Þjóðviljinn - 12.12.1952, Blaðsíða 6

6) U- ÞJÖÐVILJINN'W Föstudagnr 12. desember 1052 —

eimills |mtiisr
V erkfallsh ugl eíSingar
HúsmajSrum sem öðrum gafst
tækifæri á mánudags- og þriöju-
dagskvöldið til að hlýða á þá
ráðherra, sem stjórnað hafa
landinu undanfarin þrjú tii
fjögur ár. Og það er að vona,
að fáar hafi látið það hjá scr
líða. I>að var næsta fróðlegt
að heyra málflutning .þessara
manna, ekki sízt f\’rir húsmæð-
ur, sem allra bezt vita, hver
árangurinn af stjórnarstarfi
þeirra hefur veiið. Á þessum
f jörum árum hefur hagur heim-
ilanna versnað svo, að á fjölaa
(þeirra ríkir sárasti sltortur,, og
jafnvel það fólk, sem áður hafði
sæmilega afkomu, herst nú i
ibökkum, getur ekkert veitt sér
utan brýnnstu lífsnauðsynja og
jafnvel ekki það. •
Þegar svo er komið, að fóik
verður að spara mjólkina við
börnin, þá hefur neyðin haidið
imireið sína. Það hefur gert
skortinn með öilu óibærilegaa,
að engin vonarglæta hefur verið
framundan, ekkert sem benti
til, að ástandið mundi batna.
I tíð núverandi rSkisstjómar
hefur ekki annað viðkvæði
heyrzt eu verðhækkanir og aft-
ur veroha-kkanir, — á öllum
vönun, en ekki minnst á brýn-
iistu lífsnauðsynjum. Kaupið
hefur ekki hækkað líkt því eins,
og þarf ekki að fjölyrða meir
um hver afleiðingin hefur orð-
ið. Éjn' það vab sannarlega fróð-
legt að heyra ráðherrana lýsa
þvi yfir, alla seni einn, að víst
væri það rétt, að hagur almenn-
ings htefði noklíuð þrengzt í bili,
en það væri sannarlega engin
ástæða til að örvænta, því að
allt væri þetta á framfaraleið.
Þetta ástand væri bara mn
stundarsakir, meöan verið væri
að skapa jainvægisásíund í
þjóðfáiaginu. Það er etóki ó-
sennilegt aö margar húsmæður
hafi brosað að þcssum fullyrð-
ingum hálaunamannanna við
ríkisjötuna, en það bros hefur
áreiðanlega verið blandað
beizkju.
Þega.r verkalýðshreyfingin
lagði fram kröfur síhar við at-
vinnurekendur fylgdi þehn
skýrsla, sem sýndi, svo efkki
varð um villzt, hvemig lífskjör
almennings og ekki sízt barna-
fólks hafa stórversnað þessi
síðustu ár. Það mun gefast
tækifæri til að víkja að þeirri
slkýrsiu síðar. Nú skal það eitt
sagt, að húsmæður þurfa ekki
að lesa sér til um það, hve rýi’
hagur heimilanna var orðinn.
Verkfallið, sem nú er i|áð, var
eina lausnin á því ástandi, kröf-
ur verkalýðsins eru miðaðar rið
það eitt, að hver vinnandi mað-
ur hafi rétt til sómasamlegs
lífs. Þó verkfallið bítni harðast
á heimilum alþýðunnar, á þeim
húsmæðium, sem þessa dagana
vita varla sitt rjúkandi' ráð,
livað eigi að bera á borðið við
næstu máltið, þá er það víst, að
þær vita allra bezt, hváð er í
húfi og hvað framtíðin hefur
að geyma, ef sanngjörnum 'kröf-
iun manna þeirra og sona ,um
mannsæmandi kjör verður ekki
sinnt. Og það cr því jafnvíst,
Maturinn '(TxJo
a
morgun
Steiiít síld, kartöílur, hrátrt
salat. — Hrísmjölsgraut-
ur, safíblanda
3-4 saltsíldar eru útvatnaðar,
1‘lakaðar og þerraðar vel í
gljúpum pappír eða grisju. 2-3
’aulcar eru skornir í sneiðar og
brúnaðir í 50 gT af smjörlíki.
Tekið af pönnunni. Síldarflök-
unum er velt upp úr eggi eða
eggjalivítu og brauðmylsnu,
smjörlíki brett 4 pönnuna og
flökin brúnuu þar i. Látin á
lieit.t fat. Piskáoði, sem geymt
er fi-á deginum i dag, heilt 4
pönnuna, jafnað með hveiti-
jafningri, ltryddað, iaulcurinn
látinn út í og yfir síldina, en
það sem eftir er af sósunni
er borið með í könnu. Heitar
kartöfiur og salat borið með:
300. ;gr hrátt rauðkál (J«-%
haus) er rifið á rifjárni, látið
í víða skál eða djúpt fat, tóm-
atsneiðum (3-4 tómötum) rað-
að yíir. 3 msk. matarolía, 3
msk sítrónusafi (eða 1 msk.
edik—1 msk. vatn),. 1 msk.
tómatþýkkni og 1 msk. may-
onnais — ef vil!, -er hrist sam-
an_. eða hræi*t með gaffli í
bolla og hellt yfir tómatana.
Þanhig má fara með flestar
tegundir grænmetis,. t.d. mætti
bera þannig fram með þess-
um rétti rifnar gulrætur.
Grauturinn: Nokkuð af vatn-
inu er tekið frá til áð hræra
út í þvi hrísmjölið. Undan-
rennudufti er þeytt út í vatnið
í pottinum og suðan ’á.tin koma
upp. Notið um 100 gr af dufti
í lít.er eða um 1 sléttfullan
bolla (ekki þjappáð niður).
Rafmagnstalcmörkunln f dag
Austurbærinn og Norðurmýri,
milii Suorrabrautar og Aðalstræt-
is, Tjarnargötu og Bjarkargötu
að veatan og Hringbraut að sunn-
an.
ftð sízt muti á þeim standa í
baráttuimi. I>að heyrist kannsJd
dkki mikið til þeirra, cn þáttur
þeirra er því áhrifaríkari.
Landgræðslusjóð skortir enn fé
Landgræðslusjóður var stofnaður til minningar uiíi eudur-
msn lýðveldis á Islandi árið 1944. Verksvið sjóðsins er hvers-
konar landgræðsla en aðalhlutverk hans er þó að ldæða Iand-
ið skógi eins og segir í skipulagsski-á sjóðsins.
Sjóðminn varð til fyrir frjáis
framlög þjóðarinnar 1944 og
hefur á liðnum árum eflzt á
sama hátt. Hann var nú um
síðustu áramót orðinn krónur
609.753.30 þegar með eru tald-
ir sér-sjóðir sem eru í vörzl-
um hans, en sjálfstæð eign
Landgræðsltisjóðs var við árs-
Jok 1951 kr. 577.006.64. Sjóð-
urinn hefur ekki ennþá hafið
]>ein fjárframlög til iand-
græðslu, enda ákveðið í skipu-
lagsskrá hans, að þá fyrst er
höfuaktóilinn hefur náð kr.
1. millj., megi verja hluta af
vöxtum hans til frarrJívæmda.
Hinsvegar liefur sjóðurinn ver-
ið mjög þarfur allri land-
græðslustarfsemi í landinu og
veitt liagkvæm lán til skóg-
ræktarframkvæmda og þá eink-
um tii stækliunar uppeldis-
stöðva fyrir trjáplöntur. Má
fuJlyrða ia® ekki væri svo
langt komið á því sviði ef
sjóðsins hefði eigi notið við.
Sjóðurinn hefur á liðnum
ánim aðeins einu simii efnt til
almeiinrar söfnunar en það var
árið 1947. En helstu tekjur
hans hafa verið styrktargjöld
nokkurra velunnara sjóðsins
&em árlega hafa greitt nokkurt
fé í sjóðinn, svo og af minning-
hrspjöldum, áheitum og gjöf-
iim. Hafa styrktarfélagár sjóðs-
■in.s sýnt sjóðnum mikla tryggð
og landgræðslumálum vorum
ir.dkinn skilning.
Minningarspjöld Landgræðslu-
sjóðs eru afgreldd'í slcrifstofu
sjó&sins. Eru þau smekkleg áð
allri gerð.
Sjóðnum berast alltaf öðru
hvoru á.heit og gjafir. Álieit-
unum fylgja jafnan þakkir um
hve vel hafi reynzt að heitá
á hann. Síðast nú fyrir nokkru
kom kona ein með kr. 400.00,
sem var gamalt áheit frá henni
og systur hennar (K. & S.)
á J-andgræðsIusjóð og sem
hafði gengið eftir.
Þá hefur sjóíurinn haft
nokkrar tekjur af sölu jóla-
trjáa (1950) og ihefur nú
einnig sölu }>eirra íyrir þessi
jól.
Skrifstofa sjóðsins er riýlega
flutt á Gretíisgötn 8. Þar er
hægt að gerast styrktarfélagi
sjóðsins og þar er veitt mót-
töku gjöfum, áheitum og af-
greidd rninningarspjöld. Sími
Landgræðslusjóðs er 3422.
Ve^kfaílsvesðir
Framhaid af 8. síðu.
er nú gjafmildic lítil að kosta
siíku til þess að geta gefið
400 lítra.
Verkfallsverðirnir gáfu
manninum kóst á að láta
bróður sinn hai'a 1 injóíkur-
brúsa, ef hann vildi skila
hiim í Mjólkurátöðina. Mað-
urinn harðneitaðl þvi. Náðu
verkí'allsverðimir þá í lög-
regluna sem fór með inai’ii-
inn og mjóik haxis í Mjóík-
urstöðina. — Maður {h^ísí ók
bílnum X 288.
Hverjir vilja
stríð?
Framhald af 5. síðu
hendur tvær nýjar ljó'ðabækur,
önnur eftir bókavörð í Reykja-
vik, hin bftir bónda uppi í Borg-
arfirði. Fáar bæknr hafa boðið
mig velkonmari né fært mér
dýrari gjafir. Þetta er sjálfur
friðurinn, sagði ég við sjálf-
an mig þegar ég var búinn
að virða fyrir mér list þessara
tveggja skálda um stund. Is-
lendingurinn hefur ckki gefizt
upp — enn er hann heiðarlegur
maðui'.
Þvi friðurinn sem við þraum
og Iirópum á, það er ékki hinn
brynvarði friður ræningjans,
ekki sá ft'ióur sem grund-
vallást á Iituigri og harm-
kvælum meiri Iiluta mannkvns-
'•ng né heldur sá friður sem
sættir sig vi'S hrörnun og
stö’ðnun og dáuða, heldur hinn
’ifandi friður vorsins, þar sem
sár gróa, fræ spíra, og þar
-sern vörðurinn með bók sina og
bóndinn með reku sína mætast
: ljóði um hið undursamlega
’íf sern koma skal.
Seljum í dag og næstu daga:
tegimdir
leikfanga, mjög ódýrt. Enn-
fremur ódýr jólakort í miklu
iirvali. —
.Jólamarkafturinn,
Ingóífsstræti 11.
HARMSAGA
færður í svartar buxur, hvita, ílibbalausa skyrtu, sem
síðai’ átti að opna í hálsinn, nýja flókaskó og gráa sökka.
Þamiig klæddur fékk liar.n lc-yfi til að hitta móður sína og
McMilIan einu sinni enn, en McMillan hafði fengið ieyfi
til að vera með honum frá klukkan sex til klukkan fjögur
næsta morgun og tala við hann um kærleiBta guðs og misk-
unnsemi. Og klukkan fjögur kom fangelsisstjórinn til að
tilkjmna, að tími væri kominn fyrir frú Griffiths að fara
og skilja Clyde eftir í umsjá McMilIans (Sorgleg en óhjá-
Ikvæmileg nauðsvn, sagði liann). Og svo kom hinzta kveðja
Clydes og móður hans; en áður hafði honum tekizt að segja
milli kveljar.di; angistaifullra þagna:
„Marnrna, treystu því að ég dey rólegur og frelaaður. Það
verður ekki erfitt. Guð hefur bænheyrt mig. Hann hefur
gefið mér styrk og frið“. Og við sjálfan sig sagði hann:
„Hefur hann gert það?“
Og frú Griffiths hrópaði: Sonur minn! Sonur minn, ég veit
það, ég veit það. Ég hef líka trúna^ Ég veit að lausnari
minn lifir og harin er þinn. Þótt við deyjum — þá lifum við!“
Hún stóð éins og stirðnuð og starði til himins. Esi allt i
einu sneri hún sér að Clyde, tók hann í fang sér, þrýsti
ihonum lengi og fast að sér og hvíslaði: „Sonur minn — -
litli! drongurinn minn —“ og rödd hennar brast, hún greip
andann á lofti — og iþað var eins og þrek hennar streymdi
til hans, þangað til hún fann að hún varð að fara, annars
dytti hún -— Svo sneri hún sér snöggt en reiScul ,í spori áð
fangelsisstjóranum, sem beið þess að fylgja henni til vina
McMillans í Auburn.
Svo nálgaðist hinzta stundin þennan dimma vetrarmorgun
— varðmenninnr komu til að skera rauf í hægri buxnaskálm
hatis, þar sem setja átti málmplötuna, og síðan til að draga
tjöldin fyrir klefadyrtiar. „Nú er stundin komin. Vertu hug-
hiaustur, sonur miim". Það var herra McMillan — ásamt.
sérá Gibson — sem ávarpaði Clyde, þegar varðmennimir
nálguðust.
CJyde reis t’.pp af rúminu, þar scm hann liafði setið við
hlið McMillans og hlustað á hann lesa úr Jóhannesar guð-
spjálii, fjórtándá fimmtánda og sextánda kafla. , JJjarta
yðar skelfist ekki; trúið á guð og trúið á mig“. Og svo
kom ihinzta gangan — McMillan á hægTi hönd og Gibson á
viastri hönd — og fangaverðir í bak og fjTir.
En þegar Clyde gekk inn um fyrri dyraar á leið sinni til
aftökuklefans hrópuðu margar raddir: „Vertu sæll, Clydc".
Og Clyde var exlci þreklausári og sljórri en svo, að hann gát
svarað: „Verið þið sælir". En rödd lians var framandi og
veikburða, jafnvel í eynnn hans sjálfs, svo fjarlæg, að það
var eins og hmi kæmi frá manni, sem gengi við hlið hahs en
ekki honum sjálfurn. Og fætur hans 'þokuðust áfram, vél-
rænt og ósjálfrátt. Og liann lieyrði hið gamalkunna fótatak
— fótatak — meðan þeir ýttu honum áfram að dyi’unurn
m . ii'i ■•*»* — i-hyii* »»ir*!.*- i «i , .... r _v-
Þama voru þær; nú voru þær opnaðar. Þáma var hanci —
hann — stóllinn, sem hann hafði svo oft séð í draumi sem
hann óttaðist — en var nú neyddur til að setjast í. Hcnum
var ýtt áfram — áfram — áfrain —- innum dyrnar — og þær
lokuðust ú hæla honum, lokuðu allt úti, sem hann hafði þekkt
á þessari jörð.
Það var kennimaðurinn McMillan sem fölur og þreytulegur
— kortéri síðar — gcldc af stað í örvaaatingu sinni — reikulí
í spori — eins og líkamlega sjúkur maður — gegrnun kuldaleg
fangelsisliliðin. Þessi vetrurdagur var svo litlaus — svo
skuggalegur — svo grár ennþá ;— eins'og hann sjálfur. Dáinn!
Hann, Clyde, hafði örfáum mínúturn áður gengið við hlið
hans, óstyrkur en þó fullur tnmaðartrausts — og nú var hanri
dáinn. Ikigin’ Fangelsi eins og þetta. Sterkir, grimmir mean,!:
sem hæddust stundum að Clyde, þegar liar.n bað bœnir sínar.;
Þessi játning! Hafði dkoðun han® verið rétt -— hafði hann
dæmt með þeirri vizku, sem guð lætur í té? Hafði hann gertj
það? Augu Clydes! Hann sjálfur — McMillan — hafði nær
fallið í öngvit, þegar hcttan var sett á — iþegar opnað var
fyrir strauminr. — og þeir höfðu orðið að hjálpa honum út
úr klefanum máttförnum og titrandi — hornmi, sem Clydb
hafði treyst. Og hann hafði beðiö guð um styi’k — bað haiiri
esin um styi’k
Hann gekk eftir hljóðri götimni — en varð að nema staðár
og halla sér upp að tré — laufvana og ömurlegu. Augu
Clydés! Augnaráð hans, þegar hann lét. fallast niður í stól-
inn skelfilega; stirðnað, óttaslegið augnaráð — áséfeandi bæn-
araugu sem hann beindi að honum. og öllum hinum!
Hafði hann breytt rctt? Hafði svai’ hans við.Waltham
fylkisstjóra verið byggt á heilbrigðri, réttlátri og miskunni
samri skoðun? Hefði hann átt að segja við Jiann — að ef til
vill — ef til vill —hefði átt að taka tillit til allra þeirra áhrifa,
sem hann hefði orðið fyrlr? .... Fengi hann.nú aldrei framar
sálan’ó?
THEODORE DREISER:.
329. DAGUll