Þjóðviljinn - 10.09.1954, Síða 10
10) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 10. september 1954
INNAN
VÍÐ
MÚRVEGGINN
EFTXR A. J. CRONIN
97.
ósennilegt að Collins tæki eftir honum, sem var oft á
götunum um þaS leyti“.
„Ég .... Ég geri ráð fyrir því.
Svo kom spurning, snögg eins og hnífsstunga :
„Notaöi Oswald reiðhjól þegar hann fór í þessar heim-
sóknir?“
„Þó svo væri — og þótt þaö væri grænt!“ sundi Burt,
„þá kom það mér ekkert við.“
Ókyrrð í salnum.
„Eina lokaspurningu," sagöi Grahame íhugandi eins
og honum dytti eitthvað nýtt í hug. „f gær og í dag hef-
ur oft verið minnzt á örvhendan mann. Er herra
Oswald örvhendur?“
Það var steinhljóð í salnum. Nú var Burt allri okið.
Hún leit ofsalega kringum sig og gaf frá sér skelfingar-
stunu.
„Já, hann er það,“ hrópaði hún. „Og mér stendur á
sama hver veit það.“
Síðan fékk hún móðursýkikast. Þaö varð allt !í upp-
námi í salnum. Nokkrir blaðamenn tóku upp plögg sín
og flýttu sér út til þess að komast í síma.
Þegar búið var aö leiða Burt úr vitnastúkunni varö
áhrifamikil þögn, síðan sneri Grahame sér að réttinum
til að flytja lokaræðu sína. Rödd hans sem hingað til
hafði verið róleg og stillt, fékk nú á sig blæ ákafa og^
einlægni.
„Ég vil þakka réttinum fyrir umburðarlyndi þaö sem
xnér hefur verið sýnt svo lengi. Nú mun ég vera stutt-
orður. Herrar mínir, í lagakerfi okkar stærum við okkur
af því, að allir menn séu taldir saklausir unz sök þeirra
sé sönnuð. Maður er ef til vill grunaður, en það er hlut-
verk krúnunnar að sanna sekt hans. '
„En herrar mínir,' hvað nú ef krúnan rækir ekki skyldu
sína samvizkusamlega? Hvað nú ef verðir laganna, haf-
andi tekið höndum grunaðan mann, beita öllum hugsan-
íegum brögðum, mælskulist, fortölum, leynt og ljóst,
þvingunum og ofsóknum til þess að sanna að þeir hafi
rétt íyrir sér, að þeir hafi náð hinum seka!
,Krúnan, herrar mínir, ræður yfir áhrifamiklum með-
ulum — hugviti, peningum og tv.'í'mælalausu valdi.
Starfsmenn hennar eru mannlegir og þeim er umhugað
um — ekki eingöngu að fá réttlátan grun sinn staö-
festan — heldur einnig að komast áfram, njóta álits
almennings. Sérfræðingarnir sem þeir leita álits hjá,
láta almenningsálitið oft hafa áhrif á sig. Lögreglustjór-
inn sem telur víst að hann hafi hinn seka undir hönd-
um, setur allt á annan-endann til að tryggja sektardóm.
Lögreglulæknar sem krúnan lætur skoða hnífa, hamra
og vopn, segja sjaldan: „Það er ekkert blóð á þessu
vopni.“ Þeir segja: „Engar ályktanir urðu dregnar af
efninu." Eða jafnvel: Þar voru leifar af efni, sem kynni
að hafa verið blóð.“ í stuttu máli sagt, herrar mínir,
um leið og grunur hefur fallið á ólánsaman mann eða
hann hefur með einhverjum athöfnum sínum gert sig
tortryggilegan, snýst álit manna gegn honum, fjand-
skapur og fordómar sýna sig hvarvetna.
„Lítum á mál þessa venjulega borgara. Hann er ekki
mikið karlmenni, dálítið ábyrgðarlaus, ef til vill full
hégómlegur, en á engán hátt verri né betri en félagar
hans. Heima er hann óhamingjusamur, hjónabandið
er þvingað og kalt, og eðlilega lítur hann í kringum
sig í leit að skilningsbetra andliti. Um þetta leyti kynn-
ir vinur hans hann fyrir aðlaðandi kvenmanni, hann
daðrar lítið eitt við hana og nokkrum vikum seinna
er hann aleinn á leiðinlegu gistihúsi í fjarlægri borg
og þá sendir hann henni póstkort ’— sem hann hefur
teiknað á sveitalandslag, því að hann hefur gaman
af aö teikna — og býður henni til kvöldverðar. En
nokkrum dögum síðar kemst hann að raun um það
sér til skelfingar af æsifregnum blaðanna, að konan
"hefur veriö myrt á hinn hroðalegasta hátt, að lögregl-
an leitar alls staðar að sendanda póstkortsins og mvnd-
ir af því eru birtar í öllum blöðum.
„Hvað í ósköpunum á hann að gera? Hann veit að
hann ætti að gefa sig sjálfkrafa fram við lögregluna.
En óttinn við umtalið, óttinn við að verða flæktur í
málið, heldur aftur af honum. Og hann veit að hann
verður spurður einnar spurningar. Hvar var hann milli
klukkan átta og níu að kvöldi hins áttunda september?
Þegar hann lítur til baka, man hann að hann fór einn
í þíó og hafði meira að segja sofnað á meðan á sýning-
unni stóð,. Þet,ta. var alyeg gagnslaus fjaryistarsönnun.
Enginn . hafði : sjálfsagt tekið eftir honum þarna "i;
myrkrinu. Og þegar hann kom inn hafði stúlkan í
miðasölunni ekki einu sinni litið á hann, og enginn
gat vitnað þetta með honum.
„Hann fyllist skelfingu, missir stjórn á sér og í stað
þess að fara til yfirvaldanna útbýr hann í örvæntingu
sinni falska fjarvistarsönnun með aðstoð vinar síns.
Skömmu síðar sannast það á hann að hann hefur sent
póstkortiö. Hann leggur fram fjarvistarsönnun sína og
það er hægt aö sanna að hún er fölsk. Frá þeirri stundu
er hann dæmdur — falsus in uno falsus in omnibus.
Allt snýst gegn honum. En samt kemur ýmislegt kyn-
legt í ljós, — óvenjuleg pyngja sem finnst hjá llíkinu,
grænt reiðhjól sem moröinginn notaði sennilega, en
ekki er hægt að koma í neitt samband við fangann. En
þessar upplýsingar eru taldar lítils virði, þeim ekki
sinnt, þær þaggaðar niður. Þær falla ekki inn í heildar-
myndina og þess vegna er þeim ekki sinnt. Og þegar
ofsóknirnar í réttinum hefjast, þrungnar réttlætislöng-
un, er ekki einu sinni minnzt á þær .
„Herrar mínir, það er álit mitt að framkoma krún-
unnar í málinu gegn Rees Mathry hafi miðað að því
aö hindra og hafi hindrað réttlátan gang málsins.
Þótt lýsing mín á málsatvikum hafi verið ófullkomin,
hljótið þið, herrar mínir, að draga þá ályktun af henni
að gengið hafi verið framhjá þýðingarmiklum sönn-
unargögnum. Ennfremur bar saksóknarinn í réttinum
fram alvarlegar og hættulegar ásakanir meðan á rétt-
arhöldunum stóð, einkum þó !í ávarpi hans til kviö-
dómsins.
Notalegt vinmiskot í eldhúsinu
Eiginlega er nauðsynlegt
að hafa í eldhúsinu dálítið
notalegt horn, þar sem maður
getur setzt, litið í matreiðslu-
bækur, blaðað í reikningum o.
s. frv. meðan maður lítur eft-
ir matnum. Hér er mynd af
slíku horni, sem hægt er að
útbúa meira að segja í litlu
eldhúsi. Undir eldhúsborðinu
er rúm fyrir fæturna og það
er hægt að ýta stcdnum undir
borðið, svo að hann sé .ekki
fyrir þegar ekki er verið að
nota hann. Skúffa og hilla er
ágætt undir pappír, blýant og
ýmsa smámuni sem maður þarf
stundum á að halda í eldhús-
inu. Yfir borðinu er hilla með
rúmi fyrir matreiðslubækur og
úrklippubækur með uppskrift-
um. í skápnum er innbyggð
klukka og innbyggt útvarp,
sem er ef til vill óþarfa mun-
aður, en getur þó verið kon-
unni til ánægju, sem er megn-
ið af deginum í eldhúsinu. Ef
maður er dálítið hugmyndarík-
ur er hægt að útbúa skot í
líkingu við þetta. Sumum
oc gam^n
Smithhjónin höfðu lengi búið
saman í hamingjusömu hjóna-
bandi en nú loks hafði frúnni
tekizt að fá mann sinn til
að leyfa sér með í veiðiferð.
Hann sat nú á bakkanum nið-
ursokkinn í veiðiskapinn og
leíðsögumáður þéirra var
einhig með állan: hugann við
veiðina. Frú Smith hélt aft-
ur á móti stöðugt áfram að
spyrja um alla mögulega
hluti, sem hún gat látið sér
detta í hug. Allt í einu kom
hún auga á olíubrák, sem lá
eftir ánni eins og breiður veg-
ur.
„Ó, ó, hrópaði hún, hvað er
þetta þarna á vatninu?“
„Hvar frú?“ spurði leiðsögu-
maðurinn og hélt áfram að
beita.
„Þarna beint fyrir handan.
Hvað er það?“
„Já, þetta“ sagði leiðsögu-
maðurinn rólega, „það var
einmitt þarna, sem vegurinn
lá yfir ísinn síðasliðinn vet-
ur.
Trúboði einn var að útskýra
fyrir hóp kínverskra kvenna,
hversu elskuríkur guð krist-
inna manna væri, fullur misk-
unnsemi við synduga og
þjáða.
Þá heyrðist ein í hópi Kín-
verjanna segja: — Hef ég
ekki alltaf sagt, að svona ætti
guð að hegða sér?
finnst meira að segja þægilegt
að geta stagað í sokka og
bætt flíkur í eldhúsinu til þess
að róta sem minnst til í stof-
unni.
Fertugasti hver karlmað-
ur er litblindur — aS-
em ein kcna a! bveijum
12.000
1 grein í brezka tímaritinu
British Medical Association er
skýrt frá því að því nær fer-
tugasti hver karlmaður sé lit-
blindur þegar um rautt og
grænt er að ræða, en aðeins
ein Icona af .hverjum 12.000.
Greinarhöfundur skýrir þenn-
an mikla mun með þeirri stað-
reynd að aðeins þurfi einfald-
an arfgjafa til þess að karl-
maður verði litblindur, en tvö-
faldan arfgjafa til þess að
kvenmaður verði litblindur.
Annað sem bent er á í grein-
inni er hæfileikaskortur viss
fólks til að heyra lág hljóð,
nema um leið heyrist annar
sterkur hávaði. Þetta stafar af
of þykkri hljóðhimnu, þeirri
himnu sem titrar þegar hljóð-
bylgjur lenda á eyranu. Ef hún
er mjög þykk titrar hún alls
ekki, en ef sterkari bylgjur
koma lienni af stað tekur hún
einnig við veikari bylgjum sem
komu um leið og hinar. Þetta
fólk getur aðeins heyrt saum-
nál detta ef mikill hávaði heyr-
ist samtímis.
Ef glugginn hefur „bólgn-
að“ vegna rigningar eða ráka,
svo að ekki er liægt að loka
honum þegar maður er búinn
að berja hann upp með mikl-
um erfiðismunum, bætir stund-
um úr skák að núa ramma
með dálitlu paraffíni.