Þjóðviljinn - 01.11.1953, Síða 3

Sunnudagur 1. nóvember 1953 — ÞJÓÐVILJINN —(3
Togarinn bdiim - Frystikósið ekki heldur starfrækt
Hveeær tengjast Vestfirðir þjóðvegasambandi landsins?
Ba&bað við Ouimaa: Össnrarsoa frá Dýrafirði
I sumar er leið hefur í einu Vestfjarðaþorpaima gott hraðr'
frystihús staðið autt og athafnalaust. Úti á legunni hefur verið
bundinn við íestar togari byggðarlagsins, — englnn bátur Iagt
þar upp afla. Atvinrta við sjávarátveg ekki teljandi. Öll sjávar-
þorp Vesífjarðanna hafa þó beinlínis orðiðtil vegna sjávarútvegs.
Einn fulltrúanna á 9. þingi
Sósíalistaflokksms er Gunnar
Össurarson, fulltrui hins ný-
jjtofnaða Sósíal'stafélags Dýr.
firðinga. Þjóðviljinn hitti hann
að máli eftir komuna til bæjar-
ins, og fyrsta spurn'ngin var
að gömlum íslenzkum sið um
tíðarfar og sprettu. ■
— Það hefur verið einmuna
tíð fyrir vestan, eins og allir
vitá, övaráði Gunnar. Það 'voraði
óýénjn snemma og sú nýlunda
bar v:ð i þetta sinn að það
gerði ekkert vorhret. Sláttur
hófst því fyrr en venja er;
•spretta var mjög góð og nýt-
ing heyja ágæt.'
Þakka það verndun miðanna.
— Á s.l. vori brá svo v'ð að
fiskur gekk í Dýrafjörð og
stunduðu allmargir þorskveiðar
á handfæri, en slíkt' hefur ekki
þekkzt árum samán. Þakka
metin það, með réttu eða röngu,
útfærslu landhelgislínunnar og
banni við dragnótaveiði. Von-
ast menn eftir að áframhald
verði á fiskgöngum inni fjörð-
inn.
I síða sta sinn um skeið.
-— Þið haldið alltaf áfram að
selja líflömþ svo brátt verða
allar íslands rollur frá ykkur
komnar.
— Já, það voru seld líflömb
að vestan í haust, en það verð-
ur í síðasta sinn að því er fróð-
ir menn um slíka hluti telja.
Skrokkþungi dilka var í bezta
lagi á s.l. liausti.
— Vestfirðir eru frægir fyrir
mikil og stór ber.
—- Já, en berjaspretta í sum-
ar var þó nokkuð misjöfn.
Véltæknin komin í þá
þröngu firðina.
■—• Það eru komnar landbún-
■aðarvélar vestur þar?
—- Já, undanfarin ár hefur
verið að verki skurðgrafa er
byrjaði í Önundarfirði og á að
ræsa fram ræktanlegt mýrlendi.
Hún er nú í Mýrahreppi í Dýra-
firði og mun lialda áfram -á
næsta ári austur eftir sýslunni:
Engjaheyskapur hverfandi.
— Það hefur verið unn'ð .aö
jarðabótum með vélum I'yiij:
vestan undanfarin ár. Tún liafa
verfð sléttuð og nú er verið að
stækika þau. Engjaheyskapur er
hverfandi nú orðið, nema þar
sem eru véltæk engjalönd, eins
ög í Önundarfirð'num.
Tepptur uppi á heiði.
— Er ekki enn verið að vinna
að jarðabótum?
— Nei, skurðgrafan hætti í
snjóakafla'iium sem kom í fyrri
hluta mánaðarins. Tepþtust þá
vegir, en opnuðust svo aftur,
en tepptust enn á ný þegar aft-
nr snjóaði fyrir skömmu. E'nn
bíll, bilaður, varð eftir uppi á
heiði. Daginn áður en ég fór
var sead jarðýta til þess að
reyna að ná honum til byggða,
GUNNAR ÖSSURARSON
ásamt lítilli ýtu er send var hon-
um til aðstoðar en tepptist sjálf.
Erú á Lambadalsá.
— Já, hvað um vegagerðir
— í sumar var lialdið áfram
með vegrnn noiðan Dýrafjarðar
inn að Lambadal og í haust
var steypt brú á Lambadalsá.
Hún er emi í steypumótunum
og óbyggt að henni. Þetta er
22ja metra löng brú. (Vitið þið
til að brúamælingasérfræðingur
Tíxnans hafi mælt liana ? !).
Frá ísafirði til
Dýraf jajrðar.
•—• Viltu ekki segja lesendum
Þjóðviljans frá akvegum um
Vestf jarðabyggðimar ?
—• Prá ísafirði er akvegur
yfir Breiðadalsheiðj á bak við
Súgandafjörð, — á þann veg
liggur vegur frá Súgandafirði
— og ikemur hann niður við
innanverðan Önundarfjörð og
liggur fyrir fjarðarbotainn og
þaðan yfir Gemlufallsheiði til
Gemlufalls í Dýrafirði og eir.s
og ég sagði áðan var unnið við
að leggja veg inn með firðinum
að norðan í sumar. (Það kemur
í ljós að Gunnar veit ekkert um
hve margar né stórar brýr eru
á þessari le'ð, æ vei!).
Frá Dýrafirði til Rafnséyrar.
— Kaflinn frá botni Dyra-
fjarðar út að Þingeyri hefur
verið akvegur í nokkur ár og
stánda vonir tií að fullkom'nn
akvegur. .fáist kringum. f jörðina
4 næsta ’ári.
Fyrir nckkrum án.un var lok-
ið við veg frá Rafnseyri yf:r
Rafnsheiði að Rafnseyri,
í sambandi við þjóð-
vogakerflð.
— Og endar svo akvegurinn
á Rafnseyri?
— Nei í sumar var byrjað að
ryðja veg með ýtum frá Rafns-
eyri og inn með Borgarfirð num,
en fyrirhugað er að leggja veg
uppúr Borgarfirði á Þingmanna.
heiði og af henni niður í Barða-
strandasýslu, — og tengja þar-
með Vestfjarðabyggðix-nar við
vegakerfi landsins. (Borgar-
fjörður sá er hér um ræðir
gengui- norðaustur úr Arnar-
firði, og ef þið eruð elcki kunn-
ug ættuð þ:ð að athuga kortið
af Vestfjörðum. Vestfirðir hafa
það lengi verið afskekktir að
tími er til að einangrunartíma-
bili vegleysisins fari að Ijúka).
Togarinn bundinn. — Frysti-
hásið lokað'.
- Og nú áttu eftir að segja
okkur um atvinnumálin.
— Á Þingeyri hefur verið
frekar lítil atliafnasemi í sum-
ar. Togaiú byggðarlagsins, Guð-
mwndur 'júaí (áður Júpíter) hef.
ur legið aðgerðarlaus á firðinum
frá því s.l. vor og ekki sýnilegt
að hann verði gerður út nema
til komi stýrkur þess opinbera.
Engir bátar.
— Engir vélbátar?
- Engir vélbátar hafa verið
gerðir út frá Þingevri í sumar
nema trillubátar, svo og einn
Iítill vélbátur sem stundaði hand
færaveiðar og aflaði sæmilega
fram eftir sumrinu.
Frystihásið lokað.
—- Atviana i land'? .
— Frystihúsið heíur ekki
starfað að noltkru marld, né
holdur beinaveriismiðjan síðan
togarinn hætti veiðum. Það hef-
ur því ver'ð um litla atvinnu
að ræða í þprpinu. Þó er nú
nýbyrjað á rækjufrystingu
Einn bátur frá Bíldudal leggur
upp rækjur til frystingar og
mun það skapa töluverða vinnu
fyrir ikonur og unglinga. Nokk-
ur vinna var i liaust við pökk-
|un á harðfiski, sem liertur var
ís.l. vor af afla togarans.
:GuIltoppur gerður út.
| — Er svipaða sögu að segja
!frá næstu bæjum?
— Á Flateyri hefur verið
sæmileg veiði í sumar. Togari
Flateyr’aga, Gulltoppur (ekinig
einn af gömlu togurunum) hefur
verið gerður út í sumar og
haust og aflinn látinn í frysti-
hús.
Á Súgandafirði var í sumar
uimið við endurbyggingu hrað-
fryst’hússiiis þar sem brann
síðari hluta vetrar.
★
Svo þakka ég Gunnari fyrir
komima og spjallið, það verður
ekki lengra að sinni. J.B.
Lokið „mestu göngum í sögu Islands66
Síðasta bmdlð í Göngui og réttir nýkomið út
Nýlega er komið út V. bindi af Göngum og réttum og er það
loikabindi ritsafnsins um göngur og réttir Islendinga.
Þetta síðasta bindi. er nokk-
AðaMundur Kven*
íslands
urskooar ,,eftlrleitir“ og er þá
lok:ð „mestu fjallgöngum og
merkustu í allri sögu Islands-
byggðar", eins og segir á kápu-
síðu V. bindis. Þetta síðasta
bindi ber tvo undirtitla: Eft'r-
safn, og Frá hausti til liausts.
,,Eftirsafnið“ eru ýmsar frá-
sagnir áður óbirtar frá' ýmsum
byggðarlögum: Miðfirði, Skaga-
frði, Stafnsrétt, Keld-uhverfi,
Jökuldal og Fljótsdalsheiði,
Njarðvík (eystri) Borgarfirði
eystri og Skaftafellsfjöllum í
Lóni. I þeim hluta bókarinnar
er þer heit;ð frá hausti til
hausts er rætt um hauststörf
smalanna, gegningar á vetrum,
vorsmalanir, stíun, fráfærur,
meðferð mjólkur og mjólkurí-
láta fyrir 65 árum og einn þátt-
urinn heitir Upp til Selja. Þar er
einrig frásögn af hinni frægu
82ja klukkustunda útivist Stef-
áns í Möcrudal, er hann var
matarlaus í hríðarbyi á Möðru-
ialsöræfum. Loks skrifar Hall-
grímur bóndi Þofbórgsson á
Laxamýri urn fjárhunda. —
Þetta V. bitidi er 288 bls. og er
allmargt mynda í bókinni.
Útgáfa þessi mun hafa orð-
ið viðameiri en búizt var við í
upphafi, enda eru í henni frá-
sagnir frá öllum byggðarlög-
um landsins. I. b'ndið fjallar um
Suður- og Suðvesturland frá og
með Skaftafellssýslum til Mýra-
sýslu. II. bindið nm Húnavatns-
sýslu, Skagafjörð og Eyjaf jörð.
III. bindið um Snæfelisnes, Dali,
Vestfirði, Strandir svo og all-
m'kið um götigur á afréttum
Árnesinga og Rangyellinga —:
og jafnvel Vestmannaeyjum er
ekki gleymt.
Ýmsum finnst að of miklu
rúmi hafi verið eytt í frásagn-
ir af fjárleitum: Öðrum fnnst
(og það vafalítið með réttu)
að margt sé enn ósagt af því er
þama hafi átt heima engu síður
en það sem birt hefur verið.
Staðreyndia ér að í þúsuad ár
var sauðfjárbúskapur lengstum
megin atvinnuvegur landsmanna
og me:rihluti þeirra sem í borg
og bæjum búa á uppruna sinn
að rekja til sveitanna og er
eeua hugleiknar minningar um
hina skemmtilegu (og erfiðu)
daga íslenzkra smala. Þá koma
og ekki síður til greina minn-
ingar um stórbrotið land og
fagurt: „Séð hef ég snjóskýin
liylja haustföla sól,
Kvenstúdentafélag íslands hélt
aðalfund. sinn nýlega. Foraiaður
félagsins, Rannveig Þorsteins-
dóttir hdl., futti skýrslu um störf
þ£Æs á liðnu ári. Fundir voru
haldnir mánaðarlega vetrarmán-
uðina. Félag ísl. háskólakvenna,
sem er deild í K. f., sendi full-
trúa á þing Alþjóðasambands há-
skólakvenna, er haldið var í
London í ágústmánuði s.l.
Á aðalfundmum var samþykkt
að hefia fjársöfnun á vegum fé-
la'gsins. Skal fé það, sem inn
ltemur, renna i sjóð, sem verj.a á
til þess að bjóða erlendr; há-
skólakonu til dvatar við Háskóla
íslands. Sióður þessi á að bera
nafn dr. Bjargar 'heitinnar Blön-
dal, sem var aðalhvatamaður að
stofr.un Kvenstúdentafélagsins á
sinum tíma. Styrkir sem þessir
heyrði ég í sölnaðri stðr'nui gol-
unnar rísl.
Skóþvengur slitinn var hnýttur
við Staðarhól,
hugað að gjörðum og beizli við
Laagavataskvísl.
Lengi mun hugurlnn le:ta úr
byggðum til þin,
lokar ei minningin hurðum að
baki sér,
himbrimatjarn'r og hólmavötn
blasa við sýn,
hringiag úr tröllakirkjum v'nd-
urinn ber“.
eins og Guðmuadur bcadi og
skáld Böðvarsson hefur orðað
það.
Þá er og þess að gæta, að
burtséð frá öllum smalaævin- •
týrum hefur með þessari út-
gáfu verið safnað saman upp-
lýsingum um lándið og fjölda
örnefna forðað frá gleymsku,
auk þess er segir í formála V.
bindis:
„Hinu er ekki að leyna, að
se'nna hefur varla mátt safna
ýmsu um göngu'r og réttir þjóð-
ar vorrar. Vér l:fum á öld mik-
illa breytinga. Útbúnaður breyt-
ist, aðbúnaður breytist og að-
ferðir bre>i:ast — til batr.aðar
í flestu, sem betur fer. Hver
óskar aú- eftir verptum gangna-
skóm úr leðri ? Hver eftir bar-
dúsi með reiðingstórfur o.g 'klif-
bera á trússa.hestum ? Hver eft-
ir því að Ijós væri ekki borið
í bæ fyrr en á réttadag?
Samt. fýsir oss flest að vita
sem gerzt um háttú og s'ðu
feðra vorra, afa og forfeðra,
mæðra, amma og formæðra.
Djúpt í leynum hugarfylgsnis
vors býr vitneskjan um það, að
vér erum aðeins kvistur á miklu
limríku tré, sem vér nefnum
þjóð, og 'því gerr sem vér þekkj-
um allt um hagi hennar, því
meiri sldln'ng öðlumst vér á
lífi voru og eðli sem einstakl-
ing.s, því meiri ást á landi voru
og hollustu v'ð þjóð vora“.
Góðar gjaíirtil
eru oft veittir af hliðstæðum fé-
lögum erlendis. Berast K. |. ár-
léga mörg tilboð um slíka styrki
til handa félagskonum, er lokið
h.afa kandidatsprófi, þótt enginn
hafi til þessa séð sér fsert að
þlggja þá.
Kvenstúdentafé’.agið átti 25 ára
afmæli á þessu ári, var stofnað
7. apr.'l 1928. Afmælisins verður
minnzt með hófi- í Þjóðleikhús-
kjallaranum 6. nóv. n.k. Eru þær
félagskonur, sem sækja vilja hói'-
ið beðnar að hafa samband við
Hönnu Fossberg í síma 80447
eða 2147 fyrir þriðjudagskvöld.
Stjórn K. í. skipa: Rannveig
Þorsteinsdóttir formaður, Auður
Þorbergsdóttir, Hanna Fossberg,
Margrét-Bergmann, Rósa Gest,s-
dóttir, Sigríður Ingimarsdóttir
og Teresia Guðmundsson.
SfBS bárust peningagjafir í
tilefni af berkavarnadeginum,
samtals kr. 21385.00 og var
stærsta gjöfin frá ónefndum
kaupsýslimianri, 10 þús. kr.
Auk þess hafa SÍBS borizt
ýmsar aðrar góðar gjafir.
Dóra Þórhar.sdóttir, forsetafrú
að Bessastöðum og Georgía
Björnsson, fyrrverandi forseta-
frú, færðu SÍBS góðar gjafir í
tilefni Berklavarnadagsins' og 15
ára afmæli sambandsins.
O. Kavsman, forstjóri í Kaup-
mannahöfn, hefur sent Reykja-
lundi fagra, mikla o" mynd-
skreytt.a biblíu að gjöf. Biblía
þessi er næsta einstök í sinni
röð, bundin í öf’iugt úrvalsleður
og prentuð með svo miklum
ágætum að fátítt mun vera.
Sýnilega hefur bókin kostað
mikið fé.
Kavsman íorstjórj er góður
vinur SÍBS og hefur áður gefið
Reykjaiundi mikið bókaval.
Frá Finniandi hefur Reykja-
lundj borizt 1. kg. af grenifræi.
Gefandi er ísl. kona, Ásta Petola,
gift linnskum stórbónda, búsett-
um i Randala Sysmá.