Þjóðviljinn - 18.05.1956, Qupperneq 10

10) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 18. mal 1956
Sósíaldemékratar
t
Framhald af 7. síðu
m. k. smám saman, einkum
starfsemi andvígra hópa sósíal-
ista, og að vinna á sitt band í
fr.iálsri samvinnu þá, sem voru
fúsir að vinna i þágu hins
nýja Rússlands, en ófúsir til
allra andbyltingartilrauna.
Meinsemdin gróf um sig, þeg-
ar bolsévikarnir ákváðu að
stefna ekki einu sinni með
varúð í þessa átt, heldur að
setja flokk sinn yfir sovétin og
að láta lýðræðið i flokknum
víkja fyrir „eintrjáningslegu“
(„monolithic") eftirliti þröngs
hóps leiðtoga og bjuggu þannig
í haginn fyrir ’Staiín, þegar
hann tók sér einræðisvöld með
því að hafa alla stjórn á
flokksvélinni.
Margt var óhjá-
kvæmilegt.
Þessi stefna, sem var röng
í grundvallaratriðum, var leidd
af kenningum Leníns sjálfs.
Lenín, sem beindi 'öllum huga
sínum að byltingunni sjálf ri<$-
fremur en að því, hvað við
myndi taka, var upphafsmaður
hugmyndarinnar um flokksein-’
ræðið, enda þótt honum verði
ekki kennt um misbeitingu
þess, eftir að Stalín hófst til
áhrifa. Lenín hafði að minnsta
kosti trú á frjálsum umræðum
innan flokksins, þar til ákvörð-
un hafði verið tekin — en ekki
á þvi, að stefnan væri neydd
að ofan upp á flokkinn, sem
síðan átti að neyða hana upp á
alla aðra. Ég er andvígur hug-
mýndum bæði Leníns og Stal-
íns um éinræði; En hér er
verulegur munur á. Margt af
því, sem Lenín lagði áherzlu
á, var óhjákvæmilegt í styr.i-
ö&d og borgarastríði: það sem
Stalín og helztú sarriherjar
hans — sem var útrýmt mörg-
um hverjum síðar — æfluðu
sér að gera var rangt, við
hvaða skilyrði sem er.
og kommúnistar
friður ríkir og öryggið er
ekki í bráðri hættu.
’jíf' Tími kominn íyrir
vinsamlegar
viðræður.
Eins og nú horfir við, fagna
ég því ekki aðeins, að leiðtog-
ar Sovétríkjanna og annarra
landa kommúnista hafa viður-
kennt að nokkru gamlar mis-
gerðir, en trúi því einnig, að
sósíaldemókratar verði að búa
sig undir að rétta þeim mönn-
um vinarhönd, sem þeir eiga
margt sameiginlegt með, þrátt
fyrir allan ágreining. Ég er
ekki að gefa í skyn, að tími
sé kominn fyrir „kominform“-
kommúnista og sósíaldemó-
krata að jafna með sér allan
ágreining; en ég er þeirrar
skoðunar, (1) að tími sé kom-
inn fyrir vinsamlegar viðræð-
ur milli flokkanna í Alþjóða-
sambandi sósíaldemókrata og
samtaka eins og kommúnista
Júgóslavíu og sósíaldemókrata
Nennis og andstæðinga heims-
valdastefnunnar í Asíu og Af-
ríku og (2) að tími sé líka
kominn fyrir sósíaldemókrata-
flokkana sjálfa að skoða hug
sinn í fullri alvöru og bera
upp við sjálfa sig þá spurn-
ingu, hvort þeir leggi sig fram
af alefli við að koma á sósíal-
isma i sinum eigin löndum, og
ef svarið er neikvætt, hver sé
þó ástæðan.
Ég er þeirrar skoðunar að
timi sé kominn fyrir einstaka
félaga í flokkum sósialdemó-
krata og kommúnista að byrja
að ræðast við, í fullri alvöru
og án alls hnútukasts, um öll
þau atriði, sem þá greinir á
um, í þeirri von að þeim megi
takast, jafnvel þótt á því
verði bið, að skapa á þeim
grundvelli, sem þeir koma sér
saman um, einingu í verkalýðs-
hreyfingu heimsins í barátt-
unni gegn auðvaldi, heima-
valdastefnu og afturhaldi. Að
lokum þetta: Hvílík fávizka
að halda að sósíalisminn verði
byggður upp í heiminum af
sósíalistum (að kommúnistum
meðtöldum), sem eyða meiri
tíma og orku í að kasta hnút-
um hver í annan en í að
berjast gegn sameiginlegum ó-
vini!
Stór númer
Þjóðvörnvitl rsfsafyrir...
’Framhald af 12 síðu.
Ólafur Björnsson,
Þorbjörn Jóhannsson
Einar Thoroddsen,
Guðrún Pétursdóttir,
Guðbjartur Ólafsson.
Fulltrúar minnihlutaflokkanna
greiddu alir atkvæði gegn því
að vísa tillögu Þórðar frá, —
nema fultrúi Þjóðvarnarflokks-
ins, Bárður Danielsson, hann sat
hjá.
Refsitillaga Þjóðvarnar
Menn héldu að Bárður myndi
láta sitja við það, en undir
næsta dagskrárlið spratt hann
upp og flutti tillögu um að veita
lóðarréttindi þeim mönnum sem
íhaldið hefur leyft að byggja
þarna, en synja hinum! , Átti
þannig' að refsa þcim mönnum
er þarna höfðu neyðst til að
byggja skýli í óleyfi, vegna al-
gerra húsnæðisvandræða.
Alfreð Gíslason spratt þá á
fætur og kvað þessa tillögu ó-
tæka. Fólkið hefði byggt þarna
á óskipulögðu landi út úr neyð.
Það væri sök bæjarins að fólk-
ið hefði neyðst til að byggja
þarna. Það yrði að leysa vanda-
mál þess, en hað mæti ekki gera
það á þann Iiátt að það verkaði
sem refsing.
Bærinn á að skipuleggja
hverfið
Tngi R. Helgason talaði næst-
ur.Lýsti hann undrun yfir til-
iögu Bárðar. Sagði Ingi að
Blésugrófarbyggðin væri eitt
átakanlégasta dæmið um liús-
nseðisleysið og afleiðingar van-
rækslu hæjarstjérnarmeirihlut -
ans í húsnæðismálununi. Fólkið
hefði neyðst til að byggja þarna,
lengi vel í óleyfi, en upp á síð-
kastið hefði bæjarstjórnarmeiri-
þegar hefur verið byggí*
sagði Ingi.
Þórður Björnsson stóð næst
á fætur og sagðist ætla að —
fylgja tillögu Bárðar Daníels-
sonar!-
Borgarstjórinn kom þá Bárði.
til hjálpar og lagði til að vísa
tillögunni til bæjarráðs, og-
samþykkti íhaldið það með sín-
um 8 atkvæðum gegn atkvæð-
um Bárðar og Þórðar.
MiinchensýningÍR
Framh. af 3. síðu
listiðnað eftir Lúðvig Guð-
mundsson skólastjóra.
íslenzka deildin vakti
mikla atliygli
— íslenzka listiðnaðardeiidin
vakti yfirleitt mikla athygli og
hlaut hina beztu dóma almenn-
ings og kunnáttumanna fyrir
listrænt og vandað handbragð.
Allan sýningartíniann var jafn-
an mikil aðsókn að deildinni.
Stjórn íslendingafélagsins í
Munchen hafði umsjón með sýn-
ingardeildinni fyrir hönd „ís-
lenzkrar listiðnar". Skiptust fé-
lagsmenn á um að hafa vörziu
á sýningunni og leiðbeina gest-
um og fræða þá. Er fél. „íslenzk
listiðn“ mjög þakklátt þessum
löndum okkar fyrir hið mikla
og góða starf, sem þeir þar
lögðu af mörkum. Formaður fé-
lagsins, Sveinn Guðmundsson
verkfræðistúdent / í Miinchen
kom fram fyrir liönd okkar
gagnvart þýzku sýningarstjórn-
inni og gagnvart þýzkum yfir-
völdum og leysti hann það starf
sitt af höndum með stakri prýði.
Hlaut gullverðiaun
sýuingarinnar
Mikil fyrirheit.
B!E!B SBVAl
Það er þess vegna að ég tel
að hin nýlega afneitun „stal-
ínismans" feli í sér miklu
meira en afneitun „manndýrk-
unarinnar“ og álít, að hún
muni, hvort sem upphafsmenn
hennar óska þess eða ekki,
leiða í átt til lýðræðis bæði
innan kommúnistaflokksins og
innan skamms á miklu stærra
vettvangi. Ég er samt ekki
þeirrar skoðunar, að þetta
hljóti óhjákvæmilega að leiða
til þess, að komið verði á
fót þingræðjsstjórn eftir vest-
rænni fyrirmynd. Ég álít ekki,
að þing séu endilega betri en
sovét, eða öfugt. Það eru hugs-
anlegar fleiri en ein tegund
lýðræðislegrar stjórnar, og það
fer eftir sögulegri þróun og
hefð hverrar þjóðar, hvaða
skipulag hentar henni bezt. En
sérhvert kerfi, sem menn gætu
unað við, verður samt að upp-
fylla viss skilyrði.
MARKAÐURINN
Hafnarstræti 5
Þýzku poplín-frakkarnir
á börn og unglinga
eru komnir
VERZLUNIN
EROS
Sími 3350
HAFN ARSTRÆTI
hlutinn vísað nokkrum mönnum
Þannig á rétlindalausar lóðir.
Það á ekki að draga þetta
fólk í dilka og veita sumum
réttindi en öðrum ekki. Það
- á ekki að refsa þessu fólld.
Bæjarstjórnarineirihlutinn á
sökina með því að hafa ekki
skipulagt byggingafram-
kvæmdir.
Bærinn þarf að skipu-
leggja jietta hverfi og verði
þá tekið tillit til þess sein
f þ r ó É É f r
Framhald af 9. síðu
Herm. Stefánsson Á. 2:08,5
Jón Gíslason UMSE 2:08,7
400 m. lilaup:
Þórir Þorsteinsson Á. 51,1
Sigurður Gíslason KR 53,7
Rafn Sigurðsson UIA 53,9
Það verður að leyfa mikið
svigrúm fyrir framsetningu ó-
líkra skoðana, innan takmarka
sem hljóta að vera í sérhverju
þjóðfélagi og eru misjöfn við
misjafnar aðstæður: það verð-
ur að heimila mönnum að
bindast samtökum til að vinna
slíkum skoðunum fylgi, innan
svipaðra takmarka; og þessu
frelsi verður að fylgja per-
sónulegt öryggi gegn gerræðis-
legum fangelsunum og úírým-
ingu þeirra, sem boða hinar
ýmsu skoðanir. Að þessu leyti
er það rétt og satt, að „án
frelsis getur enginn sósíalismi
verið til,“ eða öllu heldur eng-
inn sósíalismi, sem réttlætan-
legt sé að keppa að, þó að
þrengri takmörk hljóti að
verða sett, þegar styrjöld geis-
ar, hvort sem er milli ríkja eða
innan lands, eða striðshætta
vofir yfir, heldur en þegar
Ný sending:
Enskar
dragtir
Mjög fjölbreytt úrval
Mikið í stórum númerum
GULLFOSS AÐALSTKÆTI
Stangarstökk:
Valbjörn Þorláksson ÍR 4,25
Heiðar Georgsson ÍR 3,80
Einar Frimannsson KR 3,20
Spjótkast:
Björgvin Hólm ÍR 53,88
Sigurður Pálsson KR 48,15
Skúli Thorarensen ÍR 39,15
3000 m. hlaup: mín.
Sigurður Guðnason ÍR 9:16,2
Hafst. Sveinsson KR 9:16,8
Sveinn Jónsson UMSE 9:38,8
Aukakeppni síðari dag'.
Kúluvarp:
Skúli Thorarensen fR 15,33
Guðm. Hermannsson KR 15,24
Andrés Bjarnason Á. 13,75
Friðrik Guðmundsson KR 13,53
Þegar leið að lokum sýning-
arinnar og dómnefndir höfðu
lokið mati og dómum um list-
fengi og handbragð hins mikla
fjölda listiðnaðarmanna, er þátt
höfðu tekið í sýningunni, fór
fram afhending verðiauna tneð
hátíðlegri athöfn, að viðstödaum
ráðamönnum sýningarinnar, ráð-
herrum og öðrum fyrirmönn-
um.
Er veita skyldi gullverðlaun-
in, sem aðeins fáum hlotnast,
var fulltrúi íslands kallaðúr
fram. Forsætisráðherra Bæjara-
lands, Holgner, tilkynnti þá
Sveini Guðmundssyni, að sam-
kvæmt úrskurði dómnefndar
hafi frú. Ásgerður Ester Búa-
dóttir hlotið þessa miklu viður-
kenningu. Afhenti hann þá full-
trúa fslands tvö heiðursskjöl og
heiðursmerki úr gulli frá ríkis-
stjórn sinni til handa frú Ás-
gerði, sem viðurkenningu fyrir
frábærlega fagurt og listrænt
handofið veggklæði, er hún átti
þar á sýningunni.
Meðal viðstaddra gesta í gær
var dr. Kuhle sendiráðsfulltrúi,
sem nú gegnir störfum sendi-
herra Þjóðverja hér á landi í
fjarveru dr. Opplers. Bað Lúð-
vig Guðmundsson dr. Kuhle að
flytja stjórnarvöldum í Bæjara-
landi þakkir fyrir þá sæmd sem
íslenzkum listiðnaði hefði verið
sýnd á sýningunni í Munchen.
Sendifulltrúinn mælti að lokum
nokkur orð, fór viðurkenning-
arorðum um störf íslelnzkrar
listiðnar og kvaðst vona að enn
frekari samskipti og samvmna
tækist með Þjóðverjum og ís-
lendingum á sviði handiðnaðar, .