Þjóðviljinn - 13.09.1953, Blaðsíða 11

Sunnudagur 13. september 1953 — ÞJÓÐVILJINN — (H
Það vantar hljómteikaheH
Framh. af 6. síðu.
En hvers veg.na er deilt um
Sinfóníuhl jómsveitina ?
Það er vegna þess, að opn-
un Þjóðleikhúss'ns hefur flýtt
fyrir þróun tónlistarmála. Þjóð-
leikhúsi'ð hefur gert meira, það
hefur valdið byltingu í menn-
ingarmálum á Islandi. Lögmdl
h:nnar þjóðfélagslegu þróunar
. eru hér að verki. Islenzku tón-
listicmi hefur vaxið svo fiskur
um hrygg, að hún hefur
sprengt utan af sér alla tötra
unglingsáranna. Og hana vant-
ar hljómleikahöll. Annað er
ekki samboð:ð drottn:ngu list-
anna: Þjóðleikhúsið getur ekki
verið sönghöll, leikhús og
hljómleikahöll í senn. Það get-
ur aðeins verið le:khús, en
það má notast við Þjóðleik-
húsið fyrir söngleikahús meðan
sjálfstætt söngleikahús er ekki
reist. En h!jómle:kahöll verð-
ur að reisa undir eins. Leik-
hús, hljómleikahöll og söng-
leikahús eru í raun og veru
óaðskiljanleglr hlutir menning-
arþjóffa, sem hafa skapandi og
örfandi áhrif hver á aðra.
Tónlistarmennirnir eru nú
sem stendur leiksoppar þess-
arar þróunar, en ekki herrar.
Tónlistarmenn fá ekki notið sín
í Þjóðleikhúsinu einu saman,
tónlistinni er ekki heldur borg-
ið. En þróunin mun ekki láta.
að sér hæða. Fyrr eða síðar
mun krafan um hljómleikahöll
verða ný menningarkrafa fjöld-
ans, þjóðarinnar.
2.
Hégómaskapurinn með þjóð-
inni virðist fara vaxandi. Ó-
trúlegustu menn eru haldnir
þeim ógeðslega lesti. Því til
sönnunar ber framkoma okk-
ar við suma erlenda tónlistar-
menn vitni. I þessu sambandi
mætti nefna marga. til dæmis
dr. Urbancic. Það hefur jafn-
an verið svo þegar nýir er-
lendir tó.nlistarmenn hafa sezt
hér að, að þe;r hafa verið
hafnir upp til skýjanna fyrstu
árin, en þegar þessir sömu
menn hafa dvalið nokkur ár,
á ekki að sjást á þeim hvitur
blettur, ekki fremur en á bak-
inu á honum krumma.
Þaff væri illt og skað^esrt ef
þessi sinfóníudeila vrði til þess.
að hrekja í burtu jaf.n ágætan
og vel menntaðan tónlistar-
mann og dr. Urbancic er. ís-
lenzkt tónlistarh'f hefur ekki
cfn- á því. Það má að vísu
^segja sem svo. að allta.f megi
fá nýja erlenda krafta. Og
| bað er gprt.. En dr. Urbancic
f þekkir bióðina o.CT nllar aðstæð-
nr í tónlistarmálum. Márgra
(jts ára þékking á tónlistarmálum
okkar er ekki síður mikilsvert,
en tónlistarmenntun. Auk þess
er dr. Urbancic mikill smekk-
maður í list sinni, en góður
smekkur er eitt af frumskilyrð-
um sannrar listar. Okkur vant-
ar ekki frumstæðan kraft og
kyngi, okkur vantar helst til
meiri fágun, meiri vandvirkni,
og úthald. V;ð þurfum ein-
mitt á manni eins og dr. Ur-
bancic að halda. Hins vegar
er ég því andvígur, að mikið
vald sé fálið einum tónlistar-
manný
Eg er þess mjög fýsandi, að
sta.rfræktar séuj nefndir við
leikhús og aðrar hliðstæðar
stofnanir. Og svo ættu fleiri að
hafa tillögurétt en í nefndun-
um eru.
Tónlistarfrömuðr góðii-,
vissulega lofsama ég áhuga
ykkar, en það er ekkert gagn
í rifrildi, ef menn vita ekki
hvers vegna er verið að rífast.
Næsta sporið í tónlistarmál-
um er að reisa hljómleikahöll.
Einar Kristjánsson.
Kongómaður boðar
íslendingum trú
Framhald af 3. siðu.
Ef flugtælin Hekla heldur á-
ætlun talar hann á samkomu i
Fíladelfíu í kvöld kl. 8,30. Á
þriðjudagskvöld talar hann í Fri-
kirkjunni og siðan taiar hann
þar hvert kvöld til helgar, að
minnsta kosti, kl. 8,30 hverju
sinni. Tú’.kur hans verður Einar
Gíslason frá Vestmannaeyjum.
Söngkór Filadelfíusafnaðarihs að-
stoðar við samkomur haris. Kona
Mínoss, en hann er nýgiftur
norskri konu, mun syngja með
honum á samkomunum.
Samkomumar i Frikirkjunni
hefjast stundvíslega kl. 8,30.
Öllum er heimilj aðgangur á
samkomur þessar.“
T0
l'IÍH'eiðii
Hafnf irðingar
Útsölumaður Þjóðviljans í Hafnarfirði er nú
Kristján Eyfjörð, Merkurgötu 13, síroi 9615.
Kaupenaur blaðsins eru vinsamlega beðnir að
snúa sér til I:ans varðandi afgreiðsiu blaðsiní í
Hafnarfirði.
plÓÐiniflMli
PorsteÍBi
Viðtalfð við
Framhald af 7 síðu.
25. júlí. Þar voru teknar á-
kvarðanir um framtíðarstarf
sambandsins og rekið smiðs-
högg á undirbúning heimsmóts-
ins. Hinir fulltrúarnir voru
Guðmundur Magnússon verk-
fræðingur, Jón Zóphóníasson
skrifstofumaður og Jóhannes
Jóhannesson listmálari, en hann
setti upp myndasýningu íslend-
inganna á mótinu. Alþjóðasam-
bandið og eins Alþjóðasamband
stúdenta, séih nú er að halda
þing í Varsjá, eru í örum vexti
og ná áhrif þeirra um allan
heim.
— Hvernjg l.eizt þér á. Búka-
. rest? .. ;
— Borgin er einkennilegt sam
bland af evrópsku og austur-
lenzku. Þar, eru ýrpsar frapiúr-
skarandi fallegar .byggjngar, en
borgin er annar.s Æþki, sérstak-
lega markverð, fremur ung
borg — um 400 ára — og minnir
fremur á Osló en Kapmanna-
höfn ef taka ætti samlíkingu
sem margir kannast við. Hún er
t. d. ólíkt fátæklegri borg að
sögulegum minjum en t. d.
Praha eða Vín.
— Hvað varð þér minnistæð-
ast úr Búkarestförinni?
— Setningarhátíð mótsins.
Það var ógleymanleg sjón er
fulltrúar á annað hundruð
þjóða gengu þarna fram. Lit-
skrúðinu í búningi þeirra' og
breytileika, þrótti og fögnuði
æskufólksins, sem þarna kom
saman verður ekki lýst með
orðum, ég vona að kvikmynd-
iríni takist að gefa nokkra hug-
mynd um þennan atburð. Á
’annan klukkutíma var fólkið
að streyma inn og hófst þá sýn-
ing íþróttafélaga og æskulýðs-
samtaka Rúmeníu, sérkennileg-
ar og táknrænar hópsýningar
íþróttamanna, t. d. sýning er
tákna skyldi stríð og aðrar er
táknuðu friðinn og nýsköpun at-
vinnulýfsins.
Reyndar sáum við á -hverjum
degi í Búkarest sýningar, sem
ekki væri hægt að lýsa nema í
heilli blaðagrein. Hver þjóð
kom þarna með söngva sína,
dansa, fjölleikasýningar, og
komst maður yfir minnst af öllu
því sem á boðstólum var, hvern
dag vafð máður að velja og
hafna. Var margt af því sem
flutt var hin merkasta list.
— Kynntustu rúmenskum rit-
hÖfundum?
—- Allt of lítið. Við vorum á
tveim fundum með rúmenskum
rithöfundum og ræddum við þá
kjör þeirra og sameiginlcg
hugðarefni. Hafa rithöfundar í
Rúmeníu eins og ; í öðrum al-
þýðuríkjum mjög góð kjör og
starfsskilyrði, eftir frásögn
þeirra að dæma.
— Varstu var við áhuga á ís-
lenzkum bókmenntum austur
þar?
— í Rúmeníu vissu menn lítiS
um íslenzkar bókmenntir,
þekktu helzt þær bækur Hall-
dórs Kiljans sem komið hafa á
þýzku. Hins vegar var það á-
berandi í Tékkóslóvakíu hvé
mikið menn vissu um íslenzkar
bókmenntir að fornu og nýju.
Væfi mikil þörf á einhvers kon-
ar samvinnu háskóla okkar og
Prahaháskólans,skiptum á sendi
kennurum til dæmis- Þar er
deild fyrir nærræn mál og er
leiðinlegt til þess að hugsa að
þár skuli vanta íslending tiLað
kynna tungu okkar og bók-
: menntir, mig grunar að þeir
lesi 'íslenzkar fornb.ókmenntir
méð einhvers- konar dönskum
framburði. Við hefðum líka ef-
laust mjög gott af nánari kynn-
um við slafnesku málin og bók-
menntirnar, háskólinn okkar
getur tæpast gengið framhjá
þeim öllu lengur. S. G.
Frá Pralia, Tékkóslóvakíu.
Allrahanda
Engifer
Karry
Kardememmur
Kanell
Múskat
Neguil
Pipar
Kumen
Lárviðarlauf
Fæst í næstu búð
EFNAGERfilN R
Brautarholti 28.