Þjóðviljinn - 13.09.1953, Page 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Suhnudagur 13. september 1953
tllÓÐVIUINN
Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Kitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áakriftarverð kr. 20 á mánuði i Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Öruggur mælikvarði
Ný afturhalds og' hernáxasstjórn hefur sezt að völdum,
skipuð fulltrúum Sjálfstæðisflokksins og Frarmsóknar-
flokksiins. Samkvæmt þeim boðskap sem forsætisráðherra
hennar fiutti þjóðinni í fyrrakvöld er auðsætt aö í öllum
meginatriðum verður haldið óbreyttri stjórnarstefnu sem
fráfarandi ríkisstjórn þessara flokka markaði og auð-
kennzt hefur af vaxandi undirlátsisemi við amerísku
vfirdrottnunarstefnuna, auknum gróðamöguleikum auð-
• burgeisastéttarinnar í landinu og endurteknum árásum
á lífskjör hins vinnandi fólks.
Þessi verður sú uppskera sem þjóðinni hlotnast af úr-
slitum síðustu aiþingiskosninga, þar sem meginþorri þjóð-
arinnar vottaði flokkum hernámsstefnunnar og lífskjara-
skerðingarinnar fylgi og traust. Þaö er komið fram sem
Sósíalistaflokkurinn sagði þjóðinni fyrir kosningar, að léti
hún tækifæri þeirra ónotað til þess að knýja fram stefnu-
breyoingu yröi h.aldið áfram á sömu braut og áður. Ekkert
nema aukið fyJgi Sósíalistaflokksins gæti orsakað þá
stefnubreytingu sem þjóðin raunverulega þráði til þess að
tryggja sér og jandi sínu aðra og heillavænlegri fram-
tíð en henni er búin undir fomstu afturhalds- og her-
námsflokkanna.
En ekki þýðir að sakast um það sem orðið er. Fram-
undan er barátta alþýðunnar fyrir því að tryggja hags-
muni sína og rétt sinn til mannsæmandi lífs. Sú bar-
átta verður á næstunni eins og hingað til háð við afætu-
stétt þjóðfélagsins og það ríkisvald sem þjónar hagsmun-
um hennar. Skipulagning hennar og forusta verður í
höndum verkalýðsctéttar landsins og annarra framfara-
sinnaðra afla, sem ekki vilja una Iþví að gengið sé á rétt
og hagsmuni' vinnustéttanna en hlaðið í vaxandi mæli
undir fámenna en volduga gróðaklíku sem fleytir rjóm-
ann af starfi og istriti alþýöustéttanna.
Eigi þessi óiijákvsðmilega barátta verkalýðsins fyrir
hagsmunom sínum og rétti í þjóðfélaginu aö bera til-
ætláðan árangur þarf hann að styrkja um allan helm' ng
öll þau samtök sem þjóna málstað hans og berjast fyrir
því aö afla honum þess valds sem honum ber í þjóöfélag-
inu. Það þarf að styrkja innviði verklýðsfélaganna og efia
einingu þeirra í hagsmunabaráttunni. Ekkert afl í þjóð-
félaginu er þess umkomið áð troða á hagsmunum verka-
lýðsins standi hann saman sem órjúfanleg heild og skilji
sinn vitjunartíma. Þetta hefur reynslan sýnt í átökuxn
undanfarinna ára þegar þúsundir skipulagðra verka-
manna og verkakvenna hafa risið upp og krafizt réttar
síms. Einingin hefui’ alltaf fært verkalýðsstéttinni sigur.
En þótt aliþýðan geti unnið hagsmunasigra á vígvelli
stéttarbaráttunnar er það á engan hátt fullnægjandi til
langframa. Auðstétcin hefur lag á að ræna slíkum áröngr-
um meö atbeina ríkisvalds síns eins og dæmin sanna.
Hver unnin kjarabót og kauphækkun er hirt aftur í formi
iækkaðs gengis, ólöglegs bátagjaldeyris, hækkaðra tolla,
skatta og útsvara ojs.frv. Þessa ránstarfsemi auöstéttar-
.'nnai' getur ekkert hindraö nema aukinn pólitískur skiiln-
ingur og vaxandi stjómmálaeining verkaiýðsstéttarinnar
og allrar alþýðu.
Kosningasigur auðstéttaraflanna og myndun nýrrar
afturhaldsstjórnar í landinu knýr nú alla vinnandii al-
þýðu landsins tiJ að skipa sér þéttar saman en nokkru
sinni fyrr. THboð Pósíalistaflokksins til Alþýðuflokksins
um samvinnu beggja flokkanna um sameiginlega bar-
áttu fyrir alþýðumálstað og alþýðuhagsmunum finnur æ
sterkari hljómgrunn meðal verkalýðsstéttarinnar og
vinstri sinnaðra manna um allt land. Það er nú fleirum
ljóst en áður að í sundrungu alþýöunnar liggja sigur-
möguleikar auðstéttar og afturhalds en í samstarfi henn-
ar og e.'ningu tækifærin til að verja alþýðustéttimar á-
föllum og skipuleggja þær til nýrrar sóknar fyrir bættum
kjörum, auknu öryggi og bjartari framtíð.
Hvernig nú verður brugðizt við nauðsyn alþýðunnar
fyrir einir.gu og samstarf, af þeim mönnum sa(m völdin
hafa í Alþýðuflokknum, verður því ömggur mælikvarði á
raunvemlega afstöðu þeírra og heilmdi viö málstáð og
hagsmuni íslenzkrar alþýðu.
Heilbrigð sál í hraustum líkama eða
„íþrótt“ sú sem sýnd er á
þessari mynd er einniig af
ætt súpermanna. Hún er eins-
konar sambland af hnefaleik-
um og frjálsþrugðaglimu og ;
eigest tveir hópar við í senn.
Annar hópurinn er nýbúinn
að gera út af við andstæð-
ing — það er verið að drösla
honum út úr hringnum til
vinstri —■ og á meðan héfur ;
félagi hans verið gripinn aft-
an frá og fær um leið spark
fyrir bringspalirnar, þannig
að hann á víst að fera sömu
'leið og hinn. Þetta er talið
ágætt íþróttaafrek vestra, og
sýnir vel skilning ofurmenn-
anna á því sem íþróttamenn
hafa nefnt „fair play“.
Eins og kunnugt er hafa
einkunnarorð íþróttamanna
löngum verið: Heilbrigð sái
I hraustum líkama. Hitt verð-
ur að draga í efa að „íþrótta"
afrek þau sem myndix-nar
sýna efli hreysti líkamans og
þá er hætt við að sálin dafni
ekki tiltakanlega vel af þeim.
Myndin hér við hliðina sýn-
ir bandaríska fótboltamenn
aefa sig. Hér heima er sagt
að sú íþrótt sé ekkj aðeins
leikin með fótum heldur líka
með höfði, en 'í Bandarikjun-
um er það auðsjáanlega lík-
aminn og kjötþunginn sem
mestu máli skipta, enda eru
leikmennirnir í þvílíkum um-
búðum að þeir eru einna lík-
astir útblásnum gúmmíkörl-
um.
súpermannaíþróttir
Það vantar I
Það var álit sumra, að deil-
an um Sinfóníuhljómsveitina
væri liðin hjá. Slíkt er mikil
bjartsýni. Þáð væri jafnvel
skaðlegt, ef aldrei væri rif'zt
um jafn mikilvæga stofnun, en
það er engin hætta á því. Ekki
verður því neitað, að íslenzka
þjóðin er á mjög erfiðu þjóð-
félagslegu ske'ði. Þess vegna
er meira rifizt en rætt. Og
vissulega er betra að iithella
rei’ði sinni, en að láta hana
úldna í hjarta sínu eins og
meistari Jón segir. Hitt er aft-
ur á móti verra, að menn skuli
í raun og veru ekki vita hvers
vegna þeir eru að elda grátt
silfur hverjir við aðra. Já,,
við erum á erf:ðu þjóðfélags-
legu skeiði, sem m.a. má marka
á því, hversu fáir einstakling-
ar gera sér rétta grei.n fyrir
þróuninni. Borgaraleg menn:ng
þróast mörgum öldum síðar
hér, en í öðrum löndum. Þetta
vitum við án þess að skilja
hvað slíkt þýðir. Ef borgaraleg
þróun annarra landa væri ekki
eldri en okkar, væri lít:ð vitað
um þróun í heiminum. Að vísu
erum við komin inn í hringiðu
heimsmennmgarinnar, en við
erum bara ekki nógu ,,skóluð“.
Okkur vantar ekki hina nauð-
sy.nlegu mannlegu undirstöðu
til þess að geta orðið fram-
sæk:n menningarþijóð: Hinn
frumstæða kraft, metnað, af-
brýðisemi, og svo auðvitað á-
huga. En vi'ð erum ekki nógu
„skóluð" til þess að geta hag-
nýtt okkur til fulls þessar
mannlegu orkulindir sjálfum
okkur og öðrum til gleði og
aukinnar menningar.
Til dæmis verður afbrýði-
setnin til iþess, að ágætum
mönnum er bókstaflega hald-
ið niðri. Þannig eru listamenn
jafnvel grafnir lifandi. Og svo
eru það fordómarnir á verk-
um yngri höfunda, peningarnir
og pólitíkin. Sumir eru keypt-
ir fyrir peninga, áðrir láta
Valdemar Jóhannesson, bóndi
í Teigi í Vopnafirði, verður
sextugur á morgun. Hann er
fæddur á Syðri-Vík, Vopnafirði,
en þar höfðu forfeður hans
búið langa hríð. Valdemar fór
ungur að aldri í búnaðar-
skólann á Hv.anneyri, en hefur
að öðru levti alið allan sinn
aldur í heimasveitinni. Hann
kvæntist árið 1917 Guðfinnu
Þorsteinsdóttur, er síðar hefur
orðið þjóðkunn skáldkona und-
ir nafninu Erla. Reistu þau
bú sama ár á heiðarbýlinu
Brunahvammi inn aí Vopna-
firði, og ibjuggu þar um hríð.
kaupa sig til eins og aimars.
Til eru þeir, sem álíta það
lýðræð:'slegt, að ráða menn í
störf eftir pólitískum skoðun-
um þeirra. Eg álít það meira
lýðræði, að menn séu skipáðir
í störf eftir hæfni og hæfi-
le:kum, þó að í því landi, þar
sem það er gert, starfi aðeins
einn einasti stjórnmálaflokkur.
Framhald á 11. síðu.
Síðar fluttust Þau .að Hróalds-
stöðum, þaðan að Felli, og
loks árið 1926 iað Teigi þar
sem þau ihafa búið síðan. Börn
þeirra hjón.a urðu 9; eitt þeirra
er Þorsteinn skáld sem við
þekkjum öll. Annar sonur
þeirra hjóna, Gunnar, hefur
nú tekið við búskap ‘í Teigi
af foreldrum sínum.
Braut Valdemars í Teigi hef-
ur ekki alltaf verið rósum
stráð fremur en annarra bænda
á íslandi er ekki höfðu annan
■auð á braut en sjálfs sín at-
orku. En hann hefur þó l-anga
hríð búið farsælu búi, fundið
'gleði í verkum sínum, og
vart kosið sér annað hlutskipti.
Hann eidist einni'g vel á þá
lund að sjóndeildarhringur
ihans fer æ vákkandi. Hann er
manna glaðastur í viðmóti,
einn þeirra sem aldrei hefur
kunnað að láta erfiðleikana fá
á ’gleði sína oig hjartaþel. Hafi
hann ekki verið sæll af „fé
ærnu“ hefur mangt annað ver-
ið til að gleðjast við — enda
mörg sæluefni, liermir hin
forna vísa.
Það .hefur lengi ríkt góð og
að ýmsu leyti sérstæð vinátta
með Teigsfjölskyldunni og Hof-
teigsfólkinu. Einn úr seinni
hópnum sendir hinum fyr-ri
ibeztu árnaðaróskir í tílefni
morgundagsins. —- B. B.
bÓBdi í Teigi sextugur á morgun