Þjóðviljinn - 10.12.1952, Blaðsíða 3

A ÍÞRÖTTIR
RITSTJÓRl FRÍMANN IIELGASON

Ármann var8
Reykjavíkur-
meistarí í sund-
knattleik 1952
Úrslitaleikur meistaramóts
Reykjavíkur í sundknattleik
fór frám í Sundhöllirai í fyrra-
kvöld, og kepptu ,þar Ármann
og KR og fóru leikar svo, a.ð
Ármann vann með 6:2 (3:1)
Leikur Ármenninga var betri,
samleikur méiri og betra sund.
Þó lief ég séð Ármenninga betri
og öruggari. Bezti maður liðsins
og laugarianar var Ölafur Dið-
riksson. f KR-liðinu 'var beztur
Sigurgeir Guðjónsson sem að
iþessu sinni var óheppinn með
skotin. KRingar sköiy.iðu sér
no'kkur góð tsékifæri, en tókst
ekki að gera mörk; úr þeim.
Sérstaklega’.yirtist í eitt fekipti
allt opið en liinn nýi mark-
maður Ármaans varði vel.
Fyrsta mark kvöldsins gerir
Sigurjón Guðjónsson (Á).
NæEÍa mark gerir Ólafur Dið-
riksson eftir góðan forleik, og
rétt fyrir Ieikslok gerir Sigur-
jóri mark fyrir KR af stuttu
færi eftir langa sendiagu, þar
' sem liann stóð frír.
Eftir leikhlé eru það Ár-
menningar sem byrja, fyrst
Einar Hjartarson og síðan Guð-
jón Þórarinsson. Næst er það
Leifur Eiríksson, sem setur
annað mark KR og síðasta
mark leiksins setur svo Ólaíur
Difiriksson.
Sem heild var leikurinn ekki
góður; virðist vanta æfingu
bæíi með kriött og sund hjá,
mörgum keppenda.
Leikir sem ekki hefur áður
verið sagt frá. hafa farið þánn-
ig: Ægir--ÍR 3:2; Á—Ægir
3:1; KR—ÍR*9:1. Ármann fékk
6 st. KR 4 st. Ægir 2 st. og
ÍR 0 st.
27. leikvika. Le’kír 13. des. ‘52.
Bum'iey-Arsenal (x) 2
Cardiff-Simíierlánd 2
Liverpcol-Manch. IJnd. 1
Bíanch. Citý-Chelsea (1) x
Middiesbro-Portsmouth 2
Newcastle-Aston ViIIa 1 (x)
Preston-Berby 1
Sheffield W-Wolves 2
Stoke-BIackpool 2
Tottenbam-Charlton x
West Rromwich-Bolton 1
Rotherham-Sheffieki U 1 (2)
Kerfi 16 raíir.
Mjólkurl
Framhald af 1. siöu.
samsalan bara minnkar
skammtinn til þeirra sem ciga
að fá hann! Tilkymúugu um
þetta hiríir hún í mjólkurfram-
loiðendah'aðinu, Tímanum e'au
saman — rétt eins og lesendum
annarra blaða, komi þctta mál
ekki við. Hvílíkir vesalingar.
Hvao gerir heilbrigðis-
eftirlit og lögreglar
Við höfum liór 'heilbrigðis-
reglugero, og þegar mjólkin er
scnd til Mjólkurstöðvarinnar er
brýat fyrir bæjarbúum hver
ihætta sé af óhreinsaðri mjólk.
En þegar meir en helmingur
þeirrar mjólkur sem til bæjar-
ins kemur er óhreinsaður beint
úr fjósunum — þé heyrist ekki
orð frá heilbrigðislögreglunni!!
Jú, borgarlæknir útvarpaði vin-
samlegri beiðai í gær'cvöldi til
svartamarkafisbraskaranna. að
haga aér nú eins og menn ! ÞaS
var þó spor í áttina.
Verkfallsst’órnin skrifar
borgarlaekni
Varðandi þetta má.l nkrifaði
verkfallsst.iórnin x fcorgarlæltn?
eftirfarandi bróf í gær:
„Vegna tilkynningár Mjólk-
ursamsölunnar í fclöðum og út-
varpi" í dag, um minnkun á
mjó-kurskammti ti’ ungbarna
og barnS'hafandi kvsnna, þar
sem því er bórlð við að til
þessa verði að gripa vegna hess
hve takmarkað magn mjól'kur
fæst til 'vinnslu á innvigtunar-
svæði Mjólkursamsölunnar, sjá-
um vér ástæðu til að taka þetta
fram: Þegar þér, herra borgar-
læknir, komuð á fund s^mninga-
nefndnr verkalýðsfélaganna
með álit læknanefndar um hvað
teliast mætti fullnægjandi
miólkurmagn handa bömum,
siúklingum og öðrum þeim cr
sérsfaklega voru af læknunum
taldir hafa þörf fyrir mjólk,
meykslið
kom í Ijós að læknarnir töildu
nægjanlegt magn 11.000 lítra.
Hinsvegar var jafnframt upp-
lýst, að af innvigtunarsvæði
Mjólkursamsölunnar kæmu ao
jafnaði 11.500 litrar til vinnslu
á. dag. Nú segir Samsalan hins
vegar að aðeinns komi af þessu
svæði um 5000 lítrar. Er því
ljóst að meirihluti mjólkur-
magnsins fer annað en til Mjólk
ursamsölunnar, og ei’ það í sam-
ræmi við það er vér héldum
fram við yður þegar þetta mál
var til mcðferðar hjá oss, að
mjólkurframleioendur á. þessu
svæði myndu sjá sér hag í því
að koma mjólkinni á markað án
milligöngu Mjólkursamsölunn-
ar. Vér lögðum áherzlu á þa.ð
við yður og forstjóra Mjólkur-
samsölunnar áð gerðar yrðu
sérstakar ráðstafanir til þess
að koma í veg fyrir slíkt. Voru
höfð góð orð um að gcra slí'k-
ar. ráðstafanir. .
Tilkynning Mjólkursamsöl-
unnar í dag gefur hinsvegar til
kynna að þétta hafi ekki verið
gert, þrátt fyrir gefin loforð,
verðnr því að líta svo á að sú
bréyting sem nó hcflir verið
gerð á mjólkm'skömmtuninni,
á-i samráðs við oss sé algjör-
iega á ábyrgð Mjólkursamsöl-
unnar, að því icyti sem van-
rajkt hcí'ur verið að ge.ra nanc-
svnlegar ráðstafanir t'.l þess
?,5 tryggja það að mjólkur-
megnið »em fram’eiít cr á um-
ræddu svæði, kæmi til skömmt-
una:’. #
Vér leyfum oss því hér með
að ítrcka enn á ný þá kröfu
vora, að mjólkurflutningar og
Eala í bænum, fyrir utan
skömmtunina, verði stöðvuð. Sé
það eigi á yðar valdi að gera
ráðstafanir þær sem nauðsyn-
le.gar eru, væntum vér þess að
þér leitið aðstoðar lögreglu-
stjórans í Reykjavík í þessu
efni, og liöfum vér leyft oss
að senda honum afrit þessa
bréfs“.
Miðvikudagur 10. desember 1952— ÞJÓÐVILJINN — (3
Raddir kvenna
___________________ María Þorsteinsdóttir
Rabbað við fólk í verkfalli
Otifundurinn á Lækjartorgi
síðast liðinn laugardag var tal-
andi tákn þcss, að íslenzkur
verkalýður getur stundum stað-
io saman sem einn maður. Þar
varð maður áþreifanlega var
við hvernig verkfallið héfur
orðið til þess að þjappa fólk-
inu fastar saman, og hve ein-
huga það er að standa sem
eiun maður um kröfur sínar og
hætta ekki fyrr en þær nú fram
að gaaga. Ef til vill er almenn-
ingi loksins farið að slciljást það
að út úr því eymdarástandi,
sem markvisst liefur verið leitt
yfir fólkið í þessu landi er ekki
fært nema undir forustu ein-
huga alþýðu. Eftir fundinn dat.t
mér í hug að fróðlegt væri að
ná tali af eiuhverju þessu fólki,
og heyra hver viðbrögð þess
væru gegn þessu verkfalli, sem
búið var að standa í viku, og
hlaut óhjákvæmilega að vera
farið að koma illilega við pyngj-
una hjá verkalýðnum.
‘dí
aoum
Fyrst fór óg til hennar vin-
konu minnar í bragganum, sem
ú f jögur börn, og maður hennar
er að sjálfsögðu í verkfallkiu.
Eg spurði hana hvort viku
verkfall kæmi e'kki hart niður
á verkamannaheimilunum.
„Jú, mikil ósköp“, sagði hún,
,,allt illt kemur alltaf harðast
niður á þeim sem minnstar hafa
tekjurnar. En við liöfum nú
svo sem séð framan í það fyrr
að hafa ekkert að gera, þær
voru margar vikurnar í fyrra-
vetur, sem eng'.i atyjjtoan vár.
og ekki von um neina atvinnu.
Það er þó munur að leggja á
sig vöntun í von um eitthvað á
eftir, lieldur en að hafa ekkert
að gera tímunum saman og
enga von um aeitt“.
„Hvaða áhrif heldur þú að
langt verkfall ha.fi áfólk? Held-
ur þú að það stælist í baráttunni
fyrir bættum kjörum, cða held-
ur þú að það missi kjarkinn
og verði yonlaust?“
„Áreiðanlega stæiir langt
verkfall fólkið. Það er ekki
hægt að segja að ef þjóðarbú-
ið hefur ráð á að eyða mörgum
miiljónum í tilgangslaust verk-
fall, þá hafi það ekki efni á
að borga verkalýðnum þá smá-
rnuni sem fram á er farið, slíkri
mótsög.i trúir enginn. Allir sem
ég þekki voru ákveðnir í að
nauðsynlegt væri að gera verk-
fall, ef kröfum um bætt lífs-
kjör yrðu ekki sinnt með öðru
móti. Eins ákveðið er fólkið
Stúkan FRÓri nr. 227 !§ ára í úm
Fyrir réttum 25 árum, 10.
desember 1927 ,:var st. Frón nr.
227 í alþjóða reglu góðtempl-
ara stofnuð. Þeir sem bezt og
ötulast unnu að því, voru eftir-
taldir menn: Páll H. Ólafsson,
tannlækiir, Pétur Zóphónías-
son, ættfræðingur og Páll H.
Gíslason, kauprriaður. Allii eru
þessir menn nú látnir.'
Á .fyrsta fundi stúkunnar
voru mættir 49 félagar. Af þess-
um stofnfélögum eru enn í stúk-
unai 5, þeir eru: Jón Hafliða-
son, fulltrúi, Hólmfríður Árna-
dóttir, kennslykona, Kristín
Sigurðardóttii', frú, Hálrdán Ei-
ríksson, kaupmáðrir ‘ og Þórný
Jónsdóttir, frú. 'Eru störf þess-
ara . féiaga íyrir stúkuna, sVo
og hollusta þeirra við málefni
bindindismanaa, mjög til fyrir-
myndar.
á umliðnum-25 árum- haf t
gengið í stúkuna 971 maður. Á
félagsskrá stúkunnar nú eru
128 menn. Og er’ sá elsti 84 ára,
en yngsti 16 ára. Félagslíf hef-
ur verið gott. Skiptzt hafa á
fræðsiufundir og skemmtifuad-
ir, sem ýmist félagar eða ut-
an stúkumenn hafa annazt.
Einnig hefur handritað blað,
Frónbúi, verið lcsio upp á fund-
um. öðru hverju síðan 1930, Alls
hafa 653 fundir verið haldnir,
endn. hefur stúkaa lengst af
haldið fundi sína hálfs mán-
aðarlega cg fundir venjulcgast
ékki haidnir tvo mánuði að
Eumrinu.
Fjárhagur st.úkunnar stend-
ur nú traustum fótum. Hafa
sjóðir vaxið ört á seinar árum,
fyrir örugga og ótrauða leið-
BsennsvíMsSEumvaipið
Framhald af 8. síðu.
steinsson, Gísli Jónsson, Jó-
hann Jósefsson, Lárus Jóhann-
esson, Bernharð Stefánsson. —
Páll Zóphóníasson greiddi ekki
atkvæði. Finnbogi R. Valdi-
marsson var fjarstaddur.
Ey þar moð brennmnsfrum-
varp Bjarna Ben. & Co. úr sög-
unni á þessu þingi.
sögu nokkurra félaga hennar.
Auk stúkusjóðs á, stúkan tvo
sjóði, iræðsliisjóð, og styrlit-
arstjóð, sem veita má fé úr til
að styrkja og gleðja félaga. stnk
unnar, einkum sjúka eða. fá-
tæka og ,til að styrkja félaga
til dvalar á hvíldar- eða hress-
ingarheimili;' Enrifremur tii að
veita félögum þeim, er þess
þurfa, styrkí. til ýmiskonar
náms, svo að þeír verði hæfari
til að skapa mer.atandi félags-
líf og efla bindindisstarfserni.
Bindindsisþpðun sfúkunnar út
á. við hefur verið sú, að hún
hefur staðið að og undirbúið
fundi, sem iialdpir hafa verið
á þessum stáðum: Akrariesi 30.
maí 1937, Hafnarfirði 4. apríl
1938, Grl idavík 3. júlí 1938,
Keflavík 11. júní 1939, á Strönd
á Rangarvöllum 2. april 1939.
Eimrig átti stúkan upphafið að
Þing.vallaíundinum 14. og 15.
ágúst, 1937, enda þótt Umdæm-
isstúkan nr. 1 hefði allan veg
og vanda af framkvæmd hr .ts.
Og loks nú síðast í haust í
Keflavík, 14. september 1952.
Þá má geta þess að fyrsti
stúkufundur, sem útvarpað var
hér á landi, var fundur st. Frón,
14. janúar 1937.
Stúkan hefur gengizt fyrir
útbreiðslufundum hér í Reykja-
vík og haldið áramótafundi með
guðsþjónustu fyrir almenaing.
Að framantöldu má sjá að
stúkan hefur fyrir sitt leyti
viljað beita sér fyrir boðun
bindindis á. meðal almennings
og reynt að hvetja cg auka á-
huga landsmaaná fyrir útrým-
ingu áfengis o|' neyzlu þess.
Stúkan Frón hefur eignazt
marga ágæta forustúmen.i. Þeir
sem. nú stjórna málefnum henn-
ar, hafa sett sér háleitt mark,
og vinna að því i anda bindindis
og bræðralags. Á þessum tímr,-
mótum, þegar stúkan verður 25
ára, má með sanai segja, ao
hún riýtur trausts og velvildar
almennings fyrír störf sín í
aldarfjórðung.
O.G.
núna í að halda verk-
fallsnu áfram og bera kröfur
sínar fram til sigurs; livað sem
það kostar. Lofum ríkisstjórn-
inai bara að lengja veikfallið
eins og henni þóknast, lofum.
þeim að svelta okkur til ára-
móta, við munum svara því að
verðleikum um næstu kosning-
ar“.
Á heimleiðinni kom ég við hjá
stúlku, scm. vinnur h^á iðnfyr-
irtæki hér í bænum og býr með
móður sinni.
„Hvað getur þú sagt mér um
kjör verksmiðjustúlkna hór um
þessar mundir ?“
„Þau eru áreiðanlega léleg,
svo léleg að ég skil alls ekki að
að hægt só með núverandi dýr-
tíð að lifa af byrjunarlaunun-
um þar. Því er svo háttað í því
fyrirtæki sem ég vinn við, að
það vita allir og viðurkenna.
Þar er eúgri stúlku boðið upp
á að vinna fyrir lægri laun .en
þriðja launaflokk, en eftir
samningum er borgað eftir hori-
um, þegar stúlkán hefur unnið
sex mánuoi. Þessi þriðji launa-
flckkur er með núvera.idi vísi-
tölu eitthvað rúm 1300.00 kr.
um mánuðinn og getur hver og
einn sagt sé sjálfur að ekkert
spaug muni vera að lifa af þeim
launum í þeirri dýrtíð sem nú
ei'. Enn fremur er sennilegt, og
raunar áreiðanlegt, að eiahver
fyrirtæki greiða kaup eftir
lægrj launaflokkum í sex fyrstu.
mánuðina, sem viðkomandi
vinnur hjá fyrirtækinu, kann-
ske gera ílest fyrirtæki það.
Það er a. m. k. iítið öryggi að
eiga það undir sanngirai vinnu-
vcitandans’ hvort maður svelt-
ur eða. e'kki, þó maður hafi fasta
vinnu“.
Þegar hér var komið, kpm
móðir stúlkunnar inn. Henni
fanast ekki vanþörf að géra
verkfall á fleira cn lauha-
greiðslui nar. Fannst henni þó
tollar og söluskattur cbærileg-
astir af öllu riem á okkur væri
lagt núna, því að þeir seilast
ofan í hvers manns vasa hvað
sem keypt er. Kom okkur öll-
um saman um að ekki væri vsn-
þörf á að reyna að fá afnumda
einhverja þessara skatta og um
leio betri stjórn á landið, stjórn
sem heföi •einhverja hugmynd
um hagsmuni og kjör þegnanna.
Að síSustu heimsótti ég
Etúlku, sem vinaur í brauðgerð,
og bað hana um nokkrar upp-
lýsingar um kjör stúlknanna í
hennar stiéttarfélagi.
„1 ökkar stéttarfélagi hafa
verið ræmilegri kjör en víða
annarsstaðar segir hún“. Bj’rj-
línarlaua fyrir li£ilsdagsstúikur
eru með núverándi vísitölu
1350.00 en hálfsdagsstúlkur fá
990.00 kr. um mán. Þar fyrir
utan.er svo borgað fyrir sunnu-
dagana. Þetta vai- lengi vel ekki
sem verst, ,þó dýrtíðin sé orð-
in evo mikil núna, að það só
orðið óviðu.iandi. En það er
ck'ki önnur saga en sú sem all-
ar vinnandi stéttir hafa að
segja núna, enda. eru þær loks-
íns farnar að skilja það, þess
vegna. getur þetta veHkfall ekki
endað nema á einn veg', með
sigri verkalýð'sins“.