Þjóðviljinn - 17.03.1954, Page 1

Flokksskólinn
er í kvöld klukkan 8.30 á
J'órsg’ötu I.
Lúðvík .lósepsson ræðlr um
sjávarútveginn.
Miðvikudagur 17. marz 1954 — 19. árgangur — 63. tölublað
Baráfta skipasmiSa aS komast á lokastig?
ir samkeppsilsfærlr
iæoi o§ Yinnuhraða snertir
Verðmnnur á inmflendaiti ©g erlendtiíti toát-
uin Islenzkt dýrtlðarfyrirlirigéf
ISs!a@armálastdínunin staðíestii þær niðurstöðuc um nýsmíöi fiskibáta innau-
lasids sem skipasmiðir bentu á fvrir iveim árum
Iðsiaðarmálastofnun Islands hefur lokið við skýrslu um ís-
lenzka tréskipasmíði og htífur komizt að þeirri niðm'stöðu að
íslenzkir bátasmiðir standi jafnfætis erlendum stéttarbneðrum
sínum, en að sá mismimur sem er á verði báta smíðaðra hér og
háta smíðaðra erlendis, sé íslenzkt dýrtícarfyrirbrigði.
Kemst Iðnaðarmálastofunin að sömu niðurstöðu og innlendir
skipasmiðir bentu á fyrir tveim árum og leggur m.a. tii að sölu-
skattur, tollar og bátagjaldeyrir verði endurgreiddur af efni og
vélum tii fiskibáta með kr. 1362 á rúmlest. Ennfremur að dýr-
tíðarstyrkur verði greidtfur kr. 2400 á rúmiest, þannig að báta
smíðaða innanlands fái útgerðarmenn á sama verði og þeir væru
byggðir erlendis.
Ennfremur Ieggur Iðnáðarmálastofnunin tíl að ríkisstjórnin
hlutist til um að byggðir verði bátar innanlands á næstu árum
samtals 1000—1200 tonn árlega.
í skýrslu Iðnaðarmálastofnun-
arinnar eru athyglisverðar töl-
ur um aldur íslenzka fiskiskipa-
stólsins, en þær eru
15% eru frá árunum 1887—1930
18% rúm — — 1931—1940
35% _ _ 1946—1947
eða nýsköpunarárunum en engin
frá árunum 1950—1952.
THlögur skipasmiðanna
Forsaga þessa máls er í stuttu
máli sú að haustið 1953 lögðu
skipasmiðir tillögur sínar fyrir
Alþingi um
að skipasmíðastöðvarnar
fengju að byggja fyrir eigin
reikning allt að 1000 toniium á
ári.
að lán yrðu veitt til nýsmíða
innanlands fyrir allt að 85% af
kostnaðarverði.
að tollar, söluskattur og báta-
gjaldeyrir yrði endurgreiddur af
efni til bátasmíða.
að tollar og söluskattur af vél-
um til báta yrði ekki innheimtur,
Þingið 1952 samþykkti heimild
til endurgreiðslu á tollum af
efni til nýsmíða, — en þá heim-
ild hefur ríkisstjórnin ekki not-
að ennþá.
Samkeppnisútboð
Næst gerðist það í málinu að
fyrir tilhlutan ríkisstjórnarinnar
var Fiskifélag íslands látið bjóða
út 35 tonna fiskibát í Danmörku
og fslandi, til að fá verðsaman-
burð. 11 íslenzk tilboð bárust
og 5 dönsk. Niðurstaðan af sam-
anburðinum varð sú, að verð-
munur var um 2000 kr. ísl. á
tonn, sem innlendu bátarnir voru
dýrari en þeir erlendu.
Loforð Fjárhagsráðs og
efndir ríkisstjórnarinnar
Fjárhagsráð hafði heitið því
að veita ekki innflutningsleyfi
fyrir erlendum bátum meðan á
þessari rannsókn stæði. Það sam-
Fiskiskip íarast í
¥@tnisspr@ngingu
I&pAnsstjérn mótmælir gáleysi og
kæmleysi Band&ríkj&maana
Talið er að sex tugir japanskra sjómanna hafi farizt
af völdum tilraunar með bandaríska vetnissprengju á
Kyrrahafi.
komulag var rofið á s.l. hausti
þegar veitt voru innflutnings-
leyfi fyrir 21 fiskibáti. Um þær
mundir 'stóð yfir 15. iðnþing ís-
lendinga þar sem þetta mál var
tekið til meðferðar og þessar
aðgerðir ríkisstjórnarinnar vítt
ar harðlega. í þvi sambandi
fóru fram viðræður milli full
trúa Landssambands iðnaðar-
manna, LÍÚ og Ingólfs Jónsson-
ar iðnaðarmálaráðherra og Ól-
afs Thors sjávarútvegsmálaráðh.
Niðurstaðan af þeim viðræðum
varð sú, að Jóhann Þ. Jósefs-
son alþm.. og Skúli GuðmundS'
son alþm. voru tilnefndir, sinn
úr hvorum flokki til þess að
finna leiðir til lausnar nýsmíða
málinu í samráði við skipasmiði
og útvegsmenn. Niðurstaðan af
þessum viðræðum varð sú að um
tvær leiðir væri að ræða: að
lána allt að 85% af kostnaðar-
verði nýbygginganna, eða greiða
dýrtíðarstyrk til að jafna verð-
muninn á innlendum og erlend-
um bátum.
Stjórnarvöldin fólu síðan Iðn-
aðarmálastofnuninni að ' fram-
kvæma rannsókn í málinu og
hefur nú Iðnaðarmálastofnunin
skilað skýrslu sinni. í skýrslu
Iðnaðarmálastofnunarinnar segir
m. a. svo:
„í nóvember síðastliðnum
skrifaði Fjárhagsráð bréf að
undirlagi iðnaðarmálaráðuneytis-
irts til Iðnaðarmálastofnunar ís-
lands og fór þess á leit, að
hún framkvæmdi athugun á inn-
lendri bátasmíði, sem leiddi i
ljós
1. „. . . núverandi aðstöðu ís-
lenzkra skipasmíðastöðva til
þess að taka að Sér smíði a
fiskiskipum, er séu sam-
keppnisfær • við erlend skip
að gæðum og verði.“
2. „.< . . að hve miklu leyti er
talið nauðsynlegt að innlend-
ar skipasmíðastöðvar haíi ný-
smíði með höndum, vegna
reksturs þeirra til viðgerðar
fiskiskipa.““
„Svör við hinum tveimur
spurningum, sem fyrir oss voru
lagðar og getið er i formála
skýrslu þessarar, eru samkvæmt
niðurstöðum athugunar vorrar,
svohljóðandi:
1. íslenzku skipasmíðastöðvarn-
ar hafa eins og nú er ástatt
ekki aðstöðu til þess að smíða
fiskiskip, sem eru samkeppn-
ishæf við erlend skip að verði.
Að gæðum eru íslenzku skip-
in sízt lakari en þau beztu
útlendu, en vegna dýrtíðar-
innar og raunverulegrar „toll-
verndar11 útlendra skipa,
getur verðið ekki orðið sam-
keppnisfært.
2. íslenzkum skipasmíðastöðvum
er nauðsynlegt að stunda
jöfnum höndum viðgerðar-
Framhald á 11. sííiu
Bulles boðar að Asíuráð-
sfefnunni seinki
Dulles, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, sagði blaðmönn
um í gær að búast megi við að
fyrirhuguð ráðstefna í Genf
um Asíumál geti ekki hafizt 26.
apríl eins og ætlað hafði verið.
Orustan vii
I sjö éra
Fregnir frá Tokyo í gær
herxndu að um væri að ræða
fimm fiskibáta með 60 manna
áhöfn samanlagt.
Brenndir og geislunarsjúkir.
Farið var að óttast um báta-
ana f>Tir alvöru þegar aðrir
japanskir fiskibátar komu af
veiðum og áhafnir þeirra reynd-
ust meira og minna meiddar af
Vo Nguyen Giap,
yfirhershöfðingi sjálfstœöis-
hers Indó Kína.
völdum sprengingarinnar, sem
bandarísk st jórnarvöld hafa til-
kynnt að gerð hafi verið í til-
raunaskyni fyrsta marz.
Siómennirnir skýra svo frá
að þeir hafi að morgni þess
dags séð úti við sjóndeildar-
hring blossa sem helzt verði
líkt við óeðlilega hraða sólar-
upprás. Síðar um daginn tók að
falla hvít aska þar sem bát-
amir voru. Eftir fimm daga
fóru svo að koma fram bruna-
sár á sjómöimunum og nú hafa
læknar sem stunda þá í Japan,
komizt að raun um að auk brun
ans hafa þeir orðið fyrir lífs-
hættulegri geislun frá geisla-
virkum efnum.
Játa mistök.
Japanska stjórnin hefur fal-
ið sendiherra sínum í Washing-
ton að bera fram við Banda-
ríkjastjórn mótmæli gegn því
kæruleysi og gáleysi sem lýsi
sér í því að framkvæma tilraun
sem þessa án þess að vara þá
við sem kumxa að vera í ná-
grenninu.
Áður hafði kjarnorkunefiiá
Bandaríkjastjóraar tilkynnt að
„vegna skyssu“ hefðu nokknr
tugir bandarískra hermanna og
nokkur hundruð eyjarskeggja á
Marshalleyjum þar sem tilraun-
in var gerð, orðið fyrir geislun
af völdum hennar.
StórskotaliS sjálfstœSishersins hefur
gert flugvelli Frakka ónothæfa
í dag er fimmti dagur orustunnar um franska virkiö
Dienbienphu í Indó Kína norðanverðu. Þessi viöureign er
sú langmesta sem til hefur komið í sjö ára styrjöld austur
þar milli nýlenduhers Frakka og sjálfstæöishreyfingar
landsbúa.
1 fyrrakvöld hafði sjálfstæðis-
herinn sem situr um Dienbi-
enphu náð tveimur af þrem
hæðum utan við bæinn. Með
fallbyssuskothríð af hæðunmn
voru báðar flugbrautir franska
setuliðsins gerðar ónothæfar í
gær.
Liffsauka varpað niður í
fallhlifum.
Síðan Frakkar tóku að víg-
girða Dienbienphu fyrir alvöru
snemma í vetur hafa allir flutn-
ingar til og frá bænum farið
fram um þessar flugbrautir.
Eftir að flugvélar Frakka
hættu að geta notað flugbraut-
irnar tóku þeir það ráð að varpa
birgðum og liðsauka til setu-
liðsins niður í fallhlífum.
Kílómeter frá aðalstöðvunum.
Talsmaður frönsku herstjóm-
arinnar í Indó Kína sagði í gær
að í fyrrakvöld hefði sjálfstæðis
herinn ekki átt nema einn
kiílómeter ófarinn til aðalbæki'
stöðva setuliðsstjómarinnar í
Dienbienphu miðri. Þá hefði
tekizt að hrekja hann nokkuð
til baka. Talsmaðuriim kvað
Frakka búast við nýrri atlögu
á hverri stundu en þeir von-
uðust til að geta haldið velli
við Dienbienphu með tilstyrk
flughers síns. Sjálfstæðisherinn
ræður ekki yfir neinum flugvél-
um.
Bandarískar fallbyssUr.
Fréttaritarar í Indó Kíná
segja að flestallar fallbyssurnar
sem sjálfstæðisherinn beitir
gegn Frökkum séu bandarísk-
ar að uppruna. Hafi þær verið
teknar herfangi af Frökkum eða
keyptar af Kínverjum, sem tóku
þær herfangi í Kóreu.