Þjóðviljinn - 16.06.1953, Blaðsíða 11

Þriðjndagur 26. júní 1953 — í>JÓÐVILJÍNN — (lí
Islenzk menning í hœttii
Framhald af 7. síðu.
þannig að hún hafi siálf verið
í landinu og byggt i.andið
meira og meira á meðan, og
komið að slíkum áhrifum sinn-
ar menningar og ómenningar,
eins og engilsaxneska og sér-
'Staklega ameríska menningin
gerir núna. Og við höfum aldrei
fengið eins mikið af því versta
í menningu neinnar frumandi
þjóðar og aldrei verið unnið
að útbreiðslu þess með annarri
•eins tækni og nú. Og á sama
tíma er að fara fram í okkar
landi slík umbylting innanlands
að við erum veikari fyrir held-
ur en við höfum verið nokk-
urn tíma á þeim þúsund árum,
sem við höfum byggt þetta
land. Það er verið að bylta
okkar þióð frá því að vera
bændaþjóð, eins og hún hefur^
verið í þúsund ár o.g yfir í það
að vera bæjaþióð. Og í þeim
bæjum, sem hjá okkur hafa
risið upp, hefur sú borgarastétt,
sem venjuiega hefur tekið,
menningarforystuna þegar bæir
hafa myndazt erlendis, ekki
haft neina menningarlega, neina
þjóðarlega forystu, til þess að
skapa sjálfstæða íslenzka bæj-
armenningu, þannig að íslandi
hefur engin stioð verið í borg-
laralegri bæjarmenningu, eins
og flestum öðrum þeim þjóð-
um hefur verið, sem yfirgefið
hafa sín.a. gömlu bændamenn-
ingu og skapað sér bæi. Og hér
hefur verkalýðshreyfingin á
sama tíma heldur ekki borið
gæfu til að móta sína menn-
ingu, verkaiýðshreyfingin ekki
iborið gæfu til að geta tekið
forystu fyrir þjóðinni á þess-
um þýðingarmiklu tímamótum
hennar. Með öðrum orðum:
okkar þjóðfélag er eins og opið
sár, það er eins og kvika og
á þessu hættulegasta stigi, þá
dynur yfir okkur amerískt her-
nóm, sem nú er búið að standa
í einu eða öðru formi í áratug
og ef ekki verður sagt upp
þessum samningum nú, eru öll
líkindi til að komi til með að
standa áratugum saman, því
með hverju árinu sem líður
verða tök þessa ameríska auð-
valds fastari á okkar landi og
sýking þeirrar amerísku ómenn-
ingar óviðráðanlegri okkar þjóð.
Við þurfum að geta hafið bar-
áttuna gegn þess-ari hættu, sem
þarna vofir yfir okkur.
Ég veit að það eru sumir
sem munu segja: Er virkilega
ekki íslenzk þjóð nógu sterk
til þess að Standa ó móti þess-
um ómenningaráhrifum? Eg
veit 'sérstaklega að okkar
stjómarvöld munu kannske
koma til með að segja það við
okkur. En ég vil aðeins biðja
hæstv. ráðh. að stinga hendinni
j eigin barm og sjá hvað sterkir
þeir hafa reynzt í að standa á
verði um íslenzk lög og rétt ís-
lendinga gagnvart ameríska
setuliðinu hérna heima. Og
hvort þeir géti bá búizt
við, að þegar þeir æðstu í okk-
ar landi standa þannig, að
ungar stúlkur reynist ráðh.
betri. Það er aðeins eitt ráð,
ef við viljum skapa okkar
sérstæðu íslenzku menningu
möguleika ti'l þess að lifa áfram
og blómgast í friði í okkar
landi, það er að losna við það
nmeríska hernám og ameriska
her úr okkaf landi, segja upp
varnarsamningnum svo kallaða
og knýja þá til þess að flytja
'burt, ellia vofir yfir okkur þótt
heiminum verði ekki steypt út
í nýja heimsstyrjöld, eyði-
legging á okkar menn-
ingu, glötun á okkar þjóð-
erni. Hvað hins vegar vofir
yfir okkur, ef til styrjaldar
skyldi koma, því hef ég svo
oft lýst að ég æfla ekki að
,ger.a það núna.
Framhald á 12. síðu
biaðanna, þar sem hún tilkynnti
að nú skyldi öllu kippt í lag
•sem laflaga hefði farið hjá Ham-
iltonfélaginu, en alltaf hafði
meira og minn.a verið stolið af
íslendingun.um við hverja út-
borgun. Nú skyldi þessu kippt í
lag sagði „varnarmólanefnd", og
núna rétt fyrir kosningamar
fleygði Kaninn nokkrum þús. í
uppbætur fyrir .undangenginn
þjófnað.
„Varnarmálanefnd" kvað Al-
þýðusambandsstjórnina haía
verið með í ráðum um lagfær-
inga'mar, og nú virð.ist það vera
ein „lagfæringin" að skattleggja
íslendingana fyrir ;að fá að
liggja í bandariskum bragga!,
Vafalaust er sú ráðstöfun ein
„lagfæringin“ sem þeir .Helgi
Hannesson, Jón klofningur og
Sigurjón járnsmiður hafa til
leiðar komið!
20 milljónir
Framhald af 1. síðu.
„gjafanna". — Það eru óneit-
anlega sérkennilegar „gjafir“
—• Mótvirðissjóðurinn nemur
nú um 400 milljónum króna
og fimm af hundraði af þeirri
uppliæð hafa runnið beint til
bandaríska sendiráðsins, eða
hvorki meira né minna en 20
milljónir króna!
Það er þessi fúlga, sem rænt
hefir verið af þjóðinni og not-
uð hefur verið í þá áróðurs-
starfsemi, sem rakin var hér að
framan. En fúlgunni hefur
einnig verið varið á annan hátt.
Hún hefur verið notuð til þess
að skipuleggja hið víðtækasta
njósnákerfi á íslandi, og hafa
Bandaríkin reynt að koma sér
upp spjaldskrá yfir þjóðina alla
með aðstoð hernámsflokkanna.
Island er ekki eina landið
sem þannig hefur verið leikið,
sömu sögu er að segja frá hin-
um marsjalllöndunum öllum.
Nú síðast tók bandaríska sendi-
ráðið í Róm t. d. mjög virkaei
þátt í kosningunum þar í landi,
með áróðri, loforðum og hótun-
um. Árangurinn varð hins veg-
ar sá mikli sigur sósíalistísku
flokkanna sem bergmálað hef-
ur um allan heim. Viðbrögð
íslendinga munu verða hin
sömu.
Vorsýnmgin
*.Vorsýningin verður opnuð i
Listamannaskálanum í kvöld kl.
8.30 og vcrc'ur opin framveg-
is frá kl. 2-10 e.h, Þátttakend-
ur eru: Ásmundur Sigurðsson,
Benedikt Gunnarsson, Gerður
Helgadóttir, Guðm. Andrésson,
Hjörleifur Sigurðsson, Þorvald-
ur Skúlason og Valtýr Péturs-
son.
Lítill snjór á öræfum
Páll Arason bílstjóri fór við
Sjóvátryggingafélag íslands 1
34. aöalfundur Sjóvátryggingarfélags íslands h.f. var
jhaldinn 8. þ.m.
Tekjuafgangur félagsins var kr. 220.224.82. Saman-
lögö iðgjöld Sjó- Bruna- cg Bifreiöadeildar námu um
16.870.000 krónum og er þaö um 1.000.000 krónu hækkun
írá árinu áöur, en iðgjöJd Líftryggingardeildar vora^
rúrnar 74.4 milljónir um siðastliðin áramót, er af því
eru þó nýtryggingar félagsins stærsti hlutinn eöa 58-6
milljónir. ,
Til vara fyrir tjónum og
iðgjöldum í Sjó- og Bruna-
og Bifreiðadeild eru nú
9.220.000 kr., en iðgjaldavara-
sjóður Líftryggingardeildar er
hins vegar um 7.204.000 kr.
eða samanlagt um 16.424.000
kr. Til viðbótar sjóðum þess-
um á félagið ennfremur vara-
og viðlagasjóði, sem eru nú
krónur 1.514.000.
Sem dæmi um hinn mikla
rekstur, má geta þess, að á
síðastliðnum fimm árum, 1948
til 1952 hafa verið greiddar
um 52 milljónir í tjónabætur
vegna bruna, sjótrygginga og
vegna tjóna á bifreiðum og
af þeirra völdum.
Sjódeildin ein greiddi rúm-
lega 9.600.000 kr. í skaðabæt-
ur s.l. ár, en brunatjón námu
hinsvegar aðeins 549.000 kr.,
sem var óvanalegt happaár.
Bifreiðadeild er með um
40% af öllum bifreiðum á
landinu. Útborgaður bónus til
bifreiðaeigenda árið 1952 var
um 455,000 krónur.
Eins og mönnum er kunn-
ugt, tekur félagið að sér ýms-
ar tegundir trygginga auk
sjó-, bruna-, bifreiða- og líf-
trygginga, svo sem reksturs-
stöðvunartryggingar, jarð-
skjálftatryggingar, flugvéla-r
tryggingar, ferðatryggingar,
lifeyristryggingar, striðstrygg
ingar, tryggingar vegna véla-
stöðvunar í frystihúsum o.fl.
o. fl., og rekur auk þess end-
urtryggingarstarfsemi bæði
hér innanlands og utan.
Stjórn félagsins skipa eins
og áður, Halldór Kr. Þor-i
steinsson, skipstjóri, sem ef:
formaður félagsins og i’eri’ðl
hefur í stjórn þess frá stofn-
degi, Lárus Fjeldsted, hæsta-
réttarlögmaður, Hallgrímur)
Benediktsson, stórkaupmaður,
Hallgrímur A. Tuliníus, stór-t
kaupmaður, og Sveinn Bene-t
diktsson, forstjóri.
Endurskoðendur félagsins
eru einnig hinir sömu, þeir,
Einar E. Kvaran, aðalbókarí
og Leifur Ásgeirsson, prófess-t
or, en daglega endurskoðuií
hefur endurskoðunarskrif-
stofa Ara Ó Thorlacius og
Björns Steffensen.
Framkvæmdastjóri félags-t
ins er Brynjólfur Stefánsscn,
tryggingarfræðingur, seml
g'egnt" hefur því stárfi frá'
1933, en áður hafði Axel heit-
inn Tulinius veitt því forstöðul
frá stofnun þess.
Mimsey um
kremióíkið 1
Allt frá þiví að bandarískí
vísindamaðurinn Kinsey gaf úti
bók sína um kynferöislíf banda-
rískra karlmanna, en hún vakti!
alheimsathygli á sínum tíma,
hefur verið beðið í spepningí
eftir næsta verki hans; bókinnij
um kynferðislíf bandarískui
kvenþjóðárinnar. Nú hefur ver-
ið tilkynnt, að hún sé væntan-
leg á næsta ári. Hún verðun
vafalaust metsölubók eins og
sú fyrri. i
tíunda mann inn á Landmanna-
laugar sl. laugardag. Ferðin gekk
vel og er vegurinn alls staðai'
góður nema hvað runnið hefur
lítillega úr honum i Sölvahrauni.
Samkvasmt upplýsingum Páls er
nú minni snjór i öræfum en um
sama leyti í fyrra.
Ungbarnavernd TJknar,
Tempiarasundi 3, er opin þriðju-
daga kl. 3.15—4 og fimmtudaga
kl. 1.30—2.30. Kvefuð börn mega
ekki koma nema á föstudögum
kl. 3.15—4.
ðTBOÐ
Tilboð óskast í raflögn í Dvalarheimili aldraðra sjó-
manna.
Útboðslýsingar og uppdrátta má vitja i skrifstofu
Sjómannadagsráðs, GrófJn 1 (gengið frá Tryggvagötu).
Tilboð verða opnxið þriðjudaginn 23. júní, á sama
stað kl. 11,30 f. h.
Alssaeitsiiis9
i
Bíé í kvöld klo 9

pessir meun kalda stuttar ræður:
Iagi H. SeSgasQss: Æskan og sigui C-lisSans
SigusSur Muasou: MJingiskosningamas: — tækifæsi verkalýðsins
Gunnai: M. Magnúss: Sameining Isíendinga í sjálSstæðisbarátlnnni
Eda Egiísson: Til þeirra, :sem urSu fvrir vonbrigðum
B'agnar Gannarsspi: ¥15, sem sSóðum verkfallsvakt
Stefán ðgmnnásson: TiS þeirra, sem bafa kosningarétt
Sverrir Kristjánsson: íilutverk íslenzkra menntamanna
Einar Olgeirsssn: Það þarf nýja stjérn
Gerður Mjörleilsöéttir: Upplestur.
Fundarstjóri: Jakob Benediktsson
Lúðrasveit verkalýðsins leikur í iundarbyrjun.