Þjóðviljinn - 26.02.1955, Qupperneq 5

Laugardagur 26. febrúar 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Tilraunatogari og rannsókna-
skip með tveim þilförum
Sérstakur stýrisútbúnaSur á að gera
fært oð fiska i reknet
Tvær merkilegar nýjungar, sem munu ef þær reynast
vel hafa mikil áhrif á togarasmíðar hér eftir, eru í bygg-
ingu þýzks tilraunatogara og rannsóknaskips sem nú er
í fyrstu ferð sinni.
Véi sem gref- ur göng
Ferlikið á myndinni er ný vél, sem á að nota við að grafa
göng fyrir stœkkun neðdnjarðarbrautarinnar í Moskva.
Vélin vitinur tvö verk í einu, hún grefur göngin og klœðir
þau innan með stálplötum. Hún er 60% léttari og mun
fljótvirkari en vélar sem áður hafa verið notaðar til að
vinna sama verk. Afköst hennar eru 6 m -löng göng á dag
Tveir af stjórnarfl@kkimnm fjðrum lýsa
yfir andsföðu við fiann
Talsmenn tveggja vesturþýzku stjórnmálaflokkanna
lystu yfir í umræðunum um Parísarsamningana á þing-
inu í Bonn í gær, að þeir væru andvígir fullgildingu.
samningsins um framtíð Saarhéraðs.
Jan-Olof Traung, ráðunautur
Matvæla- og landbúnaðarstofn-
unar SÞ um skipasmíðar, hef-
ur skýrt brezka blaðinu Fish-
ing News frá hinu nýja skipi.
Traung var með í reynsluför
skipsins frá Hamborg fyrir
hálfum mánuði.
999 tonn.
Skipið er byggt fyrir vest-
urþýzku ríkisstjórnina og heit-
ir Anton Dohrn. Það er 999
brúttótonn á stærð og kostaði
13.500.000 krónur. Það var
smíðáð í skipasmíðastöðinni
Mutzelfeldwerft í Cuxliaven.
Áhöfn skipsins verður 27
menn og rannsóknarstofur eru
fyrir 15 vísindamenn að auki.
Rubinsteíns-
morðið skýrist
Lögreglan í New York telur
sig nú vel á veg komna að
hafa upp á þeim sem myrtu
milljónarann Sergei Rubinsteinj
um daginn. Bílstjóri einn hefur (
verið handtekinn og játað að
hann hafi verið með þrem
kunnum glæpamönnum í ráð-
um um að ræna Rubinstein og
krefjast iausnargjalds fyrir
hann. Bílstjórinn situr í gæzlu-
varðhaldi að eigin ósk vegna
þess að hann óttast að bófarn-
ir myrði sig fyrir að koma
upp um þá.
Til fundarins var boðað af
brezku stjórninni í samræmi
við ályktun sem samþykkt var
á síðasta allsherjarþingi SÞ,
þar sem talið var æskilegt að
undirnefndin héldi áfram störf-
um. I nefndinni eiga fulltrúa
Bretland, Bandaríkin, Frakk-
land, Sovétríkin og Kanada.
Nutting aðstoðarutanríkis-
Heldur hlýrra
í Bretiandi
Heldur hlýnaði í veðri í Bret-
landi í gær, einkum í Norður-
Englandi og Skotlandi. Ekki
snjóaði heldur í þessum héruðum
í gær, en í Miðlöndum og sunn-
ar á Englandi snjóaði enn. Hald-
ið var áfram að varpa matvæl-
um úr flugvélum til fólks í
einangruðum byggðum og snjó-
plógar unnu að því á þjóðvegum
að ryðja burt sköflum, sem
sumstaðar- voru 5 metra djúpir.
Sjúkrarúm er fyrir tólf menn
og átta námsmenn geta stund-
að verklegt nám hjá vísinda-
mönnunum.
Skjólþilfar.
Skipið á einkum að stunda
togveiðar og er varpan dregin
stjómborðsmegin en íbúðir eru
í bakborðssíðunni.
Merkasta nýjungin í bygg-
ingu skipsins er að það er með
tvöföldu þilfari, segir Traúng.
Efra þilfarið er skjólþilfar og
fiskinum er hleypt úr vörpunni
niður um op á því niður á að-
gerðarþilfarið. Skjólþilfarið er
sjö fet yfir aðalþilfarinu.
Lánist það vel að lyfta vörp-
unni þessum sjö fetum hærra
en vant er og hleypa fisk-
inum niður um opin, verður
þetta fyrirkomulag upphaf
byltingar í gerð togara,
segir Traung. Öryggið og
þægindin fyrir skiþshöfnina
að geta starfað í skjóli eru
ómetanleg. Skip með skjól-
þilfari ætti að geta fiskað
í verra veðri en skip með
opnu þilfari og Við jþað
myndu veiðiferðir styttast.
Skrúfustýri.
Hin nýjungin er sú að í stýr-
inu er lítil skrúfa knúiii með
100 ha rafhreyfli. Er þetta
kallað „virkt stýri“ og á að
gera skipið léttara.í vöfúm en
ætla mætti af stærð þess.
Markmiðið með virka stýr-
ráðherra Bretlands var í for-
sæti á fundinum í gær, en ekki
er vitað hvað fram fór á fund-
inum.
Búizt er við, að Vesturveldin
muni leggja fyrir fundinn ó-
breyttar tillögur Breta og
Frakka frá því á fundinum í
maí-júní í fyrra, en þær voru
á þá leið, að fýrst skuli kom-
ið upp eftirlitskerfi með af-
vopnun og öll aukning vígbún-
aðar bönnuð, síðan verði byrj-
að að dragæ úr vígbúnaði og
um leið bönnuð framleiðsla
kjarnorkuvopna og að lokum
verði Iokið við að draga 'úr
vígbúnaði og um leið verði öll
gereyðingarvopn eyðilögð.
Á síðasta allsherjarþingi
lagði Vishinskí, fulltrúi Sovét-
ríkjanna, fram tillögur, sem
gengu mjög í sömu átt og þótti
þá liórfa líkléga um samkomu-
lag. Mörg ágreiningsatriði eru
þó éftir og'munu þau eflaúst
verða erfið viðureighar.
inu er að gera skipið svo létt
til hafa aðeins smærri skiþ j
getað fiskað með reknetum!
vegna þess að stór skip hafa
verið of þung í vöfum til að
hægt væri að láta þau reka
með net.
Strax og færi gefst mun
verða reynt að veiða síld í
reknét af Anton Dohrn. Traung
-segir að ef það gangi vel sé
hægt að ’ setja virkt stýri á
eldri togara svo að einnig sé
hægt að hota þá til rekneta-
veiða.
Verður í norðUrliöfum.
Þetta mikla og vandaða
rannsóknarskip á aðallega að
hafast við á fiskimiðum i norð-
urhöfum frá Hvítahafsmiðum
til Grænlandsmiða.
Skipið er búið mjög full-
komnum tækjum til vísinda-
rannsókna. Þar err sérstök
gerlarannsóknarstófa, líffræði-
rannsóknarstofa o. s. frv.
Anton Dohrn er nú á reynslu-
ferð við Noreg, ’verið er að
gera hraðamælingar og þess
háttar. Skiþið verður formlega
tekið í notkun 3. marz.
Adenauer hyggstj
kæra krala fyriri
landráð
■
■
•
Einn af þingmönnum sósíal- j
demókrata í V-Þýzkalandi, j
Herbert Wehner, hefur sak- j
að Adenauer forsætisráð- i
herra um að undirbúa að i
hofða landráðamál á hendur i
Sósíaldemókrataflokknum. i
Wehner, sem er formaður ;
þingnefndar þeirrar sem i
sem f jallar um mál sem ■
■
varða allt Þýzkaland, sagði ■
í ræðu í Winsen að það £
hefði skroppið upp úr Eck- j
hardt, blaðafulltrúa ríkis- j
stjómarinnar, að verið væri j
að „safna gögnum“ gegn:
flokknum með landráða-:
■
málsliöfðun fyrir augum. i
Það' er hið fornfræga út-
gáfufélag Gyldendal sem gefið
hefur út Ordbog over det
danske Sprog, með ríflegum
styrkjum af ríkisfé og, úr sjóði
Carlsbergölgerðarinnar.
Siðan 1919 hafa orðabókar-
bindin komið út með næstum
því reglulegu millibili. Það mun
vera met að útgáfú orðabókar
af þessu tagi sé lokið á svona
skömmum tíma.
Þessir flokkar eru Frjálsi lýð-
ræðisflokkurinn og Flóttamanna-
flokkurinn, sem hafa samtals 75
þingmenn að baki sér. Sósíal-
demókratar hafa einnig lýst yfir
andstöðu sinni við Saarsamning-
inn, en þessir þrír flokkar hafa
að baki sér 231 þingmann af 593.
Margir þingmenn stærsta stjórn-
arflokksins hafa lýst yfir and-
stÖðu sinni við samninginn og
hugsanlégt að þeir greiði at-
kvæði gegn honum og enn aðrir
sitji hjá. Það er því alls ekki
Starfið að bókinni hófst' ár-
ið 1901, þá var fyrsti orðseð--
illinn skrifaður. Síðan eru þeir
orðnir hálf þriðja milljón.
Við íslendingar óskum Dön-
um til hamingju með að hafa
eignazt fullkomna orðabók um
móðurmál sitt og vonum að
sjálfir þurfum við ekki að
bíða alltof lengi eftir orðabók-
inni um íslénzkt mál síðari aldá
sem verið er að vinna að.
víst að samningurinn nái fraftt
að ganga, þó líkurnar séu held-
ur meiri með því.
Talsmaður Frjálsa lýðræðis*
flokksins sagði, að með samn-
ingnum myndi Saarhérað enda^,-
lega skilið frá Þýzkalandi og
talsmaður sósíaldemókrata sagði,
að með honum væru Þjóðverjar
í Saar að eilífu sviptir lýðréttind-
um og sjálfsákvörðunarrétti.
Lofa að svíkja loforð
Adenauer forsætisráðherra reís
upp til andsvara. Hann benti á„
að Saarsamningurinn væri ein-
ungis gerður til bráðabirgða,,
endanlega yrði ekki skorið úr
um framtíð Saarhéraðs fyrr ert
í friðarsamningum við fullvalda
Vestur-Þýzkaland.
Hann gæti einnig skýrt þing-
inu frá því, að stjórnir Bretlands
og Bandaríkjanna hefðu heittS
sér því, að þær myndu ógilda
loforð sín, sem þær hefðu ge£i<S
Frökkum um að styðja kröttc
þeirra til Saarhéraðs, ef Saaí-
samningurinn yrði fullgiltur.
Arnt, talsmaður sósíaldemó-
krata, svaraði því til, að engin
ástæða væri til að reiða sig i
munnleg loforð Bandaríkja-
stjórnar í þessu máli. Þau værrt
aðeins stefnuyfirlýsing, sem ek '4
væri bindandi. ,i
Fændnr nm afvopnun
\
hófst í London í gsr
Fundur undirnefíidar afvopnunamefndar SÞ hófst í
London í gær og var hann fyrh* luktum dyrum.
Útgáía danskrar orðabók-
ar, 27 binda, tók -,35'ár
Um daginn kom út 27. og síöasta bindi fullkominnar,
danskrar orSabókar. Útgáfan tók 35 ár.