Þjóðviljinn - 16.08.1953, Side 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 16. ágúst 1953
þlÓOVIUINN 1
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
■Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigui'ður Guðmundssen.
I'réttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
\......................................................y
Siðierðilegur mælikvarði Morgunblaðsins:
Aá drepa alla ísiendinga ér „aSeins
lítil tilraun" — ef Bandaríkjamenn
geraþað
Það ætti að vera orðið flestum ljóst, sem nokkuð fást til þess
nö hugsa um heimsmál og tjlveru þjóðar vorrar, hvaðan sú hætta
stafar að nýrri heimsstyrjöld sé hleypt af stokkunum. Öll Vest-
ur-Evrópa sér það 1 dag, að í Bandaríkjunum ráða nú ofstækis-
menn sem búa sig undir það í samræmi við hagsmuni vopna-
hringanna að reyna að hleypa af stað nýju stríði svo þeir geti
haldið áfram að græða. .Tafnt íhaldsmenn sem Verkamanna-
flokksmenn i Bretlandi eru áhyggjufullir og reiðir Bandarikja-
stjórn í dag.
En það fer ekki mikið fyrir áhyggjunum út af þessu hættuá-
standi hjá ríkisstjórn íslands og höfuðmálgagni hennar í utan-
ríksmálum, Morgunblaðinu.
Þetta þrautseiga málgagn þýzka fasismans heldur áfram að
stinga höfðinu í sandinn að hætti strútsins og þykjast ekki sjá
hvaðan stríðsógnin stafar. Þótt svo til öll Evrópa sé í uppnámi
út af því að glæpamaðurinn Syngman Rhee eigi nú að ráða
því, hvort hafið sé stríð að nýju, er máske breiðist þá út um all-
an hnöttinn, — þá varast málgagn utanríkisráðherrans að birta
eitt orð, sem sýni hvernig menn nú hugsa í Evrópu.
Hinsvegar blandast engum, sem þorir að horfast í augu
við staðreyndir lengur hugur um það nú, hvernig Kóreu-stríðið
byrjaði, þegar staðrejmdirnar blasa við um, hver vill hleypa því
af stað aftur. Og.í því felst líka leyndarmálið um ,,vald“ Syng-
man Rhees, þessa lepps Bandaríkjanna.
Af því Dulles, nú utanríkisráðherra Bandarikjanna, samdi við
Rhee úm að hefja ístríðið í júní 1950, þá hefur Rhee nú Didles
og Bandaríkjastjórn í hendi sér. Rhee þarf ekki nema lað segja
sjálfur eitt orð við umheiminn: sannlcikann um hvernig Banda-
i íkin sögðu honum að hef ja stríðið, til þess að gereyðileggja álit
Bandaríkjanna í heiminum og gera Sameinuðu þjóðirnar opinber-
lega að þeim ginningafíflum í Kóreustríðsmáiinu, sem þær alian
tímann hafa verið.
Þegar „fínn maður“ leigir sér launmorðingja, til að myrða
fyrir sig mann, þá er hinn „fíni maður“ háður morðingjanum
eftir það. Það er sú afstaða, sem Bandaríkjastjórn er í við
Syngman Rhee. Og það er þessi afstaða, sem auðvald Bandarikj-
anna vill að Syngman Rhee hafi gagnvart Bandaríkjastjóm, svo
hennj sé engrar undankomii lauðcð, ef einhverjir menn væru þar
með viti og ábyrgðartilfinningu.
Það er þessi staðreynd, sem allar þjóðir þurfa að sjá — og
skilja — og síðan að breyta lienni, til jtess að f jarlægja þessa ógn.
Það er liægt að breyta þessari staðreynd með því að láta stjórn
Bandaríkjanna finna það, að hún stendur einangru® í stríðs-
brjálæði sínu. Hún þarf að fá lað vita það að hún getur fengið
að sigla sinn sjó, — með iSyngman Rree og Sjang-Kaí-Shek,
fyrirlitin af öllu mannkyni. I 1
En hvað líður því að ríkisstjóm Islands láti glæpamannastjórn-
ina í Bandaríkjunum vita slíkt?
Ríkisstjórn Islatids og utanríkismálgagn hennar, Morgunblað-
ið, stendur í sömu afstöðu til hinnar striðsbrjáluðu auðmanna-
klíku Bandaríkjanna og Morgueiblaðið til Hitlersstjórnarinnar
fyrrum. Morgunblaðið var aðdáandi og málsvari þess glæpalýðs,
sem fékk sín maklegu málagjöld í stríðslokin. Morgunblaðið er
málgagn arftaka þeirra, hálffasistískrar auðmannaklíku og al-
íasistískra leppa hennar, eins og Syngman Rhees.
í gær segir Morgunblaðið að atommorðin í Híroshima og
Nagasaki, múgmorð yfir 300.000 manna, séu aðeins „lítil til-
raun“. Það virðist sem blað þetta, sem hlakkaði yfir múgmorð-
unum í fangabúðum Hitlers, telji það bara „litla tilraun“, þó all-
ir Islendingar séu drepnir, ef bara Bandaríkin gera það. — Og
Morgunblaðið er að vinna að því að fóma tilveru þjóðar vorrar
fyrir Bandaríkin og auðvald þeirra.
Á þessari hættustund er svo utanríkisráherra Islands einn
cfstækisfyllsti, fáfióðasti og fruntalegásti Bandaríkjaþjónn, sem
til er. Og með mál Islands hjá Sameinuðu þjóðunum fer mað-
ur, sem aldrei stendur þjóðinni reikningsskap á gerðum sínum,
og þvaðrar eins og hann væri blaðamaður við Morgunblaðið við
öll möguleg og ómöguleg tækifæri.
Er ekki tími til komiiki að þjóðin fari að átta sig hvar hún
stendur?
BASIL ZAHAR0FF
FÁít al hinum undraverðn lyrirhærum
alþjóða tortryggni og þjóóahaturs
Basil Zaharoff var fæddur
í gluggalausum moldarkofa á
Tyrklandi, en átti eftir að búa
í skrautlegum köstulum,
byggðum fyrir blóð milljóna
manna. Hann rakaði saman
einhverjum h'num mestu auð-
æfum, sem einn maður hefur
komizt yfir. En það gerði
hann með því að selja alls-
konar vopn og sprengiefni.
Fjöldamargar bækur hafa ver-
ið ritaðar um Zaharoffð og ein
af þeim hefst á þessum orð-
um: „Legsteinar milljóna
manna verður minnismerki
hans, — dauðaóp þeirra verð-
ur grafletrið".
Þegar Zaharoff var 28 ára
fékk hann atvinnu við að selja
skotfæri. Launin voru um 400
krónur á viku, auk þóknun-
ar. Hann átti þá heima á
Grikklandi, og hann vissi, að
e'na leiðin til þess að selja
skotvopn, var að skapa eftir-
spurn eftir þeim. Svo liann
greip til þess ráðs að ala á
ótta meðal Grikkja, með því
að telja þeim trú um, að þeir
væru umkringdir af blóðþyrst-
um fjandmönnum, eg að þeir
yrðu að kaupa byssur, til
þess að verja föðurland sitt.
Þetta var fyrir rúmum 70 ár-
um. Alda óróa og geðshrær-
ingar re:ð yfir landið. Lúðrar
voru þeyttir, fánar blöktu,
mælskumenn fluttu ræður yfir
mannfjöldanum. — Og Grikk-
land jók her sinn og keypti
bvssur af Zaharoff og einnig
kafbát, — einhvern hinn
fyrsta stríðskafbát, sem
byggður hefur verið.
Eftir að Zaharoff hafði
þannig hagnazt um nokkra
tugi mMljóna, fór hann yfir
til Tyrkja og sagði við þá:
„Sjáið hvað Grikkir eru að
aðhafast. Þeir eru að búa sig
undir að afmá ykkur af yfir-
borði jarðar“. Og Tyrkir
keyptu tvo kafbáta. Hervæð-
ingarkapphlaupið var hafið,
en af því leiddi blóðugan hild-
arleik, sem gaf Zaharoff 5
miiljarða króna (300 milljón
dollara) í aðra hönd.
I meira en hálfa öld auðg-
aðist Zaharoff á því að a’a á
ótta þjóða í milli, hervæða
garnla erfðafjendur og ýta
undir ófrið, hvar, sem því
varð við kom:5. Meðan á
ófriðnum stóð milli Rússa og
Japana, seidi hann báðum
aðilum vopn. 1 stríðinu milli
Spánverja og Bandaríkja-
manna (1898), seldi hann
vopnin, sem Spánverjar not-
uðu gegn Bandaríkjamönnum,
núverandi methöfum í vopna-
sölu og stríðsæsingum. 1
heimsstyrjöldinni fyrri átti
hann birgðir í hergagnaverk-
smiðjum í Þýzkalandi, Eng-
landi, Frakk’andi og á. ítalíu.
Og auðæfi hans urðu svo
mikil, að í tölum reiknað, yrði
ímyndunarafli sérhvers manns
gjörsamlega ofboðið. Um hálfr
ar aldar skeið Iaumaðist hann
milli herráð Evrópulandanna,
hljóðlega eins og köttur, og
gætti þess vandlega að algjör-
leynd hvildi yfir öllum hans
ferðxnn. Hann var sagður hafa
haft tvo menn í þjónustu
sinni, sem voru nákvæmlega
eins í útliti og hann sjálfur.
Höfuðhlutverk þeirra var að
villa fyrir almenningi, svo að
dagblöðin skýrðú ef til vill
frá þvi að hann væri staddur
í Berlin eða Monte Carlo, þeg-
ar hann raunverulega hafði
brugðið sér í leynilegum er-
indagjörðum til einhverrar
annarrar borgar. Ótilneyddur
gaf hann ljósmyndurum aldrei
færi á sér, né heldur kærði
hann sig um fréttaviðtöl.
Hann hirti aldrei um að
standa fyrir máli sínu, gaf
aldrei neinar útskýringar og
hann isvaraði þldrei öllum
þeim mörgu ákærum, sem
hann varð fyrir.
Zaharoff hafði gengið í skóla
í aðeins 5 ár, en sagt var, að
hann hefði getað talað 14
tungumál, og Oxfordliáskóli
heiðraði hann með titl’num
„Doctor of Civil Law“. I
fyrsta skipti, sem hann kom
til London, var honum varp-
að í faagelsi fyrir þjófnað,
30 árum síðar var hann sleg-
inn til riddara af sjálfum
Englandskonungi.
Zaharoff var barn hins ríkj-
and:. þjóðskipuíágs, kapítal-
ismans. Hann var fæddur í
hinni mestu eyrnd og kynntist
snemma. hinni miskunharlausu
„frjáls-u samkepþni" um gæði
lífsins, þar sem smælingjarn-
ir eru fótum troðnir, en höfð-
ingjarnir velta sér í allsaægt-
um. Þegar hann sér, hve vel
honum gengur að auðgast með
því að ala á stríðsótta þjóð-
anna, ger'st harui stöðugt á-
kafari. Hjá honum rætist
draumur auðhyggjumannsins,
að hefja sig upp úr sárri fá-
tækt til mestu auðæfa og líta
niður á hina, sem eftir sitja
í eymdinni. Það virðist ekki
skipta hann nokkru máli, þótt
mannslífum sé fórnað, verð-
mæti eýðilögð og þeir fátæku
verði fátækari. En dag nokk-
urn, þegar þessi maður var
á gangi í hinum fræga dýra-
garði Parísar, vakti það með-
aumkun hans að sjá, hvað
apamir voru lúsugir og svang-
ir og að frægasta ljónið í
garðinum þjáð:st af liða.gikt,
og allt virtist vera í niður-
niðslu. Hann sendi eftir for-
stjóranum og ávítaði hann
harðlega. En forstjórinn svar-
aði ólundarlega, að hann hefði
ekki þá hálfu milljón franka,
sem þyrfti til að veita dýrun-
um nauðsynlega umhirðu. ,,Ef
það er allt, sem þér þarfnizt,
þá hafið þér það héma“, sagði
Zaharoff. Og maðurinn, sem
valdur hafði verið að dauðæ
milljóna manna, skrifaði upp
á ávísun að upphæð, er nam
um 100 þúsundum dollara, til
þess að veita nokkrum dýr-
um umönnun. En forstjórlnn
gat ekki ráðið frsm úr und-
irskr'ftinni og taldi víst, að
þessi maður væri að gabba
sig. Hann f’eygði ávisuninni
samao við hrúgu af öðrum
bréfum og liugsaði ekki frek-
ar um málið að sinni. Nokkr-
um mánuðum síðar sýndi hann
kunningja sínum ávísun'na og
komst þá að raun um, að hún
væri undirrituð a.f einum auð-
ugasta manni veraldarinnar.
Sölumaöurinn Zaharoff átti
sér sina sérstæðu ástarscgu.
Þegar hann var 26 ára, varð
hann mjög ástfanginn af 17
ára stúlku, sem hann hitti í
Framh. á 11. siðu.
Hatur og tortryggni milli þjóða eru enn aðferðir x opnaframlcið-
enda og vopnasala, en tæknin er komin á hærra stig en á dögum
Zaharoffs. Hér er mynd sem bamlaríska tímaritið Colliers birti
fyrir nokkrum árum jmeð þeirri hlakkandi skýringu að þarna væri
að springa kjarnorkusprengja yfir Moskiu.