Þjóðviljinn - 13.09.1953, Qupperneq 5

Sunnudagur 13. september 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Hollywood í dauðateygjnm
fömkmijndafraimleiöslan dretgst saman
mm heiming á einu ári
Nýjasta eyðiborgin í Vesturríkjum Bandaríkjanna
heitir Hollywocd Hljóðupptökusviðin eru rnannlaus
og þögul. Fjöida kvikmyndavera hefur verið lokað
sumarlangt. Félag kvikmyndaframleiðenda spáir
því að næsta ár verði færri en 100 kvikmyndir
teknar í Hollywood, svo að atvinna og framleiðsla
minnka um helming eða meira.
Innan við 150 höfundar af
næstum 700 félögum í Félagi
kvikmynda-höfunda hafa vinnu.
Kvikmyndatökumenn, tónlistar-
menn og sérfræðingar hverskon-
ar reyna með öllu móti að kom-
ast :að við sjónvarp. Framtíðar-
horfur eigenda smærri kvik-
myndahúsa eru allt annað en
glæsilegar
Meðan þessu fer fram iglímir
kvikmyndaið-naðurinn við bendu
af risatjöldum, nýstárlegum
myndatökuvélum, Cinemascope,
Cinerama, iNáttúrlegri sjón,
Stereófóniskum tón og öðrum
flóknum tækjum og aðferðum.
F j a r vtíddardella heltekur kvik-
myndaheiminn hér og erlendis.
Sitjömukerfið og stórfram-
leiðslan úr scgunni.
Hröð hnignun bandaríska kvik-
myndaiðnaðí.rins á undanförn-
um árum þarf ekki að þýða
það að sá iðnaður sé ,að dauða
kominn — en hún markar
Itimamót. Gamla fltórframleiðslu-
fyrirkomulagið og hið gróða-
vænlega stjörnukerfi eru úr sög-
unni. (Stjörnukerfi nefni&t sá
háttur bandarískra kvikmynda-
framleiðenda, iað augiýsa ein-
staka leikendur, stjörnurnar,
vítt og breitt og framleiða síð-
an kvikmyndir, sem miðast við
það eitt að gera sem mest úr
öugiýstasta eiginleika stjömunn-
ar, svo sem lærunum á Betty
Grable, þjóhnöppunum á Mari-
lyn Monroe, torjóstunum á Jane
Russel, igrönunum á Clark
Gable, freknunum á Van John-
son. Aths. Þjóðv.)
Skoðanakúgunin.
En önnur þýðingarmikil at
riði, sem sjaldan er horfst 1
áuigu við þegar rætt er um öra
h n iigm un k v i k my n da i ðh aðair i n s,
eru þessi:
IHeigulsleigt undanhald iðnað-
arins síðustu sex árin fyrir þing-
nefndinni sem rannsakar óame-
ríska starfsemi og pólitískum
galdrabrennum hennar, sem
hafa hrakið mestu hæfileika-
mennina frá iHollywood.
'Ótti og flótti, sem hafa haft
’það í för með sér að toann hef-
ur verið laigt við framleiðslu
allra mynda, sem fjalla af raun-
sæi um vandamál og áhugaefni
einmitt þess fólks, sem sækir
kvikmyndahúsin.
Kvikmyndaiðnaðinum sást yfir
að 'hann yrði að ganga á hólm
við sjónvarpið til að verja til-
veru sína. Þessi glapskyggni hef-
ir nú haft í för með sér skipu-
lagslausan flótta í vígi fjarvídd
armynda og annarra ,,nýrra‘
tæknibragöa — sem flest eru
tuttugu ára gömul eða eldri —
ef það mætti verða til þess að
fyila tóm kvikmyndahúsin, en
ekker-t er 'gert tit að afla ibetri
kvikmyndaiiandrita og taka betri
myndir.
Fyrirætlanir
kv: km y nda félaganna.
tMeðan fiármaignið leitar nýrraj
farvega hefir þúsundum starfs-
fóiks verið sagt upp vinnu.1
Wamer Brothers hafa ,að heita
má haft kvikmyndaver sín lok-
uð vikum saman og hafa skorið
framleiðsluáætlunina næstu þrjú
misseri niður um helming. Sama
ihefir Metro-Goldwyn-Mayer 'gert,
en bað félag œtlar að gera
breiðtjaldsmyndir og lítilsháttar
af f jarvíddarmyndum. Para-
mount hefir hafnað fjarvíddar-
myndum en ætlar að gera nokkr-
ar venjulegar myndir teknar með
gleiðhornslinsu.
RKO mun framleiða nokkrar
fjarvíddarmyndir teknar með
tveggja véla aðferð, sem full-
komnuð var fyrir 17 árum. Fox
hefir ákveðið iað halla sér að
Cinemascope, sem krefst tjalda
sem eru 20 metra toreið og
átta metra há.
Hvað v.arðar raunverulega a-
hugamál kvikmyndaáhorfenda,
efnismeiri myndir, ætlaðar full-
þroska fólki, sem taka djarf-
iega á málum, sem varða fólk
flest — hvað það snertir er því
miður frá engu að segja úr
myrkvuðum kvikmyndaverum
Hollywood.
(Úr Hollvwood Review)
fCfcira@rk%iiðiia3iir
er cmllaerð siútámcssis
Tveir kjarnorkufrœðingar, annar brezkur og hinn
bandarískur, héldu á þriðjudaginn ræður um þýðingu
friðsamlegrar hagnýtingar kjarnorkunnar.
Á.þingi brezka vísindafélags-
ins í Liverpool sagði dr. R.
Hurst, sem starfar við kjarn-
orkurannsóknarstöð brezka rík
isins í Harwell, frá því að á
tíu árum hefðu kjarnorkuhlað-
arnir þar getið af sér nýja
grein efnaiðnaðar.
Efnum breytt í önnur.
Dr. Hurst komst svo að orði
að þessi nýi efnaiðnaður, sem
sífellt færir út kvíamar, feng-
ist við „nútíma gullgerð", áð
breyta einu efni í annað.
Hann spáði því, að sá tími
my.ndi koma fyrr en flesta
varir að friðsamleg hagnýting
kjarnorkumnar yfirgnæfi notk
un hennar til vopnagerðar.
Ekki muni líð-a á lö.ngu að,
kjaz-norkuknúðar aflstöðva
taki að stjaka eldrl orkugjöf-
um til hliðar.
verðlaunaþegi, að löggjöfin um
stranga leynd um allt sem að
kjarnorkurannsóknum lýtur,
komi í veg fyrir að kjarnorkan
sg hagnýtt til friðsamlegra
þarfa.
Kjarnorku-Foi’d.
Urey kvaðst alltaf hafa ver-
ið hissa á þiví að Bandaríkja-
þing skyldi samþykkja að veita
einni nefnd eieiokun á öllum
kjarnorkurannsóknum. Sagði
hann að líkt væri ástatt nú
og 'á öndvei’ðri öldinni, þegar
nýbúið var að uppgotva ben-
zínhreyfilinn. Urey óskaði þess
að einhver nýr Henry Ford
kæmi fram ráðum til að beita
Hvasslr andlitsdrættir Tollundmamisins eru eins
greinilegiir eftir 2900 ára vist í mómýri eins og
el' hann hefði andazt í sier. Tvöfaldur þvengur
um háls haiis bendir til þess að hann hafi verið
hengdur. Krufning sýndi að siðasta máltíðin sem
hann neytti var grautur gerður af byggi o g
hörfræi.
Hauskúpubrof
nœg refsing
Heildsali og stýrimaður, sem
höfðu reynt að smygla perlum
fyrir tugi iþúsunda króna frá
Svíþjóð til Danmerkur voru um
daginn dæmdir í fangelsi og há-
ar sektir í réttinum í Helsingja-
eyri. Háseti, sem hafði hjálpað
til við smyglið, hafði verið relt-
inn úr skiprúmi þeigar upplýst
varð um attoæfi þeirra félaga.
Hann fór þá í byggingarvinnu
en varð fyrir því slysi -að detta
10 metra fall og hauskúpu-
brotna. Það þótti saksóknara og
kjarnorkuuppgötvunum til hag^ dómara nægileig refsing og létu
nýtra þarfa. | hann sleppa við refsidóm.
Leyndin skaðleg.
í Chicago fordæmdi prófess
or Harold C. Urey stefnu
Bandaríkjastjórnar í kjariiorku
málunum. I ræðu á fundi efna-
fræðifélags Bandaríkjanna
sagði Urey, sem er Nóbels-
Brezkur ráðherra vítir
stefnu USA í Kóreu
Öaísakanlegt að hefja stríð á ný, segir
Selwyn Lloyd
Aöstoöarutanríkisráðherra Bretlands befur gert þaö
lýöum ljóst, aö ágreiningur stjórna Bretlands og Banda-
ríkjanna um stefnuna í málum Austur-Asíu fari frekar
vaxandi en aninnkandi.
Harold C. Urey.
'Selwyn Lloyd aðstoðarutan-
ríkismálaráðherra, sem var
aðalfulltrúi Bretlands á auka-
þingi SÞ um friðarráðstefnu
í Kóreu, kom fram í sjó.nvarpi
og útvarpi i Bandaríkjunum
fyrir síðustu helgi, Hann for-
dæmdi þá stefnu Syngmans
Rhee, Suður-Kóreuforseta að
grípa til vopna á ný ef elcki
verði gengið að kröfum hans
áður en friðarráðstefnan hefir
staðið í þrjá mánuði. Sagði
Lloyd að þótt ekkert sam-
komulag yrði á ráðstefnunni,
væri óafsakanlegt að byrja
striðið aftur.
ára iík úr momýrl
Á striðsáí’-
uaum var mik.
ill eldsneytis-
skortur í Darx-
mörku og var
það ráð tekið
að auka sem
mest mótekju
á Jótlandi.
landi. Stór
mýraflæmi
voru grafi.a
upp og viö
það komu í
ljós ýmsar
mer'car forn-
minjar. Ekk-
ert af þeim
kemst þó í
hálfkvisti við
lík þau, sem
grafið var of-
anaf. Húmus-
sýran í jarð-
veginum hafði
varðvéitt þau
svo vel að
þeim sem
fundu þau
varð fyrst fyr
ir að gei'a
sakamálalög-
reglunni að
vart. Lög-
reglan leitaði
til fornleifa-
fræðinganna,
sem gátu fullvissað hana uixi
það að Jótar þessir voru komn-
ir svo til ára sinna að ekki
þýddi að höfða morðmál út af
því þótt sýnt væri að þéir hefðu
fengið voveiflégan aldurtila,
Tollundmaðurinn verið hengdur
og Grauballemaðurinn skorinn
á háls. Talið er að þetta séu
m;njar um mannblót. Forfeður
Jóta hafa fært guðum sínura
fórnir með því að kasta hús-
munum, plógum, vopnum og
öðrum gripum auk veginna
manna í vötn, sem breytzt hafa
í mómýrar nútímans. Við mó-
tekjuna koma þessar fom-
minjar fram í dagsins ljós.
Kennaraverkíai
y
1
í Osló hafa 1300 kennar.ar
sagt starfi sínu lausu til að
knýja fram kröfur sínar urn
hærri laun. Ákvarðanirnar ura
að segja upp voru teknar í sam-
tökum kennaranna. Hver um
siig' sendir sína uppsögn fyrir
milligönigu stéttarfélaganna. Mið-
að er við það að kennurunum
verði frjálst að hætta störfum
1. nóvemtoer.
lUm isíðustu mánaðamót 'höfðut
borizt 1300 uppsagnir svo a3
aðeins örfáir kennarar taka ekkt
bátt í aðgerðunum. Stjórn
rýndi einnig yfirlýsta áætlim' kennarasambands Noregs var a
Bandaríkjastjórnar að fara að moti því_ að kennararnir í Osló
dæmi Rhee og kalla fulltrúa gripu til þessara ráða en þeic
sína brott af ráðstefnunni ef sögðu sig Þá úr sambandinu.
ekki hefir verið samið þar inn-
an þriggja mánaða. Lloyd
komst svo að orði að hann
byggist við að ef ekkert sam-
komulag næ'ðist myndi allt
sitja við sama og áður, vopna-
hléð haldast óbreytt. Einnig
lagði hann áherzlu á að ómögu
legt væri að segja, hve lengi
ráðstefnan þyrfti að standa.
Ekki mætti gleyma því, að það
tók tvö ár a'ð semja um vopna-
hléð.
H;nn brezki ráðherra gagn-
Fékk ekki
kirkjugriS
iSkógarbjörn á flótta undan
veiðimönnum leitaði í síðustu
viku toælis í kirkjunni í Ash-
land i ibandaríska fy.lkinu Wis-
consin. Ekki nxun bersa hafa
tekizt að grípa um altarishamið
því að honum voru engin grið
gefin, veiðimennirnir skutu hanQi
inni i guðshúsinu.