Þjóðviljinn - 04.05.1956, Qupperneq 5

Föstudagnr 4. maí 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (5
0
Sovétríkin eru að sigra íkjarn
Vísindameim þeirra liafa nsid frábærmift árangri í
tílraunnm til að beizlsi vetiftisorfcftiita
Vísindamenn í Sovétríkjunum eru nú ef til vill að því
komnir aö leysa þá gátu hvernig vetnisorkan veröi beizl-
uö og finna meö því móti ótæmanlegax orkuiindir.
í skeyti frá Reutersfréttastof-
unni brezku segir, að brezkir
kjarneðlisfraeðingar hafi komizt
að þessari óvæntu niðurstöðu,
eftir að hafa hlýtt á fyrirlestur,
sem sovézki vísindamaðurinn dr.
NAT ‘KING’ COLE
Cole óttast
ný|a árás
Söngvarinn Nat King Cole hef-
ur aflýst hljómleikum sem hann
ætlaði að halda í borginni Atl-
anta í Georgía, einu af suður-
fýlkjum Bandaríkjanna. Cole
segist ekki vilja eiga á hættu
aðra árás eins og þá -sem hann
varð fyrir í Birmingham í Ala-
tíama á dögunum. Þar réðust sex
hvítir menn á Cole, sem er svert-
ihgi, og tíörðu hann niður á
sjviðinu.
í Dómstóll í Birmingham hefur
cjæmt árásarmennina í sex mán-
dða fangelsi. Tveir aðrir, sem
tíiðu með byssur og barefli í bíl
Útifyrir samkomuhúsinu, verða
ájkærðir fyrir að hvetja til
ihorðs.
ívan Kúrtjatoff hélt fyrir þá á
fimmtudaginn í síðustu viku. Dr.
Kúrtjatoff kom með þeim Búl-
ganín og Krústjoff til Bretlands.
Þær upplýsingar sem hann gaf
í fyrirlestri sínum voru svo at-
hyglisverðar, að nokkrir áheyr-
enda hans gengu þegar á fund
Edens forsætisráðherra til að
skýra honum frá þeim. '
Ljóstrað upp
mn leyndarmál
Dr. Kúrtjatoff, sem er yfir-
maður kjarnorkurannsókna i
Sovétríkjunum, ’nafði failizt á að
halda fyririestur fyrir 300 brezka
starfsíélaga sixra sem starfa við
kjarnorkustofnunina í Harvvell.
Reuter hefur eftir þeim sem
á hiýddu að þeir muni seint
gleyma þessum fyrirlestri. Kúrtja-
toff var svo opinskár í frásögn
sinni af þeim árangri sem náðst
hefur í kjarnorkurannsóknum í
Sovétríkjunum, að það kom
Bretunum algerlega á óvart. Frá-
sögn hans var svo nákvæm, að
vísindamenn Harwellstofnunar-
innar geta nú hafizt handa um
að endurtaka hinar sovézku til-
raunir og afla sér á þann hátt
mikilsverðrar vitneskju. Margt
í frásögn hans myndi á vestur-
löndum vera talið til mestu
leyndarmála, segir Reuterr
Sovétrikin að sigxa
í kapplilaupinu
Það sem benti til þess í fyrir-
lestri Kúrtjatoffs, að sovézkir
vísindamenn væru nú að því
komnir að beizla vetnisorkuna,
var að upplýsing um að þeir
væru komnir mjög langt áleiðis
í tilraunum með svonefndan
„bræðslu-samruna“, en það þýð-
ir að orka vetnisatómanna er
leyst úr læðingi sem helíum við
gífurlegt hitastig'. Þetta eru sömu
efnaferli og eiga sér stað þegar
vetnissprengjan springur, en
hingað tii hefur mönnum tíkki
tekizt að hafa hemil á því óg'-
Margir fugir manna drepnir
í óeirðum í Marokkó
Margir tugir manna hafa verið drepnir í borginni
Marrakech í Marokkó síðustu tvo daga.
Öeirðirnar hófust á þriðju- því að Frakkar fluttu Ben Júss-
dagskvöldið. Réðust þá vopnað- ef soldán í útlegð. árið 1953.
ir menn inn í hús sumra helztu Settist þá Ben Arafa, frændi
stuðningsmanna E1 Glaouis, E1 Gltiouis, á soldánsstól, en
pasha af Marrakech, sem lézt í
janúar sl., höfðu þá á brott
með sér og styttu þeim aldur.
Voru þeir ýmist skotnir,
stungnir með hnífum eða olíu
hellt yfir þá og þeir hrenndir
lifandi.
E1 Glaoui var um iangan ald-
ur eindregnasti fylgismaður
frönsku nýlendustjómarinnar í
Marokkó og átti mikinn þátt í
r
Urslil í Hmsterdam
| Nú hafa Ioks borizt fregnir
ijm úrslitin á kandídatamátinu í
Amsterdam í Hollandi, þár sem
Jfeppt var um réttinn til að skora
4 Hotvinnik tií einvígis um
heimsmeistaratitiiinn.
! Sigurvegari var Vassili Smisl-
pff frá Moskvá, sem hlaut 1114
yinning, vann sex skákir, tapaði
eirnii og gerði 11 jafntefli. Hann
á rétt á að tefla 24 skákir við
Botvinuik á öndverðu næsta ári.
V
Moskva, Spasskí frá Leníngrad,
Szabo frá Ungverjalandi og
Petrosjan frá Moskva með 914
Smisloff hefur einu sinni áður
háð einvígi \ið Botvinnik um <
heimsmeístaratignina. Skildn j 4
þeir þá jafnir, en það hafði í j
för með sér að Botvinnik liélt
titlinum. |
Þeir sem fylgst hafa með j
kjeppninni í Amsterdam segja,
sð Smisloff eigi sigurinn að
þakka yfirburðum í tafllokum
t g því hversu rólegur liann sé.
Atmar í róðimii varð Keres
Írá Eistlandi. Hann fékk 10 vinn-
nga. í þriðja sæti eru Geller
frá Úkraínu, Bronstein frá
Ben Jússef kom aftur heim úr
iitlegðinni á síðasta ári.
A. m. k. 40 menn hafa verið
drepnir í Marrakech síðustu
tvo dagana og er Jjeirra á með-
al einn af ráðherrum Ben Ar-
afa.
Vassili Smísloff
vinning hver. Pauuo frá Argen-
tínu og FiMp frá Tékkóslóvakíu
eru jafnir með 8 vinninga. Pilnik
frá Argentínu rekur íestina.
Atlanzráðsfundur
kefst í París
I dag hefst ráðherrafundur
Atlanzhafsbandalagsins í París
og stendur hann í tvo daga. í
gær voru flestir ráðherrarnir
kornnir til Parísar og áttu þeir
með sér undirbúningsviðræður.
Mikið er af því látið, að þessi
fundur kunni að marka tíma-
mót í sögu bandalagsins, þar
sem nú verði lögð meiri á-
herzla en áður á efnahags- og
stjórnmáJasamvinnu ríkjanna,
en bandalagið ekki einvörðungu
miðað við hernað. Að undan-
förnu hafa rnargir helztu róða-
menn aðildarríkjanna, svo sem
Dulles, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, látið í Ijós þá skoð-
un, að nauðsynlegt væri að
; breyta til, þar seni ófriðarhætta
væri nú minni en áður. Óvíst
er talið hvort nokkrar ákveðn-
ar tillögur í þessa átt verði
lagðar fram á þessum fundi.
Franska íhaldsblaðið Figaro
lýsti í gser yfir vantrú sinni á
að pólitísk eining aðildarríkj-
urlega afli sem hér er uni að
ræða.
Til þess að þessi efnaferli eigi
sér stað þarf allt aw milljón
stiga hita á Celsíus og sam-
kvæmt frásögn Kúrtjatoffs hefur
slíku hitastig'i verið náð i til-
raunum í Sovétríkjunum.
Reynist þetta. rétt, er margt
sem bendir til þess, að Sovét'-
ríkin. séu nú að viima sigur í
kappldaupi aldarinnav iim ó-
takmarkaða orku handa iðn-
aðinum, segir í skeytinu frá
Reuter.
Krústjoff bauð
Chaplin heim
í veizlunni iniklu sem Búlgan-
íii og Krústjoff var haldin í
London á dögunum var Charlie
Chaplin meðal gestanna. Þegar
Krústjoff varð þess var að kvik-
myndasnillingurinn var kominn
olnbogaði hann sig ,í gegnum
mánnþröngina beina leið til hans
og urðu þar fagnaðarfundir
Krústjoff fræddi Chaplin á að
liann væri vinsælli í Sovétrikj-
unum en nokkur annar maður
og bauð liomim að koma austur
við fyrstu hentugleika. Chaplin.
tók boðinu með þökkum.
Einn af kunnustu leikurunt
bandarískra kvikmynda, Edwarc.
Arnold, lézt í síðustu viku, 66
ára að aldri. Hann hafði verið
leikari í 49 ár.
Gervitunglsáætlun Banda-
ríkjanna stenzt ekki
Talið að hermi muni seinka veqna þess
að útreikningar reyndust skakkir
Framkvæmd á áætlun Bandaríkjamanna um aS senda
gervitungl upp í háloftin mun seinka. um óvissan tíma.
innar, að sá frestur myndi ekki
Það var misheppnuð tilraun
með eldflaug sem gerð vár í
Nýju Mexíkó í fyrradag, sem
leiddi í ljós slíkar skekkjur í
útreikningum hinna bandarísku
vísindamanna, að fyrirsjáanlegt
þykir að áætlunin um gervi-
tunglið muni ekki geta staðizt.
Upphaflega hafði verið gert ráð
fyrir að gervitunglið yrði sent
upp í háloftin eftir eitt til tvö
ár, en nýlega tilkynntu vísinda-
menn bandaríska flotans, sem
annast framkvæmd áætlunar-
duga.
Eldtlaugin sem tilraunin var
gerð með í fyrradag átti að
fara 200 km-í loft upp, en komst
aðeins skamma leið og féll tii.
jarðar aftur, ekki langt frá
tilraunastaðnum.
Sem kunnugt er ráðgera sov«
éskir vísindamenn einnig að
senda gervitungl upp í háloftin
og liafa þeir gert sér vonir um
að það verði hægt á þessu ári.
Skuldbinda sig skilyrðislausl
að halda vopnahlé
Góður árangur aí viðræðum Hammar-
skjölds við stjórnir ísraels og Arabaríkja1
Stjórnir fsraels og Arabaríkjanna sern að því liggjahafa
allar skuldbundið sig skílyrðislaust til að virða vopna=
hléssamningana í hvívetna.
Þetta er árangur af viðræðum
þeim sem Dag Hammarskjöld,
framkvæmdástjóri SÞ, hefur að
undanförnu átt við stjórnir
ísraels og Arabarikjanna fjög-
urra sem að því liggja, Egypta-
lands, Jórdans, Líbanons og
Sýrlands.
Hammarskjöld sendi í gær
bráðabirgðaskýrslu um viðræð-
urnar til aðalbækistöðva SÞ í
New York, sjálfur er hann ekki
væntanlegur þangað fyrr en á
sunnudag. Hann lýkur viðræð-
unum í dag, ræðir við Ben-
Gurion, forsætisráðherra ísra-
els, fer síðan til Kairó til við-
ræðna við Nasser forsætisráð-
herra og þaðan til New York
með viðkomu í Róm.
Viðræðurnar höfðu dregizt á
anna myndi vaxa við þennan
fund. Að honum loknum eins
og fyrir hann myndi hvert
þeirra halda áfrain sinni stefnu
ón tillits til sjóriarmiða ánnarra
aðildarríkja, sagði blaðið.
langinn og var helzta ástæðaW
sú, að stjórn Sýrlands var ekki1 * *
fús til að gefa skilyrðislaust
loforð um að halda vopnahléið..
En það loforð fékkst í gær.
Viðræðum lokift
Undirnefnd afvopnunaraef id-
ar SÞ, sem setið hefur á rök-
stólum í London síðustu tvo
mánuði, heldur síiásta fund
sinn að þessu sinni í dag, en
mun sennilega koma aftur sam-
an síðar á árinu.
Ástæðan til þess að viðræð-
um er slitið nú er fyrst og
fremst, að fulltrúi Bandaríkja-
stjórnar, Harold Stassen, hefur
lýst yfir, að hún muni alls ekki
takk afvopnun í mál fyrr en
ráðið hafi verið tii lykta ýms-
um alþjóðlegum deilumálum,
Þessi nýju skilyrði Bandaríkj-
anna hafa skapað svo breyttar
aðstæður, að þýðingarlaust er
talið að halda áfram viðræðum
á sama grundvelli.