Þjóðviljinn - 08.05.1955, Blaðsíða 1

Inni í blaðinu
7. síða: Kveðja til Prag,,
eftir Bjarna
Einarsson.
5. síða: Frásögn af
lömunarveiki
og bólusetn-
ingu. 1
Myndin er af japönskum fiskimönnum, sem urðu fyrir hættidegri geislaverkun, er hel-
ryk frá vetnissprengingu Bandaríkjamanna á Kyrrahafi 1. marz í fyrra féll á skip
peirra, Fúkúríú Marú. Þeir lágu mánuðum saman á sjúkrahúsi, en myndin er tekin af |
þeim þegar þeir eru að leggja af stað heim til sín. Læknar þeirra pora pó engu að spá
um, hvort peir eru heilir heilsu; geislaverkunin getur sagt til sín aftur, þótt síðar verði.
Enginn er óhultur í heimi þar sem vetnissprengingar eiga sér stað; það œtti að vera
öUum mönnum hvatning um að undirrita Vínarávarp Heimsfriðarráðsins um bann
við kjarnorkuvopnum.
Bandaríkín mófi tillögu
Breta um stórveldafund
Viiia ekki að æðsiu meim stórveldaiina
komi saman iil að ræða ágreiitingsmái
Bandaríkjastjóm er ekki líkleg til að taka vel í þá til-
lögu brezku stjómarinnar að haldin verði fundur æðstu
manna stórveldanna fjögurra viö fyrsta tækifæri.
Fréttaritari brezka útvarps- fundurinn hafði staðið í klukku-
ins í París sagði, að þar vseru stund.
menn á einu máli um það, að
Foster Dulles, utanrikisráðherra
Bandaríkjanna, myndi gera allt
til að fá brezku stjórnina til að
falla frá þessari tillögu. Hins
vegar væri Bandaríkjastjóm
ekki eins mótfallin því, að ut-
anríkisráðherrar stórveldanna
kæmu saman á fund, enda má
hvort sem er búast við að þeir
þurfi að hittast mjög bráðlega
til að undirrita friðarsamning
við Austurríki.
í>eir Dulles og MacMillan, ut-
anríkisráðherra Bretlands,
ræddust við í París i gær og er
taiið víst, að umræðuefni þeirra
hafi verið fundur æðstu manna.
Dulles ræddi síðar við Aden-
auer, forsætisráðherra Vestur-
Þýzkalands, og enn síðar sat
hann fund með þeim Faure, for-
sætisráðherra Frakklands og
Pinay utanríkisráðherra og var
ástandið í Suður-Vietnam þar á
dagskrá. MacMillan mætti einn-
ig 4 þeim fundi, þó ekki fyrr en
I gærkvöld var fundur utan-
ríkisráðherra þeirra sjö ríkja,
sem aðild eiga að Bandalagi
Vestur-Evrópu og á morgun
hefst fundur utanríkisráðherra
Atlanzbandalagsríkjanna allra.
Hann mun standa í tvo daga.
Eden vonar
Sir Anthony Eden, forsætisráð-
lierra Bretlands, hóf kosninga-
baráttu Ihaldsflokksins í gær
með ræðu í kjördæmi sínu. Hann
sagði m.a. að hann vonaðist til
að úr fjórveldafundi yrði og
kvaðst helzt kjósa, að á þeim
fundi mættu æðstu menn þeirra.
Slíkan fund ætti að vera hægt
að halda innan 1-2 mánaða.
Aðeins viku fundur.
Fréttaritarar segja, að það sé
hugmynd brezku stjórnarinnar,
að æðstu mennimir komi fyrst
saman á fund og ræði ágrein-
ingsmálin. Þeir komi sér sam-
an uríi dagskrá fyrir fund ut-
anrikisráðherranna, sem síðan
verði falið að ganga frá málun-
um. Brezka stjórnin telur ekki,
að fundur æðstu mannanna
þurfi að standa nema viku, en
það hefur verið ein af mótbár-
um Bandaríkjastjómar gegn
slíkum fundi, að Eisenhower
forseti geti ekki dvalizt lang-
dvölum erlendis.
Krishna Menon, aðalfulltrúi
Indlands hjá SÞ, lagði í gær
ar stað flugleiðis tii Peking,
en þangað bauð kínverska
st.jórnin lionum til að ræða
við Sjú Enlæ forsætisráðherra
um Taivanmálið.
Diem segir Frakka
stf’ðfs béfaher
Sakai þá um að ha!a látið heisveitum
Binh xuyen lá vepn
Ngo Dinh Diem, forsætisráðherra Suður-Vietnams, sak-
aði í gær fi’önsku herstjórnina í landinu um aö hafa veitt
bófaher Binh xuyen stuðning í baráttunni við stjórnar-
herinn.
Ely, yfirmaður franska hers-
ins í Vietnam, svaraði þessum
ásökunum og sagði þær ósann-
ar. Hann viðurkenndi hinsveg-
ar, að franski herinn hefði tek-
ið vopn, sem bófaherinn komst
ekki undan með, í sina vörzlu.
Allt er nú með kyrrum kjör-
um í Saigon, en hinsvegar er
stjórnmálaástandið jafnflókið
og fyrr. Bao Dai keisari kom
í fyrradag með fylgdarliði frá
Cannes til Parísar og átti hann
í gær tal við fulltrúa frönsku
stjórnarinnar.
Foster Dulles, utanríkisráð-
herra Bandaríkjanna, sagði að-
spurður í gær að hann myndi
ekki ræða við Bao Dai keisara,
hann hefði þvi miður engan
tíma til þess.
Vamarbandalag Austur-
Evrópu í næsta mánuði
Verðui stoínað á fundi sem alþýðurikin
halda með sér í Varsjá
I næsta mánuöi munu stjómarleiötogar Sovétríkjanna
og alþýðuríkjanna í Austur-Evrópu koma saman á fund
í Varsjá og verður þar formlega gengið frá stofnun varn-
arbandalags þessara ríkja.
Otto Grotewohl, forsætisráð-
herra austurþýzku stjór-narinn-
ar, skýrði frá þessu í ræðu, sem
hann hélt í gær á fjöidafundi,
sem haldinn var í Austur-Berlín
til að minnast þess að tíu ár
eru liðin frá hnini Hitlers-
Þýzkalands. Meðal gesta á fund-
inum var Súkoff marskálkur,
landvarnaráðherra • Sovétríkj-
anna, en hann stjómaði her
þeim, sem tók Berlín vorið 1945.
Walter Ulbricht, aðalritari
Einingarflokks sósíalista í Aust-
HátiðaSiöld
í Noregi
Mikil hátíðahöld voru um all-
an Noreg í gær, þegar þvi var
fagnað að tíu ár eru liðin frá
því að hernámi landsins lauk.
Veður var hið fegursta.
Á hádegi stöðvaðist öll um-
ferð í landinu og var þeirra
mörgu Norðmanna sem féllu í
baráttu við Þjóðverja minnzt
með tveggja mínútna þögn.
ur-Þýzkalandi, ritaði grein í að-
almálgagn flokksins Neues
Deutschland í tilefni hátíða-
haldanna og komst m.a. svo að
orði, að hægt hefði verið að
tryggja frið og örvggi í áifunni,
ef stórveldin fjögur hefðu vilj-
að fallast á að ábyrgjast landa-
mæri Þýzkalands.
Laxness
Silfurtungllð frum-
sýnt í Moskvu í dug
Menntamálaráðuneyti Sovétríkjanna
býður þjóðleikhússtjóra til Moskvu
Mali-leikhúsið í Moskvu frumsýnir leikrit Halldórs
Kiljan Laxness, Silfurtungliö, í dag, og er höfundur við-
staddur frumsýninguna. Leikstjóri er Markoff prófessor
sem kom hingað í fyrra.
Markoff hefur lýst yfir því í
blaðaviðtali að hann telji Silf-
urtunglið mikilvægasta verkefni
sitt á þessu leikári. í aðalhlut-
Markoff leikstjóri
verkin hafa verið valdir fremstu
leikarar leikhússins, Semjon
Mesjinski og Olga Sjorkóva.
Tónskáldið Kirill Moltanoff hef-
ur samið hljómlist með leikrit-
inu, og leiktjaldamálarinn nefn-
ist Sjifrin.
Menntamálai'áðuneyti Sovét-
ríkjanna hefur boðið Guðlaugi
Rósinkranz þjóðleikhússtjóra í
tíu daga kynnisför til Moskvu
í sambandi við sýningar á Silf-
urtunglinu, til þess að kynna
sér leikhús og ballettstarfsemi
þar eystra. Mun þjóðleikliússtjóri
fara utan í þesari viku. Leik-
hússtarfsemi stendur nú sem
liæst í Moskvu, m. a. í sam-
bandi við 200 ára afmæli
Moskvuháskóla um þessar
mundir. Mun ýmsum leikhús-
mönnum frá öðrum Norðurlönd-
urn einnig hafa verið boðið að
koma til Moskvu í vor.
Þá er verið að þýða Silfur-
tunglið á þýzku undir yfirum-
sjón Sveins Bergsveinssonar,
prófessors við Humbolt-háskól-
ann í Austurberlín.