Þjóðviljinn - 20.10.1954, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 20.10.1954, Blaðsíða 7
IV Aorguninn eftir að útvarpið 1VA skýrði frá því að Amerí- kanar ætluðu í stríð við há- hyrninginn, sagði Vigfús Gutt- ormsson: „Það verður gaman að frétta hvað þeir taka marga til fanga“. Við vorum nokkrir saman að skera hnakkablóðið úr saltfisk- inum sem þeir eiga að éta á Ítalíunni. Það er tilbreytingar- lítið verk, og þessar stríðs- fréttir að sunnan urðu okkur satt að segja dálítið kærkomið umtalsefni. Sérstaklega veltum við því mikið fyrir okkur, hvernig hermenn þeir, sem sendir yrðu út með bátunum, mundu standa sig, og þó skömm sé frá að segja voru flestir okk- ar á þeirri skoðun, að þeir mundu láta meir að sér kveða við uppsölur niðri í lúkar en hernaðarafrek á þiljum uppi. Sumir okkar spáðu því jafnvel að þeir mundu ekkert gagn gera, þó svo þeir hefðu heilsu til að halda á byssunum, og studdu þennan spádóm sinn ýmsum dæmum, þar á meðal sagði einn frá því að hann var á ferð með einu strandferða- skipinu okkar hér fyrir Aust- urlandi ásamt hópi hermanna eitt sinn í stríðinu þegar tund- urdufl sást á reki skammt frá skipinu og hugðust hermennirn- ir gera útaf við duflið og skutu á það hver sem betur gat, en hittu aldrei, og þegar þeir voru orðnir sveittir af að skjóta og eldrauðir í framan, þá fékk stýrimaður skipsins eina byss- una lánaða og skaut nokkrum skotum og dúndruðu þau öll í duflinu, unz það sprakk, og var þar með úr sögunni, en her- mennirnir fóru niður í káetur sínar og sáust lítið á ferli of- anþilja eftir þetta. ,,Já, hvað ætli þeir hitti“, sagði ungur maður sem vann við að pakka saltfiskinn. ,,Eg skal ábyrgjast að þeir mundu ekki einu sinni hitta rass á belju þó þeir héldu í halann á henni“. Og sannast hér enn, að venju- legir fslendingar virðast seint munu læra að bera tilhlýðilega virðingu fyrir hermönnum. fjinu er svo ekki að neita, að 1 1 hæfileikar amerískra her- manna til að ’ drepa háhyrning þarna fyrir sunnan hafa reynzt meiri en menn vildu fyrirfram viðurkenna yfir saltfiskinum hérna fyrir austan, því að síð- ari fregnir hermdu að sjórinn hefði, fyrir tilverknað þeirra, „litazt blóði“, svo eitthvað hljóta þeir að hafa hitt, •—- og skiptir þá litlu máli þó þeir hafi, að sögn sjónarvotta, verið dálítið heilsutæpir meðan á þessu stóð. Aftur á móti viráist hernaðar- áætlun þeirra — sjálf „strati- gían“ — ekki hafa verið eins þauihugsuð og skyldi, að minnsta kosti bendir flest tíl þess að þeir hafi hrakið háhyrn- inginn af síldarmiðum Suður- nesjabáta beina leið vestur á sildarmið Snæfellinga, enda skilst manni hermennirnir hafi varla verið hættir að kasta upp eftir sjóferðina þarna suðurfrá, þegar búið var að senda þá vestur til að hrekja háhyrning- inn þaðan; og mun það hafa gengið vel, því að næstu fregnir sem af stríðinu bárust, skýrðu svo frá að háhyrningurinn væri aftur farinn að gera sama usla og áður á síldarmiðum Suður- nesjabáta. Eg tók ekki eftir Miðvikudagur 20. október 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (7 Jó nas Árnason: Kórenstríðið við hÁhjfrningÍDO hvort þess var getið að her- mennirnir hefðu þá hrakið hann enn á ný af síldarmiðum Suðurnesjabáta vestur á síldar- mið Snæfellinga; en víst er að stríð þetta minnti í mörgu til- liti óþægilega mikið á Kóreu- stríðið, sérstaklega í herstjórn- artíð McArthurs, þegar hann tilkynnti öllum heiminum haust- ið 1950 að hann mundi verða búinn að hrekja óvini sína norður að Yalu-fljóti fyrir jól, en var í staðinn sjálfur hrak- inn öfugur til baka og mátti syngja sitt Heimsumból sigr- aður maður syðst á skaganum, ástæðan? Ástæðan er sú, að nokkrir amerískir dátar hafa gert híé á bingóspili og lestri hasarblaða og skroppið með reknetjabátum út á sjó til að skjóta háhyrning. En ég leyfi mér að spyrja: Myndu íslenzku sjómennirnir, sem hafa þrek til að stunda hinar erfiðu reknetja- veiðar áratugum saman, mundu þeir ekki líka hafa þrek til að lyfta nokkrum byssuhólkum og skjóta háhyrning til jáfns við sjóveika, ameríska bingóspil- ara? Sannleikurinn er sem sé sá, að í sambandi við þetta mál hafa engir hæðzt að þessum sjó- mönnum nema íslenzka ríkis- stjórnin, sem sendi þeim þessa amerísku dáta til fulltingis gegn háhyrningnum, í stað þess að útvega þeim fáeinar byssur og treysta þeim sjálfum til að skjóta illhvelið. Og málgögn ríkisstjórnarinnar hafa bætt Verður hersetan nœst rökstudd með pví að bandarísku dátarnir séu óhjákvæmilegir til að vernda okkur fyrir háhyrningunum? og mesta mildi að honum skyldi ekki verða kastað í sjóinn. rnnú segja sjálfsagt alvarlega þenkjandi menn, að skrif eins og þessi hér að framan lýsi „kommúnistum" vel; svo mikið sé hatur þessara rauðu ofstækismanna á verndurum vorum, Ameríkönum, að þeir þurfi jafnvel að fjandskapast við þá þegar þeir séu að verja dýrmæt veiðarfæri íslendinga fyrir ásókn illhvelis, og noti um leið tækifærið til að hæðast að íslenzkum sjómönnum og þeim erfiðleikum sem illhvelið veldur þeim. Við skulum athuga málið of- urlítið nánar. Þeir sem kynnzt hafa rek- netjaveiðum vita, að þær eru ein hin allra erfiðasta vinna til sjós, og er þá vissulega mik- ið sagt. Þessa erfiðu vinnu höfðu íslenzkir sjómenn stund- að æðrulaust áratugum saman, án þess að Morgunblaðið eða önnur hernámsmálgögn kölluðu þá neinar sérstakar hetjur fyr- ir. En nú bregður hinsvegar svo við að blöð þessi fara allt í einu að sveipa þessar veiðar dýrðar- ljóma hetjuskapar. Og hver er svívirðingu ofan á háðið með því að tala um bingóspilarana sem bjargvætti sjómannanna, gefandi í skyn að sjómennirnir mundu alls ófærir að veiða síld án amerískrar hernaðaraðstoð- ar. r\g hver skyldi þá — þegar betur er að gáð — hafa verið höfuðtilgangurinn með þessu öllu saman? Þessari spurningu er svarað í hinu útbreidda ameríska tíma- riti TIME þann 4. þ. m. Eg hef að staðaldri iesið þetta tímarit nú um nokkurra ára skeið og á síðum þess hefur varla verið minnzt einu orði á íslenzk mál- efni fyrr en nú, að þar gefur að líta litríka frásögn af her-i ferðinni gegn háhyrningnum, fulla af blóði, kúlnahríð og meitluðum setningum eins og þessari: „Vopnaðir rifflum og vél byssum strádrápu Ameríkanar á einum morgni 100 hvali“ — en frásögninni lýkur á þessa leið: „Þetta var allt mjög þung- bært fyrir hvalina, en mjög gott fyrir amerísk-íslenzka sambúð. („It was all very tough on the whales, but very good for American-Icelandic relations") Þetta kóreustríð Ameríkana við háhyrninginn hafði sem sé þann tilgang fyrst og fremst að lappa upp á hraðminnkandi vinsældir þeirra meðal þjóðar- innar, — hitt, hvort það yrði til nokkurs gagns fyrir viðkom- andi atvinnuveg, það var algjört aukaatriði. Þetta var með öðr- um orðum amerískt barnapartí í dálítið sérstöku formi. Það sem Ameríkanar hafa gert fs- lendingum til miska með því að lama atvinnuvegi þeirra, spilla æskulýð þeirra, stofna sjálf- stæði og tilveru þeirra í voða, það áttu þeir nú allt að bæta með því að skjóta háhyrning. f\g má þó vera að Ameríkanar og þjónar þeirra íslenzkir hafi ætlað háhyrningnum enn stærra hlutverk, mér liggur við að segja heimssögulegt hlut- verk. Nokkru áður en stríðið gegn háhyrningnum hófst, var hleypt af stokkunum söfnun undir- skrifta undir kröfu um upp- sögn hins svonefnda hervarnar-^ samnings. Formælendur her- námsins og húsbændur þeirra Ameríkanar, gera sér ljóst, að mikill meirihluti fullorðinna ís- lendinga mun skrifa undir þessa kröfu, bæði vegna þess að þjóð- in hefur látið sér skiljast hví- líkur voði menningu hennar og sjálfstæði stafar af návist hins ameríska herliðs, og ekki síður vegna hins, að hún hefur áttað sig á því, að fullyrðingin um yfirvofandi árásarhættu af hálfu Rússa, sem ein átti að afsaka þá ráðstöfun að kalla hingað amerískt herlið, var hel- beí blekking. Það skyldi þó ekki vera að þessum vísu stjórnspekingum, íslenzkum formælendum her- námsins og húsbændum þeirra Amerikönum, hafi dottið snjall- ræði í hug — að láta háhyrn- inginn taka við þar sem Rússa- grýlan dygði ekki lengur? Það skyldi þó ekki vera að þeir hafi hugsað sér að flytja þjóðinni þann boðskap — svona í fyll- ingu tímans •— að enda þótt henni virtist ekki lengur nein þörf á amerískri þersetu til að verja okkur fyrir Rússanum, þá væri það óðs manns æði að segja upp herverndarsamn- ingnum, því allir sæju að Am- eríkanar yrðu eftir sem áður að verja okkur fyrir háhyrningn- um? Slík ný stefna í hervarn- armálum hefði að minnsta kosti orðið ólíkt raunhæfari þeirri gömlu, því það er á hvers manns vitorði að háhyrningur- inn hefur gert okkur mikla bölvun, þar sem aftur á móti enginn veit til þess að Rússar hafi nokkru sinni sýnt okkur annað en vinsemd. ITinsvegar virðist nú hafa ver- A ið horfið frá þessu ráði, því að nýjustu fregnir herma ;að Ameríkanar séu búnir að serrija vopnahlé við háhyrninginn, og láti nú íslendingum einum eft- ir að berjast við bann. Þó er ekki þar með sagt að hugmynd- in sé alveg úr sögunni. Það er.u nefnilega fleiri skaðræðisskepn- ur en háhyrningurinn sem vjnna fslendingum tjón. Til dæmis er tófan orðin svo uppi- vöðslusöm í sumum sveitum landsins, að bændum þar rnundi vafalaust ekki veita af amer- ískri hernaðaraðstoð til að verja sauðfé sitt fyrir henni. Svo ekki sé nú talað um rott- una, sem sögð er ganga ljósum logum í sumum þorpum við sjáv arsíðuna, valdandi ár hvert ó- bætanlegu tjóni á eignum fólks- ins, föstum og lausum. Þar væri svo sannarlega verkefni fyrir hetjur sem ekki kunna að hræðast, og mundi þá loks vera fengin ómótmælanleg sönnun fyrir gagnsemi verndarinnar þegar sendir hefðu verið tveir amerískir hermenn gráir fyrir járnum inn á hvert heimili þess- ara þorpa til að skjóta mein- dýrið er það gerði innrás í búr og eldhússkápa húsmæðranna. Og þá veitist kannski amer- ískum hernaðaryfirvöldum ein- hverntímann sú ánægja að senda út svohljóðandi fréttatil- kynningu um frægðarverk kappa sinna á íslandi: „Vopnaðir rifflum og vélbyss- um strádrápu Ameríkanar á einum morgni 100 rottur. Þetta var allt mjög þung- bært fyrir rotturnar, en mjög gott fyrir amerísk-íslenzka sam- búð“. (Úr „Austurlandi" 16. okt.)' Skotféíagið miiin- ir á öryggisreglur Þar sem vitað er, að.margir menn fara nú með skotvopn, og ýmsir þeirra ekki vanir að handleika þau, þykir Skotfé- lagi Reykjavíkur rétt að vekja athygli á öryggisreglum sín- um. Sé reglunum fylgt eiga slys ekki að geta komið fyrir af völdum skotvopnanna. 1. Handleikið byssu ávallt sem hlaðin væri. Þetta er meg- inregla um meðferð skotvonpa. 2. Hafið byssuna ávallt ó- hlaðna og opna ef hún er ekki í not.kun. 3. Gætið þess, að hlaupið sé hreint. 4. Hafið ávallt vald á stefnu hlaupsins, jafnvel þó þér hras- ið. 5. Takið aldrei í gikkinn nema þér séuð vissir um skot- markið. 6. Beinið aldrei byssu að því sem þér ætlið að skjóta. 7. Leggið aldrei byssu frá yður nema óhlaðna. 8. Klifrið aldrei né stökkvið með hlaðna byssu. 9. Varizt að skjóta á slétta, harða fleti eða vatn. 10. Bragðið ei vín, þegar byssan er með. Óþarft ætti að vera að taka fram, að skyttur eiga að grandskoða byssurnar áður en hléypt er af þeim skoti, hvort heldur um er að ræða riffla eða haglabyssur og þvi betur þarf að athuga þær því: lengur sem liðið hefur frá því vopnið var síðast notað.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.