Þjóðviljinn - 06.12.1955, Side 3

Þriðjudagur 5. desember 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Algjör uppgjöf stjómarlíðsins i Kópavogsmálinu
Lærdomsríkt dæmi um áhrif þess, þegar alþýðan fylkir sér saman
Það' getur varla aumkunarverðari mannverur en stjóni-
arliðið á Alþingi, þegar frumvarpið um kjörskrá í Kópa-
vogskaupstað er á dagskrá. Út úr svip þeirra og hreyfing-
um skín umkomuleysiö og sektarvitundin svo aö hörmung
er á aö horfa. Þeir tóku líka nær allir það ráö í gær, aö
foröa sér út, undan hinum hvössu og rökföstu ádrepum
þeirra Gunnars Jóhannssonar og Einars Olgeirssonar. er
máliö kom til 2. umr. í neöri deild.
Fyrir lá álit allsherjarnefnd-
ar. Meirihlutinn, íhald og Fram-
sókn, leggur til að það verði
samþ., en minnihlutinn, Gunn-
ar Jóhannsson leggur til að því
verði vísað frá með rökstuddri
dagskrá.
FÆST ORÐ HAF MINNSTA
ÁBYRGÐ.
Jörundur Brynjólfsson hafði
framsögu fyrir meirihlutanum.
Vár það augsýnilega þungur
kross, sem hann hafði tekið sér
á herðar, enda vildi hann ekk-
ert um málið ræða, það tæki
ekki að eyða tíma í það, sagði
hann.
DAGSKRÁRTILLAGA
GUNNARS JÓHANNSSONAR.
Gunnar Jóliannsson mælti
fyrir dagskrártillögu sinni, sem
hljóðar svo: „Með því að þing-
deildin telur það m jög varhuga-
vert fordæmi, að ráðherra taki
sér vaid til þess að breyta með
bráðabirgðalögum milli þinga á-
kvæðum almennra kosninga-
laga, varðandi kosningafyrir-
komulag í einstöku kjördæmi
eða. kjördæmum við kosningar,
er í hönd fara meðan Alþingi
situr eldtí, telur nefndin ekki
rétt að samþykkja frumvarpið
! eins og það liggur fyrir og tek-
ur fyrir næsta mál á dagskrá."
1 PÓLITÍSKUM TILGANGI
EINUM.
í ræðu sinni rakti Gunnar
höfuð staðreyndir þessa Kópa-
vogsmáls. Hann sýndi fram á
hvemig þar var beitt alveg
dæmalausum aðferðum, fyrir-
skipaðar hverjar kosningarnar
' eftir aðrar, af því að afturhald-
ið undi ekki úrslitunum. Og
þegar allt kom fyrir ekki, þá
hefðu kaupstaðarlögin verið
• knúin gegnum þingið. Þegar
þessar klíkur hefðu þrátt fyrir
það talið sinn málstað ótrygg-
an, þá hefðu þessi bráðabirgða-
lög verið sett. Gunnar benti á
það í ræðu sinni og eins í nefnd-
aráliti sínu, lTVe augljóslega það
kemur fram, að lög þessi voru
sett í pólitískum tilgangi ein-
um saman. Undir meðferð kaup-
staðarmálsins í vor hefði verið
hægt að bera fram frv. um
breytingu á kosningalögunum,
þá þegar var allt ljóst um
fólksfjölgunina í Kópavogi. En
það var ekki gert, það var
hræðslan ein við úrslit kosn-
inganna, sem knúðu fram
bráðabirgðalögin og sú liræðsla
var meiri í júlí en i apríl, því
hún magnaðist eftir því sem
stjórnarherrarnir kynntust bet-
ur hug fólksins í Kópavogi.
Á það er líka bent í nefndar-
álitinu að áður liefur orðið jafn
ör eða örari fjölgun fólks í
Kópavogi, án þess að ástæða
hafi verið talin til að lögbjóða
aðra kjörskrá en þá, sem lög
ákveða.
Eg tel það hið mesta hneyksli
ef frv. þetta verður samþvkkt.
sagði Gunnar, og legg þvi tU
að því verði visað frá.
Á „RÉTTLÆTIГ BARA AÐ
GILDA ÞEGAR STJÓRNAR-
FLOKKARNIR TELJA SÉR
HAG I ÞVÍ ?
Einar Olgeirsson kvað það
furða sig alveg sérstaklega,
að meirihluti nefndarinnar
Síðastnefnda bókin er fram-
hald sögunnar Eg á gull að
gjalda, er út kom í fyrra, og
hlaut þá góða dóma. Bókin heitir
í undirfyrirsögn Úr minnisblöð-
um Þóru í Hvammi, sem er ung
stúlka og aðalpersóna sögunnar.
Ekki getur blaðamaðurinn séð
á lokum þessarar bókar bvort
sögunni allri er hér með lokið,
en það kemur þá í Ijós á sín-
um tíma. — Þetta bindi er
179 blaðsíður, prentað í Víkings-
prenti.
Ritgerðasafn Kristjáns- Al-
bertssonar er 314 blaðsíður, auk
tveggja greina á dönsku. Að
þeim slepptum skiptist bókin í
fimm meginkafla er svo heita:
Menn og menntir, Aldahvörf,
Leikmennt: blöð úr sögu ís-
lenzkrar leikmenntar, Siðir og
bragur, Útistöður.
í fyrsta kaflanum eru t. d.
ritgerðir um Bjarna Thoraren-
sen, Jónas Hallgrímsson, Guð-
mund Kamban, Maxím Gorki. í
Aldahvörfum er m. a. rætt um
íslenzka blaðamennsku (að vísu
er sú ræða meira en 20 ára)
og um Danahatur og íslenzka
iÞJóSfiátíöar-
dags Finna
mlnnzt
Finnlandsvinafélagið Suomi
heldur kvöldfagnað í Tjarnar-
café, niðri, kl. 9 í kvöld. Eins og
áður hefur verið frá skýrt, verð-
Ur Jean Sibelius níræður hinn
8. des. og verður dagskrá Jcvöld-
fagnaðarins að mestu helguð
honum.
Dr. Páll ísólfsson flytur erindi
um tónskáldið, Þorsteinn Hann-
esson óperusöngvari, syngur lög
eftir Sibelius með aðstoð Ragnars
Björnssonar. Karlakórinn Fóst-
bræður syngur lög eftir Sibelius,
stjórnandi er Ragnar Björnsson.
Auk þess verður upplestur, kvik-
myndasýning og að lokum verð-
ur dansað, og leikur hljómsveit
Aage Lorange fyrir dansinum.
Félagsmenn og aðrir Finnlands-
vinir eru hvattir til að fjöl-
menna á kvöldfagnaðinn.
skyldi leggja til, að frv. væri
samþykkt eftir þá yfirlýsingu
Steingríms Steinþórssonar, að
hann myndi gera þetta aftur.
Af hverju leggur þá ekki meiri-
lilutinn til, að sjálfum kosn-
ingalögunum verði breytt, því
líklega ætti þetta. ,,réttlæti“ fé-
lagsmálaróðherra að gilda ann-
arsstaðar líka ef eins stæði á,
eða á að taka þetta svo, að það
eigi aðeins að gefa út bráða-
birgðalög um þetta þegar
stjórnarflokkarnir telja það sér
í hag? Það sýndi bezt hver
skrípaleikur væri hér á ferð-
inni að gamla kjörskráin væri
nú komin í gildi aftur.
ættjarðarást. í fjórða kaflanum
er greinin: Eigum við að þola
skríl á íslandi? og í Útistöðum
spyr höfundur af sakleysi
hjartans meðal annarra orða:
Eigum vúð að hleypa Rússum
inn í landið?
Skáldsaga Guðmundar Daníels-
sonar er 171 blaðsíða, og er hún
19. bókin frá hendi hans. Sagan
gerist öll á einni nóttu í sjávar-
þorpi við suðurströnd landsins,
„einhverntíma á árabilinu milli
1900 og 1920“. Segir ennfremur
á kápusíðu að sagán sé allt í
senn: ástarsaga, afbrotasaga og
saga um ótta og hugrekki. —
Nánari umsögn bíður ritdóms.
Endurminningar Geirs Sigurðs-
sonar skipstjóra nefnast „Til
fiskivæiða fóru“ og eru skráðar
af Thorolfi Smith blaðamanni.
Geir er nú á níræðisaldri, og
hefur því lifað tímana tvenna,
enda spennir frásögn hans af
sjómennsku og sjósókn allt frá
1890 til þessa dags. Mikill fróð-
leikur er í bókinni um menn og
málefni Reykjavíkur fyrri daga,
og í henni er fjöldi mynda af
skipum og gömlu Reykjavík.
Bókin er 232 blaðsíður, prentuð
í Odda.
Ferðabók Vilbergs Júlíussonar
nefnist Austur til Ástralíu, og
segir höfundur þar frá ferðalagi
sínu til þess fjarlaega lands, um
Miðjarðarhaf, Egyptaland, Súes-
eiði, Ceylon, en ferðin frá Lund-
únum til Ástralíu tók fimin
vikur á stóru farþegaskipi. Einn-
ig greinir höfundur fró dvöl sinni
í Ástralíu, landi og þjóð, sögu
Iíópavogsbúar veittu rikis-
stjórninni áminningu. Alþingis-
inenn eiga nú líka að veita
henrú áminningu, sagði Einar
að lokum. Samþykkt. dagskrár-
tillögiuxnar er sú eina afgreiðsla
sem Alþingi er samboðin.
GLÖGG MYND AF ALGERRI
UPPGJÖF.
Uppgjöf stjórnarliðsins i
þessu máli er alger. Það er
ekki reynt að verjast. Stein-
grímur ráðherra laumaðist út
í byrjun nmræðnanna og svo
gerðu aðrir stjórnariiðar og for-
seti reyndi ekki að hóa þeim
saman til atkvæðagreiðslu
heldur frestaði henni. Ólafur
Thors, sjálfur forystumaðurinn
í Kópavogsmálinu, hefur ekki
enn látið sjá sig við umræður
um þetta mál.
Ef einhver vill fá glögga
mynd af því, hver áhrif það
hefur á valdhafana og fyrirlið
þeirra, að alþýða manna sam-
einist og sýni þeim sinn vilja,
þá ætti sá hinn sami að koma
í þinghúsið, þegar þetta mál er
á dagskrá.
Það fer nú meir og meir í
vöxt, að sumar nefndir þingsins
taki upp þann hátt, að skila alls
ekki áliti um mál’ sem til þeirra
er vísað, sagði Einar. Ekki sízt
á þetta við um mál, sem flutt
eru af einstökum þingmönnum
stjórnarandstöðunnar. Alveg sér-
staklega ætti þetta við um fjár-
og lifnaðarháttum, náttúru og
dýralifi. Áttatíu myndir eru í
bókinni, sem er 286 síður og
prentuð í Odda.
Bók Frank Slaugthers nefnist
„Læknir vanda vafinn", og er
efnið að vanda spítalalíf og ást-
ir. Andrés Kristjánsson blaða-
maður hefur þýtt bókina, sem
er 224 síður og prentuð í Odda.
Þjóðviljinn birtir hér í dag 4.
skákina í einvígi þeirra Friðriks
og Pilniks, en hún var tefld í
fyrradag. Skákin varð jafntefli,
og hefur Friðrik þá fengið
3 vinninga, en Pilnik 1 — eitt er
víst: Friðrik tapar ekki ein-
víginu. (Friðrik hafði hvítt).
ENSKUR LEIKUR
Friðrik. Pilnik.
1. c2—c4 e7—e5
Eggertshátíðin er
í kveld kl. 7
Á hátíðarkvöldi Eggerts Stef-
ánssonar í Gamla bió í dag kl. 7
koma fram þessir listamenn:
Gísli Magnússon píanóleikari,
sem leikur eftirtalin verk eftir
Beethoven: Bagatelle op. 33 no.
] og Fantasía í g-moll op. 77.
Síðan les Eggert Stefánsson
úr verkum sínum.
Þá syngur Guðmundur Jónssori
óperusöngvari nokkur lög eftir
Sigvalda Kaldalóns, bróður Egg-
erts, með undirleik Róberts A.
Ottóssonar.
Andrés Björnsson les því næst
söguþátt eftir Eggert Stefánsson.
Þar næst syngur ítalski óperu-
söngvarinn Vincenzo Dometz
aríur úr óperunum Tosca eftir
Puccini og Rigoletto eftir Verdi:
einnig vinsæl ítölsk lög. Róbert
A. Ottósson leikur undir á pía-
nóiS. áöngvarinn hefur nú náð
sér aftur eftir influensuna og
leikur mörgum hugur á að heyra
söng hans.
Að endingu mun Eggert Stef-
ánsson ávarpa gestina.
Aðgöngumiðar erit seldir hjá
Bókabúð Lárusar Bltindal og
Sigfúsi Eymundsson.
hagsnefnd. Tók hann sem dæmí
frv. um áburðarverksmiðju, sem.
flutt hefði verið snemma á þing-
inu, 31. okt. Hefði það verið
teltíð til l. umr. og daginn eftir
vísað til fjárhagsnefndar. Nu
væri liðinn mánuður og ekkerf
bólaði á áliti nefndarinnar.
Þetta verður að breytast,
Nefndirnar eru kosnar til að
starfa, en ekki tii að vera ein«'
liver allsherjar kirkjugarðutJ
alira góðra málefna, sagði Einas'
að lokum.
Út er komin lítil og falleg
bók, Öndvegissúlurnar, eftir
Laufeyju Vilhjálmsdóttur. Er
hún einkum ætluð börnum og
unglingum og fjallar um land-r
nám þeirra Ingólfs Arnarsonar
og Hallveigar hér á landi, að-
draganda ferðarinnar og undir-
búning, förina yfir hafið, leitina
að öndvegissúlunum og landnám-
ið hér í Reykjavík. Bókin er
prýdd fjölmörgum myndum, sem
höfundur hefur teiknað, bæði úr
atburðum frásagnarinnar og eins
af ýmsum gömlum búshlutum,
Bókin er 22 síður í stóru broti,
prentuð í Steindórsprenti h.f.
2. Rbl—c3 d7—d6
3. g2—g3 d7—<16
4. Bfl—g2 Bc8—e6
5. d2—d3 Bf8—e7
6. Rgl—f3 Rb8—<17
7. 0—0 g7—g5
8. b2—b4 h7—h5
9. b4—b5 h5—h4
10. b5xc6 b7xc6
11. Bcl—a3 h4xg3
Framhald á 7. síða
Tvær skáldsögur og rit-
gerðasaf n f rá Helgafelli
1 gær komu út þrjár bækur frá Helgafelli: skáldsagan Blind-
ingsleikur, eftir Guðniund Daníelsson; ritgerðasafnið í gróand-
anum, eftir Kristján Albertsson; skáldsagan Aðgát skal höfð,
eftir Ragnheiði Jónsdóttur.
Endurminningar gamals skip-
stjóra og ferðabók frá Astralíu
Þrjár nýjar bækur frá bókaútgáfunni
Setberg
Bókaútgáfan Setberg hefur sent frá sér þrjár bækur
til viðbótar þeim sem sagt hefur verið’ frá hér í blaöinu
áður. Eru þetta endurminningar Geirs Sigurðssonar skip-
stjóra, feröabók frá Ástralíu eftir Vilberg Júlíusson og
þýdd bók eftir Slaughter.
Nefndir Alþingis eru @5 verða kirkju-
garður allra góðra mála
Einar Olgeirsson kvaddi sér hljóðs utan dagskrár á
fundi neöri deildar 1 gær og vítti harölega áögeröaleysi
sunma nefnda þingsins.
Fjórða einvígisskákin