Þjóðviljinn - 01.07.1958, Blaðsíða 5

(5
Gaitskell telur Rapackiáætl-
irnma
Lia sm s
Tillögur íoringja brezka Verkamannaílokksins
og pólska utanríkisráðherrans eru mjög líkar
Hugh Gaitskell formaður Verkamannaflokksins í Bret-
landi lýsti því yfir s.l. þriöjudag í grein í tímaritinu
„Western World“, að áætlun sem hann hefði gert um
afvopnun í Miðevrópu væri ekki mjög frábmgðin hinni
pólsku Rapacki-áætlun.
Brottflutningur herliðs j 4) Gerður sé öryggissáttmáli
Rapacki áætlunin gerir ráð til að tryggja landamæri svæð-
fyrir að mynduð verði svæði isrikjanna.
án kjaraavopna með þátttöku | 5) Vestur-Þýzkaland gangi
heggja hluta Þyzkalands Pól- úr Nato og Austur-Þýzkaland,
lands og Tékkóslóvakíu. |pólland og Tékkóslóvakía úr
Gaitskell tekur hina upphaf- j Varsjárbandalaginu.
Gaitskell segir að enda þótt
m'"guleikarnir á að slikri á-
ætlun verði hrundið í fram-
kvæmd séu ekki miklir í augna-
blikinu gæti það haft nokkurt
gildi, ef fflRfitrSSSíti á!Ttrᮑ
til íhugunar eitthvað er ekki
væri eins yfirgripsmikið.
I þessu samban^i getur hann
þess, að góðir möguleikar ættu
að vera á framkvæmd áætlun-
ar, er felldi niður nokkur þeirra
atriða, er hann upphafiega
liafði gert ráð fyrir, en sköpuðu
þó möguleika til að fækka er--
lendu herliði og koma á stað-
bundinni afvopnun undir al-
þjóðlegu eftirliti, en það væri
í samræmi við Rapacki-
áætlunina sem nýtur fulls
stuðnings Sovétríkjanna.
Fréttamenn í París segja að
á fundi forsætisráðherranna de
Gaulle og Macmillans um helg-
ina hafi de Gaulle lýst yfir að
franska stjórnin væri staðráð-
in í að koma sér upp kjarn-
orkuvopnum, ef ekki næðist
bráðlega samkomulag um að
útrýma þeim algerlega úr
vopnabúnaði þjóða. Einnig er
fullyrt að. de Gaulle hafi tjáð
Macmillán að hann muni ekki
una því að eins lítið tiilit sé
tekið til Frakklands innan A-
bandalagsins og hingað til.
Reynt al leysa
Bandarískt námufélag hefur
sent fulltrúa sinn á fund upp-
reisnarmanna á Kúbu til að
reyna að fá þá til að sleppa
11 námuverkfræðingum frá
Bandaríkjunum og Kanada.
Mannfjölguiiin er
40.000.800 á ári
Uugh Gaicskell
líapaeki
Nasser ssekir
Tííó lieisii
Nassar forseti Sameiningar-
lýðveldis araba lagði nýlega af
stað sjóleiðis frá Alexandríu til
Dubrovnik í Júgóslavíu. Þang-
að er skip hans væntanlegt á
morgun. Dvetur Nasser síðan 10
daga í Júgóslavíu i boði Títós
forseta. Með honum í förinni er
Fawsi utanríkisráðherra.
Félagsmálaráðj SÞ telst svo
til að mannfjöldi á jörðinni sé
nú um 2700 millj., hafi fjölgað
úr 2300 millj. árið 1947 eða
um 40.000.000 á ári. Með sama
áframhaldi verða menn orðnir
5400 milljónir um næstu alda-
mót og eftir 600 ár verður að-
eins einn fermetri af þurrlendi,
þar með taldar eyðimerkur,
jöklar og fjallatindar, á hvern
íbúa. Ekki þarf að taka fram
að til slíks kemur aldrei, seg-
ir í skýrslunni, áður verður
búið að gera ráðstafanir til
að hefta mannfjölgunina.
Japan er á því svæði, þar sem
geislaverkana gælir mest
80% aí geislavirku andrúmslofti jarðar-
innar eru á norðurhelmingi hnattarins
Japanski prófessorinn Yasuo Miyake skýrði frá því á
vísindaráöstefnu í Kanazava fyrir nokkrum dögum aö
Japan væri sá staður sem mest hefur falliö niður af
geislavirku ryki, sem myndast við tilraunir meö kjarn-
orkuvopn.
legu áætlun sína saman í, eftir-
farandi atriðum, en tekur það
fram, að ef til vill sé hún of
djörf:
1) Erlent herlið verði flutt
brott frá Vestur- og Austur-
Þýzkalandi, Póllandi og Tékkó-
slóvakíu. (Þetta hlýtur að vera
á misskilningi byggt, þar eð
ekkert erlent herlið er í Tékkó-
(glóvakíu. Þjóðv.).
2) Gerður \"erði samningur
um, hversu fjölmennan her
ríkin á þessu svæði megi hafa.
Tryggt verði með alþjóðlegu
eftirliti að við það verði stað-
jð.
3) Þýzkaland verði sameinað
með frjálsum kosningum.
Atviimiiliæfur
í IVoregl
Bratteli fjármálaráðherra hef-
ur skýrt norska þinginu frá ráð-
stöfunum sem norska stjórnin
hýggst gera til að dfaga út at-
vinnuleysi. Varið verður 100
milljónum norskra króna til at-
vinnubótaviijnu, aðallega við
húsbyggingar og vegagerð.
Hann sagði að 80 prósent af
geislavirku andrúmslofti jarð-
arinnar Væri á. norðurhelmingi
hnattarins. þar af er lielming-
urinn á austurhluta norður-
helmingsins og Japan er á þvi
svæði, þar sem geislaverkunin
er mest.
Sjórinn við strönd Kanada
er geislavirkur
Sovézka rannsóknaskipið
,,Lomonosoff“ kom til Riga í
Lettlandi eftir fjögurra mán-
aða rannsóknarferð, sem var
liður í rannsóknum hins alþjóð-
lega jarðeðlisfræðiárs.
Leiðangursst jórinn Ivanoff
sagði að skipið hefði siglt 9000
sjómílna leið frá Pyreneskaga
til stranda Nýfundnalands og
framkvæmt mikilvægar rann-
sóknir í þeim hluta Atlanzhafs-
ins, þar sem heitu og köldu
straumarnir mætast. Meðal
annars var rannsakaður stað-
urinn, þar sem „Titanic" fórst
á sínum tíma.
Jarðfræðingar leiðangursins
fundu marga fjallahryggi og
dali á hafsbotninum, sem
hingað til lia-fa verið óþekktir.
Vísindamennirnir komust að
því að yfirborð sjávarins við
strendur Kanada er geislavirkt.
Þeir staðhæfa að hér sé ekki
um eðlilega geislaverkun að
ræða, lieldur hafi geislavirkt
ryk fallið til jarðar úr and-
rúmsloftinu.
í leiðangri þessum tóku einn-
ig þátt vísindamenn frá Aust-
ur-Þýzkalandi.
Robeson hefur fengið vegabréf
Hinn heimsfrægi söngvari Paul Robeson fékk á föstudag-
inn var vegabréfið, sem bandaríska utanríkisráðu.neytið hef-
ur neitað honum um árum saman, vegna þess að hann hefur
neitað að láta það uppi, hvort hann væri félagi í Kommúu-
istaflokknum.
Vegabréfið var afhent vegna þess að hæstiréttur Bandaríkj-
anna kvað nýlega upp úrskurð á þá leið, að ekki væri hægt
að neita neinum um vegabréf vegna pólitískra skoðana.
Robeson hyggst nota sér vegabréfið þegar í stað og lieldur
í næstu viku til London, þar sem hann heldur söngfekemmtan-
ir og kemur fram í sjónvarpi.
Þriðjudagur 1. júlí 1958 — ÞJÓÐVILJINN —
Átthagafjötrarnir hafa
nú vei'ið leystir af hinum
vinsæla söngvara Paul
Robeson.
íslenzkar bókmenntir bjóða
annað en gamla lágkúru
,,Salka Valka" komin út í nýrri þýzkri þýoingu
Salka Valka eftir Halldór Kiljan Laxness er nýlega
komin út í Vestur-Þýzkalandi og er útgefandinn Rowolt
í Hamborg. Hiö velþekkta og útbreidda vesturþýzka
vikutímarit „Der Spiegel“ birtir í því tilefni ritdóm þann,
sem hér fer á eftir.
,,Það var þegar nokkru áður
en hinn 56 ára gamli höfundur
lilaut Nóbelsverðlaunin fyrir
Halldór K. Laxness
tveim árum, að við fengum
staðfestan grun um að íslenzk-
ar bókmenntir hefðu eitthvað
meira að bjóða en hinar lág-
kúrulegu bækur í gamaldags
stíl eftir Gunnar Gunnarsson,
sem hægt hefur verið að fá
leigðar í útlánabókasöfnum.
(„Saga Borgarættarinnar“,
„Aðventa".)
Grunurinn var staðfestur þeg-
ar hin anddanska, sögúlega
skáldsagá Halldórs Laxness, Is-
landsklukkan, sem túlkar and-
úðina gegn nýlendustefnunni,
kom út í þýzkri þýðingu.
Núna fyrst er komin út þýzk
þýðing á bók Laxness (hann
er Guðjónsson en hefur tekið
sér nafn leigujarðar föðursíns)
um íslenzku stúlkuna Salvöru
Vaigerði, sem kölluð er Salka
Valka. Sagan hefur verið kvik-
mynduð af Svíum, hún hefur
verið þýdd á flest menningar-
mál og hlotið miklar vinsældir
um allan heim. Enda þótt bókin
sé um 25 ára gömul, er efni
hennar mjög nýtízkulegt: Bar-
átta hinna örsnauðu og rót-
tæku fyrir sósíalisma og gega
hinum sómakæru, gegn báta-
eigendum, gegn hinum andiega
skósveini yfirvaldsins — prest-
inum og hinum almáttuga
kaupmanni i þorpi þar sem.
neyðin ríkir og miðnætursólin.
skín. Söguhetjan, sem er mun-
aðarleysingi, fórnar ást sinni
og sparifé einum duglitlum,
metorðagjörnum manni, sera
fer til Ameríku. Hún stendur
vonbrigðin af sér, að vísu ekki
sársaukalaust, en æðrulaust."
Tveir nýir dauða-
dómar í Alsír
Á fimmtudaginn var voru
tveir af foringjum uppreisnar-
manna í Alsír dæmdir til dauða
af herrétti í Alsír. Annar
þeirra, Yasef Saadi, var á-
kærður fyrir að vera pólitískur
og hernaðarlegur leiðtogi upp~
. reisnarmanna í Algeirsborg.