Þjóðviljinn - 12.01.1954, Blaðsíða 4

'
4) — ÞJÓÐVTUINN — Þriöjudagur 12. januar 1054
Síðan ég tók að mér þessa
útvarþsþæíti, hef ég aldrei
hlustað eins slitrótt og síðast-
liðna vifca. Flest kvöld heima
og útvarpið opið en truflanir
oneiri og minni öll kvö'-d. En
vikán hafði sterkan heiidarsvip
áramóta og jólaslita, mikið af
innlendri sönglist og flutningi
þjóðlegra fræða, einkum vai'ð-
andi íorna duitrú í sambandi
við árarnót ' og þrettanda.
Kirkjutónlist er fiutt af Akur-
eyri, Karlakórinn Fóstbræður
fyila- meginhluta einnar kvöld
dagskrár með söng sinum.
.Tvær Norðurlandasöngkonur
•syngja Norðurlandasöngva, þar
á meðal þjóðsöngva, við undir-
leik sömu manna og aðstoða
svo oftlega íslenzka söngvara.
1 Ailfaf talar l’st Norðuriandanna
skýrara til okkar én listir ann-'
arra þjóða, og þegar manni
hefur hlotnazt sú iífsreynsla að
dvelja nokkra'daga í alþjóða-
áiannhafí, þá ' í'ínnur maður
það bezt, hve heimaiegt manni
"finnst það, þegar maður rekst
á Norðurlandabúa. — Þá kemur
flutningur ritaðs máis og er-
inda. Séra Óskar flutti erindi
um 'heigivenjur jólanna, dokt-
or Guðr.i Jónssön og séra Jón
Thorarensén lesa þjóðsögur á
þrettándakvöld, báðir fræði-
rnefin miklir á því sviði og
flytja mái sitt mjög viðkunnan-
iega með skýrum framburði,
kvennatimin n var tekinn Úr
duirænum sögnúrn fræðimanns-
ins Brynjolfs á Minna-Núpi,
og fór vel á, að roskin kona
úr iiéraði hans tók að sér fiutn-
>ing þeirra. Þá voru barnatím-
arnir ■ elnnfg fullir af álfasög-
um og áifakvæðum. Allt þetta
gaf- vikunni ' sterkan heildar-
-svip, fi! l>ess lagaðan, og ef-
iaust til þess ætiaðan að tengja
stétiaratkvæði
Morgnnblaðið er látiö hrósa 1-
haldinu fyrir þaö í Ieiðaraklaus.u
& stuuiudaginn að það hafl ekkl
gleymt hinuni vinnandi stéttum
við samsetningu lista síns. Segir
Morgunhlaðið einn slíkan maiui
f öruggu sa-ti íhaldsllstans og mun
elga vtð Sveinbjöm Hannesson,
einn vikaliprasía setídisvein
Bjarna Bonediktssonar innan í-
fialdsfiokksins.
Sá Ijóður er á þessaii frásögn
Morgunblaðsins að piltur Jiessl er
fivorkl ’.'erkaniaður, sjómaður, iðn-
aðarniaður eða verzlunarmaður.
Sveinbjöm Ilannesson er einn af
yfirv-prkstjóruin Rej k javíkurbæj-
ar, hefur Iilotið þá stöðu fyrir
þiegð og fylgispekt við andstaið-
Jnga yerkalýðsins og nýtur elcki
félagsréttinda í neinu stéttarfélagi
Ennan verkaiýðsaamtakanna.
Þessl ,,vericalýðsfulltrúi“ thalds-
Ins var varabæjarfulltrúi þess á
llðnu kjörtímablli. Hann ipætti á
aiimörguni bæjarstjóniarfundum
og skar sig aldrei úr fulJtrúa-
hópi íhaldsins. Hanrt hélt undan-
tekningaxlaust þeírri reglu að
■steínþegja á hvevjum ^JuruIi og
jafnt þegar hagsmunamai verlca-
íýðsins og almennliigs voru til
íumræðu sem ömmr niál, en
greiddi í hverju máli atkvæði
eins og borgarstjóri og Jóiiann
Hafstein fyrii'sklpuðu.
Hefði Sveinbjörn Jiessi ekki
hagað sér svona væri hann ekki
á framboðslísta thaldsins. I>að
býður bæjarbúum ekki upp á
mokknm mann sem ekki hlýðir
skilyrðlslaust fyrirmaduni þelrrar
auðstéttarklflcu sem ræður stofnu
Ihaldsins í bæjarmáium. Og hún
getur vissulega ekki lcosið sér
anðsveipara atkvæði en Sveln-
bjom Hannesson. f'ao hefur
ireynslan sýnt á sJ. kjörtímabili.
siáustiJvikiJ
hlustendur nánári böndum við
hugmyndaheún liþinna kyn-
slóða og efla ást til þjóðlegra
erfða.
Föstu dagskrárþaett'ina læt
ég óumrædda að þessu sinni,
en ánægjulegt var að fá aftur
framhaldssögumar eftir jólafrí-
ið, báðar pi'ýðilega valdar og
með agætum íluttar. Erindin
af vettvangi Sameinuðu þjóð-
anna hef ég Htið hlustað á, en
þó hafa orð Kxistjáns Alberts-
son öðru hvoru náð eyrum,
og út frá þyi |epj 4g.. þ^f^hej|irt,
hef ég d'r|gíff! i>Ú" ályRtkm. ' að
í erindum þessum sé mikill;
fróðleikur íólginn', frarr^e§tur
á víðunandi' hátt.' En sé'fstaka
áthygli ber að vekia á erindi
dr. Matthíasar' Jónassonar um
,,Persónuleika og námsgetu
skólabarnsins". Erindi um
þessi efni mættu gjarnan koma
vikulega frá okkar ágætu upp-
eldisfræðingum og skólafröm-
uðum. Eg fullyrði að sú afstaða
mín er ekki af því sprottin, að
ég fæst við skólamái, heldur
eru þvílíkir timar nú, að upp-
eídis- og fræðslumálin eru
mestu vandarnál þjóðlífsins í
tilefni af hinum hröðu 'breyt-
ingum í efnahags og atvinnu-
lífi þjóðarinnar, og hefur það
meðal annars valdið erfiðleik-
um með að mæta þeim breyt-
ingum, hve barnasálarfræði er
ný fræðigrein hér á landi. Er
því mikið verk að vlnríá á því
sviði fyrir sálarfræðinga okkar
og mjög áríðandi að stofnanír
eins 'og Útvarpið leggi áherzlu
á að greiða í'ræðum þeirra
braut til fólksins. Verður nauð-
syn þessa enn meiri fyrir það,
að Útvarpíð hefur enn ekki
viljað neita um að flytja erindi
um uppeldismál eftir menn,
sem ekkcrt. hafa til brunns að
bera annað en hatur til nútíðar
og framtiöar, fordóma á æsku
sins tíma pg villandi staðhæf-
ingar um raunverulegar stað-
reyndir. Eg skora á dr. Matt-
hías að kynoka sér ekki við að
knýja á. Útyarpsráð um að
koma á framfæri við almenn-
ing íræðslu sinni um þetta
þýðingarmikla og viðkvæma
vandamál. -
Þá vil ég þakka Útvarpinu
það, sem því er þó-alls ekiti að
þakka, en það eru nýjustu
frétt'ír af alþjóðavettvangi.
Tíðindi sem þau, að sendiherra
Rússa setjist að borði með ut-
anrik'.sráðherra Bandaríkjanna
til að ræða um tillögu um með-
ferð kjárnorku og að forseti
Ítalíu hafi snúið sér til for-
ingja kommúnlsta i sambandi
við leiðir út úr stjómarkröppu,
eni þess eðlis að þau ein út
af fyrir sig' ættu að geta fært
mörgum hlustanda ótvíræðan
boðskap úm það, hvem sigur
friðarhreyfing heimsins hefur
unnið o’á hve nú er að bresta
einangruh sú sem vestræn auð-
vaídsforusta hefur haldið sósí-
alistum í undanfarin ár, að
boði Bandaríkjanna. Vera má,
að í mótsögn við þessi tíðíndi
sé fréttin um ræðu Eisenhow-
ers forseta, l>ar sem hann boð-
ar strangari aðgerðir gegn sðs -
alistum heimalandsins. En svo
er þó ekki. Sú frétt er aðeins
opinberun þeirrar staðreyndar,
að barátta bandaríska auð-
valdsins innanlands er að
harðna og mun sjáanlega
harðna á næstu tímum í sam-
bandi við yíirvofandi kreppu.
Erfiðleikar innanlands geta
líka átt sinn þátt í því að gera
bandaríska auðvaldinu erfiðara
fyrir að leggja til stóratíögu i
aðrar heimsálfur.
Útvarpinu ber að þakka að
það endurtók Brand. Ætti það
að vera til athugunar hvort
eigi bæri oftar að endurtaka
góð dagskrárefni, og mætti
svo fara að ekki yrði ahnenn-
ar á annað lilustað en það, er
athygli liefði vakið við fyrri
flutning og kæmi síðan öðru
sinni. JJm flutning leiksins læt
ég nægja það, sem sagt var i
■ siðasta þætti. En í hið fyrra
'sinn missti ég af formála dr.
fJSteingríms, en það er sérstök
' ástæða til að minnast hans, þ\n
að hann var hið prýðilegasta
bókmenntaerindi. Bókm'ennta-
erindi Steingríms hafa ætíð
vakið sérstaka athvgli mína.
Ber þar ekki aðeins til fræði-
mennska hans, heldur listræn
tök á kjarna mála og léiftrandi
framsetning. Útvarpið á að
veita okkur mei.ra áf'fiæðileg-
um bókmenntaerindum en það
gerir, og þá áetti dr. Stéin-
grímur að vera einn fremstur
í flokki þeiría sem leit'áð yrði
til. G. Beri.
T 11
LI6GVB LEIBIR
íhaldið reynir að hjáipa Al-
þýðufiokknsim í bœfor-
stjórnarkosálngynym!
. Vill eyðileggja atkvæði íhaldsandstæð-
inga og ýta undir hinn „ástúðlega"
Magnús Ásimarsson
Það er mjög læi-dómsríkt fyr-
ir allan. alrhenning hvernig í-
haldlð hefur leikið Lýðveldis-
flokkinn. Flokkur þessi var ör-
uggur um að ná manni í bæjar-
stjóm og hefði þannig komið
sér á legg, en ílialdinu tókst
að koma í veg fvrir að hann
byði íram. Var þetta ýmist gerí
með þvi að kaupa upp suma
forustumennina og kúga aðra
með efnahagálegum þvingun-
um — og er það ágætt daemi
um ,,lýðræðið“ og' „írelsið" scm
Morgunblaðið er alltaf að tala
um.
En ihaldið hefur ekki aðeins
komið í veg fyrir íramboð Lýð-
veldisflokksihs; það ' virðist
einnig ráðá yfir skrifum Vafð-
bergs, sem enn heldur áfram
að koma út í mýflugumj-nd, og
er þar skrifað um bæjarstjóm-
arkosningamar eins og for-
sprakkamir í Holstein vilja,
án þess þó að svo óskj-nsam-
lega sé unnið áð lýsa yfir bein-
um stuðningi við þá. Þet'tá
birtist í seihasta blaði, þar
sem því er haldið fram að
Alþ3''ðufÍokkurinn muni vinna
á! Állir þeir sem eittiivað fylgj-
ast með vita hver fjarstæðá
þetta er, enda hafa ráðamenn
A1 'pýðuf 1 okk s i ns játað það
sjálfir með því að setja Alfreð
Gíslason i annað sæti og játa
að það sé baráttusætí. En
með þéssúm áróðri hyggst í-
haldið vinna tvennt:
1. Það vill eyðileggja sem
flest atkvæði íhaldsandstæð-
ihiga, með því jtð láta þau
lenda á vonlausum. stað.
2. Það viil styðja Alþýðu-
flokkimi;, því þar nuui það
leita samvinnu við hinn „ástúð-
lega“ Magnós Astmarssoh, þeg-
ar það liefur misst meirihluta
sinn.
Talið er að íhaldið hafi fen-g-
ið Helga Sæmundsson „aðstoð-
arritstjóra“ Alþýðublaðsins til
að skrifa þessa spádómsgrein
Varðbergs, en hann var fyrir
nokkru starísmaður Vafðbergs,
og átti jafn auðvelt með að
Júllca ,4iugsjónir“ þess og Al-
þýðui'lokksins nú.
En það er mikill misskilning
Ur hjá ílialdinu ef það heldur
að það geti ráðstáfað kjósend-
um Lýðveldisflokksins. á sama
hátt og Það hefuf ráðið v’ið
forsprakka f/ans.
Ctför Gwðhraiidar
- Sigurðssonar
, Borgamesi.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Síðastliðinn fös.tudag fór fvara
við niikið fjöhneimi á Borg á
Mýntm útför Guðbrándar Sig-
urðssonar, bónda á Hrafnkels-
stöðum.
Guðbrandur var tæpra áttatíu
ára -er hann lézt, vel látinn dugn-
aðarmaður. Hánn bjó mestani1
lilut'á búskapar síns á Hraínkels-*
stöðúm. Hánn ’ 'gegndí j afnani
fjölda trúnaðarstarfa, oddvitij
hreppsnefndar, hreppstjóri, sýsla
nefndarmaður og í stjórn Kaup-
félags Borgfirðinga. Hann vannl
jafnan vel að framgangi nytja-
mála; velviljaður svo af bar.
Eftirlifandi kona hans. er Ólöfl
Gilsdóttir. Eignuðust Þau 11 böm
og komust 10 til fullorðinsára.
Heimiii þerra hefur jafnan ver-
ið gestkvæmt og mesta myndar-
heimili..
Hvers eiga Vogabúar og Kleppshyltingar að gjalda?
— Páll sendir álit siit á ævisögum og endurminning
um — Eiga ævisögur að verða allsráðandi
BÆJARPÓSTURINN hefur ver-
ið beðinn fyrir fyrirspum til
forustumannía vöruhappdræ>ttl-
is S. í. B. S. og Happdrættis
Háskóla íslands, og hún fjallar
um það hvers vegna engir út-
sölustaðir happdrættanna séu í
Kleppsholti og Vogum. Þama
er orðin fjölmenn byggð, íbú-
ar fleiri en t. d. í Hafnarfirði,
og þeir telja sig eiga kröfu á
því að fá að kaupa og endur-
nýja sína happdrættismiða til-
tölúiega fyrirhafnarlitið eins og
aðir íbúar Reykjavíkur.
PÁLL SKRIFAR:
„Kæri Bæjarpóstur. Ég hef
litið annað gert um jólin og
eftir þau en að lesa. Ég félck
aragrúa af bókum í jólagjöf,
mestmegnis íslenzkum, og í ís-
lenzku bókunum sem út eru
gelhar, virðast ævisögumar
vera í þann veginn ; að taka
sér einræðisvald. Satt að segja
finnst mér orðið nóg um allar
þessar ævisögur. Guðmundur
Hagalín, gamlir greindir menn
og góðlyndar konur skrifa allir
ævisögur sínar eða þá að ein-
hver pennalipur náungi færir
minningarnar í stiiinn fyrir
fólkið sem man. Það er ef til
vill gott og blessað að fólk
skriíi hjá sér það sem .athyglis-
vert er af endurminningum,
en það er býsna margt sem
ekkert erindi á til álmenn-
ings í bókarformi. Ekki skal
ég amast við ævisögum ef ævin
er einhvers virði og sagan er
sögð á skemmtlegan hátt; í ævi-
sögum þessum er lika oft að
finna ýmis konar þjóðlegan
fróðleik, lýsingár á sérkenni-
legu og fomeskjulegu fólki sem
sögumaður hefur einhvem tíxna
komizt í kynni við og eflaust er
stór hópur fólks sem gleypir
við öllum þessum ævisögum og
endurminningum. En mér íinnst
næstum komið nóg. Þegar sex
bækur af átta sem mér eru
•gefnar' í jólagjöf eru ævisögur
og endurminningar, þá er mér
öllum lokið. Eru íslendingar
hættir að skrifa skáldsögur cða
yrkja Ijóð? Eða eru íslendingar
hættir að kaupa og gefa í vin-
argjafir annað en ævi'sögur og
endurminningar merkilegra
manna eða miðúr merkilegra?
Biíkaútgefendur virðast að
minnsta kosti álíta að einna
hagkvæmast sé að gefa út sem
allra mest af ævisögum og
endurmmningum. Bókaílokkur
Máls og menningar ér þó und-
anskilínn, því að í honuin held
ég að séu bækur við allra hæii
og er það vel. Ég rita þessar
línur aðeins til að láta í ljós þá
von mína að eitthvað fari að
draga úr þessu ævisagnaflóðí
sem rignt hefur yfir okkur að
undanfömu. VonandL hætta
skáldin okkar ekki alveg að
yrkja ljóð og sem'ja skáldsög-
ur, þótt ævisagnaritun og end-
unninnmgasöfnuh virðist geta
meira í aðra hönd eins og mál-
um er nú háttað.
Svo óska ég Bæjarpóstinum
og lesenduih hans gleðiiegs árs.
PálL“
>