Þjóðviljinn - 29.11.1953, Blaðsíða 6

í>) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 29. nóvember 1953
Æ
illÓOVIUINN
Útgefandi: Sameintngarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurlnn.
Rltstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
- Fréttastjórl: Jón Ejarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Slgurjónsson, Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýslngar, prentsmiðja: Skólavörðustlg.
“ 19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskrlftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðár á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintaklð.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Rássðr, Rússar
Sjúkdómseinkenni þau sem fylgja rússagrýlunni eru
alitaf að fá á sig átakanlegri myndir. Fyrir nokkrum ár-
um kastaði einn af hermálaráðherrum Bandaríkjanna sér
út um glugga ofarlega 1 skýskafa einum, og meðan hann
þeystist til jarðar í rósóttum náttfötum heyrðust frá hon-
um hrópin: Rússarnir eru að koma, Rússarnir eru að
koma. Nú fyrir skemmstu var frá því skýrt í Bandaríkjun-
um að Truman fyrrverandi forseti Bandaríkjanna hefði 1
rauninni veriö rússneskur agent og helzta áhugamál hans
héfði verið það að koma rússneskum njósnurum í öll em-
bætti vestur þar; stóð til að draga þennan fyrrverandi
forseta fyrir lög og dóm af þessu tilefni, og er hann raun-
ar ekki búinn að bíta úr nálinni enn. Þannig gerast hin
furðulegustu fyrirbæri víða um heim, og ekki eru þau með
minnstum ólíkindum sem gerast hér á landi.
Eftir kosningarnár 1 sumar sendi Sósíalistaflokkurinn
/dþýðuflokknum bréf og lagði til að flokkarnir tækju upp
viðræöur um samvinnu í þágu verklýðshreyfingarinnar
og allrar alþýðu. Þessi tillaga Sósíalistaflokksins var m.a.
rökrétt afleiöing af úrslitum Alþingiskosninganna; í þeim
gerðust þau tíðindi að íhaldið hirti alla kjördæmakosna
þingmenn í bæjum utan Reykjavíkur vegna sundrungar
vinstri aflanna og vita mátti að það myndi láta kné fylgja
kviði. Og röksemdirnar fyrir samstarfi voru fjölþættar á
öllum sviðum, í verklýðsmálum þar sem agentar atvinnu-
)-ekenda hafa nú hin ískyggilegustu áhrif, í bæjar- og sveit
arstjórnum og á Alþingi, en þar hefur þaö nú verið hátt-
ur um margra ára skeið aö sósíalistar og Alþýðuflokks-
menn flytja hvorir sitt frumv. sama efnis, vegna þess aö
þingmönnum Alþýðufl. er bannað að setja nöfn sín á sömu
þingskjöl og sósíalistar! Allur þessi óvinafögnuður er hjá-
kátlegur og til stórtjóns, og sósíalistar lögöu sem sagt til
að tekin yrðu upp skynsamlegri vinnubrögð, og aö sjálf-
sögöu voru tillögurnar einvöröungu miðaðar viö brýnustu
hagsmunamál almennings hér á landi og sameiginleg
stefnumál þessara tveggja flokka.
Forusta Alþýðuflokksins hugleiddi bréf sösíalista mán-
uðum saman, og þegar hún gat loks mannaö sig upp í svar
fólst aðeins í því hróp Forrestals þegar hann hrapaði meö-
fram vegg skýskafans: Rússár, Rússar. Þegar Sósíalista-
flokkurinn spyr hvort Alþyðuflokkurinn sé reiðubúinn til
þess að taka upp samstarf um íslenzk verklýðsmál og
nauðsynjar alþýðu 1 bæjarstjórnum og á alþingi, svarar
Alþýðuflokkurinn því til að það megi ekki vegna þess að
sósíalistar hafi aðrar skoðanir um Rússa en forsprakkar
Alþýðuflokksins! Höfnun Alþýðuflokksforustunnar er
íkki rökstudd með neinu ööru, þar koma ekki fram nein
íslenzk sjónarmið, aöeins þetta sama vitfirringslega óp:
Rússar, Rússar. «.
Það er mjög auðskilið mál hversvegna leiðtogar Al-
þýðuflokksins þorðu ekki að bera bréf Sósíalistaflokksins
undir óbreytta fylgismenn sína í flokksfélögunum. Hanní-
bal Valdimarsson var að vísu búinn að lofa þeirri máls-
meðferð hátíðlega, en þegar hann hugsaöi sig betur um
fapnst honum ráðlegra að svíkja loforð sitt. Hann á til þá
.skynsemi að sjá aö flokksmennirnir hefðu fyllst með-
áúmkvunarfullu ógeði ef þessari röksemd hefði veriö
hampað þar einni. Honum hefur ekki fundizt geðslegt aö
svara: Rússar, rússar, þegar flokksmennirnir spurðu hvort
þaö væri ekki sjálfsagt aö taka höndum saman við starfs-
félaga sína sósíalistana á vinnustöðvunum og fella niður
þjónustuna við íhaldið í verklýðshreyfingunni. Og það er
þó alltaf merki um nokkra glóru.
Svar Alþýðuflokksins hefur hér verið flokkaö til sjúk-
dóms. Þaö má einnig skýra þaö sem vísvitandi klofnings-
„stái'f. Hanníbal má velja þann kostinn ef honum fellur
þaðskár. ^
Satt og logið
Þegar stjórnmálamenn vinna
góð verk verða ævinlega um
það áralangar deilur liver
hafi kunnað svo vel til vígs
og eigi óskoraðan heiður.
Hver bendir á sig og segist
einn hafa öllu ráðið, sam-
starfsmennirnir hafi aðeins
verið til trafala og það góða
hefði orðið miklu betra ef
þeir hefðu hvergi komi'ð
nærri. Þannig er síðan deilt
linnulaust með ívitnunum
og vottorðum, þátttakendur
lcalla hverir aðra ósanninda-
menn, og af þessu öllu hlýzt
mikil skemmtun. Þó eru
þetta þ-ví miður næsta sjald-
gæf fyrirbæri á landi voru;
þeir sem með völdin fara
hafa ógjaman þann hátt á
störfum sínum að þeir telji
ráðlegt áð flíka þeim eftir á.
Á síðustu árum hafa miklir
og afdrifaríkir atburðir gerzt
með þjóðinni. ísland hefur
verið fléttað inn í stríðs-
bandalag og erlendur her
hefur lagt landið undir sig.
Þegar þessi tíðindi gerð-
ust fylgdu þeim mikil fagn-
aðarlæti og sigurhrós. Því
var lýst hvernig sjálfstæði
landsins hefði nú verið end-
anlega tryggt, öryggi þjóð-
arinnar væri borgið með
framsýni og skörungsskap,
sjaldan hefðu göfugri verk
verið unnin á þessu landi.
Enda var afrekið svo aug-
Ijóst aö sjaldgæf eining
tókst í hópi • stjórnmála-
manna; 43 þingmenn úr
þrem flokkum stóðu saman
og kvaðst hver um sig hafa
forustuna, eo utangarðs voru
þeir teinir sem þar eiga
heima. Það fór sannarlega
ekki á milli mála að þessir
43 kjörnu leiðtogar þóttust
hafa unnið verk sem lengi
myadi rómað, og með ræðu-
höldum og blaðaskrifum
bjuggu þeir sig undir að
eiga nóg af ívitnu.num og
vottorðum þegar kæmi að
lokabaráTtunni um það hver
ætti hinn endanlega heiður.
Og fyrir skemmstu fengu
þeir tækifærið frammi fyrir
alþjóð í útvarpsumræðum
um hernámi'ð og afleiðing-
ar þess, nú höfðu þeir tök á
að vitna í sín fyrri skrif um
sjálfstæði og öryggi og
frelsi og menningu og heyja
af vígfimi þá baráttu sem
að var vikið í upphafi. Og
víst háíu þeir baráttu, birtu
ívitnanir og lýstu hverir öðr-
um sem æru'ausum lygurum,
og útvarpstíminn entist eng-
an veginn, heldur hefur síð-
an daglega rignt yfir þjóð-
iua framhaldsumræðum sem
fleiri og fleiri menn hafa
flækzt inn í, jafnvel pýra-
mídinn helgi hefur verið
kallaður til vitnis. Hafa jafn
harðvítugar og flóknar deil-
ur sjaldan orðið hér á landi.
E.n þær hafa ekki f jallað um
sóma og heiður, cins og bú-
ast mátti við, heldur um ó-
sóma og æruleysi; menn
hafa ekki verið að eigna sár
góð verk heldur flúið ill-
virki af hræðslu og heift sem
vakið hefur alþjóðarathygli.
I þessu nýstárlega mold-
viðri hafa raskazt allar
flokkalínur þeirra fjörutíu-
ogþremenninga sem stóðu
hvað fastast saman fyrir
hálfu þriðja ári. Gylfi Þ.
Gíslason hefur kallað verk
Guðm. í. Guðmundssonar
óþolandi hneyksli; Guðmund
ur kallaði Gylfa ófyrirleitim
staðreyndafalsara, Alþýðu-
flokicsmennirnir Hallgrímur
Dahlberg og Jón Sigurðsson
kölluðu Guðmund margfald-
an ósannindamann, en hann
svaraði hiklaust í sömu mynt,
og hliðstæð hefur heimilis-
sambúðin orðið ínnan hinna
hernámsflokkanna beggja.
Bjarni Benediktsson hefur
saníaað að Gylfí tók sjálfur
þátt í að semja leynisamning
þess efnis að hernámsliðið
mætti athafna sig að geð-
þótta h.vár sem væri á land-
inu. Guðmundur í. ljóstrar
upp um annan leynisamning
sem kveður á um hverjir
skuli græða á hcrnámiau.
Bjami Benediktsson segir að
Framsóknarmenn beri á-
byrgð á öllu illu. Jónas Guð-
mundsson sannar með aðstoð
pýramídans mikla að allir
segi ósatt, og Tíminn segir í
fyrradag að Bjarni Bene-
diktsson sé „pínulítill karl
.... ósjálfstæð og viljalaus
toppfígúra .... brjóstum-
kennanlegur og ósjálfstæður
aumingi11 og ber Morgun-
blaðið fyrir sig sem heimild.
Er þá aðeins fátt. eitt talið
af þeim kjarnmikla munn-
söfnuði og lygabrigzlum
sem fyllt hafa andrúmsloftið
síðustu daga þegar heraáms-
flokkarnir liafa rætt hin
mi'.du afrek sía í þágu sjálf-
stæðis og öryggis og frelsis
og memringar.
Svo segir í lögreglubókum
að þegar bófaflokkar verða
uppvísir að sök liðkist um
málbein þeirra sem áður
voru þögulli en gröfin. Þeir
tína til misgerðh’ félaga
sinna, ljóstra. öllu upp, en
hver og einn hvítþvær sjálf-
an sig á kostnað náungans.
Verða þessar jáíaingar oft
flóknar og mikii verk að fella
þær saman í heild. Atferli
hernámsmanna frammi fyrir
hljóðnemanum á Alþingi er í
algerasta samræmi við þess-
ar frásagnir. Þeir eru sak-
bitnir menn frammi fyrir
dómurum sínum, og þeir vita
að nú tjóar ekki lengur að
tala um frelsið og menning-
una og önnur þau ágæti sem
mest var flíkað fyrir hálfu
þriðja ári; nú er hver sjálf-
um sér næstur og hver veit
nema hann geti sloppið með
því að herma misgerðirnar
upp á félaga sinn? Einmitt
þannig stendur á þeim yfir-
iýsiogaflaumi sem dunið hef-
ur á þjóðinni undanfarnar
vikur. En það er erfitt fyrir
almenning að beita þjálfun
rannsóknarlögreglunnar við
hina sakhitnu flokka, og
margir eru ruglaðir og
spyrja hverjum beri að trúa.
Og það er von þeirra seku
að slíkar efasemdir muni
geta frestað endanlegum
dómi.
En málið er ekki eins flók-
ið og það kann að virðast.
Til er samkvæmisleikúr um
íbúa á suðrænni eyju, hvíta
og innbcrna. TJtlit þeirra
er orðið ei-.rs af áhrifum sól-
ar og'veðurs, en það skilur
á miili að þeir irinbofnu segja
ævinlega satt, þeir hvítu
ljúga alltaf. Vandinn er síð-
an sá að greina sundur hvíta
menn og innborna af einum
saman orðaskiptum þeirra um
sömu atriði. Hernámsmenn
hafa allir lent í sama veðri,
og af hegðun þeirra og út-
liti verður engin ályktun
dregin, þeir eru aliir eins.
Þess vegna _ rýna margir á
yfirlýsingarnar án árangurs
og velta því fyrir sér hver
sé lygari, hver ærulaus og
hver þjófur. Það sem á hef-
ur skort er að forsendurnar
hafa ekki verið aægilega
ljósar. Á sama hátt og gefið
var að á suðurhafseynni
segðu þeir hvítu ævinlega ó-
satt en þcir innbornu satt,
þurfa íslendingar að gera sér
grein fyrir því að hernáms-
menn segja gj.vinlega satt
þegar þeir tala um félaga
sína en ósatt þegar þeir
víkja að sjálfum sér. Gylfi
segir sannleikaan um Guð-
mund og Guðmundur um
Gylfa, Tíminn segir sann-
leikann um Bjarna og Bjarni
um Framsóknarflokkinn.
Hins vegar segir Gylfi ósatt
um Gylfa og Bjarni um
Bjarna. Þegar þessa er gætt
greiðist dæmið suadur og
verður einkar Ijóst og rök-
rétt, en yfirlýsingarnar sem
áttu að blekkja og rugla
verða samfelldur áfellisdóm-
ur um þá sem fyrir liálfu
þriðja ári kepptust um að fá
að vinna það m
verk sem þeir
óttast nú um- ( '
fram allt.
f'TT^Uð