Þjóðviljinn - 27.03.1953, Blaðsíða 11

Föstudagur 27. marz 1053 — ÞJÓÐVILJINN — (11
EYjabátur á
Frsmhald af 7. síðu.
aðstæður verður jafnvel karl-
mennið kjánalegt: hálfskríð-
andi, dettandi á rassinn og' bölv
andi í vanmætti ís og sjógangi.
Menn gera hluljna án þess að
vita hvernig, framkvæma, .af
því að verkið verður að vinn-
,ast; Þeir eru ekki lengur af
holdi og blóði, aðeins .sálarlaus-
ar vinnuvélar, og það, sem
heldur þeim uppi, er gengdar-
laus bræði gegn sjálfum þeim
og hin.um tryllta leik sem þeir
eru þátttakendur í.
Við lögnina annaðist ég bólin
og fserm, cgkom tómum bjóð-
um á sinn stað. Eg þurfti <að
margberja færunum \ið áður
en viðiit varjað leysa þau sund-
ur, þau vovu eins og ísköggull.
Hilmir gangafylltist sla.g í slag
og allt flaut í höndunum á
mér. Þá bölvaði ég ofurlítið til
•að létta á sálinni. Eg rejndi
.að sæta lagi við að koma tómu
bjóðunum fram á, en oft fór
svo að ég. ílnnaði í ólag og hálf-
spurn. Þeir spurðu: „Hver djöf-
ullinn er að þér, entu náttúru-
laus?“ Eg sárskammaðist mín.
i>að er 'lélegur karlmaður sem
ekki er kvennamaður til sjós.
Kannski mundi þetta lagasit í
sumar fyrir norðan og ég yrði
hlutgengur í umræðum ur.i
kvennafar en ekki hlátursefni.
Vonandi. ’
4.
Undir morguninn slokknaði
ljósið á endabólinu. Týri vakti
olckur með þeim slæmu frétt-
um. Formaðurinn fór strax
upp og við hinir skriðum úr
fletum. En dagur var ekki ris-
inn og öll leit að því tilgangs-
lau:s. Þegar birti vorum við
.allir á þilfari.
Hilmir var ömurlegur útlits
vegn.a feikna ísingar. Það rétt
glórði í .a.ugu formannsins gegn
um tvö lítil útsýnisgöt á stýri=-
húsinu, annars va.r það hulið
mjög þykkri íshellu, og þannig
var allt ofan þilja. Veðarhæðin
sjó
fara varlegar með útskúfunar-
kenninguna hér norður frá en
suður þar.
Þrátt fyrir ofsann var tölu-
verð ástaða á línunni. Alli bylti
hverjum laulanum af öðrum inn
á þilfarið. Þar stokkfrusu þeir
sam&tundis, svo hart var frost-
iið. Hilmir var þungur í andóf-
inu og oft fór illa á línunni. Þá
rak Alli upp ferleg hljóð þrátt
fyrir munnherpur og pataði á-
kaft xneð goggnum. Alli var
kominn í illveðursham, enda
fékk hann marga ómilda skvett
unia framan í sig.
Þegar við höfðum dregið á
þriðja bjóð skall ólag yfir bát-
inn og línan hrökk sundur.
Hamfarir lofts og.Iagar voru
þá í lalgleymingi. Bún virtist
brjálæði þessi kergjufu'lla of-
dirfð að láita menn vinna á
þiljum í slíku veðri, enda kom
ekki til þess áframhuldandi þar
sem öll frekari leit að línunni
varð árangurslaus. En við fund
um ból frá öðrum bát og við
Þao er nujrri þvi oróinn daglegur viðburður að við birtum mynd
eftlr Picasso, og er vonandi enginn sem amast við þvi. 1 gær birt-
um við ganila mynd eftir hann. Þessi er, hins vegar injög
nýleg: GEITIN.
flaut aftur í ganginn. Þá v.arð
ég reiður og bölvaði ofurlítið
í viðbót. Það reyndist ágætlega.
En ég skildi eklci tilganginn
að leggja línu i þessu veðri,
slíkt virtist án allrar forsjár.
Hvað kom til? Hefur kannski
formaðurinn séð .aðra byrja
lögnina og ákveðið að gera
eins? Sjómenn eig,a stundum
erfitt að skilja viðbrögð for-
manna sinna í hinu ofdirfsku-
fulla kapphlaupi um viður-
kenningu; þar 'getur j.afnvel
draslarahátturinn orðið heiðurs
aðnjótandi. Að róa „einskipa"
e.r álitin karlmennska þó að öll
veiðarfæri séu skilin eftir og
menn imdraúdi .að komast líís
af. Gam.a.11 Eyj.askipstjóri sagði:
„Mér er alveg isam,a hvort ég
fiska- eða fiska ekki ba.r.a ef
ég fer eins langt og hinir.“ Þ.að
var hans stolt. að vera eins og
hinir. En kannski er það mesta
karlrnennskan að þora að vera
í landi.
Loksins var öll línan í sjó.
Endabólið skoppaði skammt frá
bátnum með daufu ljosi; Týri
tók vaktina; við hinir fórum
niður.
Óli tendraði nýtt líf í kabyss-
unnl og kaffiketillinn var sett-
ur yfir. Við' sátum umhverfis,
borðið eftir að hafa afklaeðzt
frosnum hlífðarfötunum og
þurrkuðum seltuna úr augún-
um. Eormaðurinn var iiáff-
beygður og loppinn ’ éttir^vofe-
ið. Hann horfði vandræðalega
á okkur og sagðist engan veg-
inn viss um að línan næðist,
þetta. væri djöfuls garri. „En
vonandi lygnir í morgunsárið."
sa-gði hann.
Við borðuðum rúgbrauð og
flatkökur og drukkum ilmandi
ketilkaffi. Tóbakið var sem
blessuð guðsgjöf á eftir og.kom
okkur í gott skap. Við töluðum
um kvenfólk. Það er mikið tal-
,a.ð um kvenfólk í vondu veðri
til sjós.. Sjómönnum er yndi að
ljúga á s'ig kvennafarssögum
og.þær eru gjarn.an mergjaðar;
konurniar yfirleit’t í þeim laus-
látar, en armars beztu stelpur.
Flestir eiga vinkonur fyrir
norðan og verða dreymnir á
svipinn er þeir segja frá elsk-
unum sínum -úr síldinni: „Ynd-
islégt kvenfólk' fyrir norðnn.“
Eg' lagðr fátt -itil, málanna. Eg
þekkti ekki ástina nema af af-
var .afskapleg, varla stæt*; Sjór-
inn æðisgenginn, furðuleg.a
krappur og illur, og rauic sem
mjöll væri. Útsýni litið vegna
misturs. Eg hafði aldrei séð
eins voidugar hamfarir tiil sjós.
Einhver tilviljun réði því að
við fundum miiðból efti.r stutta
leit. Við brutum ísinn af línu-
spilinu með bareflum og var
það illt verk o>g. tók iangan
tíma. En All.i vélstjóri gekk til
verks af miklum skörungsskap
og allt varð undan að láta.
Hann bölvaði hátt og hressi-
lega og örfaði okkur hina með
ákafa sínum og karlmennsku.
Stór loðhúfa huldi ásýnd hnns
að mestu, en nefið, langt og-
hvasst, v.ar blárautt í kuldan-
um.
Spilið byrjaði ‘ að snúast.
Þetta var gamalt spil og urg-
aði mikið. Og frumstætt, hafði
hvorki færaskífu né þv,argara.
Útgerðin áttá mörg skip á sjó.
Þar var ailt gott sem var gam-
,alt. Útgerðin átti einnig rnörg
skip í sjó.
Undir venjulegum kningum-
stæðum er gaman að draga
línu. Hreyfingarnar verða ó-
sjálfráðar með æfingunni og
enigin þreytai lengur. Maður
hringar vei í bjóðið og hefur
laldrgi. öngla. í miðjunni. Eftir
róðurinn bölva , béiitíímenmrnir
okkur af hrlfningu. En þetta
er í góðu veðri þegar vel fiisk-
ast. Svo' er hitt þégar beitu-
menriimfr ’b’öl'va ekki átukpíbp.
lingu.
Bg byrjaði að draga, en vegna
ísingarmnar gaþ ég ekki staðið
öldunia. Þegar báturinn kast.að-
ist’til rann ég ,af stað með bjóð-
ið < milli fótannia. Eg var ýmist
laftur í ©angi eðá fram við siglu.
Mig skorti alla æfingu i slíkum
hundakúnstum Oig línan fór oft
í spilið. Aldrei fyrr bafði ég
bölvað jafn.mikið á jafnstuttum
tíma, Sá syndábaggi verður
másk-i þungur á efsta degi. En
ég held nú ,að kj.arnyrði sögð
t’il sjós reiknist ekki til syndar.
Slíkt væri lfka ranglátt og móti
n.llni siðfræði. Biblían er samin
suður í Palestínu undir sól og
eilífu sumri. Hvort sem guðir
eða menn sömdu verk-ið er þar
ekki reiknað með fiskveiðtim í
norðUrhöfUm iað vetrarlagL
Þær aðstaaðnr gera menn ekki
þíjúga í '■ orðum. Það; ætti að,
það var .andæft til kvölds Þá
v.ar keyrt heim undan roki og
stórsjó, eftir litla frægðarför.
5.
Hilmir nálgaðist hafnarmynn-
ið síðas.tia skip af hafi. Aftur
blikuðu ljós bæjarins kankvis-
lega. Heit hamingjuker.nd gagn-
tók mig eins og svo oft áður
er ég sá yfir bæinn efttr velk-
sama veiðiför. Hér vor he.mili
mitt, allt sem ég unni mest.
ösjálfrátt klappaði ég Hiimi
gamla á ísaða sigluna. Mér
fannsit ég eiga honum inikið
að þakka,
Málarasvemafé-
iag Reykjavíknr
Framhald af 4. síðu.
félagið komi'ð sér upp fána-
sjóði og stendur það nú í út-
vegun á félagsfána.
Árið 1948 var félagið aðili
að stofnun Húsfélags iðnaðar-
manna. Félagi'ð á jafnan einn
fulltrúa í iðnráði. Núverandi
fulltrúi - þess- þar er Þorsteinn
B. Jónsson. Félagið hefur að-
gang að skrifstofú Sveinasam-
bands býggingaftianna í Kirkju
hvoli og hefur hana til eigin
afnota 1 dag í viku. Þar geta
félagsmenn haft samband við
stjórnina og greitt félagsgjöld
sín. Einnig hefur skrifstofan
ha.ft miíligöngu um ráðningu
fjölmárgra félagsmanna í
vinnu. Félagsmenn eru nú 85
Félagið hélt aðalfund sinn 22.
raarz s. 1. Kristján Gúðlaugs-
son. sem verðið hefur formaður
félagsins um tveggja ára skeið
og varaformaður Haukur Sig-
"r iónsson, voru báðir endur-
kjörair. gjaldkerinn Grímur
Guðmundsson, Jens Jónsson
ritari og Hjlálmar Jónsson að-
stoðarritari. báðust eindregið
undan endurkosningu. í þeirra
stað voru kjörnir Gúðhjörn
Ingvarsson. gjaldkeri,- Lárus
Bjamfreðsson ritari, og Jón
Tngólfsson aðstoðarritari. Fé-
lagið efnir til afmælishófs ■ í
Þjóðleikhúskjalláranum í kvöld,
og má vænta þéss að félags-
menn flestir lcomi þar og taki
þátt í gle'ðinni.
Miðillinn kvik-
myndaður
OpEKA Menottis Mið-
illinn, sem Leikfélagið sýndi hér
í vetur, hefur nú verið kvikmynd-
uð, og hefur Menotti sjálfur nátt-
úrlega bæði samið kvikmynda-
handritið og stjórnað töku mynd-
arinnar. Myndin var sýnd á sið-
ustu kvikmyndahátið í Cannes og
fékk þar góðar viðtökur o g
mikla viðurkenningu. En hinn
kunni franski kvikmyndafræðing-
ur Georges Sadoul, sem skrifað
hefur margar bækur um kvik-
myndir og sögu listgreinarinnar,
er lítið hrifinn af henni.
~k --------
AN.Y segir. efniviðinn og.
stílinn minna á myndir þýzku
expressíónistanna eftir fyrri
lieimsstyrjöldina, tilraunir vissra
franskra kvikmyndahöfunda fyrir
fjórðungi aldar og hryllingsmynd-
ir Hollywoods um miðjan fjórða
áratuginn. Þessi mynd sé aðeins
nýjung að einu leyti: allar sögu-
persónurnar syng'i allan timann
af fullum hálsi, — en þessi nýj-
ung hafi líka orðið til þess að
afla óverðskuldaðrar viðurkenn-
ingar í Cannes.
★ -------- '
Ú segir Sadoul að engin
ástæða sé til að amast við ,kvik-
myndun ópera, og bendir á,
að í ýmsum kvikmýndum frá
Sovétríkjunum hafi verið atriði
úr óperum með einstaklega góð-
um árangri; nefnir þar atriði
úr Bóris Gúdanoff í kvikmynd-
inni um Mússorgskí (hún var
sýnd hér i vetur) og úr tvan
Súsanín í myndinni um Glinka
og minnir um leið á Tónlistarhá-
tíðina (Grand Concerti, sovét-
myndina sem hefur að undan-
. FJ&msik og kai&p
Framhald af 5. siðu
manni, sem hefði átt að liggja
rúmfastur, og hindrað aðra í að
gefa sér tíma til að ná sér eft-
ir veikindi. Læknarnir segja
að afnám greiddra veikinda-
daga kynni að draga úr fjar-
vistum en það myndi spilla
heilsu verkamanna ög því
draga úr framleiðslunni þegar
til lengdar lætur.
Skélástiéim
Framh. af 8 síðu.
ég skrifa enn eina 'grein um
mótið og þá ræða um fram-
kvæmd þess og heildarsvip.
M>un sxt girein að -líkindtun birt-
ast í ■ næsta • sunnudagsblaði.
J. B;
förnu farið sigurför um öll Vest-
urlönd, (að ísl. náttúrlega undan-
skildu). Enn ein óperukvikmynd
er i smíðum i Sovétríkjunum
Sadko eftir óperu Rimskí-Korsa-
koffs.
kr -----—
S ADOUL segir að þessar
sovétmyndir sýni, að það sé að
mörgu leyti hægara að gera hinni
margbrotnu tækni óperunnar skil
á léreftinu en leiksviðinu: skraut-
inu, dönsunum, hópatriðunum; að
því ógleymdu að á léreftinu eign-
ist óperan milljónir aðdáenda í
stað þúsunda áður. En allt um
það hefur honum ekki geðjast að
Miðlinum.
★ ---------
ItAESKI kvikmyndahöf-
undurinn Luciano Emmer, seni
getið hefur sér mikið orð fyrir
nýstárlegar myndir úr listsögu
lands síns, af málverkum, vegg-
myndum, höggmyndum og bygg-
ingum, gerði á síðasta ári mynd
um ævi Leonardo da Vinci, en þá
voru liðin 500 ár frá fæðingu
meistarans. Mynd Emmera var
verðlaunuð á Feneyjahátíði-nni i
fyrra.
★ —---------
EldUR kom upp nýlega
í kvikniyndastofnunum í Denham,.
þar sem margar beztu kvikmynd-
ir Breta hafa verið gerðar. Þar
sem brezkur kvikmyndaiðhaðúr
býr við miklar þrengingar vegna
hinnar hörðu samkeppni við Holiy
wood, þótti ekki taka því að bæta
úr tjóninu. Stofurnar voru í stað-
inn leigðar fyrir hergagnageymsiu
— handa bandaríska hernum í
Bretlandi.
Framhald -af 5. síðu.
svo íátt fólk iað bæjiarstjómin
efast um að það torgi uxa og
vill fá iað steikja sauð. Við þvi
hefur rík'isstjómin hins vegar
laigt blátt bann.
700 birnir skulu falla.
Ekki eru það uxamir einir,
sem týna verða lífinu t'il dýrðar
hennar hátiign. í Brezku Kólum-
bíu, vestasta fylki Kanada, er .,að
hefjast mesta biarnaveiði sög-
unnar í tilefni krýningarmn'ar.
Svo er mál með vexti að líf-
vörðurinn .allur, 3000 manns, á
að fá nýjar bjarnarskinnshúfur
fyrir hátíðahöldim Kanadastjóm
hefur brugðizit vel við'og leyft að
leggj.a að veUi 700 svarta btmi,
sem annars eru . sti'anglegd frið-
hðir;