Þjóðviljinn - 21.06.1953, Síða 7

Sunnudagur 21. júní 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Kosningar standa fyrir dyr-
um. 28. júní n. k. velur þjóðin
52 fulltrúa til að fara með æðsta
vald í málefnum sínum næsta
kj örtímabil.
Þessar kosningar eru þær af-
drifaríkustu, sem hér hafa ver-
ið háðar. Sú yfirstétt sem sveik
nýsköpunina 1946 og gekk
Bandaríkjunum á hönd leitar í
þessum kosningum eftir kjör-
fylgi meðal almennings í geg'n-
um flokka sína í því skyni að
halda þjóðsvikunum áfram. Á
skjöld hennar er letrað:
1. Island allt að einu hernað-
arvirki!
2. Niður með heilbrigt at-
vinnulíf landsmanna!
3. Innlendur her gegn verk-
lýðshreyfingunni og þjóðfrelsis-
hreyfingunni.
Sá flokkurinn, sem einn alla
tíð hefur staðið gegn yfirgangi
Bandaríkjanna, sá flokkurinn,
sem átti frumkvæðið að ný-
sköpuninni, Sósíalistaflokkur-
inn, hann boðar til þessa fundar
í kvöld til að gera stuttlega
grein fyrir stefnumiðum sínum,
til þess að brýna fyrir kjósend-
um í Reykjavík alvöruna í þeim
átökum sem framUndan eru, til
að sýna þeim fram á möguleik-
ana til sigurs og til að hvetja
þá til dáða og starfs.
Alvaran er sú, að í þessum
kosningum er teflt um tilveru
þjóðarinnar. Á úrslitum þessara
kosninga veltur, hvort yfir-
stéttin dirfist að halda þjóð-
svikunum áfram en undir því
er komið, hvort efnahagslíf
landsmanna kemst á réttan kjöl
aftur og hvort lífshættu þjóðar-
innar verði bægt frá.
Æskan á hér í húfi framtíð
sína og hamingju. Sú æska, sem
var að alast upp á nýsköpunar-
árunum, var sú kynslóð íslend-
inga, sem bezt hefur verið búið
að efnahagslega og með tilliti
til menntunarskilyrða. Unga
fólkið tók því auðvitað sem
sjálfsögðum hlut en því sást
sumu hverju yfir, að hin já-
kvæða þróun í efnahags- og
menningarmálum þjóðarinnar
og hin glæsilegu uppvaxtarskil-
yrði byggðust á einu tilteknu
atviki: Sem sé: kosningasigri
Sósíalistaflokksins vor og haust
1942. Þá óx flokkur alþýðunn-
ar í einu vetfangi úr 3 þing-
virkt framleiðslukerfi og
þroskavænleg uppvaxtarskil-
yrði unga fólksins. í landinu.
Þetta verður æskan í dag að
gera sér ljóst. Frá því 1946 hef-
ur markvisst verið unnið að
eyðileggingu nýsköpunarinnar,
lífskjör alþýðunnar skert skipu-
lega og af vísindalegri ná-
kvæmni og nú er svo komið, að
skorturinn er orðinn húsbónd-
inn á fjölmörgum alþýðuheim-
ilum. Allt bitnar þetta á unga
fólkinu og framtíðarmöguleik-
um þess.
Til þess að snúið verði við á
óheillabraut undanlátsseminnar
við U. S. A., til þess að stöðvuð
verði öfugþróunin í efnahagslíf-
inu, til þess að hafið verði á
loft merki nýsköpunarinnar að
leysi, húsnæðileysi. Með því-
líkum ráðstöfunum í efnahags-
málum okkar hefur Marshall-
stefnan skipulagt lífskjaraskerð-
inguna hér undanfarin ár og
þrýst íslendingum niður á ný-
lendustigið að nýju. Greinileg-
ast kemur það fram í því, að
Dagsbrúnarkaupið var orðið
helmingi lægra 1951 en það var
1947, ef miðað er við dollar.
Hin versnandi afkoma alþýðu-
heimilanna hefur strax nei-
kvæð áhrif á þær framleiðslu-
greinar, sem framleiða fyrir
innlendan markað.
Sala landbúnaðarafurða hvað
magn og verð snertir hefur far-
ið síminnkandi að undanförnu
og hvert iðnaðarfyrirtækið gef-
izt upp af öðru. Árið 1950 höfðu
Efíir htsga ílelgasou
nýju — þarf það sama og 1942:
sigur Sósíalistaflokksins.
Hin uppvaxandi kynslóð
þarf að skilja þá ábyrgð sem á
henni hvílir í þessum kosning-
um, og ekki einasta það, —
heldur þarf hún að 'vita um
áhrifavald sitt, því að það er
sannast mála, að æskulýðurinn,
— ég tala nú ekki um hér í
Reykjavík, — getur beinlínis
ráðið úrslitum í þessum kosn-
ingum, og kem ég að því síðar.
—o—
Möguleikar Sósíalistaflokks-
ins til að vinna glæsilegan sig-
ur í kosningunum 1953 liggja í
því, að allt hugsandi fólk meðal
verkamanna, sjómanna, bænda
og miliistéttarfólks, er farið að
sjá æ betur orsakasamhengið á
milli undanlátsseminnar við
U. S. A. annarsvegar og öfug-
18 landsþekktar verksmiðjur í
Reykjavík 481 mann í vinnu.
Árið eftir, 1951, höfðu þessar
sömu verksmiðjur ekki 481
heldur aðeins 161 mann í vinnu.
Þessi öfugþróun í efnahagslífi
íslendinga hófst þegar nýsköp-
unarstjórnjna leið, en síðan höf-
um við sífellt orðið háðari
Bandaríkjamönnum og í dag
horfa málin þannig við, að
vinnuafl þjóðarinnar er að sog-
ast úr jákvæðum atvinnugrein-
um, sem berjast í bökkum yfir í
ófrjóa hernaðarvinnu í þágu
Bandaríkjanna suður á Kefla-
víkurflugvelli.
Ingi R. Helgason
okkar eru sjávarafurðir og á
togaraflotinn sinn drjúga þátt
í þeirri framleiðslu. Hvað vinna
þá mai-gir á togurum? Sjómenn
á togurunum eru nú eitthvað
1344 og ef þeir eru einnig um-
reiknaðir yfir í dagsverk, fær
maður út 403.200 dagsverk á
ári eða þriðjungi færri dags-
verk en nú eru bundin í hern-
aðarvinnunni suður á Kefla-
víkurvelli.
Af þessu litla dæmi er ljóst
hverjum heilvita manni, að okk-
ar litla þjóðfélag og fámenna,
okkar atvinnulíf þolir þetta
ekki.
Þeirri spurningu hefur oft
verið fleyg't fram, (sérstaklega
af þeim, sem liggja undir fargi
ameríska áróðursins): getum við
snúið við? Getur þjóðin lifað
sómasamlegu lifi í landinu án
marshaliaðstoðarinnar eða ann-
ars stuðnings Bandaríkjanna?
Já, svo sannarlega getum við
það, ef þjóðin alein fær að
vera í friði, óáreitt í landi sínu,
Iðnaðaræska Reykjavíkur ber fram kröfur sínar t kröfugöngu verkalýðssamtakanna í Reykjavík
® 4 *
Þeffa œskufólk gefur ráð/ð
úrslifum i kosningunum
þá er ljóst, að miðað við þessa
tölu tapast þjóðinni hvorki
meira né minna en 1 milljón
140 þúsund dagsverk á ári.
Lítum svo yfir í aðalatvinnuveg
landsmanna, sjávarútveginn, en
rúmlega 90% af útflutningi

i
mönnum upp í 10 þrátt fyrir
gallað kjördæmaskipulag og
gerbreytti kraftahlutföllunum
á Alþingi. Með því að fylkja sér
um Sósíalistaflokkinn 1942
kvaddi alþýðan sér hljóðs á Al-
þingi íslendinga á þann veg, að
sköpuð voru skilyrði til ný-
sköpunar atvinnulífsins, sem
miðaði að því að auka hlut-
deild hins vinnandi manns í
þjöðíh-tekjunum, skapa stór-
þróunarinnar í efnahagsmálun-
um hinsvegar. Spár Sósíalista-
flokksins um afieiðingar her-
námsms hafa reynzt réttar og
fólk er farið að gera sér grein
fyrir því. Við höfum fengið inn
í landið aðrar plágur en erlenda
soldáta eina, því á eftir þeim
kom gengislækkun og aftur
gengislækkun, minnkandi fjár-
festing, lánsfjárbann, atvinnu-
Mig langar að bregða upp
einni svipmynd af þyí ástandi,
sem nú ríkir i efnhagsmálum
okkar og sýnir hvert stefnir og
hvað er í húfi, að snúið verði
við.
Þegar allir eru taldir með
vinna nú á Keflavíkurflugvelli
3800 manns og fer þeim fjölg-
andi. Ef þessi mannskapur er
umreiknaður yfir í dagsverk,
og ef hún skapar sér stórvirkt
framleiðslukeríi, þar sem já-
kvæð einbeiting vinnuaflsins
helzt í hendur við skynsamlega
hagnýtingu auðlinda landsins.
Á þetta er Sósialistaflokkurinn
sífellt að benda, þetta er eina
leiðin út úr ógöngunum.
Á þessu var byrjað að frum-
kvæ$j hans 1944, en íslenzka
yfirstéttin sveik þjóðina 1946
eins og hún gerði 1262 forðum.
Á þessu þarf að byrja nu.
Það þarf að reka soidátana
burt, eins og Vatnsleysustrandar
bændur hafa gert, segja upp
Atlantshafssamningnum og her-
námssamningnum og taka upp
merki nýsköpunarinnar. Það er
hin eina jákvæða þjóðholla
pólitík í dag.
Ég sagði áðan, að æskan gæti
ráðið úrslitum í þessum kosn-
ingum, og það er rétt.
í síðustu Alþingiskosningum
vann Rannveig Þorsteinsdóttir
8. þingsæti Reykvíkinga, en
það hafði Sósíalistaflokkurinn
haft. Fékk hann þá 8133 atkv.,
2 menn kjörna og einn upp-
bótarmann.
Nú er almennt álitið, að
Rannveig tapi töluverðu af því
fylgi sem hún fékk 1949 og að
hún muni ekki halda sætinu.
Ilvað þarf þá Sósíalistaflokk-
urinn mörg atkvæði til að vinna
sætið?
Hann þarf 9000 atkvæði eða
bæta við sig 867 atkvæðum.
Nú kjósa hér í Reykjavík um
4000 manns í fyrsta skipti fyrir
aldurs sakir.
Ef Sósíalistaflokkurinn á sitt
hlutfall miðað við síðustu kosn-
ingar 28.5% af þessum nýju
kjósendum, eru það 1120 at-
kvæði. Og ég fullyrði: hann á
þetta hlutfall ríflega meðal
æskunnar í bænum.
Hún er staðráðin í því að
gera sigur hans sem giæsileg-
astan.
Æskan í bænum ætlar í þess-
um kosningum að gera málin
upp við þjóðsvikarana.
Hún ætlar að fylkja sér um
Sósíalistaflolckinn.
y/udtí&tnmr
‘ /f!
(/yvxswbbi
Taugalækn’r flann'bais seglr í
AB-blaðinu 17. júní:
„Fylgi kcmmúnista hér á
landi fer nú þverrandi, eins og
tölur frá síðasíu alþingiskosn-
ir?gum bera vott iiœ'!.
Á máli AB-blaðsins heita all-
ir sósíalistar og bandamenn
þeirra „kommúnistar“. Eigi
taugalækn'rlnn vio fylgi Sósíal-
iste tlokkslns frá sSCnsta alþing-
iskesn'ngum, mætti mínna á, að
sá ílckkur heíur alitaf áukið
atkvæðatölu sína vlð kverjar
þingkosn'igár, *og haft mjög
s'.lpaðe, hlutfallstöhi atkvseða
frá 1942.
En cfíur á móti var annað
stríð, Iierra, tugalæknir; anrað
stríð, he'ra taugalæknir; annað
fylgi sínu með þjcðinni. I
lilutfallstölum aíkvæða við al-
þlng'skosningar um 19 ára
skeið er árar.gurlnn þessi:
1934: 341%
1937 22.9%
júlí 1942: 17.4%
okt. 1942: lö.7%
1943: 18 6%
1949: 15.5%
Hvað er þetta annað en
HRUN, hr. t .vugalæknir? Vitið
þér, hvað sá tlokkur heltir, sem
þjóðin he.ur verið að dæma
þannig í 20 ár?