Þjóðviljinn - 23.01.1953, Blaðsíða 5

'4) — ÞJóÐVIUIInN —Föstudagur 23. janúar 1953-
mtudagur 23. janúar 1933 — ÞJÓÐVIUINN — (5
Otgefandi: Saxneinlngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn
Rltstjórar: Magnús Kjartanaéon (.áb.), 8ígurður GuSmundsaon.
Fréttastjóri: J6n Bjarnasoa.
BlaSamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Guðmundur Vigfússon.
Augiýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig
19. - Simi 7600 (3 línur).
Áskrlftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavik og nágrennl; kr. U
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Stækkun Þjóðviljans
Blöð eru orðin svo ríkur þáttur í daglegu lífi fólks, að
víðtækar jþjóöfélagshreyfingar eru óhugsandi án þein-a.
Þetta á ekki sízt við um verkalýðshreyfingu og sósíal-
isma; í sögu þeirra hreyfinga í hverju landi fléttast
merkur þáttur sögunnar um blað eða blöð, sem urðu eitt
aðalvopn alþýðunnar í sókn og vöm. Og söguþátturinn
um blaðið er einkennilega líkur víðast hvar: Fyrst aura
nokkrir fátækir menn saman í lítiö blað, sem virðist
hégómi hjá stórum, ríkum og voldugum blöðum burgeisa
og auðvalda. Litla blaðið berst í bökkxun, hættir að koma
út, er bannað og ofsótt, sprettur upp aftur og aftur, ef
til vill með nýju nafni, vex að afli með verkalýðshreyf-
ingunni og verður um leið beittara vopn, sem hreyfing-
in notar meö sívaxandi árangri. Nafn blaðsins veröm*
eins og orustufáni, um það er barizt, það er dáð og hat-
aö, því eru færðar þungar fórnir, — og loks þegar al-
þýöan hrósar sigri veröur þetta blað lífsnauðsyn allri
þjóöinni eins og það var áöur lífsnauðsyn alþýðumii.
Næsta ár er hálf öld liðin frá því fyrsta sósíalista-
blaðið var gefið út á íslandi, „Nýja ísland“ Þorvarðs
Þorvarðssonar, eins merkasta brautryðjanda íslenzkrar
verkalýðshreyfingar. Sama árið og þáð varð að hætta
1906, var fitjað upp á nýju blaði,Alþýðublaði Péturs G.
Guömundssonar, er í ýmsu var sniðið eftir blaði Þoivarðs.
Það varð heldur ekki langlíft. Næst rís Verkamannablað
1913, stórt stökk frá Alþýðublaðinu, ber vitni auknum
stéttefT’þiroska og þróttmeiri sósíalistísk hugsun að baki.
Svo merkt er þetta blað að framhalds þess er fremur að
leita í Verkamanninum og Verklýösblaðinu, en í Reykja-
víkurblöðunuiri Daffsbrún oe; Albýðublaðinu, jafnvel þótt
:ún ömurlega þróun Alþýðublaðsins í bandaríska áróð-
ursmálgagnið AB sé ekki höfð í huga.
Saga Þjóðviljans hefst með stofnun Verklýðsblaðsins
1930. Þaðan á hin róttæka verkalýðshreyfing íslands
málgagn óslitið 1 höfuðborg landsins. Víst er um þaö, aö
Þjóðviljinn væri annað blað og lélegi'a nú ef hin sósíal-
istíska verkalýðshreyfing hefði ekki átt þann skóla sem
Verklýðsbláðið var henni 1930—36. Á reynslu þess blaðs
og gnmni hefur Þjóðviljinn byggt, og þsgar utkoma
hans hefst, þá er það Verklýðsblaðið sem fjölgar utkomu-
dögum með nýju nafni, — en jafnframt sigur, sem lyfti
baráttu íslenzkrar verkalýðshreyfingar, íslenzkrar alþýðu,
á hærra stig..
Þvi er þessi saga rifjuð upp nú, áð hún sýnir okkur
hve djúpum rótum og traustum Þjóöviljinn stendur í
baráttu alþýöufólksins á íslandi, rifjuð upp í sama skyni
og erindi Þorsteins Erlingssonar sem prentáö er á söfn
unarblöðin sem reykvískir sósíalistar og allir unnendur
Þjóðviljans hafa milli handa næsta hálfa mánuð. Ein-
mitt nú er nauðsyn áð skilja hvai’ við stöndum, sem á
þessu ári eigum aö lyfta því átaki að stækka Þjóðviljann
upp í 12 síður. í upprifjun þeirrar hetjubaráttu sem háð
;hefur verið til að geta gefiö út Nýja ísland, Alþýðubláð-
iö, Verkamannablað, Verklýösbláðið og Þjóðviljann felst
heit eggjun að reynast nú menn til áð valda okkar hlutk,
Qkkar áfanga. Það er enn farið til margra þeirra manna
sem áratugum saman hafa fórnað drjúgan af litlum
tekjum til þess að létta undir baráttu stéttar sinnar, en
það er nú líka leitáð til fleiri manna en nokkru sinni fyrr.
Sá hópur íslendinga sem fylkir sér nú undir merki þjóö
frelsis og' sósíalisma er stærri en nokkru sinni fyrr, því
er hvorki gleymt í stjómarráðinu við Lækjartorg né í
stjórnarskrifstofunuin í Washington að Sósíalistaflokkn-
um á íslandi fyígir fimmtungur þjóðarinnar. Og það er
stör hópur sem nú verður að leggjast á eitt og vinna að
stækkun Þjóöviljans á þessu ári, jafnt flokksmenn og
aðrir fylgjendur þjóðfrelsis og .sósíalisma á íslandi. Þá
veröur verkið' unnið svo áö sómi er að, merkum áfanga
á ferli Þjóðviljans, á ferli hinnar sósíalistísku verkalýðs-
hi-eyfingar á íslandi; náð. Og uni leið unninn sigur er
lyftir baráttu alþýðunnar um lif sitt, baráttu þjóðarinn-
ar' um sjélfstæði sitt og framtíð, á hæríá stig. ; " ■ ;..
: Hyer er sá góður íslehdíngur, hver sá saxmur sósíalisti;
hana-vilji Bkíti eiga Odut aðt^eim sigri • ú
Furðuleg vatnsveita — Sölutumar
UM DAGINN mátti sjá eitt
hvað var á seiði við Tjöm-
ina. Þangað var kominn feiki-
legur krani með trjónuna
uppí himininn og ógurlegum
jámhljóðum. Skyldi mi loks-
ins eiga að hefjast handa, að
hreinsa eitthvað af botnleðju
og rusli svo að hin marglof-
aða fegurð þessa forarpolls SUMIR hugsa um dauðann,
fengi risið undir nafninu, eða aðrir um líffð. t Reykjavik og
„œtli það verði ekki loftvama-
byrgi næst“. Og eins og eitt
leiðir af öðru flaug honum
ikannske líka í hug byssur og
lið til að fira af byssum, en
hvorugur fór út í þá sálma.
'þorir, óg skal mala þig“, öskr-
uðu þeir. En raunsæismenn
láta ekki segjast.
EN SAMFARA ofstopanum er
hræðsla. Og samfara hræðsí-
unni — óraunsæi.
Takist grýluköllum um síðir
að kalla yfir sig voðann mun
allt heimsins vatn ekski nægja
til þess að slökkva b.álið, svo
að loftvamanefnd ætti að
spara skattgmðendum vatns-
veitu sína í Tjöminni. Hvað
flautunum viðkemur gildir
einu hvort maður yrði búinn
undir dauðann með slíku nár
hljóði, eða ekki.
★
hamingjan forði, var það gos-
brunnur, sem átti að sökkva
ofan í pyttinn. Verkamaður er
að skófla upp af gangstétt
ögn af leðju er ófreskjan
slafrar úr stórvirkum kjafti
sínum. „Hvað á að gera hér,
er það gosbrunnurinn?" „Nei,
góði, það er stríðið, loftvarna-
nefnd vill fá nóg vatn til að
slökkva ef kviknar í bænurn,
Þessi stóri steinhringur sem
þú sérð á að fara hér niður
svo að verði greiður aðgang-
ur að miklu vatni“. Hvorug-
ur skildum við hinn tækni-
lega tilgang hringsins, en
hann var vel manngengur.
„Svo er búið að setja upp
loftvarnaf!autur“, sagði mað-
urinn, — í óspurðum fréttum
nagrenm eru
barnaleikvellir.
baraaleikveliir. 1 Beykjavík
vantar líka mikið af nýjum
þökum í stað þeirra gömiu
eem leka vatni himinsins nið-
ur á böm svo að þau fá
kvef og kirtla. I Reykjavík
vantar mörg böm eld til að
oma sér við. I Reykjavík er
loftvamanefnd sem hugsar
um eld og vatn.
★
SUMIR eru raunsæir, aðrir
ekki. Þeir óraunsæju trúa á
grýlur. Þessvegna búðu þeir
hingað útlendu málaliði til
þess að mæta. árás, sem sam-
kvæmt grýlutrúbræðrum ætti
að vera afstaðin fyrir löngu.
En úr því að fólk hinum meg-
•in á hnettinum hefur nóg að
gera við að byggja yfir böm
í raunsæi sínu og vill ekki
gera neina árás, tóku grýlu-
bræður að hrista framaní þá
vopn sín.
'„Komdu bara, komdu ef þú
ýmist engir ÞEIR RAUNSÆIJU. eru þeirrar
eða ókláraðir skoðunar að það sé friðvæn-
legra að hugsa um lífið og
byggja hús yfir böm en ausa
fé í vatnsveitur til þess að
slökkva í rústum og beygja
höfuð sitt í duftið fyrir stríðs
óðum Molok sem hristir vopn _
framan í friðsamt fólk.
ÚTHVERFISBUl skrifar: Við
sem búum í úthverfum bæj-
arins erum oft í stökustu
vandræðum um helgar og eft-
ir að sölubúðum er lokað á
kvöldin hafi gleymzt að kaupa
eitthvað smávegis s. s. tóbak,
eldspýtur eða vilji maður t. d.
ná sér í dagblað sem maður
er ekki fastur áskrifandi að.
Fyrir löngu síðan heyrðist að
til stæði að leyfa nokkur sölu-
skýli eða tuma sem verzluðu
með slíkan varning, bæjarbú-
um til hægðarauka. Ég held
að enginn geti efazt um að
þörf er á að þessu verði
Fi’amhald á 2. síðu.
* Um BÆKUR og annaS *
Kvikmynd um páfadóm og kommúnisma var'ð
önnur en ætlaö var
Og þá bregður svo við,
að þó enginn felldi sig við hana
að öllu leyti, þá eru það einna
helzt biöð kommúnista sem
minnst hafa að setja útá. boðskap
myndarinnar. En hann er í stuttu
máli sá, að hvorugrur (klerkur
og bæjarstjóri, kirkja Dg komm-
unismi) geti án hins verlð og
endar myndin á þvi, að klerkur
(leikinn af Pemandel), sem send-
ur hefur verið i annað brauð,
sleppir hvitri friðardúfu útum
gluggann á járnbrautarvaguinum,
þegar hann leggur af stað í ferð-
ina, en „rauði bæjarstjórinn"
stendur á stöðvarpallinum og kall-
ar til klerks að koma sem skjót-
ast aftur.
i'
i
Femandel
ITALSKUR máður Guara-
schi að nafni hefur getið sér
nokkra frægð í heimalandi sínu
og víðar fyrir bók sem hann skrif-
aði eltki alls fyrir löngu. 1 bók-
inni bregður hann upp nokkrum
svipmyndum frá itölsku sveita-
þorpi, þar sem kommúnistar ráða
bæjarstjórn, en
kaþólska kirkjan
á enn mikil ítök
í sálum þorpsbúá,
— Bókin greinir
einkum frá við-
skiptum þorps-
prestsins, Don
Camillo, og kom-
múnistans í bæj-
arstjóraembætt-
inu. I þeim við-
skiptum hallar
heldur á komm-
únistann, enda á
klerkur innangengt hjá Drottni
vorum og hefur Frelsarann með
sér í ráðum, hvernig bezt megi
iiá sér niðrá guðleysingjunum.
Þrátt fyrir átökin um sáXir hjarð
arinnar eru þeir klerkur 'og
kommi mestu mátar þegar því er
að skipta, enda mun höfundur
hafa ætlað sér með þessari bók
að lægja öldur „ka’da stríðsins",
en telur sér að sjálfsögðu heppi-
legast að lækka rostann í komm-
únistum um leið.
F YRIR ári eða svo skýrðu
blöð viða um helm, t.d. Morgun-
blaðið, frá því að franskur kvik-
myndahöfundur, Duvivier, hefði
fengið a’la þorpsbúa í ítölsku
þorþi til að leika með í kvlkmynd,
sem t.-Lka ætti þar á staðnum
Þcsa var getið, að meirihluti þorps-
búa hefðu aðhyllzt kommúnisma,
en nú hlýti annað að vera uppá
tetnlngnum, þviað í myndinni
mundu konimar fá ljóta útrelð.
En þessl ' kvikmynd- vár ciiuhltt
gerð eftir bókinhi um Don Casn-
ag : húhr’ þeftm ,s-eflð.'•sýtid
vWásthVaí - 'Uitt >> í4‘ •- : ' ’> -i
Ex
NDA þótt höfuðtilgang-
ur myndarinnar sé kannski aS
reyna að hressa uppá vinsældir
páfadóms meðal fátæks sveita-
almúga ItaJíu, sem á siðustu árum
hefur streymt úr faðmi Rómar-
kirkju og gengið í lið með fram-
sæknum verkalýð borganna, þá
má jafnframt lesa úr henni þann
boðskap sem mestu máli - skiptir
í dag: að friðurinn verður ekki
unninn nema allir góðviljaðir
menn, hverrar trúar og skoðana
sem þeir eru, veiti honum lið
sitt. En slíkur twðskapur þykir
nú hin mesta goðgá bæði í páfar
garði og Hvita húsinu. 1 augum
þeirra sem þar ráða ríkjum er
Don Camillo kommúnistí eða eitt-
hvað þaðanaf verra (ef til er), og
stoðar honum þá litíð að eiga
innangengt hjá Drottni vorum.
Og hafi Morgunblaðið vonað að
það mundi eignast góðan liðs-
mann i baráttunni gegn komm-
únismanum þarscm er Don Cam-
illo, þá er þvá vist l>ezt að sætta,
sig við vonbrigðln strax.
(Framhald)
. 1 eambandi við >konumar hef-
ur einn siður Kínverja þótt sér-
lega óhugnanlegur, þ. e. a. s.
sá siður að binda fætur stúlku-
bama og hefta þannig frekari
vöxt fótanna, Þessi siður mun
vera frá lokum 9. aldar, en
hvernig hann er til orðinn veit
ég eklki. Hann hefur vitanlega
þótt auka á kvcnlegan yndis-
þokka, þar sem konumar urðu
enn frekar vemdarþurfi. Þar
af leiðandi hefur siðurinn gef-
ið karlmennsku hins sterka
kyns meira svigrúm. Mér
fannst furðulega margar konur
vera með þessa lemstruðu fæt-
ur og þó hitt kannski furðu-
légra, að þessi siður, að hefta
vöxt fótanna., hefur sýnilega
verið algengur með öllum stétt-
um. Hefði maður geta.ð liaidið
að hann væri bundinn við þær
stéttir sem ekki var íþyngt
ineð líkamlegri vinnu, en
bændalkonur hafa líka mátt
þola þessa meðferð. Sá maður
oft konur um fertugt svona
leiknar, en undir þeim aldr'
man ég ekki eftir að háfá séð
konu með reyrða fætur. Þessir
fætur -eru ófagrir á að sjá -og
stundxun hélt c,g að mer myndi
slá fyrir brjóst, svo hræðilegir
fannst mér þeir. Fannst mér
stundum mikið undrunarefni
að þessar konur skyldu geta
notað fætur sína til að ganga
á, svo litlir og vanskapaðir eru
þeir. Göngulagið hjá þessum
konum er náttúrlega eins og
við er að búast, þegar gengið
er eiginlega á hælunum.
Dr. Sun Yat-sen faðir bylt-
ingarinnar 1912, fordæmdi
þennan sið í skrifum sínum, en
hann var þó ekki bannaður
með lögum. Margir fleiri höfðu
reynt að hafa áhrif á þjóðina
í þessum efnum og sýnilega
hefur það. smátt og smátt kom-
ið að gagni, því að flestar kon-
urnar í Kína hafa sloppið við
þennan „fegurðarauka“ og eins
og ég sagði að ofan, þá fannst
mér ég aldrei sjá yngri konu
en sem ég áleit um fertugt
með þessa bundnu fætur.
Þessi siður Kínverjanna hef-
ur Evrópumönnum alltaf þótt
hrottalegur, en eins og í flestu,
þá fordæmir maður ósiði hjá
öðrum en gleymir að athuga
ástandið hjá sjálfum sér. Það
er ekki ýkja langt síðan að
„lífstykkin“ svo nefndu vom
almennt notuð, og lengi höfðu
þau verið í tízku bæði í Ev-
rópu og Ameriku. Konui’ bók-
staflega eyðilögðu í sér innýfl-
in m. m. með „lífstykkjum" og
áh efa iiefur þessi siður haft
áhrif á böm þeirra og bams-
fæðingar. Þess er eikki getið
að konnr eða karlar almennt
hafi haft nokkuð við þennan
sið að athuga, hann jók á feg-
'urð hins veika kyns skv. áliti
þeirra tíma og þá gleymdist að
Nanna Ólafsdóttir:
KONAN
hann hafði einnig annað gildi.
Það eru aðeius örfá ár síðan
heyrðist að „lífstyltíkin" væru
nú aftur að komast í tizku. Og
jafnframt var þess getið að
læknar fordæmdu þau með öllu.
Svo miklu fær upplýsingin
áorkað nú orðið, að ekki hefur
tekizt að innleiða aftur það
herfilega fyrirbrigði sem „líf-
stýkkin“ eru. Kónur í Kína
hafa aldrei borið fatnað sem
herti svona að líkama þeirra,
en hvort sem það er af þvi
eða af einhverjum öðrum á-
stæðum, þá er eitt atriði í út-
liti ungmeana og fólksins al-
mennt sem vekui’ athygli og
það er hve fólkið er beinvaxið
og fagui’lega skapað, en margt
mjög smágert.' Hér kemur
sjálfsagt margt fleira ’ til
greina, svo sem hin mikla notk-
un fæðutegunda úr jurtaríkinu
og einhverjar konstir í matar-
gei’ð og fæðuvali, sem margar
ku.vera þúsunda ára gamlar
Aimars eru þetta bara tilgátur
mínar
Maður liefur alltaf heyrt að
Kínverjar lifðu mest á hris-
grjónum (hafi þeir þá fengið
þau) og skv. ketmingum okkar
vesturlandabúa heldur enginn
maður heilsu með svo einhæfu
fæði. Þetta hefur þjóðin samt
þraukað, og fengið á sig það
orð að vera sérlega nægjusöm.
Ekki er að efa að það hefur
hún verið, því að allar lýsing-
ar ber að sama brunni, að fá-
tækt og eymd almennings,
hvort heldur í sveit eða við
sjó, hafi verið vægast sagt
ægilegar. Vitað er að maðurinn
er fljótur að venjast bættum
aðstæðum og ékki sá maður
skort á neinum. Hins vegar er
ekki að efa að nok’tum tíma
verður þjóðin að ná sér eftir
þær langvinnu þrengingar, sem
hún 'hefur átt við að búa.
Ég minnist þess, að þegar
við eitt sinn fórurn í heimsókn í
þorpið Ya Men Kou við Peking,
var okkur sagt af ,,mjöli“, sem
Japanir afhentu fólkinu meðan
á hersetu þeirra stóð. Kom og
annað, sem þorpsbúar rækt-
uðu, tóku Japanir a!lt saman.
Hinsvegar varð fólkið að hafa
eitthvað ofan í sig og þeir
sem ekki létu sér nægja ræt-
ur og annað álíka, urðu að
fara til japönsku herstjómar-
innar og fá úthlutað þessu
„mjöli“. í þessu „mjöli" var
allt mögulegt til að drýgja það
með, svo sem sag, trjábörkur
o.fl. Fjöldinn allur, sem neyttí
þess varð veikur og sumir dóu.
Samt sem áður hélt fólkið á-
fram að leggja sér þetta- til
munns, þvi að þegar sulturinn
er annars vegar, er ekki spurt
um hollustuna. Þáö hefur verið
eitthvað líkt þessu „mjölið sem
af verið veikur annað kastið,
ög að það hafi verið af fæðumii
en engu öðru, markar hún af
;því, að síðustu 3 árin, eða eft-
ir að þau fengu hrísgrjón og
aðra mannafæðu, hafi honum
ekki orðiðmisdægurt. Svona
ígat nú fs^ðið orðdð í hinu fræg-
asta matargerðarlandi heims,
Kína. Þessari konu varð nijög
tíðrætt um mat og kom að því
Frá skiptingu eigna landsdrottnanna í, Kina milli smábænda,
Ieiguliða og Iandbúnaðarverkafólks. Gamla konan yzt til hægri
á myndiimi horfir brosandi á skjölin, þar sem skiáð er að f jöl-
skylda hennar sé orðin eigandi landsskika
kona járabrautarverúámanhsj efni aftur og aftur. Það virtist
í Peking sagði mér frá. Það | svo sem matarskorturinn fyrr
voru þó ekki Japanir sem út- j á tímum væri henui minnisstæð-
hlutuðu því, heldur Kuom;n- astur af öllu því, sem hún og
tang stjórnin. Hún hafði Jært maður hennar og tvö börn ................ ..... __.... _ _______
það af Japönum sem ýmislegt höfðu orðið að þola. Hún sagðii ^■ “‘bvawiiskeftó og* skipaSi
fleira. Þessi kona í Péking íra þvi, að visu að ekki ema hpnni hvnia _j_ H,m
Hún var brennandi af áhuga
á öllu sem stjómin tók sér fyr-
ir hendur og það stóð ekki á
henni að vinna að þeirri upp-
lýsíugarStai'fsemi sem stjómin
iieitti sér fyrir meðal almenn-
ings, svo sem um hreinlæti,
heilsugæzlu osfrv.
Ilún hafði verið venjuleg hús-
móðir í stórborg í Kínaveldi og
veriö tiltölulega vel sett, þar
sem maður hennar var í fastri
vinnu; jámbrautan’erkamaður,
svo sem áður er getið. Samt
sem áður hafði lífið veriö sí-
felldur ótti við hungurdauð-
ann. Það var ekki á mínu færi
að geta mér til um líf þeirra
húsmaiöra sem ekki áttu menn
í fastri vinnu.
Ég nefndi hér að framan
þorpið Ya Men Kou. Þar var
kona, formáður kvenfélagsins
í þorpinu, sem sagði okkur
nokkur atvik úr ævi sinni og
annarra kvenna undir herstjórn
Japana og síðar Kuomintang.
Nokkur almenn atriði verða
rakin hér. Ég hef áður getið
um „mjölið“ alræmda, sem
þörpsbúar urðu að leggja sér
| til munns, og flestallir Peking-
' búar þekktu einnig af eigin
raun.
I Japanir kröfðu hverja fjöl-
skyldu um karlmann til erfið-
isvinnu, til að byggja víggirð-
ingar osfrv. Ef enginn vinnú-
fær karlmaður var í fjölskyld-
unni, urðu konur að fara í
! staðinn ella greiða sektir. Fyrr-
nefnd kona var ekkja, átti ekki
annað barna en 8 ára son og
varð því að fara sjálf til vinnu
hjá herstjóminni. Vegna þess
að hún kom en ekki karlmaður,
; var byrjað á því að hegna
■ henni á þann hátt, að hún var
látin krjúpa í hnjánum á múr-
steinum heilan dag (3 múrstein-
ar undir hvoru hné). Á sama
hátt voru áðrar konur leiknar.
Einn morgun þegar hún var að
fara til vinnu sinnar, mætti hún
formanni þorpsráðsins, en hann
var einn af leppum Japana.
Hann spurði hana hvert hún
væri að fara, og þegar hún
sagði honum það, lét hann hana
vita að kvenmaður eins og
hún ætti bara að leigja mann
til vinnunnar, en ekki standa
í slíku sjálf. Þegar hún ætl-
a’ði að halda fram hjá hon-
um, sló hann hana í andlitið
Eitt er -vtonlaust, sagði emirinn: að stegla Baktíar ré® til hálshogava. Iloásja • Hinir tigTiu .embaittismeim. stungru upp &
hájtn -á • járngöddum. Tyrkneskl soldáiv- Nasreddín :*r- að vi&u; to’álaiáus .djiuðdagi, f ■ ..•hvwjuni daiiðdagaxmm eftlr annan, og em-
inn reýndi þaö-'éinú sbudl við hanh — - en* örugffur..
en: Sranguri'iaust. "--• - • • ' - ;-*>•- ! ■' ur ■
tsreaam ,**“ ao visu ■. jwíuaaus .oaupaagt, avcrjum uituoaaganum eiur annan, og em-
•' örugiffur.. Nei, sajfði Rtalrtnh, 'hann'XJs.^f*- ' irlntt' oSgsettl hyeruá- , ótti,.s®ist 4 andhti '
verið. bálsbög-gviöh SíSujý én: bað -kám HodsifSv Nasreddíns. • Off- hann- -heimtaðl .
tyiir ÍUW. ■ œ nýfcú' AlUöimíkv:'■
æ r&iar UUógmk-:

sagði að í ,.mjölinu“ hefðu ver-' eiiiustu flík hefði fjölskyldan
ið smásteinar, hvað þá annað getað eignazt svo árum skipti,
álíka ætilegt en bara mýkra j e-n það var greinilega stað-
imdtir tönn. Ajlveg reyndisf j reynd sem henni fannst nóg
henni ómögulegt að !áta bollur: að geta um í eitt skipti. Það
eða brauð úr þessu „mjöM“ j lejmdi sér ekki að fargi var
hanga saman. Þá farn dóttir j af henni létt og af hjartans
hennar það ráð-að sjóÚp. betta sannfæringu sagði hún að all-
„mjöl", en við það seig miklð af; ar konur í Kína væru nú ham-
versta úrgangiiyim til botns.! ingjusamar. Hún hafði lært að
Samt sem áður varð áútaf tals- j lesa, samkvæmt hinni nýju að-
verður hluti eftir. Kona þessi'ferð, og les nú dagblöðin og
sagði að maður sinn hefði allt-'j léttari bækur og getur skrifað
bréf. Hún var ákaflega glöð
! yfir þessari menntun sinni og
tók af. !ífi og sál þátt í ýms-
um félagsstörfum, bæði meðal
fjölsky!dna í sömu götu og hún
og í félagsskap járnbrautar-
arverkamanna. Ilið nýja líf
í| hennar er eins^og lausn undan
oki, og henni finnst hún hafa
ótæmandi krafta í þágu hins
#4 iiýjá þjófffélags.' Líkt mun
milljónum kvnsystra hennar í
Kína vera farið. Áður hafði
hún aldrei getáð talað við
gesti, svo sem okkur núna,
hún gat ekki einu sioni talað
við fjölskyldumeðlimina; sjón-
hringurinn var innan fjögurra
veggja hemilisms og það voru
jafnvel kvenlegar dyggðir að
vit.a ekki neitt um það sem
gerðist utan þeirra. Nú var
hún að ráða bót á þessari van-
Þá gekk fram vitringurinn frá Bagdad.' I þekkingu sinni, Og ekki nóg
fyrsta sinn talaði hann i návist emirsitis, með það,_ heldur rak hun harð-
og'hahji því ihugaS már sttt grandgæíi- 'an áróðú'r rneðai kVgnna. L.áá-
•legg ti> jað -veklá verðekuldaða: aihyjXl. ' i'gttenriimi!' og rátinar ttariá 'ííká,
t. : -tað saasa,'
henni að hyþja sig heim. Hún
komst því ekki lengra þennan
daginn. Vegna þess að hún
hafði misst úr heilan dag, varð
hún að leggja á sig stóraukið
erfiði næstu daga til þess að
vinna hann upp. Dæmi um
svona óbilgirni í garð bænd-
anna voru mjög tíð. og í þsssu
þorpi urðu meir en 200 (af
765) fjölskyldur að þola þung-
ar búsifjar af hendi Japana.
Þegar Kuomintang herinn kom
til sögunnar, var sonur hennar
17 ára og var hann strax tek-
inn nauðugur í herinn, svo sem
aðrir drengir.. Hún hefði getað
keypt hann úr heraum, en hefði
þá orðið að greiða þrefalt gjald
í refsingarskyni fyrir að eiga
ekki nema einn son! Áð auki
orðið að greiða áðurnefndum
foi-manni þorpsráðsins peninga
og gat ekki mótmælt neinu, því
að sem konu var henni bann-
að að tala. Með svona peninga-
greiðslum sluppu hinir ríku við
þrældóminn undir harðstjóm
Kuomintang hersins, en aðfar-
ir hans aköpuðu honum ekki
vinsæ’dir, þvert á móti, fólkið
sá engan mun á imirásarher
Japana og sínum eigin- löndum
undir stjóm Chiang Kai-sheks
— þótt ljótt sé frá að segja.
Um konurnar sagði hún hið
sama og getið hefur verið utn.
áður og bætti við, að-þær hefðú
alltaf orðið að vera - fyrstar tð
(ríttóUv á mfer^iiána. • si$astar .að
í■ •■•'■-••»(-••>>- ■ -FrÖíiák; 4N6. eíðtt'