Þjóðviljinn - 14.06.1958, Blaðsíða 12

iliHli
Gengi3 frá fullnaSarsamningum urn síld-
arverS og kauptryggingu i gœrrnorgun
í gærmorgun tókust fullnaðarsamningar um síldveiði-
kjörin í sumar, og samkvæmt þeim hækkar síldarverö og
þar með kaup sjómanna um 15—16%.
Lokafundir um málið stóðu
í alla fyrrinótt og tóku þátt
í þeim fulltrúar sjómanna, út-
vegsmanna og síldarkaupenda
ásamt Lúðvik Jósepssyni sjáv-
arútvegsmálaráðherra og sátta-
semjara ríkisins. Undir morg-
un var gengið frá fuilnaðar-
samkomulagi og eru aðalat-
riði þessi:
Síldarverð hækkar um 15—
16%a lTerð á bræðslusíld hækk-
ar úr kr. 95 málið í kr. 110.
Verð á uppmældri tunnu af
síld til söitunar hækkar úr
kr. 130 í kr. 150.
Hér er um að ræða 15—16%
beina kauphækkun til síldveiði-
sjómannaa
I‘á var hækkuð lágmarkskaup-
trygging sjómanna úr kr. 2145
á mánuði í kr. 2656,50 — eða
um næstum þvj fjórðung.
Kjarabætur þessar ná til
allra síldveiðisjómanna á land-
inu, en auk þess voru gerðar
nokkrar breytingar sem ná til
allra sjómannasamtaka innan
Alþýðusambands Islands, að
undanteknum Vestfjörðum og
Vestmannaeyjum, og voru lagð-
ir til grundvallar gildandi
samningar milli LÍÚ og sjó-
mannafélaganna við Faxaflóa.
Þessar breytingar eru:
Verkunarlaun hækka úr kr.
50 í kr 60.
Við uppgjör á fæðiskostnaði
skipshafna séu ekki aðrar fseð-
isnótur teknar til greina en
þær sem viðurkenndar eru af
matsveini.
Á reknetum sé ekki skipt í
fleiri en 8 staði á bát upp að
90 tonnum, en aldrei í fleiri en
9 staði á stærri bátum.
Á reknetum við Suðvestur-
land, Faxaflóa og Breiðafjörð
skal skipverjum tryggt frí að
löndun lokinni á laugardögum
til venjulegs róðrartíma á
sunnudögum á tímabilinu frá
því að reknetaveiðar byrja og
þar til 15. september.
Þá eru í samningunum á-
kvæði um að vátryggingagjöld
fiskibáta verði greidd úr Út-
flutningssjóði á sama hátt og í
fyrra.
Með þessum samningum er
tryggt að síldveiðar geta haf-
izt af fullu kappi þegar er
síldin býðst — þvert ofan í
hinar frómu óskir Ólafs Thors
í eldhúsdagsumræðunum um
daginn!
Friðlýsing íslands
Friðlýst land nefnist bæklingur, sem samnefnd samtök
rithöfunda og menntamanna hafa gefið út til að kynna
þjóðinni þau rök, sem krafan um friðlýsingu íslands hvíl-
ir á.
Bæklingur þssi er 60 blaðsíð-
ur að stærð og skiptist í niu
tölusetta kafla sem nefnast: —
I einn dag og þúsund ár; Áður
en þessu orði er sleppt; „Til-
raunir“ einar — og óbyggileg
jörð; Vamarleysi er orðið eina
hugsanlega vörnin og varnar-
stöðvar eru ekki lengur til;
Eldflaugar og kjarnavopn á ís-
landi; Vonin um afvopnun og
frið með þjóðum; Friðlýsing Is-
lands; Landhelgismálið; Efha-
hagsleg áhrif hersetunnar. ^
í lokaorðum bæklingsins seg-
ir m.a.: „Samtökin Friðlýst
land, sem standa að útgáfu! inu frá sér, e«a vera þeirri
þessa bæklings, gera sér von stefnu meira eða minna and-
um það, að sú vitneskja um vígur, sem fólgin er í kjörorð-
örlagsmál þessarar aldar sem inu um friðlýsingu Islands“.
hér er til tind úr heimsfrétt-j
um og ritum og ræðum er T Víltllíí'ílí OrtllF í
lendra og innlendra vísinda- » ftUloonUl A
manna, rithöfunda, herfræð-
inga, stjórnmála- og blaða-
manna, geti auðveldað mönnum
að átta sig á þeim rökum, svo
ægiljós sem þau eru orðin,
sem hljóta innan tíðar að hefja
kröfuna um friðlýsingu Islands
yfir livert annað dægurmál í
vitund þjóðarinnar og leiða
hana til sigurs í baráttunni
fyrir öryggi sínu og farsæld í
friðsömum heimi.
„Öll meginrök málsins eru..
orðin svo ógnarljós, að
hverjum manni á að vera vork-
unnarlaúst að gera sér grein
fyrir þeim og þeirri skyldu sinni
að endurskoða afstöðu sína nú,
hversu gildar ástæður sem
hann kann að liafa haft fram
til þessa fyrir þ\ú að vísa mál-
Snöoviuim
Laugardagur 14. júní 1958 — 23. árgangur — 132. tölublað.
„FRIÐLÝST LAND”
Fundur í Stykkishólmi í dag
um laudhelgi og hlutleysi
Samtökin „Friðlýst land“ halda annan fund sinn í Stykk-
ishólmi í dag kl. 5. Á fundinum koma fram 5 ræðumenn
Samtökin „Friðlýst land“
héldu fyrsta fund sinn i Alþýðu-
húsinu í Hafnarfirði í gær. I
dag kl. 5 halda samtökin annan
fund í Stykkishólmi og verða
fimm ræðumenn á þeim fundi
þeir Ámi Böðvarsson, cand.
mag., Jón úr Vör skáld, séra
Rögnvaldur Finnbogason, Stef-
án Jónsson, fréttamaður og
Jónas Árnason, rithöfundur.
Þessir sömu ræðumenn munu
einnig tala á fundum á Hellis-
sandi og Ólafsvík á morgun.
Fundurinn á Hellissandi hefst
kl. 2 og á Ólafsvík kl. 5.
Strokoíanginn
snéri aftur
Strokufanginn frá Litla-Hrauni,
sem sagt var frá í blaðinu í gær,
er nú kominn í leitirnar. Hafði
hann farið til Reykjavikur með
bifreið, en eftir stutta dvöi hér
snéri hann aftur sjálfviljugur
austur að Litla-Hrauni. Hann
var .sem sagt aðeins í kaupstað-
arferð!
Á morgun verða einnig fund-
ir í Borgarnesi kl. 2 og á
Akranesi kl. 5 á Selfossi kl. 4.
Síðasti fundurinn sem sam-
tökin halda hér suðvestanlands
verður á mánudag í Keflavík.
Eyjum
Vestmannaeyjum,
frá fréttaritara Þjóðviijans,
Langvarandi þurrkar hafa
vaidið miklum vatnsskorti hér.
í gær og fyrradag rigndi smá-
vegis, en ekki varð mikil bót að
því.
Þrir bátar eru farnir héðan til
síidveiða: Kap, Vonin og Fjalar,
og í gærkvöldi átti Bjarmi að
fara.
„Jón Sigmundsson við stýrið. Sveinn Oddsson lijá honum í
framsæti. I aftursæti: Lengst til liægrj Gísli Sveinsson yfir-
úómslögmaður, Baldur Sveinsson blaðamaður í miðið o.g ó-
nefndur lengst til vii\stri.“
45 ár síðan fyrsta bifreiðin
var flutt hingað til lands
af þiem Vestur-lslendingum. Tveir þeirra
komnir hingað í boði ýmissa aðila
f gær koma til Reykjavíkur tveir Vestur-fslendingar
í boöi bifreiöastöðvanna í Reykjavík, bifreiðainnflytj-
enda og fleiri aöila, en þeir fluttu til landsins fyrir 45 ár-
um, ásamt þriðja Vestur-íslendingnum, fyrstu bifreiðina
er hingað kom.
Vestur-Islendingamir, sem
hingað komu í gær, eru Sveinn
Oddsson, Páll Bjarnason og
kona hans, Guðrún Bjarnason.
Það voru þeir Sveinn og Páll,
asamt þriðja Vestur-Islendingn-
um, Jóni Sigmundssyni, er
fluttu hingað til lands fyrstu'
bifreiðina árið 1913. Áttu þeir
þá allir heima fyrir vestan haf.
Af þeim félögum mun Páll
hafa lagt einna drýgst fé af
mörkum til kaupa á bifreiðinni,
en hins vegar fóru þeir Sveinn
og Jón hingað til lands með
hana. Komu þéir til Reykjavík-
ur 1. júní 1913 og þann 20.
sama mánaðar kom svo bif-
reiðin. Var það Ford-bifreið.
Þeir félagar höfðu kynnzt
nytsemi bifreiðanna í Ameríku,
og fyrir þeim vakti að kynna
löndum sínum hér heima þetta
nýmæli í samgöngum og gera
þá aðnjótandi þeirra þæginda,
er því fylgdu. Þetta fyrirtæki
þeirra var þó allkostnaðarsamt
og tvísýnt um árangur, þar
sem þá voru hér engir vegir,
er væru ætlaðir slíkum farai’-
Fráhvaríið írá stöðvunarstefnunni:
Flugfargjöldin einnig hækkuð
Rögnvaldur
Jón úr Vör
Stefán
Jónas
Eins og sagt var frá í blað-
inu í gær hafa skipafélögin
Tþegar hækkað fargjöld sín til
útlanda um 55% og nú er sam-
svarandi liækkun flugfélaganna
ákveðin og kemur til fram-
kvæmda frá og með mánudeg-
inum. Verða fargjöldin sem
hér segir:
Frá Reykjavík og Keflavík til
A-leið B-leiðir
Glasgow kr. 1.771.00 3.188.00
London kr. 2.235.00 4.023.00
Stafang. kr. 2.278.00 4.101.00
Oslóar kr. 2.278.00 4.101.00
Gautab. kr. 2.480.00 4.464.00
Stokkh. kr. 2.972.00 5.350.00
Helsingf. kr. 3.818.00 6.873.00
K-höfn kr. 2.480.00 4.464.00
Hamborg kr. 2.798.00 5.037.00
Flugfélag Islands, Loftleiðir,
Pan American World Airwaj'e.
Frá og með 18. júní 1958
verða fargjöld Loftleiða milli
Reykjavíkur og New York sem
hér segir:
Aðra leið
Báðar leiðir
Vetrarfargjöld
kr. 4.353.00
— 7.836.00
— 6.704.00
Farið með ÆFR
í Húsafellsskóg
Nokkur sæti enn laus
Lagt verður a,f stað í helg-
arferð ÆFR í Ilúsafellsskóg í
dag kl. 2 frá Tjarnargötu 20,
stundvíslega. Heitir farar-
stjórnin á þátttakendur að
koma það tímanlega með far-
angur sinn að hægt verði að
le&gja af stað á réttum tíma
Fylkingin leggur til kaffi, kákó
og tjald og öl verður selt á
staðnum.
Æskilegt væri að fólk hefði
með sér vasaljós í hellana
Skfifstofan er opin kl. 10.30
fyrir háclegi í Tjarnargötu 20,
sími 17513.
Við komuna til Reykjavíkur
í gær. Frá vinstri: Páll Bjarna-
son, kona hans Guðrún Bjarna-
son og Sveinn Oddsson.
tækjum. Reynslan hefur sýnt,
að. hér voru þeir félagar á
réttri leið, þótt ekki yrði skjót-
ur árangur af framtaki þeirra.
Er nú svo komið, að bifreiðir
eru eitt helzta samgöngutæki
hér á landi, og mun fjöldi
þeirra nú vera orðinn \im 18000
alls á landinu.
Þau Páll Bjarnason og kona
hans eru bæði fædd fyrir vest-
an haf og hefur bvorúgt komið
hingað til lands áður. Hér
munu þau og Sveinn dvelja í
mánaðartíma í boði bifreiða-
stöðvanna í Reykjavík, bif-
reiðainnflytjenda og fleiri aðila.
Jón Sigmundsson, er var í
félagi með þeim við innflutning
bifreiðarinnar 1913, er einnig
á lífi og er búsettur vestra.
Var honum boðið hingað ásamt.
þeim, en hann gat ekki komið
sökum veikinda.