Þjóðviljinn - 03.09.1955, Blaðsíða 7

Laugardagur 3. september 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Atburðir þeir sem að und-
anfornu hafa gerzt í Marokkó
og Alsír hafa vakið hryll-
ing um allan heim.' Frakkar
reyndu í fyrstu að snúa al-
menningsálitinu sér í vil með
lýsingum á því hvernig óðir
Marokkómenn hefðu slátrað
hvítum konum og börnum og
hafa með því reynt að rétt-
læta hefndarráðstafanir sín-
ar, sem aðeins verður jafnað
til verstu illvirkja þýzku naz-
istanna. En það er auðveldara
að skýra hugsanleg hryðju-
verk einstakra Marokkóbúa
en hin skipulögðu og vélrænu
illvirki Frakka.
Þegar undan eru skilin
mýrkustu svæði Afríku eru
Marokkó og Alsír þeir staðir
heims, þar sem mest djúp er
staðfest milli erlendra innrás-
armanna og íbúanna sjálfra.
Annarsvegar er ótrúlegasti
lúxus, hins vegar ennþá ótrú-
legri fátækt.
í maí 1954 lýsti biskupinn
í borginni Constantine í Alsír
— en þar hafa átökin orðið
einna hörðust — yfir því að
hungrið í Alsír væri „sameig-
inleg harmsaga“ íbúanna, það
'tæki ekki aðeins til nokkurra
beiningamanna, ekki til nokk-
mrra fjölskyldna, heldur
þriggja milljóna manna, og
þetta væri ekki aðeins tíma-
bundinn harmleikur heldur ó-
umbreytanlegt ástand.
Fáeinar tölur sýna að þetta
er rétt. Þegar Sahara er und-
anskilin tekur Alsír yfir 21
milijón hektara lands. Af
þeim eru 10 milljónir í eigu
landræningjanna. Bændurnir
sem misst hafa jarðnæði sitt
eru ýmist kaupamenn og fá
14-18 krónur á dag fyrir 10
til 12 tíma vinnu, eða þá þeir
hafa bætzt í atvinnuleysingja-
herinn sem nú telur yfir hálfa
aora milljón.
Það er álíka dýrt að fram-
fleyta lífinu í Alsír og Frakk-
landi, en lægstu laun í Alsír
nema þó aðeins 77 af hundr-
aði hliðstæðra launa í „móð-
urlandinu": Og í landbúnað-
inum þar sem um 75 af * Chella skammt frá höfuðborginni Rabat hefur fortíð Marokkó verið grafin upp. Her sjast
hundraði íbúanna vinna, eru hofs reist var fyrir roskum 2000 árum.
meðaltekjur fjölskyldu 400 kr.
Þar sem við höfum gangstéttir hafa Arabarnir í Marokkó búðir, óteljandi og endalausar. En
hér eiga ránsmenn hægan leik á borði, ekki sízt þegar þeir fara líka með báii og brandi eins
og raunin hefur orðið á um Frakka á þessu sumri.
Þjóðir Marokkó og Alsír berj
ast gegn sulti og harðstjórn
— a an.
Forseti þjóðþingsins í Alsír
varð nýlega að viðurkenna,
að landið hefði ekki einu sinni
efni á að standa undir kostn-
aði af námi barna í 600
bekkjum, þó raunar sé þörf
fyrir 4000 bekki. Þetta þýðir
Því er það að hinir 400
þúsund verkamenn landsins
hafa forustu í sjálfstæðisbar-
áttu landsmartna. Samtök
þeirra eru að visu bönnuð,
en þeir halda áfram bar-
áttunni fyrir því, og áhrif
þeirra eru veruleg.
)
Þetta stendur. í sambandi
við það að á stríðsárunum og
aiðan hefur iðnaður vaxið í
Marokkó. Meðan striðið geis-
aði varð landið að spjara sig
á eigin spýtur, og þá hófst
iðnaðurinn; en verulegur hraði
komst á hann eftir stríðslok,
þegar auðmenn í Frakklandi
er óttuðust pólitíska þróun
þar, fluttu fjármagn sitt til
Marokkó, þar sem þeir höfðu
útlendingahersveitina í bak-
hendinni ef fram kæmu „óvið-
urkvæmilegar" launakröfur
eða fólkið færi á annan hátt
að láta til sín taka.
Vinnukrafturinn var cg er
óheyrilega ódýr (hæstu laun
verkamanna eru um 200 kr.),
en í landinu er hinsvegar mik-
ið magn af kolum, blýi, zinki,
mangan, fosfati og kobalti.
Hingað hefur bandarískt fjár-
magn leitað í stórum stíl. Til
dæmis hafa Bandaríkjamenn
tögl og hagldir í blýiðnaðin- «,
um í Marokkó — og ekki
skyldi því gleymt að þeir
hafa komið sér upp í landinu
5 risastórum flugvöllum með
tilheyrandi mannvirkjum.
I kjölfar fjármagnsins til
Marokkó sigldu smákaupmenn
og handiðnaðarfólk — og hef-
ur orðið auðfengin bráð hin-
um fasíska kynþáttaáróðri
stórkapítalistanna. Það eru
einkum menn af þessum stétt-
um sem fylla hryðjuverka-
sveitirnar er síðustu mánuði
hafa veitt framfarasinnuðum
Frökkum í Marokkó þyngstar
búsifjar — þeim sem hafa
verið nógu glöggskyggnir til
að mæla fyrir umbótum í
landinu, áður en það yrði of
seint. j
En er það ekki þegar að
verða of seint? Nú hafa
Frakkar tekið það til bragðs
að afmá þorp og aðra staði
í Marokkó, alveg eins og nas-
istar afmáðu Lidice og Ora-
dour-sur-Glane: þeir ætla sér
að láta sjálfstæðishreyfing-
unni blæða út. En þeir hafa
reynt það fyrr — og þyrftu
þess ekki aftur nú, ef það
hefði tekizt. þá. Ógnaröldin,
sem kom á eftir uppþotunum
fyrir hálfum mánuði er liðiu
voru tvö ár síðan Ben Jússef
soldán var gerður útlægur af
því hann neitaði að fylgja
Frökkum i algjörri blindni,
var aðeins framhald af fyrri
hermdarverkum Frakka; en
aðferðir sínar hafa þeir
numið af stormsveitum Hitl-
ers — bæði pyndingarnar og
fjöldamorðin.
Atburðir síðustu dagá eru
ný sönnun þess að frelsis-
vilja þjóðar verður ekki
drekkt í blóði. Og þó hörmu-
legt sé að í hita baráttunnar
skuli konum og börnum ekki
ætíð hlíft, þá er það almertn-
ingi í Alsír og Marokkó setn
ber öll samúð okkar og feam-
hygð, en ekki þeim sem hing-
að til hafa lifað á að kúga
þetta fólk allt til dauða.
að 81 af hundraði bama í Al-
sír á aldrinum 6 til 14 ára
ganga ekki í skóla. Með öðr-
irni orðum: Tvær milljónir
bama hafa ekki annað við
tímann að gera en bursta skó
og selja blöð; þeirra allra bíð-
ur að verða ófaglærðir verka-
menn — eða atvinnulausir
verkamenn.
Það skýrir málin að á Al-
sír er litið sem franskt hér-
að. er hafi jafnrétti á við
hvert einstakt fylki í Frakk-
landi sjálfu; en Marokkó er
hinsvegar „vemdarríki“, þar
sern nýlenduherrarnir geta
deilt og drottnað að vild og
geðþótta. Það er einnig stað-
reynd að neyð og eymd al-
mennings í Marokkó er enn
hr\'llilegri en í Alsír; þar
kemur til að hinar sjö millj.
þorpsbúa em dreifðar yfir
miklu stærra svæði, og það
eru ekki til nein samtök er
gætu verndað hagsmuni
þeirra.
I gær ræðst málgagn for-
sætisráðherrans enn einu sinni
dólgslega á verkalýðshrejT-
inguna, sakar hana um á-
byrgðarlausa framkomu og
segir hana „bera ábyrgðina
á hinu hækkandi verðlagi, sem
setur í dag svip sinn á ís-
lenzkt efnahagslíf."
Á þessmn stórfelldu lygum
hefur Morgunblaðið klifað
mánuð eftir mánuð og viku
eftir viku allt frá því að
verkföllunum lauk í vor. Þó
er staðreyndin sú að verka-
lýðurinn ber ekki ábyrgð á
eins eyris hækkun sem síðar
hefur orðið, það þurfti ekki
að breytast verðlag á nokk-
urri vörutegund þrátt fyrir
kaupbreytingamar. Hækkan-
irnar em aðeins pólitisk
hefndarráðstöfun, gagnráð-
stöfun atvinnurekenda og rík-
isstjómarinhar til að endur-
heimta það sem verkálýður-
Verðhækkanirnar — hefnd
arráðstöfun gróðamanna
inn vann með sigmm sínum.
Verkföllin miklu í vor vom
ekki orsök heldur afleiðing.
Á undanfömum ámm hafði
sífellt veiið kreppt að alþýðu
manna, ra.unvemleg lífskjör
höfðu rýrnað, atvinnurekenda-
stéttin tók til sín æ meiri
hluta af þjóðartekjunum. Með
harðri baráttu endurheimti
verkalýðshreyfingin hluta af
þessum. ránsfeng, en það var
aðeins breyting á gömlu mis-
rétti og raskaði auðvitað á
engan hátt hinu margumtal-
aða „jafnvægi" í þjóðfélag-
inu; þvert á móti má segja
að jafnvægið hafi orðið meira.
Þrátt fyrir breytinguna í
vor er gróðinn i þjóðfélaginu
meiri en nokkm sinni fyrr.
Það sést m. a. á því litla
dæmi að síðan verkföllunum
lauk hafa verið fluttir inn
bílar fyrir hátt á annað
hundrað milljóna króna —
miklu hærri upphæð en verka-
lýðurinn fékk í sinn hlut á
sama tíma. Meðan slíkt gerist
þarf enginn heiðarlegur mað-
ur að halda því fram að þjóð-
félagið rísi ekki undir því að
verkafólk hafi ögn meira að
bíta og brenna en áður.
Verðhækkunarskriðan er
engin afleiðing af kauphækk-
ununum í vor. Þá breytingu
var auðvelt að sækja til
gróðastéttanna, heildsalanna,
olíukónganna, fiskprangar-
anna, bankanna, húsabraskar-
anna, okraranna og annarra
slíkra — og þeir stóðu að
mestu jafnréttir eftir. Eiígin
vörutegund hefði þurft að
hækka um einn einasta eyri.
Það sem veldur verðhækk-
ununum er að við búum við
rikisstjórn sem er eign og á-
hald gróðastéttarinnar. Þessi
ríkisstjóm vildi ekki sætta sig
við sigur verkalýðshre.yfing-
arinnar, og er nú að hefna
þess sem þá hallaðist. Verð-
hækkanirnar em pólitísk ráð-
stöfun og eiga sér ekki rætúr
Framhald á 11. síðu.