Þjóðviljinn - 21.05.1954, Blaðsíða 6

— ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 21. maí 1954
(UÓÐVIUIN9S
Otgefandl: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíallstaflokkurlnn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áh.), Siguröur Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamsnn: Asmundur Sigurjónsson, Bjarnl Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
18. — Sími 7500 (3 línur).
Askriftarverð kr. 20 á mánuði S ReykjavSk og nágrenni; kr. 17
annars staðar á ’andinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
iið þegir
í fyrradag beindi Tíminn, málgagn utanríkisráðherr-
ans, eftirfarandi orðum til forustumanna Sjálfstæðis-
flokksins:
..Eftir seinustu skrif Flugvallarblaösins geta forráða-
nienn Sjáljstœðisflokksins ekki komizt hjá því að segja
það skýrt og skGrinort, hvort þeir aðhyllast málflutning
hinna ungu fylgismanna þeirra, er gefa út Flugvallarblað
ið, og leggja blessun sína yfir skrif þess. Ef þeir játa þetta
beint eða óbeint t.d. með þögninni, er málið komið inn á
aiveg nýjan grundvöll. Þá er hér ekki lengur að rœða um
nokkra ábyrgöarlitla Heimdellinga, sem hafa tekið trú
McCarthyismans, heldvr stœrsta og áhrifamesta stjórn-
málaflokk landsins. Þá væri þetta mál vissulega orðið hið
■ilvarlegasta. Þess vegna er hér krafizt skýrra og undan-
bragðalausra svara forráðamanna Sjálfstœðisflokksins
um þetta mál.“
Morgunblaðið í gær velur þann kost aö þegja — þeirri
~þögn sem Tíminn telur fullt samþykki við skrif Flug
vallarblaðsins um að Kristinn Guðmundsson utanríkis
ráðherra sé erindreki Rússa, ,,sendi njósnara sem launaða
starfsmenn inn í herstöð Atlanzhafsbandalagsins, haldi
þar pólitískum hlífiskildi sínum yfir þeim og stofni þann
ig vörn landsins og samtökum frjálsra þjóða í ófyrirsjá-
anlega hœttu.“
En ef til vill eru forráðamenn Sjálfstæðisflokksins og
n’ósnadeild hersins að gera það upp við sig hvort haldið
skuli ófram hinni opinskáu sókn gegn samstarfsflokkn-
um til þess að koma Bjarna Benediktssyni aftur í sæti
utanríkisráðherra eða hvort ráðlegra muni að reyna að
íriðmælast í bili. Væntanlega fær Morgunblaðið málið
í dag.
íslendingar og nýlendukúgun
Ekki eru miklar líkur til þess að samstillt lofgjörð banda-
rísku blaðanna um hina alræmdu frönsku útlendingaherdeild
sem göfuga riddara frelsís og lýðræðis hafi tilætluð áhrif hér á
Jandi. Það tekst heldur ekid að afla samúðar íslenzkrar alþýðu
með nýlendukúgun og nýlendukúgurum, hvort sem í lilut eiga
Frakkar, Eretar, Eandaríkjamenn eða aðrir. Enn eru rík í Is-
lendingum kynni af nýlendukúgun Dana á íslandi, nógu rík til
þess að samúð þjóðarinnar verður ætíð með nýlenduþjóðunum,
er þær rísa upp til frelsisbaráttu, en ekki með kúgurunum sem
rejma að kæfa þá frelsisbaráttu í blóði. Og þa.ð blekkir ekki
Islendinga, sem þekkja sögu þjóðar sinnar, þó nýlendukúgarar
flíki í þeirri óþokkaviðleitni glamurkenndum vígorðum. Islenzk
skáld og menningarfrömuðir hafa löngum tjáð þessa samúð ís-
lenzku þjóðarinnar með frelsisbaráttu nýlenduþjóða og sú af-
staða hefur verið og er hjartans mál verkalýðshreyfingarinnar.
Eigurvinningum nýlenduþjóða og annarra undirokaðra þjóða
hefur alltaf verið heilsað með fögnuði á ísiandi og svo er enn.
Það heíur einnig snert streng í brjósti ísiendingsins að sjá
hinar miklu þjóðir Asíu brjótast undan kúgunaroki nýlendu-
veidanna eina af armarri — Indland, Indónesíu, Kína, Vietnam.
Ör\ræntingartilraunir franska afturhaldsins að halda við ný-
lendukúgun sinni og arðráni í Indókína væri fyrir löngu Iokið
ef bandaríska auðvaldið hefði ekki reynt, á sama hátt og í
Kína, að stífla framrás þróunarinnar, hefta frelsisbaráttu þjóð-
anna er þar byggja.
Islendingar vita að engimi stöðvar þá göngu, frelsisbaráttu
nýlenduþjóðanna getur einungis lyktað á einn veg, með sigri
þeirra. Þess vegna misheppnast hinn bandaríski áróður Morg-
unblaðsins, Vísis og Tímans, viðleitni þessara fjarstýrðu, óþjóð-
legu blaða að lýsa kúgunarherferðum Frakka sem göfugu stríði
og hinu nazistíska málaliðsrusli útlendingaherdeildarinnar
frönsku sem riddurum og hetjum frelsisins, móðgnn við dóm-
greind íslendinga og heilbrigt viðhorf þjóðarinnar fyrr og nú til
frelsisbaráttu nýlenduþjóða.
Unnor Benediktsson sextugur
Sextugur er í dag Unnar
Benediktsson verkamaður í
Hveragerði. Þótt ég liafi tal-
ið mig í hópi kunningja lians
og vina um 20 ára skeið eða
lengur, kann ég ekki ætt hans
að rekja. En fyrir þá, sem ein-
hver slík deili vilja á honum
vita, skal ég geta þess að
hann er upp sprottinn í Aust-
urskaptafellssýslu og að í
frændgarði. hans má finna
margt atgjörvismanna. Má
þar í hópi telja þá bræður
hans, Gunnar rithöfund cg
Guðjón rnúrara, frænku hans
Ingunni Bjarnadóttur tón-
skáld, Þórberg Þórðarson rit
höfund o.fl.
En þótt segja megi meö
sanni að Unnar Benediktsson
sé af náttúrunnar hendi gædd-
ur mörgum þeim kostum, sem
hann á kyn til, skiptir það
ekki megin máli, lieldur það
hverjir verðleikar hans eru á
félagslegan mælikvarða, hvern !
hlut hann hefur valið sér i j
baráttunni fyrir betra og j
bjartara mannlífi. Hann er án I
efa mjög ungur dreifbýlisrnað- I
úr þegar hann tileinkar sér
kenninguna um nýja þjócíé-
lagsháttu, fær skiining á þvi
að þjóðfélagsbvlting og sósí-
alismi eru hin eina endanlega
lausn alvarlegustu vandamála
tímans, -— og að sú iausn er
óhugsanleg án baráttu sa;n-
einaðrar alþýðu, undlr forys'cu
marxistaf I okks.
Skilning sinn á þessum
grundvaOaratr'’ðum sósíaiiskr-
Nauðsynlegt að aihuga hvori ekki er
heppilegt að bærinn reisi fuSlkossið
viðgerðarverksfæði
ViSgerS biíreiöa og vmnuvéla nú dreilf á
smiðjuir ýmissa bæjarfyíirfíBkrci eg
smiðjur í einkaeign
Ein af athugasemdum Eggerts Þorbjarnarsonar \ið reikn-
ing Keykjavíkurbæjar árið 1953 er varðaudi hinn gííurlega
rekstrarkostnað á bifreiðum og vinnuvélum bæjarins en við-
gerðum og viðhaldi er dreift á smiðjur ýmissa bæjarfyrirtækja
og sumt framkvæmt hjá smiðjum einkaaðiia.
isvögnum Reykjavíkur undan-
skildum) mundi að öllum líkind-
um hafa betri aðstöðu til þess að
hafa allar nauðsynlegar birgðir
'varahluta til staðar, i stað þess
að hinar ýmsu stofnanir kaupi þá
jaínvel á smásöluverði i næstu
búð.“
Er athugasemd Eggerts varð-
andi þessi vinnubrögð svohljóð-
andi:
„Rekstrarkostnaður á bifi-eið-
um og vinnuvélum Reykjavíkur-
bæjar nam á árinu kr. 5.677.701,76
og á bifreiðum Rafmagnsveitu
Reykjavíkur kr. 2.155.410,72.
Ég tel nauðsynlegt, að gengið
verði úr skugga um það, hvort
ekki sé arðvænlegra og heppi-
legra, að Reykjavíkurbær reisi
fullkomið viðgerðarverkstæði,
sem annað geti öllum nauðsyn-
legum viðgerðum og viðhaldi
bifreiða og vinnuvéla bæjarkerf-
isins, í stað þess að framkvæmd-
ir á þessu sviði eru nú dreifðar
á smiðjur ýmissa bæjarfyrir-
tækja og einkasmiðjur. Slíkt
sameiginlegt bifreiða- og vinnu-
vélaverkstæði (e. t. v. að Stræt-
ar hefðu farið 10 millj. kr. fram
úr áætlun.
Eæiarreikningamir
Framhald af 12. síðu.
Samkvæmt reikningum skuld- Helztu „ráðstafanir" þessarar
ar ríkið bænum ekki minna en starfsemi munu vera þær að
ar baráttu hefur Unnar sýnt
svo vel í verki, að það eitt
nægir til að sanna hver ó-
gætismaður hann er. Á meöan
margur verkamaðurinn kaus
enn að bera harm sinn í hljóði
°S þegja, til að eiga ekkert á
hættunni, var hann gæddur
karlmannlegu hugrekki og ó-
sérhlífni hugsjónamannsins til
að standa fyrir máli stéttar
sinnar og sósíaliskra skoðana,
hvar sem var meðal féiaga
sinna. Ilinn síglaði félagi og
drengskaparmaðurinn Unnar
Benediktsson —, hvort sem
hann gegnir starfi vegavinnu-
verkstjórans, trúnaðarmanns
stéttarfélags síns eða stendur
við hlið félaga sinna með haka
eða skóflu í hönd, — mun þó
nú í dag, standa skýrast- gróp-
aður í hug flestra, sem til
hans þekkja.
Þegar við nú á sextugsaf-
mæli þessa baráttumanns lát-
um hugann hvarfla yfir farna
leið, sem að sjálfsögðu hefur
ekki ætíð verið stráð blómum,
minnumst við þess að hann
er fjölskyldumaður. Ög þá
verour manni ljóst að fram-
lag góðrar konu og húsmóður
í baráttu eiginmannsins fyrir
málstað okkar sósíalista er
mikilvægt. — Og um leið og
ég minnist hér, Valgerðar EIí-
asdóttur, hinnar ágætu eigin-
konu félaga Unnars, kemur
mér einnig í hug Auðbjörg
rnóðir hennar, tengdamóðirin,
sem vart á sinn líka og sem
kunnugir vita að verið hefur
Unnari ótrauður bandamaður
og stoð sem góður sósíalisti
frá þeirra fyrstu kynnum.
Þetta heimilislán sitt veit ég
að Unnar kann sjálfur öllum
öðrum betur að meta.
Sem garnaltíður gestur og
heimilisvinur Unnars og
þeirra rnæðgna vil ég Ijúka
þessum línum mcð því að tjá
þeim innilegustu þakkir fyrir
allt gamallt og gott rneð beztu
árnaðaróskum í tilefni afmæl-
isins. Jón Kafnsson.
FJÁRMÁLASTJÓRN ÍHALÐSINS í FRAMKVÆMD
lalið eyddi 950 þús, kr, 1952 í jáS-
staíanir vegna ófriarktiu ‘
Skrílst&fukostnaðttr loítvarnaiteíndar
reyndist 219 þús. kr.!
Ein sú eyösluhít bæjarstjórnaríhaldsins sem gleypir
umtalsveröa upphæö af því fé sem bærinn sækir í vasa
almennings eru hinar svonefndu „ráðstafanir vegna ó-
friöarhættu“. Hefur bærinn varið í þessa starfsemi rúm-
um 950 þús. kr. á s.l. ári og skrifstofukostnaður starf-
seminnar reyndist rúmar 219 þúsundir króna.
10.000.000 kr. vegna barnaskóla-
bygginga. Guðmundur minnti
borgarstjóra á þau loíorð hans
að gera reka að því að inn-
heimta þessa fúlgu með aðstoð
dómstólanna en það loforð hefði
verið svikið þrátt fyrir tekjuaf-
gang ríkissjóðs.
Síðan gerði Guðmundur að
umtalsefni reikninga nokkurra
bæjarfyrirtækja, en óskaði þess
að lokum að reikningunum væri
vísað til annarrar umræðu og
var það samþykkt.
kaupa gamlar og óútgengilegar
birgðir af teppum, púðum og
þessháttar varningi af fyrirtækj-
um sem íhaldinu eru þóknanleg.
Nokkrir íhaldsgæðingar og Jón
Axel hirða þúsundir króna sem
„laun“ fyrir þessa starfsemi og
skrifst.ofubáknið í kringum hana
er í örum vexti. Liggur í augum
uppi hver not yrðu að „loft
varnastarfsemi" þessari ef til
ófriðar kæmi og hinum nýju
kjarnorkuvopnum yrði beitt í
áfökum stórveldanna!
Við þennan útgjaldalið í reikn-
ingum bæjarins 1953 gerir Egg-
ert Þorbjarnarson endurskoðandi
svohljóðandi athugasemd:
„Á reikningsárinu hefur Reykja-
víkurbær varið kr. 953.752,41 „til
ráðstafana vegna 6friðarhættu“
(Ioftvarnanefnd), auk framlags
annarsstaðar frá.
Af þessari upphæð hefur kr.
219.564,39 verið varið til skrif-
stofukostnaðar.
Ég legg til að afstaða Rcykja-
víkurbæjar til þessa háa út-
gjaldaliðs verði endurskoðuð, nt.
a. vegna breyttra viðhorfa.“