Þjóðviljinn - 19.09.1952, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 19.09.1952, Blaðsíða 5
4) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 19. sept. 1952 Föstudagur 19. sept. 1952 — ÞJÓÐVILJINN (5 JUÓfnflUINN Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokurinn. Ritstjórar: Magnús Kjartansson, SigurSur Guðmundsson (áb.) Fréttastjóri: Jón Bjarnason. Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Olafsson, Guðmundur Vigfússon. Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson. Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig 19. — Sími 7500 (3 línur). Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 16 annarstaðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið. Prentsmiðja í>jóðviljans h.f. ! „Krepptur þankinn þoiir ekki þetta háa ris“ Fjárhagsráð ríkisstjórnarinnar á í stríði við nokkra íslendinga og hefur í krafti einokunarvalds síns yfir byggingarefni stöðvað byggingar þeirra. Ástæðan er að fiárhagsráði þykir risið vera of hátt á bústöðum íslend- inga. Það þarf aö venja íslendinga við að líta lágt, það má ekki vera of hátt á þeim risið, þeir þurfa að fara að skilja þaö að þeir eru undirþjóð. Þessvegna bannar fjárhagsráö íhaldsins, Framsóknar og Alþýðu- flokksins íslendingum að hafa risið svo hátt á litlum íhúðarhúsum sínum, að hugsanlegt væri að það kæmi íslenzkum fjölskyldum aö gagni. — Það hefur löngum verið lágt risið á Fjárhagsráði og ríkisstjórn, en þó aldrei lægra en nú. En suður á Keflavíkurflugvelli eru ífka byggð íbúðar- hús. Þar vinna og íslendingar. En þar er ekki spurt um leyfi. Þar brjóta amerísk yfirvöld íslenzk lög. Fjárhags- ráð íhalds, Framsóknar og Alþýðuflokks beygir sig í auðmýkt. Það gerir enga athugasemd, þótt Ameríkanar brjóti lög. Fjárhagsráð hefur alltaf litið á sig og ríkis- stjórnina sem varðhund Ameríkana gegn því að íslend- ingar brjóti amerísk fyrirmæli, svo sem gleggst kom í 'Íjós, þegar Fjárhagsráð og ríkisstjórn stöðvuðu með til- Vísun í hótanir Ameríkana framgang þess frumvarps á Alþingi, er mælti svo fyrir aö íslendingar mættu vera frjálsir að því að byggja yfir sig íbúðarhús. Hitt hefur ríkisstiói’nin og fjárhagsráð þess alltaf álitið sjálfsagt að Ameríkanar brytu lög á íslandi. Þeir eru herraþjóðin, sem gefur fyrirmælin. Það er íslendinga að hlýða fyrir- mælunum. Og ef þessir íslendingar dirfast að byggja yfir sig nauðsynleg íbúðarhús, þá skal svipa dóms og laga dynja á bökum þeirra. íslendingur hefur þegar verið settur í tugthús fyrir að byggja garð um hús sitt. Það gerðist þó aldrei meðan Danir réðu íslandi. Það er tími til kominn að íslendingar sýni fjárhags- ráði ríkisstjórnarinnar í tvo heimana. Forfeður vorir forðum daga hikuðu ekki við að brjóta einokunarfyrirmæli Dana. Þeir verzluðu við útlend skip, þegar þeir gátu. Og fjárhagsráð ríkisstjórnarinnar stendur verr að vígi en embættismenn danokrar einokunarstjórnar. Fjárhagsráð og ríkisstjórn brjóta sjálf lögin með óstjórn sinni; á atvinnu- og byggingamálunum. Grundvöllurinn undir valdi Fjárhagsráðs eru lagafyrir- niælin í 2. gr. laganna um ráðið. Þar segir að Fjárhagsráð skuli miða störf sín við: „1. Að öll framleiðslugeta sé hagnýtt til fulls og öllum verkfærum mönnum tryggð næg og örugg atvinna“. „8. Að húsnæðisskorti og heilsuspillandi íbúðum, hvar sem er á landinu, verði útrýmt með byggingu hagkvæmra íbúðarhúsa“. ÞaÖ liggur í augum uppi að þeíir Íslendingar, sem vinna aö því að fullnýta vinnuafl sitt og annarra og bygg- ingartækní þjóðarinnar, tiil þess að útrýma húsnæðisskorti og heilsuspillandi íbúðum, standa á grundvelli laganna, en Fjárhagsráð og ríkisstjórn, sem vinna gegn þessum til- gangi laganna með hindrunum sínum, eru að brjóta lögin. Það dugar ekki að láta neinum handbendum útlends valds haldast uppi að toga og teygja íslenzk lög þannig að þeim sé ranghverft svo að þau séu notuð í þvsröfugum til- gangi við það, sem ætlast var til af löggjafanum. Það er hverjum manni augljóst að allur fjandskapur þessara yfir- valda viö byggingastarfsemi íslendinga, eru lögbrot. Fyrir þá, sem nú búa við gerræði þessara lögbrjóta í æðstu stöðum landsins er ekkert annað að gera en hafa fyrirmæl’ þeirra að engu, brjóta þannig gsrræði valdhaf- ana á bak aftur. Dómsmálaráðherrann lýsti því í fyrra á Alþingi. hvernig fara ætti að, að gera slík fyrirmæli yfirv’alda einsk'-virði. Það væri að brjóta þau nógu oft og nógu lengi, — eins og gert hefði verið með v'ss atriði áfengislöggjafarinnar. Það er þessi aðferð, sem þarf að bríta í byggingamálun- 'Um. Þá mun risið hækka á íslendingum. Skuldaíangelsi og Kvíabryggja Mæðrafélagskonur. Fjölmennið í Mæðragarðinn á laugardag, farið með strætisvagni kl. 1.15 e.h. Nefndin. Bitla golfið, Rauðarárstíg, er opið frá 2—9 e.h. á virkum dög- um og frá 10 f.h. til 9 e. h. á helgidögum. Sumarflakk á innlendum slóðum M. J. SKRIFAR: Það er ekki nýtt, að afturhaldsblöðin gumi mest af því og telji það affara- sælast, sem greindir menn og gegnir álíta örgustu heimsku og hneyksli. Morgunbl. birti fyrir nokkru gleiðgosalegt samtal við Gísla Jónsson alþm. um vinnuheimili í Breiðuvík í Barðastrandarsýslu, — af- skekktri og óhentugri jörð. Og nú gleðjast þessi blöð hvert með öðru yfir því, að ,,hælið‘' á Kvíabryggju taki til starfa í haust, og þangað verði þeir sendir, sem skulda barnsmeð- lög til bæjarins. Sjálft meðlagið verður ekki rætt hér í þetta skipti, en á annað skal bent til athugunar fyrir þá, sem kampakátir eru yfir Kvíabryggjuhælinu svo- nefnda. Margir þeirra, sem skulda meðlög eru menn, sem vegna ónógrar atvinnu, of lágra launa en of þungra skatta geta ekki greitt gjöld sín og naumast framfleytt líf- inu. Væri ek'ki viturlegra, að þoka þeim undirstöðuatriðum á giftudrýgri grundvöll? Ýms- ir þeir, sem eiga ógreidd með- lög hafa haft orð á því, að þeir fari aldrei af frjálsum vilja vestur á Kvíabryggju, og þó þeir verði fluttir þangað nauðugir geri þeir aldrei neitt handtak þegar þangað er komið og búið er að hrifsa þá frá heimili og ýmisskonar atvinnu hér, sem þeir eigi svo sennilega ekki afturkvæmt að, ef þeir koma einhverntíma aft- ur til bæjarins. Vegna þessara ummæla er ékki úr vegi að spyrja, hvort stoð sé fyrir því í íslenzkum lögum, að heimilt sé að setja menn í skuldafang- elsi, eða þvinga þá til þrælkun- arvinnu? Eða eru þessháttar ákvæði í mannréttindaskrá þeirra, sem Kvíabryggjukaup- unum réðu? FINNST SVO mönnum það léttari baggi á bænum að byggja yfir þessa menn vestur á Kvíabryggju, ala þá þar að- gerðalausa, auk kostnaðar á flutningi þeirra og fárangri og afraksturtapi við að ta'ka þá úr arðberandi atvinnu, heldur en að búa svo að þeim hér að þeir geti staðið skil á eðli- legum útgjöldum sínum. Má- ske er þetta úrræði ráðamanna Reykjavíkur til úrbóta á at- vinnumálum bæjarins. Þegar kaupin á Kvíabryggju voru á döfinni, luku allir sem til þekktu, upp einum munni um það, að þarna væri verið að framkvæma fjarstæðu, sem gengi glæpi næst með fjár- bruðli bæjarins, -og er sú skoð- un þeirra óbreytt enn. Vilja nú ekki blöðin gera bæjarbú- um þann greiða og reikna út hve mörgum meðlögum sam- svari sú upphæð, sem þegar er komin til kaupa og fram- 'kvæmda á Kvíabryggju, og mætti þá gjarnan bæta við ár- legum uppihaldskostnaði þeirra óskilamanna, sem þar eiga að dveijast, barnsfeðr- anna, sem á að fæða þar og klæða á kostnað bæjarins og sem bærinn verður að greiða meðlögin fyrir eftir sem áður. Vonandi stendur ekki á þeim útreikningi. ★ ÞAR SEM HVERJUM heilvita manni hlýtur að vera það ljóst munamarkað Sósíalistaflokksins í tal við kunningjana, þegar þið hittið þá. Fastir liðir eins og venjulega. Kl. 19.30 Tónleikar: Har- monikulög. pl. 20.30 Útvarpssagan: Úr Ævintýrum góða hvílík fjarstæða Kvíabryggju- MUNIÐ að færa liandíða- og list- málið er tel ég óþarfa að farg um það fleiri orðum að sinni, en að endingu vil ég koma á framfæri tillögu í þessu máli og er hún þannig: Bærinn selji nú þegar jörðina Kvíabryggju með þeim mannvirkjum, sem þar eru komin og af andvirð- inu sé stofnaður sjóður, sem ... _ . , , ._ _. ... . ' datans Svejks eftir J. Hasek; XI. hafður verði til þess, að greiða (Karl lafeld rithöfundur). 21.00 úr meðlög fyrir þá feður Ó- Einsöngur: John McCormack skilgetinna barna, sem að- sýngur. 21.20 Frá útiöndum (Jón stæðna vegna geta ekki greitt Magnússon fréttastjóri). 21.35 Tón- þau sjálfur. Vona ég að til- leikar: Tríó í G-dúr eftir Moeran laga þessi verði 'tekin til at- (Jean Pn&net, Frederick Riddle hugunar. - M. J. Anthony Pini leika). 22.10 Dans- og dægurlog: Ralph Sharon . og- sextett hans leika. 22.30 Dag- ^ skrárlok. Baráttan fyrir endurheimt ís- lenzku handritanna, sem eru í dönskum söfnum, er liður í sjáif- stæðisbaráttu þjóðarinnar. Þeirri baráttu lýkur ekki fyrr en hand- ritin eru komin heim. Allir Islend- ingar geta lagt þessari baráttu lið með framlagi til væntanlegs _ handritahúss. Fjárframlögum veitt Fostudagur 19. september. (Jan- , ... . ,,, . . . viðtaka 1 sknfstofu Studentaraðs uanus). 263. dagur arsins. — Nytt . TT. , , „ „„ . , . _ . , , ___J i Haskolanum, tungl. 6.22; 1 hasuðn kl. 12.27 — Árdegisflóð kl. 5.15. — Síðdegis- flóð kl. 17.30 — Lágfjara kl. 11.27 og ki. 23.42. kl. 5—7 daglega. sími 5959. Opin Læknavarðstofan Austurbæjarskól- anum. Simi 5030. Kvöldvörður og næturvörður. Næturvarzla Lyfjabúðinni Frú Sigríður Þorvaldsdóttir, Elmskip. Brúarfoss fór frá Rvík 16.9. til Genoa, Neapel og Barcelona. Detti foss fór frá Grimsby 17.9. til Iðunni. Simi 7911. Hamborgar, Antverpen, Rotterdam og Hull. Goðafoss er í Keflavík. Gullfoss kom til Kaupmannahafn- Borgarnesi, er sextug í dag. ar í gær frá Leith. Lagarfoss fór ______________________________, frá Rvík í gær til Vestfjarða. Reykjafoss fór frá Siglufirði 17.9. Komið með lungu ... til Lysekil, Gautaborgar, Alaborg- ar og Finnlands. Selfoss fór frá Framhald af 8. síðu. Gautaborg li.9. tii Sarpsborg og tl| rannsóknar lungu úr ölluni Kristiansand. Tröllafoss fer frá u •__ i j i_- • i.- ,. —r . ., þeim kmdum, sem hinn minnsti N.Y. ca. 23.9. til Reykjavikur. grunur leikur a að seu haldnar Skipadelld S.1S. alvarlegum sjúkdómum. Hvassafell losar síld í Aabo. Arn- Á SVÍpuðum slóðum Og kind arfell lestar ávexti í Almeria. Jök- þessi, Sem slátrað var, fannst, ulfell er á leið til Akureyrar, frá varð önnur ær, öllu veiklulegri, Norðfirði. eftir úr rekstri. Hefur verið fyrirskipað að handsama hana Skipaútgerð ríkisins. gem gkjótast. Kindur þessar Hekia fer frá Pasajes á morgun fundust fcáðar frá Alfta. aleiöis til Rvikur. Esja var a Ak- .. . ureyri í gær á vesturleið. Herðu- flrðl- skalnmf vestan mæðiveikl- breið var væntanleg til Rvíkur í varnaSirðmgarinnar þvert yfir morgun að austan og norðan. Snæfellsnes. Starfsmaður Sauðt Skjaldbreið er á Breiðafirði á fjárveikivarnarnefndar sagði vesturleið. Þyrill er í Reykjavílc. Þjóðviljanum í gær, að það Skaftfellingur fer frá Rvík í dag væri mjög ajgengt að lungu úr tii V estmannaeyja. veiku fé bærust til rannsóknar. Sem betur fer hefur það aðeins Rafmagnstakmörkun 1 dag . , ... - , . Tr f . . . . .5 , , ,. einu sinni komið fyrir að mæði- Vesturbærmn fra Aðalstræti, . , „ „ - *. , Tjarnargötu og Bjarkargötu. Mel- velkl hefur fundlZt a SVæðl' arnir, Grímsstaðaboitið með flug- sem fjarskipti hofðu fanð fram. vallarsvæðinu, Vesturhöfnin með Búast má við að rannsókn a örfirisey, Kapiaskjói og Seitjarn- lungum ærinnar frá Borg verði arnes. lokið í dag. I slg niður um 20% þegar á fyrsfa reiddi hálfa miðljón króna í vinnulaun Á regngráum morgni virks dags vakna ég andspænis Hriflu. Hólmfriður á Fosshóli íhafði e-kki talið eftir sér að láta mig fá kaffi þótt komið væri nær miðnætti áður en ég fór að sofa, og nú stendur heldur ekki á morgunkaffinu. Hún er vön því að undarlegustu fugla beri að garði á Fosshóli. EF MÝBITIÐ GÆFI ÚT OPINBERA TILKYNNINGU Það er hér, á Fosshóli, sem gamlaðir jónasistar plaga að koma saman til að ræða áhuga- mál sín. Það er hér á Fosshóli sem þeir gera hemaðarsam- þykktir — álíka þýðingarmikl- ar og ef mývargurinn í Grafn- ingnum gæfi einn drungalegan regndag út opinbera tilkynn- ingu um að nú ætlaði hann að drepa laxinn í Soginu. — Og þótt mýið kallaði mykju- flugurnar úr Flóanum sér til aðstoðar og ,,verndar“ þætti engum mikið. ALDREI SLÍKUR VOR- KULDI I 73 ÁR Ég er nú orðin 73ja ára, segir Hólmfriður á Fosshóli þegar ég spyr hana um veðr- áttu og búskap, og ég man aldrei eftir öðru eins kuldavori og var síðast. Svo kom sumarið ekki heldur fyrr en seint, eig- inlega ekki sumar fyrr en síð- ustu vikurnar, en tið hefur verið ágæt undanfarið og hey- skapur virðist ætla að verða sæmilegur. VERKFALL Á FLJÓTS- HEIÐI 1936 Með einhverjum greiðviknum innanhéraðsmanni kemst ég austur í Reykjadal, að Einars- stöðum, en Sigfúsar bónda þar minntist ég örlítið í síðustu grein. Við skulum skreppa aftur til ársins 1936. Þá gerðist óvæntur og nýr atb. í Þingeyjarsýslu: verkfall á Fljótsheiðd! Flest- allir bændur í Reykjadal söfn- uðu liði og stöðvuðu vegavinnu! Vegna hvers? Vegna þess að Sigfús á 'Einarsstöðum var verkstjóri! Hjálmar á Ljóts- stöðum hafði lengi verið vega- verkstjóri þar og vel látinn, en Jónas frá Hriflu kvað hafa komið því til leiðar að hann var látinn hætta, en Sigfús á Einarsstöðum taka við. Þá var reykdælskum bændum nóg boð- ið, þeir gripu inní með því sem Tíminn kallar „ofbeldi“. Og þegar Sigfús kom með verkfallsbrjóta þrumaði Stefán Jónsson frá Öndólfsstöðum (þá orðinn mejr-en hálfáttræður að aldri) slíkan reiðdlestur og byltingarræðu yfir Sigfúsi að og stofnaði • verkamannafélag með bændum og bændasonum í Reykjadal. Þeir kváðu skreppa í vegavinnu nokkra daga á ári. Annars hefur okkur verið sagt að það vantaði vinnuafl í sveit- irnar, eða svo segir Timatetrið. Verkfallsbrjóturinn isfirzki tók Sigfús og félag hans þegar í sinn feita faðm og leiddi til Kristjáni Júlíussyni, sem kallar bráðabirgðasætis í Alþýðusam- Frásögn Björns Kristjánssonar formaims Samvinnufélags sjómanna, Húsavík ekki allt ömmu sína í 'þessum efnum, auk þess ýmu vanur frá Moskvu, hrundu allar lýs úr höfði af forundran. HÉLDU SIG VERA AÐ BERJAST GEGN YFIR- GANGI RÚSSA Segir nú fátt af Sigfúsi þessum þar til fyrir tveimur árum að hann stofnar jeppa- eigendafélagið sælá, enda ligg- ur það einhvernveginn í loftinu að sveitungar hans kæri sig ekki um öll hans ráð, Þó tókst honum að stofna jeppa eigenda- félagið — með utanaðkomandi hjálp að sagt er. Bílstjórum á Húsavík leizt ekki á það fyrirtæki, en ríkisstjórnarsinn- um í þeim hópi mun hafa verið sagt að hafa sig hæga, enda vafalaust trúað að jeppaeig- endurnir ætiuðu að berjaist gegn kommúnistum og Rússum. Vinnuskiptingarreglan hljóðar víst svo að bíleigendur í hverj- um hreppi sitji fyrir vegavinnu innansveitar. Á Tjörnesinu kvað enginn bíll vera til. Og þegar bændabílarnir óku gegnum Húsavík sl. vor á leið í vega- vinnu á Tjörnesi, en enginn atvinniTbílstjóri frá Húsavík var tekinn skildu vist jafnvel þeir heittrúuðustu gegn' hverjum jeppaeigendafélaginu var stefnt. NÚ Á HANN BARA ,, VERK AKVENN AFÉLAG' ‘ EFTIR! Á sl. sumri tók Sigfús á Einarsstöðum nýjan fjörkipp bandi Islands. Svo nú á Sigfús á 'Einarsstöðum aðeins eftir að istofna ,,verkakveimafélag“ í Reykjadalnum til þess að skaffa ríkisstjórninni atkvæði á Alþýðusambandsþingi! > EF SJÓMENN OG VERKA- MENN Á HÚSAVÍK HEFÐU EKKI... Frá Einarsstöðum liggur leið mín til Húsavkur: þar eru flest- ar hendur að statfi þegar ég kem. Óvenjulegt að svo sé á eymdarinnar íslandi undir Steingrími í dag. Ef sjómenn og verkamenn á Husavík hefðu ekki verið eins vaknir og þrautseigir við að koma upp atvinnu- tækjum í bænum, eins og raun ber vitni, þá væri þar nú algert atvinnule.vsi. Sósí- aíistarnir í samtökum sjó- manna og verkamanna og ennfremur í bæjarstjórn hafa beitt sér fyrir hinum sam- eiginlegu hagsmunamálum bæjarbúa og Húsvíkingar sameiginlega knúið þau fram. Þannig hafa verkamenn og sjómenn á Húsavík komið upp hraðfrystihúsi, lifrar- bræðslu og fiskþurrkunar- húsi — og þetta hefur allt tekizt þrátt f.vrir það að stjórnarvöLclin hafa ájrum saman reynt að liindra bygg- ingu þessara atiinnutækja með því að neita um lán til þeirra. GREIDDI HÁLFA MILLJÖN I VINNULAUN OG SKILAÐI 426 ÞÚS. KR. HAGNAÐI Árangurinn af þessari baráttu sósíaiistanna og verkalýðssamtakanna á Húsa vík er ekki aðeins sá að þessi atvinnutæki hafi séð fjölda manna fyrir vinnu, heldur skilaði hraðfrystihús- ið svo góðum rekstrarhagn- aði eftir fyrsta árið að það borgaði sig niður um 20%, eða 426 þús. kr. og greiddi um hálfa millj. kr. í vinnu- laun. •1 eftirfarandi viðtali segir Björn Kristjánsson, sem ver- ið hefur formaður Samvinnu- félags sjómanna á Húsavík allt frá stofnun þess til sl. árs — frá baráttunni fyrir byggingu hraðfrystihússins og rekstri þess. STOFNLÁN ADEILDIN VAR ÞÁ BÚIN AÐ VERA — Hvernig gekk ykkur að koma upp hraðfrystihúsinu ? — Okkur gekk það erfiðlega, og þá fyrst og fremst vegna þess að við byrjuðum svo seint á því, — Stofnlánadeildin var þá búin áð vera, svarar Björn. Við söfnuðum hlutafé hér á Húsavik er nam rúmlega 300 þús. kr., heldur Björn áfram. — Gekk það ekki illa líka? — Nei, það gekk vel vegna þess að menn gátu unnið það af sér. Við byggingu hússins var töluverð vinna sem Hús- víkingar gátu sjálfir unnið og þannig lagt fram hlutafé. LOKS FÉKKST YFIRLÝSING F J ÁRMÁLARÁÐHERRA —• Við fengum engan pening úr Stofnlánadeild sjávarútvegs- ins, en við gáfumst ekki upp og loks tókst okkur að fá hjá þá- verandi fjármálaráðherra skrif- lega yfirlýsingu um að við skyldum fá 800 þús. kr. lán með sömu kjörum og það hefði verið tekið hjá Stofnlánadeildinni. MIKILL AUKAKOSTNAÐUR VEGNA VAXTAOKURS — Upphaflega var áætlað að húsið kostaði 1200 þús. 'kr. Út á fyrirheit fjármálaráð- herra um þetta 800 þús. kr. lán, — er við áttum að fá árið eftir (1949)—fengum við ýmis- konar lán, víxla o. s. frv., en sem höfðu margfaldan auka- kostnað í för með sér vegna vaxtaokurs. ENN ÁTTI AÐ SVÍKJA — Þegar kom að þeim tíma að við áttum að fá þetta fyrir- heitna lán var svarið það að við fengjum ekkert lán'! og urð- um við því að halda áfram að fá lán með o'kurvöxtum út á Framhald á 6. síðu. Fólskuverldð í Héðni og Alþýðusambandsstj órnin s. SOIOVJO.US *r. Aeusmngar etwr Það cr ekki g-ott að segja hve margir mundu leggjast á höggstokkinn þann dag, og hve margar smjaðurstungur þagna að eilífu, stirðnaðar milli blárra vara eins og til áminningar hinum lifandi um stopula hamingju þeirra. .. . En þeir héldu allir höfðum sínum og hver tunga var reiðubúin að lofa emírinn á stundinni, er eftirlitsmaður hallarinnar gekk inn og hneigði sig: Vitringurinn Húss- ein Húslía frá Bagdad er kominn til hall- arinnar. — Látið hann koma inn, sagði emírinn fjörlega. Vítringurinn gekk ekki inn heldur hljóp, og varpaði sér fyrir fætur emírsins: Ó mikli emír, sól og tungl himinsins, stormur hans og hamingja — ég er hinga.ð kominn til að vava emírinn við hræðilegri óham- ingju. Svarið þjóni yðar, hafið þér verið hjá konu í dag? Hjá konu? spurði emírinn forviða. 1 dag? Nei — oss kom það til hugar en það hefur eklti orðið af því enn. Vitringurinn reis upp. Andlit hans var fölt. Hann hafði beðið svarsins í hugaræsingi. Hann varp öndinni léttar, og kinnar hans litkuðust á ný. Ég er, ekki fræðimaður í verkalýðsmál um, enda ekki bú- inn að vera í verkalýðsfélagi nema í fjögur ár. Hins vegar hefi ég lagt þá merkingu í orð- ið samtök, að í því fælist ör- yggi hins sameiginlega máttar fjöldans. „í dag mér, á morgun þér“, þannig hljóða áminningarorð þeirra, sem vilja vekja skilning okkar á því, að hið félagslega viðbragð fjöldans þegar ráðist er að einstaklingnum, er ekki einkamál hans sjálfs, heldur mál heildarinnar, því enginn viti hvenær röðin komi aö sjálfum honum. — Sama máli gegnir að sjálfsögðu um ein- stök félög og félagasambönd. Ég var einn þeirra mörgu sem bæði hryggðist og reiddist þegar hinir þrir forystumenn Félags járniðnaðarmanna voru reknir úr vinnu. Ég fann að hér var beint eitruðu skej-ti að heildinni, sem vinnur og a'ð það, sem í dag henti járnsmiðina gat mætt okkur hinum á morgun eða hinn daginn, ef ekki yrði rönd við reist. Þar sem ég er þei"rar skoð- unar, >að sambönd félaga hafi því hlutverki að gegna að beita hinu sameiginlega afli þeirra ef eitt verSur fyrir árás, sem varða- heildina, og krefst víð- tækari ráðstafana en almennt gerist — þá vaknar spurning- in: hvers vegna greip ASÍ ekki strax í taumana, en hélt að sér höndum í stað þess að sýna árásarmanninum í Héðni hvað það gildir að slá samtök 26 þúsund vinnandi manna í and- litið? Sér ekki hvert barn, áð ef A1 þýðus.jmbandið, með Dagsbrún, Iðju, járnsmiðafélagið og fjölda annarra verkalýðsfélaga reiðu- búin til aðgerða, hefði tekið strax í taumana og svarað með króki ‘á móti b'ragði, að þá væru hinir ofsóttu forustumenn þegar búnir að ná rétti sínum og árásinni hrundið? Er nokkur maður í vafa um að árásarmaðurinn í Héðni braut lög, sem banna að láta menn gjalda í atvinnu félags- starfa sinna ? Er nokkur í vafa um að þessi maður braut lög, sem sérstak- lega eiga að vernda vinnnrétt trúnaðarmanns stéttarfélags á vinnustað og að hann braut lög um forgangsrétt félags- toundinna manna samkv. kjara- samningi ? Er hér nokkur vafi á, að hér er ekki aðeins um að ræða lögbrot til að koma fram ó- heyrilegu ranglæti gagnvart heiðarlegum verkamönnum, heldur einnig árás, sem miðar að því að níða samtök járn- smiðanna niður, til að geta svo átt alls kostar við sundr- aða einstaklinga varðandi lífs- kjör þeirra ? Hverju sætir það, að Al- þýðusamband ís'ands sinnLi ekki áskorunum um aðgerðir til að hindra óhæfuverkið og lög- brotið á járnsmiðunum. Skiiur ekki stjórn ASÍ orðtakið: „í dag mér, á morgun þér“? Heldur stjórn AÍþýðusamt-. bandsins að dómstóll Bjarna Benediktssonar úrskurði hina þrjá verka'ýðsleiðtoga í vinnu sína aftur í Héðni, refsi árás- araðiljanum og 'SögbrjótnuJn, Frarahaid á 7. síðu.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.