Þjóðviljinn - 22.10.1957, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 22. október 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Kínverska þjóðin mun brátt viðurkennd
sem ein fremsta forustuþjóð veraldar
Einar Olgeirsson segir frá hinu nýja Kina á fundi
Klnversk-islenzka menningarfélagsins
Á fundi Kínversk-íslenzka það sem gerist í Kína er fyrst marki að koma þar á sósíalist-
menningarfélagsins s.l. föstu-
dagskvöld skýrði Einar Olgeirs-
son frá ýmsu er hann hafði
kynnzt í för .sinni t:l Kína i
sumar, en miðstjórn kínverska
kommúnistaflokksins bauð Ein-
ari og fjölskyldu hans til þriggja
vikna dvalar þar eystra. Var
erindið langt og fróðlegt og
kom ræðumaður viða við um
þjóðfélagsþróun og þjóðfélags-
mál í Kína.
Umburðarlyndi.
Einar kvað það hafa vakjð at-
hygli sina hve hin mikla um-
^bylting i Kína síðustu árin virt-
ist hafa gerzt árekstralaust við
trúarbrögð og trúarhugmyndir.
Ein meginorsök þess væri hve
Búddhatrúin væri umburðarlynd
og afskiptalítil um daglegt líf
manna, í .-algerri andstöðu við
kristna trú. í Kína hefðu eldri
trúarbrögð, eins og forfeðratrú-
in, lifað allt fram á þennan dag
við hlið Búddhatrúar. Umburð-
arlyndi Kínverja í trúarlegum
og fremst bændabyílting. Hið
nýja og djarfa í kenningu og
framkvæmd kínverskra komm-
únista er að framkvæma bylt-
ingu með bændastétt sem aðal-
kraft'nn.
Það kostaði langa baráttu inn-
an kínverska kommúnistaflokks-
ins, af hálfu Mao Tsetúng og
félaga hans að fá þessa stefnu
gerða að stefnu flokksins, og hjá
neirih'uta flokksstjómarinnar
var ríkjandi algert skilningsleysi
og andstaða gegn þeirri ^stefnu,
allt fram til 1935. Verkalýðs-
ireyfing í landinu var alltaf of-
■ótt, bönnuð og ólög’eg. Kín-
verska verkalýðnum tókst ekki
að leysa sig fyrr en bændaher-
'r kommúnistanna stóðu við
borgarmúrana. Mao hélt því
fram, að tækist ekki .að fá
bændurna með, 84% allrar þjóð-
arinriar, hlyti barátta kínverskra
kommúnista -að verða í lausu
lofti.
í sögu Kína eru einnig þess
dæmi að þar hafa bændabylt-
ískum framleiðsluháttum i formi
framleiðslusamvinnu. Nú þegar,
á árunum 1955 og 1956 hafi
alþýða bjó áður við. Enn er víða
búið í kofum sem minna á lé-
leg íslenzk kotbú frá 19. öld.
Enn er unnið í óvistlegum verk-
Upp á kínverska múrnum.
Einar Olg&irsson, kona hans Sigríður Þorvarðardóttir og
böm þeirra Sólvéig og Ólafur ásamt kínverskum félaga
stödd hjá tehúsi við Gulahafið.
efnum hefði forðað þeim frá ingar á fyrri öldum heppnazt og
og
trúarbragðaofsóknum og trúar-
styrjöldum, og virtist eínnig
ætia að verða til þess að auð-
velda þjoðmni þau miklu um-
skípti, sern nú væru að verða í
lífi hennar.
Bændabylting.
i Hvað' ér - sérstætt við sósíal-
isrharin' í Kína og kommún'sta-
fl'okkinn' kiriverska? í Evrópu
hættir ‘ möririum' iii að - hugsá urri
•vérkalýðshreýfirigu ': og sósíal-
isrtia senl eitU-og-hið sama. En
sigurvegarar ráðið ríkjum
ha'dið völdunum um skeið.
Sigur samvinnu og
sósíalisma.
Einar kvaðst hafa átt langt
viðtal við einn af helztu sér-
fræðingum kínverska kommún-
ístaflokksjns í landbúnaðarmál-
um. Hefði hann skýrt svo frá
að þegar 1952 hefði verið búið
nð sigrast á valdi landherranna
í sveitunum. Árið 1953 hafi haf-
izt stórkostleg bylting í kín-
verská landbúnaðinum með því
þessi hreyfing farið sigurför um
öll lönd akuryrkjubændanna
kinversku. Um aðra þætti land-
búnaðar, kvikfjárræktina t. d.
sé talsvert öðru máli að gegna,
enda kemur þar tjl greina, að
aðrir þjóðflokkar en aðalþjóð-
flokkur Kína (Han-þjóðílokkur-
inn) stunda þær atvinnugrein-
ar og standa á öðru þjóðfélags-
stigi.
Um handverkið kínverska,
listiðnað og aðrar greinar þess,
væri það að segja, að það mundi
lifa góðu lífj í hinu sósíalistíska
Kína. Handverksmenn hefðu
einnig sameinað krafta sína með
því að skipuleggja framleiðslu-
samvinnufélög, er nú þegar
næðu til um 20 milljóna manna.
Einar kvaðst hafa spurt hvort
ekki gengi erfiðlega að fá á
jafnskömmum tíma nógu marga
hæfa starfsmenn sem allt í einu
þyrftu að fara að v'nna fyrir
samvlnnufélögin. Hann hefði
fengið það svar að það væri al-
gerar undantekningar að hinir
fjölmennu trúnaðarmenn sam-
vinnufélaga eða hinna nýju fvr-
irtækja brygðust trúnaði fólks-
ins. í Kína væri kjörorð e.'ns
og þetta: „Láttu þér þykja eins
vænt um kaupfélagið þitt og
heimili þjitt“ tekhi í fyl!/stu
alvöru. Kínverjar væru þjóð
sem kapítalisminn hefði ekki
náð að sp.'lla og móta af hug-
myndinni um peningagildi ofar
öllu, né þeirri kenningu að hver
ætti að skara að sjálfs síns
köku, hvað sem öðrum liði. Við
kynnningu af Kinverjum gæti
Vesturlandamanni fundizt þeir
óspilltir eins og börn, en um
leið vitrir sem öldungar. Sið-
ferðisstyrkur þeirra, samúð og
samheldnj gæti orkað á mann
sem alger andstaða kaldlyndis
þess og vantrúar á manninum,
sem einkenndi hugsunarhátt
hriignandi yfirstéttar Vestur-
landa og næði jafnvel að spilla
alþýðu þeirra landa.
Líískjörin breyíast til
batnaðar.
Kjör yerkamanriá og alþýðu
ýfirleitt eru víða bágborin í
Kíria, þótt allsstaðar sé mjkill
munur á þeim og eymdar- og
hungurkjörunum sem kínvérsk
smiðjum, Sjem erlendir kapítal
istar létu reisa til þess eins að
græða skefjalaust á hinu ódýra
vinnuafli Kínverjanna. En um
allt Kína er nýtt í vexti, nýjar
og bjartar verksmiðjur sem
frjáls alþýða Kína reisir handa
sjálfri sér. Kvaðst Einar hafa
heimsótt nýja bómullarverk-
smiðju skammt frá Peking, og
hefði byggingin og frágangur
allur minnt sig fremur á safnahús
eða háskóla en verksmiðju. All-
ir vinnusalir bjartir og hlýir,
og eins klúbbstofur starfsfólks-
ins og sjúkrastofur. Þarna var
8 stunda vinnudagur, fólkið
borgaði 2,4% launa sinna fyrir
húsnæði, ljós og hita. Þarna
unnu 5400 verkamenn og verka-
konur, um 80 af hundraði kon-
ur. Það sást ekki einungis af
aðbúðinni, heldur líka fasi
fólksins og framkomu að hér
var frjálst verkafólk að búa
sjálfu sér og niðjum sínum
vinnuskilyrði.
Lífskjör fólksins eru talin tvö-
falt betri nú en 1949 og þjóðar-
tekjur Kínverja hafa tvöfaldazt
frá 1949. Það munu ekki líða
mörg ár, þar til kínverska þjóð-
in er orðin viðurkennd sem ein
af forustuþjóðum veraldar um
flest mannfélagsmál.
Félagsandi, bræðralag,
/,v / •
viðsym.
Hugsjónin um mannjöfnuð,
jafnrétti manna, er mjög í há-
vegum höfð í hinu nýja Kína,
félagsandi og bræðralags setur
svjp á samskipti manna og er
mjög sterkur innan kínverska
kommúnistaflokksins. Þar kem-
ur einnig til umburðarlyndið,
sem ríkur þáttur í flokksstarfi
og félagslífi. Eftir harða innan-
flokksbaráttu um grundvallar-
stefnu kommúnistaflokksins,
eins og þeirri er lauk 1935 með
sigri Mao Tsetúngs, var aðaltals-
maður hinnar fyrri stefnu látinn
sitja áfram í miðstjórn flokks-
ins. Þetta umburðarlyndi kemur
einnig fram í kjörorði eins og
því að „láta hundrað blóm
blómgast“ í ljstum og bók-
menntum. Það kjörorð var
reyndar mótað ‘um 200 árum
áður en tímatal Ckkar hófst, —
enn eitt dæmi þess hverhig
Mao og kínverski kommúnista-
flokkurinn tengir fortíð og nútíð
kinverskrar hugsunar.
Kommúnistar og borgara-
stéttin.
Hver er afstaða kommúnist-
anna kínversku til borgarastétt-
arinnar? í Kína skiptist auð-
valdið jafnan í óþjóðlegt einok-
unarauðvald og það sem nefnt
hefur verjð þjóðleg borgarastétt.
Einokunarauðvaldið, var ger-
sigrað með byltingunni. En við
hina þjóðlegu borgarastétt hafa
kínversku kommúnistarnir haft
víðtæka samvinnu. Sú samvinna
leiddi t:l þess að á s.l. ári,
1956, afhenti sú stétt fram-
leiðslutækin í hendur ríkisins,
en vinnur að sjálfsögðu að
rekstri þeirra áfram. Stjórn-
málaflokkar hinnar þjóðlegu
borgarastéttar halda áfram að
starfa enn um langa hríð. Borg-
arastéttin hefur sætt sig við og
lcosið samvinnu við hina sigur-
sælu kinversku alþýðu í stað
þess að halda áfram að heyja
vmnlausa baráttu gegn henni.
Hinsvegar heldur áfram barátta
við hugsunarhátt borgarastéttar-
innar, og urðu t. d. nú í sum-
ar harðvítugar og ákafar um-
ræður um þau mál í Kína.
En rætt er fyrir opnum tjöld-
um, og allsstaðar kemur fram
það sjónarmið að betra sé að
sannfæra en berja niður og
kúga.
íslenzkt í Kína.
Hér hefur einuneis verið
stiklað á fáum atriðum af þeim
sem Einar tók til meðferðar
í hinni ítarlegu ræðu sinni. Und-
ir lok ræðunnar minntist hann
á menningartengsl íslands og
Kína og fór viðurkenningarorð-
um um starf Kínversk-íslenzka
menningarfélagsins. Nú hæfi ís-
lenzkur stúdent nám í haust við
Peking-háskóla, nýkomin væri
út á kínversku bók Einars Ól.
Sveinssonar „Sturlungaöld“ með
nýjum formála höfundar, Njáls-
saga er væntanleg í kínverskri
Framhald á 11. síðu.
Bómidlarverksmiðjan, sem minnzt er á.