í verksmiðj-
um í Bandaríkjunum væru nú
í smíðum þrýstiloftsflugvélar,
som gætu jafnazt á við sovét-
flugvélina MIG, sem talin er
bezta orustuflugvél sem nú er
til.
lander, forsætisráðherra Sví-
þjóðar, jþegar hann var á
ferðalagi í Bandaríkjunum í
apríl sl., að ríkin gerðu með
sér leynilegan samning um.
gagnkvæma aðstoð i styrjöld.
Erlander hafi fallizt á það, og
standi nú yfir sainningar: sendi
herra Svíþjóðar í Washington
ræði við Bandaríkjastjórn en
sendiherra Bandaríkjanna í
Stokkhólmi við sænsku stjórn-
ina.
Laumað innum bakdyrnar
Svíþjóð eigi eftir sem áður
að halda við hlutleysi sitt í
orði kveðnu, en hafa a'ð öllu
leyti hernaðarlega samvinnu
við bandarísku stjórnína. ■ Sví-
þjóð eigi að stækka flugvélli
sína og flotalægi svo að Banda-
ríkin geti haft not af þeim,
ef til Stríðs kæmi. Á þennan
hátt værí í rauninni búið að
,,lauma Svíþjóð innum bakdyrn
ar“ og - gera hana áðila að
stríðsundirbúningi atlantshafs-
bandalagsins.
á samkomulagi. Pekingstjórnin
teldi þær ekki bera vitni um
að Bandarikin væru reiðubúin
til að semja um frið.
Útvarpið í Peking sagði í
gær, að -bandarískar flugvélar
hefðu 500 sinnum á síðustu 5
dögurn flogið inn yfir kínverskt
landsvæöi.
MALIK FRESTAR
FÖR SINNI
I Washington var tilkynnt í
gær, að Malik, aðalfulltrúi So-
vétríkjanna hjá Sameinuðu
þjóðunum, hefði afpantað far
með skipi frá New York, Hann
hafði annars ætlað' í mánaðar
sumarleyfi til Sovétríkjanna. —
Talið er að þetta bendi til
þess, áð innan skamms megi
yænta nýrra frétta frá Kóreu.
Malik vilji því ekki fara frá
New York, ef öryggisráðið
skyldi verða kvatt saman til að
ræða Kórehmálin.
Róstur í indverska
þinginu
27 þingmenn í indvertka
þinginu gengu í gær af fundi,
meðan rætt var um vígbúnað
indvérsku stjórnarinnar.
Hermálaráðherrann var að
lialda ræðu, þegar einn þing-
maður kommúnista greip fram
í fyrir honum. Forseti þings-
ins skipaði þingmanninum þá
af fundi, en hann sat sem
fastast. Voru þá lagðar hendur
á hann og liann færður út.
27 þingmenn fylgdu honum í
mótmælaskyni.
Fylgismerin Mossadeghs segja-
áð forsætisráðherrann 'hafi ekki
að baki sér lögmætan meiri-
hluta þingsins, en % allra
þingmanna, sem í bænum eru
staddir, verða að veita nýjum
forsætisráðherra fylgi sitt, ef
farið er að lögum. Sultaneh
fékk ’einungis 40 atkvæði í
þinginu, en 27 þingmenn sem
fylgja Mossadegh mættu ekki
á þingfundi þegar honum var
fálin fetjórnarmýndun.
André Stil
láiinn laus
André Stil, ritstjóri L’’
1 Humaités, höfuðmálgagns i
1 franska kommúnistaflokks-
, ins, var í gær látinn laus.1
Hann hefur nú setið í1
i f angelsi í tvo mánuði og var
1 homim get'ið að Stik, að hanu (
1 eins og' Duchlos, hefði stað-1
\ ið i'yrir „samsæri gegn i
, l'ranska ríkinu“.
Sýknun hans er mikill sig-'
i ur fyrir frönsku verkalýðs- ,
> hreyfinguna og ósigur fyrir
1 afturhaldsstjórn Pinays og i
hina bandarísku yfirboðara 1
■ hennar.
U'els&Uyt&ié
DANSKA blaðið „Land og
Folk“ skýrði frá því í fyrra-
dag, að það væri von Frenckell,
formaður finnsku olympíu-
nefndáririri'ar, sém væri aðal-
hvá'táma'ður þess, að öllum yrði
leyfð 'þátttaka i olympíuleik-
unum, án' tillits til stjórnmála.
í gær var tilkýnnt að al-
þjóðanefndin hefði ákveðið
að fresta ákvörðuninni uni
þátttöku Austur-Þýzkalands
í 10 daga. Er þetta einkenni-
leg ráðstöfun. Þegar ákvörð-
, unin er tekin, eru leikarnir
halfnaðir, og skiptir þá litlu
má!i hver níðurstaðan rerð-
ur.
Hann hefur látið þár. orð'
falla, „að ef nokkrum væzi
neitað um þátttöku bryti það
í bága við olympíuhugsjónina
og þá væri eins gott að hætta
við leikina".
Eins og Þjóðviljinn sagði í
gær, varð það líka úr að kín-
verska alþýðuveldinu var boð-
Framhald á 7. síðu.