Þjóðviljinn - 09.04.1958, Side 1

Victor Urbancic
látilíFS
I)r. Victor Urba.’ncíc lczt að
heimiii sjnu á ir.iðvikudaginn
var.
Hann var fcéddur 1903. Hingað
Brefar kvarfa yfir þeirri ákvörðun
ísiendinga að sfækka iandhelgina
Frétt í dönsku útvarpi um fyrirœtlanir Islendinga
kemur þeim til crð reka upp mikiS angistarvein
kom hann árið 1933 og dvaldi
hér síðan. Áður en hann kom
hingað hafði hann stjórnað
hljómsveitum erlendis og hér
var hann mjög framarlega í
tóniistarlífinu o" stjórnaði
hljómsveit Þjóðleikhússins síð-
ustu árin. Hann var austurrísk-
ur ríkisborgari þegar hann kom
hingað til iands en gerðist ís-
lenzkur ríkisborgari fyrir um
áratug síðan.
Brezkir togaraeigendur og fiskkaupmenn halda áfram
að reka upp angistarvein vegna þeirrar ófrávíkjanlegu
ákvörðunar íslendinga og yfirlýstu stefnu ríkisstjórnar-
innar að stækka landhelgina. Nýjasta tilefni kveinsbaf-
anna er frétt úr Kaupmannahafnarútvarpinu.
farið eftir niðurstöðum hennar^
svaraði hann á þessa leið:
„Sú stefna tslendinga er
algerlega skýr að við ráð-
um einir yfir Iandgrnhninu,
og því getur engín erlend
ráðstefna haggað.“
Þegar sjávarútvegsmálaráð-
herra kom heim af ráðstefn-
unni í Genf átti hann annað
viðtal við Þjóðviljann og ítrek-
aði þá þessi ummæli sín:
„Rikisstjórnin hefur ákveðið
franikvæmdir í málinu. Hún
taldi þó rétt að bíða eftir nið-
urstöðum þessarar ráðstefnu,
en hvað sem I'ður niðurstöðunl
ráðstefmmnar er þörf okkar til
ákveðinna breytinga á land-
helginni slík, að ekkert getur
komið í veg fyrir það, að við
framkvæmum það sem raðgert-
hefur verið í þeim efnum.“
Þessi ummæli eru skýr og ó-
tviræð. Það er ákveðið að
stækka landhelgina, og sú á-
kvörðun verður framkvæmd,
hvort sem brezkum fiskkaup-
mömium og togaraeigendum
líkar það betur eða verr.
Timbur sótt til kaffilandsins
Við íslendingar erum heldur afskekktir, „á mörkum hins
byggilega helms“, eins og sagt er og verðum oft að fara
langan veg til að sœkja björg í bu. Þetta er Askjan sem
liggur hér í liöfninni nýkomin úr ferð alla leið frá
Brasílíu með timburfarm.
Bandaríkin haida áfram að
sprengia kgarnasprengiur
Dulles utanrikisráSherra gefur i skyn að
þvi muni verSa haldiB áfram lengi enn
Bandaríkin munu halda áfram kjamasprengingum kjamasprengingum sínum unz
sínum eins lengi og þeim sýnist og hvað sem hver taut- ijau hefðu afiað sér alirar nauð-
ar og raular. Þau munu ekki láta sér nægja aö gera þær
sprengingar á Kyrrahafi sem þegar hafa verið ákveðnar
í vor og sumar, heldur halda áfram, ef þeim býður svo
I frétt þessari, sem vakti
talsverða athygli og var m.a.
getið í flestum fréttásendingum
brezka útvarpsins i gær, var
það haft éftir Lúðvík Jóseps-
syni sjávarútvegsmálaráðherra,
að „Island ætlaði að setja 12
mílna takmörk fra ströndum
sínum hver sem yrði niður-
staða hinna alþjóðlegu við-
ræðna í Genf“ (orðalag brezka
útvarpsins).
Brezka útvarpið gat þess um
leið að íslenzíka sendiráðið í
London 'hefði sagt að því „væri
ökunnugt um nokkra yfirlýs-
ingu sjávarútvegsmálaráðherra
né annars talsmánns íslenzkra
stjórnarvalda um yfirvofandi
útvikkun fiskveiðitakmarkanna
•við lsland.“
: Fregn Kaupmannahafnarút-
várpsins varð til þess að for-
maður sambands brezkra fisk-
Ásgrímur Jénsson
málari látinn
Ásgrímur Jónsson. listanálari
lézt í Heilsuverndarstöðiniii
laugardaginn fyrir páska.
Hann var fæddur áð Rúts-
staða-Suðurkoti í Flóa 4. marz
1876. Var móðir hans Árnesing-
ur en faðir Norðlendingur. Hann
fór til Kaupmannahafnar 21
árs gamall og lærði húsamálun
og teikningu en fór síðan í Lista-
háskólann og nam þar í þrjú
ár. Síðar dvaldist hann í Þýzka-
landi, Ítalíu og víðar og varð
brátt fraegur málari. Hann hélt
fjölda sýninga hér heima og er-
lendis. Á áttræðisafmæli hans
var haldin á vegurri ríkisstjóm-
arinna.r sýning á verkum hans í
Listasafni ríkisins, eri Ásgrímur
gaf ríkinu öll þau málverk sín
er hann'átti sjálfur. •
kaupmanna. iýstj yfir að öllum
fiskiðnaði ÍBreta yTði stofnað i
hættu, ef Islendingar gerðu al-
vöru úr fyrirætlunum sínum um
að færa út fiskveiðitakmörkin.
Brézkir togarar féngju 40% af
afla sínum á miðum sem væru
innan 12 mílna takmarkanna.
Árétting.
Sökum þess að nokkurs mis-
skilnings virðist gæta bæði í
frétt Kaupmannahafnarút-
varpsins og í yfirlýsingu ís-
lenzka sendiráðsins í London,
er rétt að taka þetta fram:
Það er ekki rétt a.ð sjávar-
útvegsmálaráðherra hafi nokk-
uð látið uppi um á hvem hátt
ríkisstjómin hefur ákveðið að
stækka landhelgina. Hitt er
rétt að í viðtali við Þjóftvilj-
ann, sem birt var 22. febrúar,
tveim dögum áður en landhelg-
isráðstefnan í Genf var sett,'
sagði hann:
,„\rerkefni okkar á ráft- j
stefnunni í Gení verftur þaft,
aft reyna að fá eins víðtæka
viðurkenningu og kostur er
á yfirráftnm Isiendinga. jTir
öllu Iandgninninu. Vift te!j-
um rétt. okkar étvíræfta.n, en
viljum fá sem fiestar þjóðir
til aft vifturkenna hann og
þar með einnig val íslend-
inga til aft ákvefta þær regl-
ur sem gilda skulu um veið-
ar okkar og anmirra á fisM-
miðunum á land.grunnssvæft-
inu. Það gefur auga leið, aft
eðlilegt og réttmætt er að
aðstafta íslendinga til veiða
á þessu svæfti verfti önnur
og meiri en annarra, þj(Vfta.“
Ráðherrann tók einnig fram
í viðtalinu að hann teldi að
innan ríkisstjómarinnaf væri
enginn ágreiningur um að
stækka fiskfriðunarsvæðið.
Enda þótt haim hefði fallizt á
að fresta aðgerðum fram yfir
ráðstefnuna í Génf, héfði það
„jafnframt verið fastmæium
bundið innan rikisstjómarinnar
hvemig staðið skyldi að málum
að ráðstefnunni lo'kÍTmi." Og
spumingu um hvort það gæti
f
Harður bardagi í
Austur-Alsír
! Franska herstjórnin í -Al-
sír tilkynnti í gær aft her-
sveitir hennar hefftu fellt
150 uppreisnarmenn í hörft-
um bardaga í austurhiuta
landsins.
V—:----:------:-----------j
viö aö horfa.
Þetta eru helztu niðurstöður
sem dregnar verða af bréfi sem
Eisenhower Bandaríkjaforséti
sendi Krústjoff, forsætisráðherra
Sovétríkjanna, og ummæla sem
Dulles, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, viðhafði á fundi með
blaðamönnum í Washington í
gær.
Yfirlýsingar begg.ja voru ótvi-
ræftar: Bandaríkjastjórn kærir
sig kollótta um þá ákvörftun
Sovétríkjanna aft stöftva tilraun-
ir meft kjarnavopn. og áskorun
þeirra til hinna kjarnorkuveld-
anna aft virða óskir mannkyns-
ins og gera slikt hift sama.
Dulles gekk þó skrefi lengra
en Eisenhower. í bréfinu til
Krústjoffs lét forseti sér nægja
að lýsa yfir að fyrirhugaðar til-
raunir með kjarnavopn á Kyrra-
hafi yrðu gerðar, en Dulles sagði
blaftamönnunum að Vel gæti svo
farið að tilraunirnar í vor og
sumar yrðu ekki þær siðustu.
Bandarikin myndu halda áfram
þeim kleift að „búa til minni og
hreinni kjarnavopn“. (Með
„hreinni“ kjamavopnum á Dull-
es við kjarnasprengjur sem ekki
eru jafnbanetraðar af geisla-
verkun og þær sem nú eru til).
Framhald á 11. síðu.
Átvlnnuleysiö jókst enn í
í marz
En aukningin var mun minni en í janúar
og febrúar vegna vorverka í sveitum
Verkamálaráftiuieyti Baudaríkjaima. birtj í gær skýrslu sína
um fjölda atvinnuleysingja þar vestra í marz. Reyndust þeir
hafa verið 5.198.000, eða 25.000 fleiri en í febrúar. Eins og bú-
ast mátti við, hafði þeim ekki f jölgaft eins ört og í janúar og
febrúar, em þá var aukningin um 700.000. Það stafar fyrst og
fremst af þvi að vorverk eru hafin í sveitum vestra, enda hef-
ur verkamönnum í landbúnaði fjölgað um 323.000 síðan í fe-
brúar. Hins vegar eru að engu gerðar þær vonir Bandarikja-
stjórnar að atvinnuleysið myndi minnka í mar/.