Þjóðviljinn - 01.10.1954, Blaðsíða 12

Enn hopa þeir burt frá Aðalvík
Föstudagur 1. október 1954 — 19. árgangur — 222. tölublað
Vinnan og verkalýðurinn
Nýtt hefti komið út
Nýtt hefti er komið út af
Vinnunni og verkalýðnum. Rit-
stjórinn skrifar þar um sjó-
mannakjörin og grein er hann
nefnir Um bakdyr stjórnmál-
anna. Björn Bjarnason skrifar
þáttinn Af alþjóðavettvangi.
Grein er eftir Eggert Þorbjarn-
arson: Sameinuð verkalýðs-
hreyfing er reginafl. Kvæði eru
eftir Ásgeir Ingvarsson og þýtt
kvæði: Það takmark er hátt.
Smásaga er eftir Einar Krist-
jánsson. Viðtal er við fyrrver-
andi formann kvennadeildar
Verkalýðsfélags Akraness, og
nefnist það: Ættu að fá lausn
frá störfum. Þá er ótalinn.
vísnabálkurinn, myndaopna og
margt stuttra greina.
í tvö sumur hefur verið
unnið að byggingu banda-
rískrar herstöðvar í Aðalvik
á Vestfjörðum. Ekki hafa þó
bandarískir striðsmenn árætt
að búast þar til vetrarsetu
ehn, enda hefur Vestfjarða-
kjálkinn reynzt þeim mesti ó-
heihastaður, eins og frægt
er orðið síðan floti þeirra var
sendur til að skjóta þar á
fjöllin, — og varð frá að
hverfa. Um síðustu helgi
hörfuðu bandarískir enn frá
Aðalvík og fiuttu stríðsbúnað
sinn til ísafjarðar, þar sem
hann verður hýstur í vetur.
Myndin hér að ofan er af
einum innrásarpramma þeirra
er hann kemur til ísafjarðar,
hlaðinn herstöðvavélum á
undanhaldinu.
Herstöðin í Aðalvík er að
eins ein af mörgum sem
Bandaríkjamenn og leppar
þeirra íslenzkir hafa fyrirhug-
að að reisa hér á landi. Unn-
ið er að byggingu samskonar
stöðva á Langanesi og við
Iíornafjörð. Stöðvum dreif-
ingu hinna bandarísku spill-
ingarbæla. Sameinumst um
kröfuna um uppsögn her-
námssamningsins og brottför
erlends hers af íslandi.
Merk bók um œvísögu |orð«
arinnar kemur úf í dag
f dag kemur í bókaverzlanir Þættir úr ævisögu jaröar
og hefur Hjörtur Halldórsson tekiö hana saman, að'
mestu eftir hinu bandaríska riti, The Biography of the
Earth eftir próf. George Gamow. Er bókin hin fróöleg-
ssta, prentuð á góðan pappír meö mörgum skýringar-
myndum.
I inngangsorðum segir dr.
Sigurður Þórarinsson m.a.:
Bók sú um sögu jarðar, sem
hér um ræðir, er að meginefni
endursögn á bók eftir rússnesk-
ameríska stjarneðlisfræðinginn
George Gamow, prófessor við
háskólann í Washington. Gam-
ow er heimsfrægur fyrir vís-
indarannsóknir sínar, einkum
íyrir rannsóknir á orkumynd-
un í sólinni. Hann er og víð-
kunnur fyrir alþýðleg fræðirit
sín, sem þýdd hafa verið á
fjölda tungumála. Þar á meðal
er sú bók,. Biography of the
Earth, sem hér er byggt á.
Ekki get ég neitað því, að
sumt af því, sem Gamow. segir
í þessari bók og þó einkum
sumt af því, sem hann segir
um Ioftslagssögu jarðar, virðist
Sésíaiistar
| Fyrsta spik- |
| kvöH haustsins |
í; á sunnudagskvöldið [
kemuf I
U r ' B
■ Fyrsta spilakvöld Sosialista- •
S félags Reykjavíkur á þessu *
■ hausti verður á sunnudags- •
5 kvöldið kemur, 3. okt. í :
S Skátaheimilinu við Snorra- *
• braut og hefst ki. 9.
: Spiluð verður félagsvist, •
» flutt erindi crg að lokum dans- •
: að til kl. 1.
: Spilakvöld Sósíalistafélags- •
s ins á s.l. vetri voru hin vin- :
■
: sælustu og mjög f jölsótt. Er :
« því vissara að koma tíman- •
: lega. :
: Sósíalistar. Komum saman í:
■ .
s í Skátaheimilinu á sunnudags- •
• kvöldíð kemur. :
mér orka tvímælis, enda erfitt
að skrifa bók um það efni, svo
að öllum fræðimönnum líki.
Hér er um fræðigrein að ræða,
þar sem stöðugt er verið að
leiða nýjar staðreyndir í Ijós,
og nýjar kenningar og tilgátur
eru stöðugt að koma fram.
Skipta þær sjálfsagt tugum til-
gáturnar um orsakir loftslags-
breytinga, sem nú eru á baugi.
En Gamow kann þá kúnst að
skrifa við leikmanna hæfi um
torskilin efni og vekja áhuga
lesendanna á því, sem hann
skrifar um, og er það mikils-
vert atriði.Mér virðist mikil bót
að því, að Hjörtur Halldórs-
son hefur ekki haldið sig ein-
göngu að bók Gamows, held-
ur lagfært hana að ýmsu leyti
í meðförunum, fellt úr ýmis
vafasöm atriði, skotið inn skýr-
ingum og gert grein fyrir skoð-
unum öðrum en þeim, sem
Gamow heldur fram. Eins og
bókin er nú úr garði gerð, get
ég eindregið mælt með henni
sem alþýðlegu fræðsluriti og
hygg, að hún muni verða mörg-
um til gagns og ánægju.
Hefur veiH
575 f. sildar i
Reyðarfirði í gær.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Vélbáturinn Snæfug) hefur
stundað reknetjaveiðar héðan
um skeið. í gær kom hann úr
þriðju veiðiförinni með 265
tunnur. Hefur hann þá veitt, alls
1 575 tunnur af reknetjasíld nú í
haust. Báturinn verður nú útbú-
inn á línuveiðar.
1000 haínaive?kamenn
í veskfalii
Eitt þúsund hafnarverka-
menn í London, sem vinna við
kjötafgreiðslu í höfninni, hafa
ákveðið að gera verkfall, segir
í fregn í brezka 'útvarpinu.
Tjarnarbíó sýnir
Martein Liíthcr
Um miðjan þennan mánuð
byrjar Tjarnarbíó sýningar á
nýrri amerískri kvikmynd um
ævi Marteins Lúthei's. Myndin
er gerð af bandaríska kvik-
myndafélaginu Louis de Roehe-
mont í samvinnu við lúthersk
ltirkjufélög í Bandaríkjunum,
og var unnið að kvikmynda-
tökunni í Þýzkalandi í fyrra.
Titilhlutverkið leikur írski leik-
arinn Niall MacGinnis, en leik-
stjóri er Irving • Pichel frá
Hollywood.
Lízt vel á viniiu
isi, skipasmiða
Blaðamönnum var í gær boð-
ið að sjá kvikmynd af einum
þætti framleiðslunnar í hinum
miklu Lister-vélaverksmiðjum í
Bretlandi, en verksmiðjur þess-
ar eru nú með stærstu véla-
fyrirtækjum Breta. Tilefni þess-
arar kvikmýndasýningar var
þoð, að hingað er kominn einn
af fulltrúum Lister-verksmiðj-
anna á Norðurlöndum, Norð-
maðurinn Hans Zimmer skipa-
verkfræðingur. Hefur hann ferð
azt nokkuð um landið og m.a.
skoðað taátasmíðastöðvarnar við
Faxaflóa og litizt einkar vel á
allt handbragð íslenzku skipa-
smiðanna.
Brezku Lister-verksmiðjurn-
ar framleiða alls konar vélar
allt að 500 hö.. m.a. báta- og
skipavélar, rafstoðvar, hev-
vinnsluvélar, o. s. frv. Er talið
að um 1000 Lister-vélar séu nú
starfræktar hér á landi, á s.ió
og landi. Umboð fyrir vérk-
smið-jurnar hefur Vélasalan
h.f., en forstjóri hennar er
Gunnar Friðriksson.
írnasonar keimir út í næsta inánuði
Gefin út effir handiiitum höíunða —
Fyllri og skemmtilegri en fyrri útgáfur
Þjóðsögur Jóns Árnasonar eru nú i prentun og munu
koma út seint í næsta mánuöi ,en þær hafa nú um
niargra ára skeið verið ófáanlegar.
Þjóðsögur Jóns Ámasonar
hafa allt frá fyrstu útkomu sinni
verið í hópi vinsælustu bóka sem
út hafa komið á íslenzku, og
mun svo enn verða. Úígáfan sem
nú er á ferðinni verður á marg-
an hátt skemmtilegri og fróð-
legri en fyrri útgáfur. í fyrri út-
gáfum var ekki aðeins sleppt
nöfnum margra sögupersónanna,
heldur einnig höfunda þeirra,
og var það aðallega gert vegna
þess að þá voru sögupersónurn-
ar á lífi.
í nýju útgáfunni verður farið
eftir upphaflegu handriti höf-
unda, sögupersónur og sögumenn
eru nafngreindir og öll frásögn
verður fyllri. Ilafa þeir Árni
Böðvarsson og Bjarni Vilhjálms-
son unnið að útgáfunni og er
óhætt að treysta því að verk sitt
hafi þeir rækt af alúð og sam-
vizkusemi.
í nýju útgáfunni. verða einnig
myndir af helztu mönnum er á
sínum tíma stóðu að söfnun og
útgáfu þjóðsagnanna.
í haust koma út, tvö bindi af
þjóðsögunum, þær þjóðsögur er
áður hafa verið út gefnar. En
mikill hluti af því sem Jón
Árnason safnaði hefur aldrei
verið út gefinn og á sá hluti
þjóðsagnanna að koma út að ári
og mun verða 1—2 bindi til við-
bótar. — Þessa dagana geta
menn gerzt áskrifendur að þjóð-
sögunum og eiga þær að kosta
450 kr. en verða töluvert dýrari í
búðum. Geta menn snúið sér lil
Hafsteins Guðmundssonar prent-
smiðjustjóra í Hólaprenti.
Fyrsti kjamorkHkaí-
káturmn
Tilkynnt var í Bandaríkjun-
um í gær að fyrsti kjarnorku-
knúði kafbáturinn væri' full-
gerður, en hann hefur verið í
smíðum í tvö ár.
Framhald af 1. síðu
næði til annarra hernaðartækja
en kjarnorkuvopna, gasvopna
og sýklavopna.
Blöð í Vestur-Evrópu ræða.
mikið tilboð Edens um tiltek-
inn brezkan herstyrk á megin-
landi Evrópu allt til næstu
aldamóta, og telja að með henni
hafi Bretar gengið lengra í
skuldbindingum við meginlands-
ríki Evrópu en nokkru sinni
fyrr.
Nefnd sem falið hafði verið
að gera tillögur um aðferðina.
við að veita Vestur-Þýzkalandi
fullt sjálfstæði skilaði tillögum
sínum í gær. í dag koma á
fund utanríkisráðherrar Bret-
lands, Frakklands og Banda-
ríkjanna og Adenauer, kanslari
Vestur-Þýzkalands, til að ræða
þær tillögur.
Sérleyfishafar stofsia eigin afgreiðslu
Sérleyfishafar á langferöum hafa nú stofnaö sína eig-
in bifreiðaafgreiðslu og tekur hún til starfa frá og meö-
tleginum í dag.
Ferðaskrifstofa ríkisins hefur
undanfarin ár annast afgreiðslu
flestra sérleyfisbifreiða og einnig
fyrir hópferðir. Nú hafa sérleyf-
ishafarnir stofnað sína eigin bif-
reiðaafgreiðslu og verður hún í
húsnæði því sem bifreiðaaf-
greiðsla Ferðaskrifstofunnar hef-
ur verið í. Verða afgreiddar þar
bifreiðir allra sömu sérleyfishafa
og áður. Sérleyfishafarnir munu
kappkosta að veita almenningi
alla þá þjónustu varðandi ferðir
og ferðalög með bifreiðum sem
frekast er kostur á- og hafa á-
vallt til leigu 8—24 manna bif-
reiðir til hópferða og annarra
ferðalaga. — Sími Bifreiðaaf-
greiðslunnar er 81911.
Afgreiðslutíiní
sölubúða breytist
m belgina
Vetrarafgreiðslutími sölubúða
hefst um helgina. Sölubúðir
verða opnar til klukkan sex
síðdegis í dag (föstudag) og á
morgun (laugardag) til kl. 4
s.d. — (Frétt frá Sambandi
smásöluverzlana).