Þjóðviljinn - 14.07.1953, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 14. úlí 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Svertingjar í brezkum fangabiiðum í Kenya. — 1 baksýn gnæfir tækninýjung nýlendustjórnar-
innar: gálgi í lijólum þar sem hægt er að hengja þrjá menn samtimis.
Konur ioint ©g karlar skotln
niðnr af -handahófi í Ken^a
Fréttarifari New York Times iýsir
meBferS hrezku nýlenduyfirvaidanna
á Afrikumönnum
í brezku Afríkunýlendunni Kenya eru svertingjar
skotnir niður hvar sem hermemi Breta rekast á þá á förn-
vm vegi, aö sögn fréttaritara bandaríska stórbiaösins
¥ork Tzmes.
Á fjórðu síðu flugpóstsútgáfu
blaðsins 26. júní birtist svo-
hljóðandi frétt, dagsett í Nairo-
bi, höfuðborg Keeiya, daginn
áður (millifyrirsagnir og letur-
breytingar eru Þjóðviljans):
Metdagur í svertingjadrápi.
„Öryggissveitimar í Kenya
gerðu góðan dag í dag eftir að
hafa í gær sett met í drápi
hermdarverkamanna Má má á
einum sólarhring. I dag drápu
könnunarflokkar í jáðri Aber-
dareskógar og í sérsvæðum
svertingja þrjátíu og einn
mann, sem taldir voru tilheyra
Má má.
Dregið er í efa hér að allír
sem drepnir eru séu Má 'má-
menn. Viðræður við menn úr
vopnuðum sveitum landsbúa
og hermemr frá Bretiandi
auka þá óvissu. Hvorir saka
aðra um að skjóta niður inn-
borna menn, sem þeir vita
ekki deili á.“
Innisetuverkfalí
í rá£uneyti
Japanska ríkisstjómin beitti
valdi til að -binda endi á inni-
setuverkfall í skrifstofum
menntam'áiaráðuneytisins í Tok-
yo um daginn. Lögregla var
látin fjarlægja kennara, sem
búið höfðu um sig í ráðuneyt-
inu og neituðu að hverfa á
brott fyrr en uppfyllt hefði
verið krafa stéttarfélágs þeina
um sumarfrí með fullu kaupi.
Allar konur á leið tll skóg-
ar skotnar.
„Varla nokkur maður hér
ber 'á móti því að allmárgt
fólk, sem hægt er að segja
með næstum fullri vissu að til-
heyri ekki Má má, hafi verið
drepið á margvíslegan hátt.
Konurnar em klyfjahestar
Kíkújúmanna og þær eru stund
um sendar með matvæli til búða
Má má-manna. Sæmilega á-
byggilegar heimildir eru fyrir
því að tilhneiging er til áð
skjóta niður hverja þá konu,
sem sést á leið til skógar.
Lögregluforingi nokldir
skýrði þeim sem þetta- ritar
til dæmis frá því að hann
hefði rekizfc á fjórar konur,
sem könnnnarfíokkur hafði
sært og skilið eftir við veg-
Sama hvaðan
gott
arbrúnina. Hann efaðist um
að þær hefðu staðið í nokkru
Sambandi við Má má.“
Þingmaður fordæmir múgmorð.
Bandarískl þingmaðurinn
Adam Cleyton Poweil, annar
tveggja svertingja í fulltrúa-
deild Bandaríkjaþings, hefur
krafizt þess i ræðu að allri
bandarískri efnahagsaðstoð við
brezku nýlendustjórnina í Ken-
ya verði hætt. Sagði Clayton í
ræðu í New York 28. júní, að
Sameinuðu þjóðunum bæri að
taka til athugunar múgmorð
þau á svertingjum, sem Bretdr
fremja nú í Kenva.
Móþurrkunarvel og gufutúrbína knúð-
ar með mó beint upp úr mýrinni
Verkfræðingar í Sovétríkjunum hafa fundið aöferö til
aö nota blautan rnó beint úr jöröinni til að knýja gufu-
túrbínu í rafstöð.
Þa-ð er í Lettlandi, þar sem -sig að nota blautan mó fyrir
mómýrar eru feikilega víðáttu- eldsneyti vegna þess að orkan
miklar, sem þessi nýstárlega í honum væri minr.i en sú, sem
móvinnsla er hafín. Vélarnar ,þyrfti til að losa hann við rak-
eru í skipsskrokki, sem líkist tann. En í vél verkfræðinganna
dýpkunarskipi. Með
skipsins er mórinn í
hiv5 grafinn og honnm da-k iun
tækjnm Lettlandi er rakinn úr món-
kringuhi um sjálfum hagnýttur.
1 geyma. Um geymkm liggja
pipur og cftlr þelm er leidd
hoit gufa. Mórinn er látir.n
hitna bárna cg ta-ttur í kúlur,
ri eru ekkj p.ema sentimetri
i þvcrmá’.
Gupun ú'
túrbímmfc
mónum knýr
Þessar kúlur berast nú inn í
nyjan geymi, þar sem yfirliit-
uð gufa undir miklum þrýstingi
fer um móinn og tekur úr hon-
um rakann.
Þegar mókúlumar er orðnar
þurrar berast þær inn í eld-
stæðið, en gufan fer í skilvindu,
sem nemur úr henni óhreinindi.
Síðan l’ggur leið hennar um
pípurnar í forhitunarklefanum,
sem er stöðugt fullur af blaut-
um mó. Gufan er síðan hituð
á ný í gufukatlinum og fer aft-
ur yfirhituð inn í klefann, þar
sem vatnið gufar úr mónum.
Á þessari hringferð þurrkar
þannig gufan móinn, missir
hluta af hita sínum i hann en
hitnar á ný þegar þurrkaði mór
inn brennur.
Gufa sú sem er afgangs og
kemur úr rakanum í mór.um
fer eftir Ieiðslu og knýr túr-
bínu í rafstöð.
Mór afgangs frá gufu-
framleiðslunni.
Margra ára tilraunir liggja
að baki þessari nýstárlcgu mó-
vinnslu. Mestu framfarirnar
hafa hingað til verið við mó-
gröftinn eti þurrkunin hefur
Verið undir veðri komin. Lengi
var talið að ekki gæti borgað
Rakastig mósins er mjög
mismunaadi. Ef minna en 85%
af mó nýkomnum upp úr gröf-
inni er raki, fer hvergi nærri
allur sá mór, sem þurrkaður
er í nýja tækinu, til að ná rak-
anum úr þvi sem að berst. Safn
ast því fyrir birgðir af þurrk-
uðum mó og ef til dæmis vatn-
ið í mónum er 70% þarf ekki
nema helmitag af þeim mó sem
tækið þurrkar til áð knýja það.
Ef hinsvegar vatrnð er meira
en 85% af mónum þarf að bæta
á eldinn mó í viðbót við það
sem tækið vinnur. Svo mikið er
vatnið þó einungis í mestu vot-
viðrum og þann tíma þarf ekki
áð nota nema lítinn hluta af
þeim móbirgðum sem safnast
fyrir þá tíma ársins sem rakinn
í mónum er minni.
Framhald á 11. siðu.
Erkibiskup Kýpur heitir á
Sovétríkin og Bandaríkin
að veita eyjarskeggium
gegn Bretum
Erkibiskup Kýpureyjar hef-
ur heitið á Bandaríkin og Sov-
étríkin að hjálpa eyjarskeggj-
um til að knýja Breta til að
leyfa þeim að sameinast lönd-
um sínum í Grikklandi. Ibúar
Kýpur eru grískir að fjórum
fimmtu hlutum en eyjan er
krúnunýlenda Breta, sem hafa
Framhald á 11. siðu.
Matvælasendingin
Framhald af 1. síðu.
þeirra. Hugmynd hennar er að
koma matvælum þessum fyrir
á ýmsum stöðum meðfram
markalínu Austur- og VeStur-
Þýzkalands.
Ummæli New York Times
Væntanleg tilboð Banda-
rikjastjómar um matvælasend-
ingar til Austur-Þýzkalands
höfðu verið á döfinni í heims-
blöðunum, áður en Eisenhower
reið á vaðið með tilboð sitt.
New York Times kemst svo að
orði 6. júlí: „Bandarísk yfir-
völd í Vestur-Þýzkalandi hafa
verið beðin um að senda til
Washington, eins fljótt og a.uðið*
yrði, ráðleggingar varðandi
sókn í taugastríðinu gegn sov-
ét-yfirvöldunum í Austur-Þýzka
landi. — Nefndir, skiþaðar
embættismönnum, hafa setið á
- 0. .. . , , , . . _ . „ nær samfelldum fuhdum til
Sti ætisvagnarekstur i borgœn, Baton Rouge . Lousiana , að veröa ví3 ulm„lnm
i Bandankjunum hefur veriö í megnasta ólestri á aöra |þessum
viku vegna deilu um aöskilnaö kynþáttanna í vögnunum. .... Eitt þeirra vandamá!a,
sem bandarískir embættismenn'
Þýzkalandi eiga við að etja,
er að leggja á ráðin um fram-
kvæmd þeirrar áætlunar að
senda til Þýzkalands mikið
magn úr offramleiðslubirgðum.
stjórnarinnar af smjöri, kjöti,
hveiti, baunum og öðrum þess-
háttar vörum til Austur-Þýzka-
lands, í því agnamiði, að draga
úr matvælaskortinum þar. Til-
gangur fyrirætlana þessara er
að koma Ráðstjórnarríkjunum í
va,ndræði og stuðla að því, áð
Adenauer beri sigur af hólmi í
kosningunum, sem nú eru að
ganga í garð í Vestur-Þýzka-
landi með því að tengja nafn
hans við þessar aðigerðir til að
linna þrengingum Austur-Þjóð-
verja.“
Kynþáttaoðskilnaður í sfrœt*
isvögnum veidur deilu
Helmingur íbúanna í Baton
Rouge er svertingjar og þeir
haía orðið að sitj.a út .af fyrir
sig í öftustu sætum vagnanna.
Fyrir nokkru samþykkti hins
vegar bæjarstjórnin, að menn af
hvaða kynþætti sem eru mættu
sitja hvar sem er í strætisvögn-
unum.
Samstundis gerðu hvítir stræt-
isvagnafarþegar verkfall og neit-
uðu að ferðast með vögnum, þar
sem verið gat að þeir þyrftu að
sitja við hliðina á þeldökkum
meðbróður sínum. Stóð verk-
fallið í fjára daga en þá kvað
saksóknari hins opinbera upp
þann úrskurð að það væri brot
á lögurn Lousianafylkis um al-
geran aðskilnað kynþáttanna
að leyfa hvítum mönnum og
svörtum að sitja hlið við hlið.
Bæjarstjórnin ákvað þá, ;að
upp skyldj tekið fyrra fyrir-
komulag, svertingjunum ætluð
öftustu sætin í vögnunum. En
þá voru það þeir, sem tóku sig
til og gerðu verkfall. Neita þeir
að ferðast með strætisvögnunum
nema þeir megi sitja hvar sem
laust sæti e.r að finna í þeim.
Hala þeir komið sér upp sjálf-
stæðu kerfi áætlunarbíla og
ferðast með því vegna þess að
kostnaðurinn er greiddur með
■almennum samskotum í svert-
ingjakirkjunum og vinveittir
benzínsalar láta þá hafa benzín
á heildsöluverði.