Þjóðviljinn - 27.06.1953, Síða 4

4) — ÞJÓÐVIL.JINi\r — Laugardagur 27. júní 1953
Þjóðaratkvæðagreiðsla um hemámið
Þórunn
Blfa
Magnús-
dóttir
rithöf-
undur.
HALLDÓBA B. BJÖBNSSON:
Sviafr okkas* — heritiit
m/
Gefið andspyrnuhreyfingunni.
tslenzk kona, móðir, meyja
máttinn áttu og: tök á vörnum
ai5 valdairarpar utan auðnu
etji ei saman landsins börnurn.
Sverðum fylgja sár og harmar.
Seint munu vopnin lofa góðu.
Aldrei greru græðijurtir
í götu þeirri er hermenn tróðu.
Var þó ei í vondum lieimi
válegri dómur ógnum þrunghm,
miskunnlaus sem áður engiim
eyruin vorra barna sunginn:
Vítlssprengja elds og eiturs
öilu lífi hótar dauða.
Englim veit nær hervalds heimska
hefur tendrað bálið rauða.
Eins og forðum móðirin milda,
megindýrust jarðar kvenna
sverði nísta sálu kenndi:
sonarbióðið leit hún renna, —
móðir ísland mun nú spyrja
móðugum huga angurbitnum:
Hangir yfir höfði mínu
hnífur sá með dökka litnum?
?Rödd frseðsla og iiienittiraai*'
Það er ómótmælanleg stað-
reynd að allur þorri mamia
skilur þá ógn, sem íslenzkri
þjóð stendur af bandaríska
hernámsliðinu, sem hér er
stð$ugt að færast í aukana
og sýnilega er ætlað að búa
hér um sig til langdvnlar. Sá
háski, sem af þessu setuliði
sttendur er svo margumrædduv
og margútskýrður að hann
ætti þegar að vera augljós
öilum skynbærum mönnum og
er það líka og hreinskilnislega
játaður, ef menn ihafa ekki
bundið sig svo fast á pólitísk-
an klafa þar sem þess er ský-
iaust krafizt, að hemáminu sé
haldið fram sem nauðsyn, eða
það sé varið, afsakað; allt
eftir því, sem ástæða þykir
til að á málum sé haldið
hverju sinni. Andúð alls/þorra
manna lá hemáminu er nú svo
augljós, að foringjar her-
námsflokkanna sjá sér ekki
annað vænna en taka tillit
til þessarar afstöðu, og hafa
því hver um annan iþveran
lýst yfir, að þeir viðurkenni
að illt sé að una við hlutskipti
hersetinnar þjóðar, það hlut-
skipti, sem þeir hafa sjálfir
leitt yfir þjóð sína, en meðan
ekki sé þess kostur að losna
algerlega vi'ð hemámslrðið
skuli að þvi undinn bráður
bugur — eftir kosningar —
að endurskoða hervemdar-
samninginn og gera gagngerar
breytingar á öllum viðskiptum
við herinn. Forðast svo sem
framast er unnt allt sam-
neyti við herinn, en til þess
að það megi takast sjá þeir
það rá'ð helzt, að herinn foúi
hér sem bezt cg þægllegast
um sig, reisi sér sem full-
komnust íbúðahverfi, skapi sér
hér góð skilyrði til langdval-
ar.
Furðulegra mótsagna gætir
í því að taka í öðru orðlau
undir þær óskir landsmanna
yfirleitt, að herinn hverfi héð-
an á brott hi’ð fyrsta og óska
þess í hinu orðinu, að hann
fái hér sem bezta aðstöðu til
að una hag sínum, festa hér
rætur. Nei, látum ekki ginm-
ast af sýndarstefnuhreytingu
foringja hernámsflokkanna,
fyrir kosningar er kjósendum
ætíð sýnd eftirlátssemi, geng-
ið til móts við óskir þeirra.
En í þessu máli er augljóst
að ekki fylgir hugur máli, þáð
hefur svo sannarlega það fólk
fengið að reyna, sem stend-
ur að andspyrnuhreyfingunni.
Það ótrúlega hefur skeð, að
í landi, þar sem það er al-
mennt viðurkennd þjóðarnauð-
syn að vaka á verði um þjóð-
erni og tungu og sameinast í
haráttunni fyrir sjálfstæði og
frelsi, fæst ekki birt í dag-
folöðunum, að einu Undan-
skildu, ávarp um, að sá fjöldi
manna, sem vill gera meira en
hugsa og tala um þessi mál,
gangi til sameiginle grar bar-
áttu fyrir málstað Islands.
Ávarp þetta fékkst birt í
Þjó'ðviljanum, svo sem vænta
mátti, þar sem hann liefur frá
upphafi verið málgagn þeirra
manna, sem skildu hvílík vá
var hér fyrir dyrum, er er-
lent herlið tók að streyma
hingað í stríðum straumum og
hyggja hér víghreiður, en
ekki vamarbyrgi fyrir lands-
menn. Þetta blað var því þeg-
ar í stað og æ síðan skjöldur
og sverð þeirra, sem bör'ðust
fyrir útbreiðslu þekkingar-
innar á þeirri miklu hættu,
sem þjóðin var stödd í, létu
Eftir
Þórunni Elfu
Magnúsdóttur
rithöfund
hana fylgjast með því hverju
fram fór á hverjum tíma með
viðskipti hers og landsmanna
og brýndi hana og stælti til
að láta ekki undan síga, þeg-
ar hið erlenda herlið sýndi yf-
irgang og lítilsvirðingu og ís-
lenzkir trúnaðarmenn, sem
iáttu að standa vörð um ís-
lenzkan málstað brugðust
þeim trúnaði.
Með afstöðu sinni hefur
Þjóðviljinn færst í fang mik-
ið, veglegt og sögulegt hlut-
verk, sem mun ver'ða munað
og þakkað um aldir, ef ís-
lenzk 'þjóðargæfa verður yfir-
sterkari Iþeim óheiliaöflum,
sem nú eru að verki.
Hugsið um það, lesendur
góðir, áður en þ:ð gangið að
kjörborðinu á morgun, hvilik-
ur eymdarskapur er ríkjandi
í þjóðvarnarmálum þeirra
flokka, sem eiga sér þvílík
málgögn, að þau ekki einungis
taka ekki til birtingar ávarj)
um þjóðarhagsmuni Islend-
inga, heldur gera sig svo lítil-
fjörleg að fara smánarorðum
um þetta ávarp og þann sí-
vaxandi fjölda, er að foaki
þess stendur. Einna aumleg-
ust finnst mér frammistaða
Timans, þar sem þeim, er a'ð
því blaði standa er vel kunn-
ugt um, að megýnþorri les-
enda blaðsins les ekki reyk-
vísk dagblöð og á þess engan
kost að kynnast þessu máli af
öðru en frásögn Tímans. Síð-
an bætir þetta ógæfusama
blað gráu ofan á svart með
því að sneiða að foringja and-
spyrnuhreyfingarinnar, Gunn-
ari M. Magnúss fyrir það, að
hann foirti ekki annarsstaðar
en í Þjóðviljanum greinar
og tilkynningar andspymi'-
hreyfingarinnar. Fyrst er blað
inu lokað fyrir andspyrnu-
hreyfingunni, síðan er hún
niði ausin fyrir það, að snúa
sér að því dagblaði, sem
eitt stendur henni opið, og
ekki áðeins opið, heldur á
fullkomna skoðanasamleið með
henni í því máli. sem nú ber
ægishjálm yfir öll önnur mál,
sem reifuð eru fyrir þessar
kosningar, því að með þessu
máli stendur og fellur tilvera
íslenzkrar þjóðar.
Þó að ég foafi sérstaklega
tilgreint Tímann og gagnrýnt
afstöðu hans til andspymu-
hreyfingarinnar, þá er það
einkum gert vegna þeirrar að-
stöðu hans að vera útbreitt
sveitablað með stórum les-
endahóp, sem lítt eða ekki
fylgist með málflutningi ann-
arra blaða. Hinu vil ég ekki
stinga undir stól, að mér
blöskrar framkoma margra
annarra blaðamanna, sem ekki
virðast svífast neins, ekki
einu sinni að misnota gestrisni
og góðsemi viðurkennds ágæt-
ismanns, þessir metm virðast
hafa kosið sér það hlutskipti
að vera vinnumenn varmennsk-
unnar og lifa eftir orðunum:
„I fantasolli flýgst ég á í for-
arpollum lífsins".
Reynsla andspyrnuhrevfing-
arinnar hefur sýnt, að henni
er það brýn nauðsyn að láta
að sér kveða í stjórnmálum
landsins og fá málsvara á
þing til liðs við þá menn, sem
þar standa vörð um sjálfstæði
þjóðarinnar. Gunnar M. Magn-
úss er svo einlægur og al-
kynnur ættjarðarvi.nur að eng-
inn vogar sér að bera honum
annað á brýn, hann er her-
námsmálunum manna kunnug-
astur, hann er eldheitur sjálf-
stæðismaður, í þess orðs réttu
merkingu, hann er sókndjarfur
maður og þrautseigur og mun
aldrei undan síga í frelsis-
baráttunni, heldur standa og
falla með málstað andspyrnu-
hreyfingarinnar, málstað Is-
lendrnga.
'Sameinumst öll um sigur ís-
lands. Sendum Gunnar á þing!
Þegar her stórrar þjóðar
sezt að í fámennu landi og
býr um sig til langdvalar, þarf
að sjá honum fvrir búnaði og
vistum, líka nokkru andlegu
fóðri. Þetta vita Bandaríkja-
menn og þessvegna reka þeir
útvarpstöð á Suðurnesjum til
dægrastyttingar liði sínu og
X’órarinn Guðnason
þeim öðrum, er kynnu að vilja
njóta góðs af. Þessi útvarps-
stöð kynnir sig með orðunum
„rödd fræðslu og menntunar“,
og má hver sem vill nefna það
lítillæti.
Ég hefi æðioft gert mér það
til dundurs undanfarnar vikur
að opna fyrir „röddina", með-
an ég ek milli húsa í bænum,
og þykist hafa feagið nokkuð
ljósa hugmynd um efni þessa
útvarps á ýmsum tímum dags.
Og það er skemmst frá að
segja, að fvrir þvílíku andlegu
volæði hafði íiiig ekki órað.
Talað oi'ð er mjög af skornum
skammti og ristir ekki djúpt
það lítið það er, en mestallan
daginn eru spiluð svo nauðaó-
mei'kileg og þrautleicinleg lög,
að engu tali tekur. Furðar
mig einatt á, að liægt skuli
vem að smaia saman öðru eins
rusli, jafnvel þótt leitað væri
með logandi Ijósi um heila
heimsálfu. En það hlýtur að
hafa verið gert. Og samt er
þetta einhvern veginn allt eins,
engin tilbreyting — líkast því
sem Gamli Nói, Gamli Nói væri
spilaður aftur og aftur allan
guðslangan daginn og dag eftir
dag.
Sumar útvarpsdagskrár heima
í landi því, sem stendur fyrir
„rödd fi-æðslu og menntunar“
á Reykjanesskaga, eru að vísu
ekki allt í sómanum, en slíka
eymd heyrði ég aldrei borna á
borð vestur þar. Og hver mundi
ástæðan vera? Líklega sú, að
þetta er hermannaútvarp. Það
virðist skoðun þeirra, sem
stjórna þessu hernaðarbrölti, að
soldátarnir og þeir, sem við þá
eiga samneyti, hafi ekki, eða
öllu heldur megi ekki hafa,
andleg meltingarfæri fyrir
neina undirstöðufræðslu. Þess-
vegna skulu þeir hafa þetta
glundur til morguns, kvölds og
um miðjan dag.
Etl eru þessar útvarpssend-
ingar ekki einkar ljóst dæmi
um þá lágmenningu, sem hvar-
vetna hlýtur að gróa í spor-
um hersins, síhrópandi tákn
þess tóma sálarlífs sem krafizt
er af þeim, er sendlr eru út
af örkinni til þess að læra að
drepa menn? Vegnestið hæfir
erindinu.
iEttum við Islenaingar ann-
ars ekki að koma okkur upp
sérstakri Gamla-Nóa-dagskrá
handa innlenda hernum, sem
þá vísu landsfeður langar svo
til að stofna, nýrri „rödd
fræðslu og menntunar“ handa
íslenzkum ungmennum, sem
líka skulu fá nokkra þjálfun
í manndrápum? Eða ættum við
kannske heldur að senda Kan-
ann og leiðindagaulið hans heim
aftur með þakklæti fyrir lánið?
Einnig um þetta má kjósa á
sunnudaginn kemur.
Þórarinn Guðnason