Þjóðviljinn - 23.01.1953, Blaðsíða 1

•'-*r -
Fiýstudagnr 23. janúar 1953 — 18. árgangur — 18. tölublaí
4-
Verkialli haínasögu-
maa«a MúZ
HafRSÖgumannaverkfallinu í
Noregi lauk í gær og hafði það
þá staöió í átta daga. Féllust
báðir aðilar á málatniðlunartil-
lögu, sem stjórn Alþýðusam-
bands Noregs'bar fram.
Tilætlunin með stofnun Framkvæmdabankans:
rískt alræði í efnahgslífi lands
ins, sfóriðja á Islandi malandi gull er-
lendu auðvaldi og innlendum leppum
Einar Olgeirsson flettir ofan af fyrirœflun-
um afturhaldsins i efnahagsmálum
Tilætlunin með stofnun Framkvæmdabankans er
sú að losa Alþingi, að miklu leyti ríkisstjórnina
og þó einkum alla þá banka er nú starfa, undan
„áhyggjum” af því hvernig stjórnað er grundvall-
aratriðum efnahagslífs landsins, fjárfestingarpóli-
tíkinni. Þau mál á að fela einum banka, stofnuð-
um vegna erlendra fyrirmæla, með einum banka-
stjóra skipuðum samkvæmt erlendum kröfum.
Þessi banki á jafnframt að einoka öll lán til
landsins, og hann á að hjálpa þeim einkaauðvalds-
klíkum sem næst standa ríkisstjóminni til að sölsa
undir sig stórfyrirtæki í ríkiseign. Hann á að
tryggja í miklu ríkara mæli efnahagslegt alræði
Bandaríkjaauðvaldsins á íslandi, í samvinnu við
íslenzka leppa þess, og mun fyrirhuguð stóriðja í
sambandi við virkjun íslenzks vatnsafls, til að mala
gull erlendu auðvaldi.
Á þessa leið voru ályktanir I íslands sem kom til 1. umr. í
Einars Olgeirssonar um frum- neðri deild í gær.
varpið um Framkvæmdabanka í ýtarlegrj ræðu rafcti Einar
11.650 kr. söinuðusl
á iyrsta degi
-75.000
SSSSSSSSKSSJfcS
SÍS8SSSSSSS8SSSSS
SS8SÍS8S8S8SSSSS8
8S8S8S8S8S8SSS8SS
S8S8S8S8S8S8S8S8;
SS8S8S8S8S8SSS8SS
S8S8S8S8S8S8S8S8S
■sssssssssíssssss;
-50.000
-11.650
—0
Eins og skýrt var frá í ör
varpi miðstjórnar Sósíalista'
llokksins er það forsenda þess
að hægt verði að hefja stækk-
un Þjóðviljans 6. febrúar n.k.
að áður verði búið að safna
50—75 þúsundum króna í
stækkunarsjóð. Þegar í gær,
sama dag og ávarplð birtist,
voru Þjóðviljanum færðar lcr.
11.650 frá mörgum velunnur-
um blaðsins í stækkunarsjóð-
inn, eða meira en sjöundi hluti
af hærri upphæðinni. Er þetta
mjiig glæsileg byrjun sem sýn-
ir glöggt með hverjum hug al-
þýða Reykjavíkur gengnr að
þessu verkeíni.
Prentuð hafa verið sérstök
viðuRkenningarskjöi sem af-
hent em þeim sem leggja fram
fé í stækkunarsjóðinn, og eru
þeir sem starfa vilja að söfnun-
inni beðnir að nálgast. þau í
skrifstofu Sósíalistaflokksins,
Þórsgötu 1.
Súian hér v;ð kliðina sýnir
svo á hverjimi degi hvað
söfnuninni líður.
Bandarísk sprengjuflugvél
skotín niður yfir Kína
Útvarpið 1 Peking skýrði frá því í gær, áð bandarísk
sprengjnflugvél hefði verið skotin niður yfir Kína.
Lesin vom í útvarpið mót-
mæli, sem Sjú Enlæ, forsætis-
og utanríkisráðherra Kína, hef-
ur sent SÞ. Er þar mótmælt
freklegri skerðingu á lofthelgi
Kína og lýst yfir að ögranir
sem þessi veröi ekki þolaðar.
lið fyrir lið tilgang baadaríska
auðvaldsins og innlendra leppa
þess mcð þessari bamkastofnun.
Með óyggjandi rökum sýndi
Einar fram á eins og Brynjólf-
ur Bjarnason í umræðunum í
efri deild, að mótvirðissjóður-
inn væri eign íslenzka ríkisins,
og enginn fótur væri fyrir því
í íslenzkum né bandarískum
lögum og lieldur ekki í neinum
samningum að Bandaríkjamenn
hefðu nokkurt íhlutunarvald
um ráðstöfun þess fjár sem
mdurgreitt væri af mótvirðis-
.sjóðslánum.
En Framikvæmdabankinn
væri einmitt stofnaður í því
skyni að gera slíka bandaríska
íhlutun mögufega til frambúð-
ar, og þess vegna væru varn-
aðarorð Jóns Ámasonar um
nauðsyn þess að forðast slíka
íhlutun, fram lcomin.
Annar höfuðtilgangur bank-
ans væri að valda gerbreytingu
á þeirri stefnu sem til þessa
hefði verið fylgt á Isl. að ríki og
bæir ættu stærstu fyrirtæki
landsins. Nú væri yfirlýstur
tilgangur nýja bankans að
skipuleggja fyrir alvöni einka-
auðvald á íslandi í miklu
stærra mæli en hér hefði
þekkzt.
Rakti Einar hneykslissöguna
um Áburðarvcrksmiðjuiia, en
síðasti þáttur þeirrar ljótu sögu
er einmitt afheeiding á hluta-
bréfum ríkisins til Fram-
kvæmdabankans, sem tekur við
þeim með iþeirri yfirlýsingu
Benjamins að þau verði seld,
og þá að 3jálfsögðu samkvæmt
tilgangi bankans, einkaauð-
valdinu.
öll var ræða Einars rök-
studd, þungvæg mótmæli gegn
fyrirætlunum ríkisstjórnarinn-
ar í <þessu máli. Lagði hann
enn sem fyrr áherzlu á að ís-
lendingar gætu komið upp stór-
iðju á íslandi og átt hana sjálf-
ir, en þyrftu ekki að láta hana
mala gull erlendu auðvaldi og
imilendum leppum þess.
. Skíða- og
iŒk skemmtiferö
verður íai’in í
y[skálann n.k.
HNB laugardag. Haf-
ið samband við
skrifstofuna og skrifið ykkur
’ á lista. Fjölmennlð.
Skálastjómin. (
Lucius Clay
Memur Clay í
stað WUsons?
Talið var í Washington í gær
að útilokað væri að öldunga-
deild Bandaríkjaþings staðfesti
skipun Eisenhowers á Charles
Wilson í embætti landvarnaráð-
herra. Wilson neitar að selja
hlutabréf að nafnverði tvær og
liálf milíjón dollara, sem hann
á í stórfyrirtækinu General
Motors og engar horfur eru á
að Eisenhower fái þingið til að
veita undanþágu fx-á lagaá-
kvæði, sem bannar mönnum,
sem hafa hagsmuna að gæta í
fyrirtækjum, sem vinna störf
fyrir hið opinbera að gegna
ráðherraembættum.
Almælt var í gær að Eisen-
hower myndi taka nafn Wil-
sons aftur en skipa í hans
stað Lucius Clay hershöfð-
ingja, sem var hemámsstjóri í
Vestur-Þýzkalandi. Þar er þó
eiimig meinbugur á, því að lög
banna hermaeini, sem verið
hefur í herþjónustu fyrir
skeimnri tíma en tiu ámm, að
gegna landvarnaráðherraem-
bætti. Fordæmi er þó um und-
andágu, er Truman fékk fyrir
Marshall hershöfðingja.
TIm sMp Imrfu á heimshöfun-
iiiti á siáasta ári
Síðasta ár hurfu tíu skip á heimshöfunum án þess að
nokkuð fréttist um afdrif þeirra.
Skýrir Sjú Enlæ frá því í
mótmælaor'ðsendingunni, að
flugvélin hafi verið 16 km inn-
an landmæra Kína í Mansjúríu
er orustuflugvélar Kina skutu
liana niður. Hafa 11 af 14
manna áhöfn verið teknir til
fanga en þrír beðið bana. Sjú
segir að erindi ílugvélarinnar
innyfir Kína hafi verið að taka
myndir af hemaðarlega mikil-
yægúm mannvirkjum og varpa
skemmdarverkamönnum til
jarðar.
Stjóm bandaríska flughers-
ins játa'ði eftir frásögnina í
Pekingútvarpinu að omstu-
flugvélar frá Kína hefðu skot-
ið niður eina af sprengjuflug-
vélum hennar 12. þ'.m. en hélt
því fram að hún hefði verið á
flugi yfir Kóreu 30 km sunn-
an kínversku landamæranna og
erindi hennar hefði verið að
varpa ni'ður áróðursritum.
Isvesiia ræðir
faernám Islands
Moskvablaðið Isvestia, mál-
gagn sovétstjómarinnar, ræðir
í ritstjóraargrein í gær um her-
setu Bandaríkjamanna á ís-
landi.
Að sögn fréttaritara Ríkisút-
varpsins í Kaupmannahöfn seg-
ir blaðið að Bandaríkjameim
séu að gera ísland að botn-
föstu flugstöðvarskipi. Vegir
séu lag'ðir frá flugstöðinni í
Keflavík til nálægra bæja og
vérið sé að vinna að því að
gera nýja flugstöð hjá Réyni-
völlum.
Vichyma&ur i
sffórn Mayers
Franska. þingið kom saman í
gær og bám kommúnistar
fram tillögu um umræðu um
skipun hinnar nýju stjómar
René Mayers. Bentu þeir á að
félagsmálaráðherra værj mað-
ur, sem var liáttsettur í lög-
reglu kvislingastjómarinnar í
Vichy á stríðsárunum. Mayer
mótmælti tillögunni og var
hún felld með 384 atkv. gegn
214. Me'ð kommúnistum greiddu
atkvæði sósíaldemókratar og
nokkrir þingmenn kaþólskra og
gaullista.
Vátryggingarfélagið Lloyds
í London skýrir frá þessu í
ársskýrslu sinni um skiptapa.
Segir þar að engin neyðar-
merki hafi heyrzt frá neinu
þessara tíu skipa og ekkert
fundizt sem bendingu geti gef-
ið um örlög þeirra og áhafna.
Menn geti aðeins immdað sér,
hvaða harmleikir þama hafi
átt sér stað.
Alls suklku í hafi eða strönd-
uðu 255 skip árið 1952 en
7600 skemmdust. Yfir 170 sjó-
menn fómst í slnpreikum. Töl-
ur Uoyds ná aðeins til skipa
yfir 500 lestir brúttó. Flest
sikipin sem fórust vom smá.
Brezk skip, sem fómst, voru
alls 42.361 lest.brúttó og skip
annarra þjóða 212.275 lestir.
Eikibiskup svarlamark-
aðsbraskari
Við réttarhökl í Kraká í Pól
landi hafa bríi' af sjö sakborn-
isigum, en fjórir þeirra-eru ka
þólskir prestar, játað að hafr
stundað njósnir fyrir banda
rísk.u leyniþjónustuna. Þá hafí'
þeir játað að hafa stunda*
svartamarkaðsbrask með vit
und Basia'k erldbiskups
Kraká.