Þjóðviljinn - 26.09.1958, Side 11

Föstudajfur 26. september 1958 — ÞJÖÐVILJINN — (11
62
Hans Scherfig
Fuílt
rumn sem
Þétta er sérstakur hamar. Hann er ögn dýraii. Hann
kostar 3,75. En þetta er líka afbragösgóður hamar. Har.n
hefur fínan áslátt. Reyniö' sjálfur! —
Og Teódór Amsted lyftir honum og vegur og:prófar.
Og hann horfir án afláts á enni afgreiðslumannsins.
Hann mælir fjarlægðina og vegur hamarinn. Afgreiðslu-
manninum fer að líða illa.
— Hann horfði á mig með óhuganlegu augnaráöi. —
sagði hann seinna við lögregluna.
— Þessi var alveg afbragð. En kannski ætti hann
heldur. að kaupa ódýrari hamar? Hann var sparsamur
maðþiy Hann hugsar sig um nokkra- stund. En svo
kaupir hann dýra hamarinn, sem er oddhvass í annan
endann og rúnnur í hinn. Það er ekki vert að spara
undir þessum kringumstæðum. Og hvaöa máli skipta
peningar núna?
— Þökk fyrir. Ég tek þennan á 3,75.--------Nei. Þér
þurfið ekki að pakka honum inn. Ég tek hann bara
svona. Ég get haft hann í innri vasanum! —
Enn er árla dags. Það er ekki hægt að heimsækja
fólk nú. Skrifstofustjórinn fer ekki lieim til sín fýrr. en
klukkan 5. Og svo borðar hann kvöldverð. Hann er
piparsveinn. Kannski borðar hann úti. Og ekki er
vert að hafa af honum síðustu máltíðina.
Það er varla hægt að fara til hans fyrr en klukkan
hálfátta.
Það er langur tími að bíða. Það er langur tírnl þegar
ráfað er um götumar. En þar kemur að klukkan verður
hálfátta. Allt tekur enda.
hamar í frakkavasanum. Hann veit ekiíi aö engill
dauðans er að hringja dyrabjöllunni hans.
Hann situr og cíútlar við safn sitt af hnöppum og
einkenningsbúningum. Þeir eru snirtilega flokkaðir í
smáöskium. Og sumir eru saumaðir á piötlur úr rauöu
flaueli. Frá því að hann var barn hefur hann safnað
hnöppum af einkennisbúningum. Hann á hnappa af
tegundum einkennisbúninga frá öllum löndum og öllum
tímum.
Hann á ósvikna silfurhnappa. af gömlum liðsforingja-
kjólum. Hann á beinhnappa af buxum lífvarðarins frá
18. öld. Hann á messinghnappa frá varðliði Kaup-
mannahafnar. Iiann á tinhnappa úr þrælastríðinu í
Ameríku. Hann á hjartarhornshnappa frá gamalli
austurrískri Alpaherdeild. Hann á hnapna af bruna-
liðsmönnum og póstþjónum og lögregluþiónum og næt-
urvöröum og mælaaflestrarmönnum og líkburðarmönn-
um og Tívolí-vörðum.
jreiðubúnir, eagði Lloyd, til
| þess að semja við Islendinga
; til bráðabirgða um verndun
j fiskveiða. og efnahags íslanrs,
ef slíkir samningar yrðu ekki
bundnir neinum skilyrðum
varðandi stærð landhelgi og
fiskveiðilögsögu.
Lloyd minntist að lokum á
að mikillar óvinsemdar í garð
Breta hefði gætt á Islandi og
sagðí að staðreyndir málsins
hefðu verið stórlega rangfærð-
ar hér. Kommúnistar á. ís-
landi hefðu ekkert látið ógert
til að gera hlut Breta. sem
verstan. Mörgum þjóðum væri
mikill hagur að því að mál
þetta leystist, aðeins kommún-
ístar myndu liagnast á því
að það drægíst á langinn.
' Framhald af 12. síðu.
kröfu sLna á grundvelli laga
og réttar, þá ættu þeir að
vera fúsir til þess að láta al-
þjóðadómstólinn í Haag skera
úr deilunni. Hafi þeir rétt-
inn sín megin, ættu þeir ekki
að þurfa að óttast neitt.
Byggi. íslendingar hins. vegar
ákvörðun sína ekki á laga-
grundvelli, heldur hagi sér þar
samkvæmt efnahagslegum sjón.
armiðum, þá ættu þeir ,,að vera
reiðubúnir til þess að heildar-
aílanum værí skipt þannig að
aliir fengju saimgjarnan (!)
hluta“.
Bretar væru hins vegar
L
Ohmfeldt skrifstofustjóri er aleinn heíma. ÞjaS er
hlýtt og’ notalegt hjá honum og hann er að’ raða her-
sögulegu safni sínu.
Hann situr og raular fyrir munni sér gamla her-
söngva.
Hann er gagntekinn vellíðan og þægindakennd.
Hann óttast engar hættur. Hann veif. ekki að honum er
ógnað. Hann finnur ekki til kvíða. Og þegar dyra-
bjöllunni er hringt er honum engin hræösla' í irug.
Hann veit ekki að úti fyrir stendur maður með þungan
Þökkum innilega auðsýnda samúð og híuttékningu
við fráfall móður okkar, tengdamóður og ömmu
GEORGÍU BJÖRNSSON,
fyrrv, forsetafrúar
Nanna og Björn Sv. Björnsson.
Gróa Torfhildur og Henrik Sv. Björnssotu
(fijjrir og Sveinn Sv. Bjþmsson.
'ítóft og Ólafúr Sv. BjÖrnsson.
Elísabet og Davíð S. Jónsson.
Sveinn, Torstein og Iiigolf Patursson.
ÞÖkkum innilega auðsýnóan hlýhug og samúð við
andlát og jarðarför eiginmanns míns, föður og
• tengdaföður,
stefAns þorsteinssonar,
Skipasundi 48
Herborg B.iörnsdóttir,
böm og tengdaböm
l—ll,IIWfl ..I «1—aaMM—PgroHHgllMl—1 ■■ WIIM
Otför ’* ý',
MAGNCSAR SVEÍNSSONAR,
Leirvogstungu,
fer fram frá Lágafellskirkju, laugardaginn 27. þ.ni.
og hefst kl. 2 e.h.
Jarðsett verður að Mosfelli.
Ferð frá IBifreiðastöð Islands, kl. 1.30. .;j; í : ,
Aðstandendur
Brezkum togara sleppt
Framhald af 1. síðu.
um og hlutu nokkrir menn
skrámur, en. engin venileg
meíðsli. Tóku varðskipsmenn
síðan stjórn togarans í sínar
hendur, en hurfu síðan aftur
til skipa sinna samkvæmt fyrir.
mælum yfirstjórnar landhelgis-
gæzlunnar,
Talið var eftir atvikum rétt
að veita herskipinu leyfi til
þess að leita lands með hinn
veika mann. er hann var kom-
inn í herskipið og var talinn of
veikur til þess að vera fluttur
milli skipa á ný.
Var ákveðið að nota ekki
fjarveru herskipsins til þess
að taka togarann. þar eð slíkt
kynnj að verða túlkað á þann
veg, að herskipinu hefði ekki
verið leyft að leita hafnar af
mannúðarástæðum, heldur tiL
þess að skapa tækifæri til þess
að handtaka. togara. En af því
hefði getað leitt hættufegan
misskilning erlendís varðandi
framkvæmd iandhelgisgæzlunn-
ar í þessu tilfelli."
Við þessar frásagnir vill
Þjóðviljinn gera eftirfarandi
athugasemdir:
Það er fráleitt. að veita
brezkum herskipum, sem
stunda hernaðaraðgerðir gegn
Islendingum. heimíld t.il að
koma inn í íslenzka landhelgi
'hvað sem við liggur. Við mun-
um að s.iálfsögðu hjúkra
brezkum fiskimönnum hér eftir
sem hingað tdl, ef þeirra eigin
skip koma með þá til hafnar,
en hitt kemur ekki til mála
að herskip þau, sem eru með
ofbeldi að reyna að brjóta nið-
nr fullveldi okkar og framtíð,
fái heimild til nokkurra slíkra
sendiferða. I frásögn landhelg-
isgæzlunnar segir svo að koma
herskipsins með veiku menn-
ina ,,sýni, að eigi er unnt að
stunda fiskveiðar hér við land,
án þess að geta leitað aðstoðar
í landi“. Að vísu; en ef aðstoð-
in er veitt úr landi með milli-
göngu brezkra herskipa, er
vandinn leystur. Hér er um að
ræða stórhættuleg mistök af
hálfu yfirstjórnar landhelgis-
gæzlunnar, og mega þau ekki
endurtaka sig.
Sama er að segja um þau
fyrirmæli yfirstjórnar land-
helgisgæzlunnar að sleppa tog-
aranum ,,Paynter“. Þar höfðu
varðskipsmennimir yfirbugað
brezku sklpshöfnina, þrátt fvr-
ir ofbeldisverk hennar, og ber
að fagna því að íslenzkir lög-
gæzlumenn láta nú íslenzk lög
koma til framkvæmda þegar
þeir eiga í höggi við togara-
menn, þótt þeir víki að sjálf-
srgðu fyrir vopnuðum her-
mönnum. En þegar íslenzku
varðskipsmennirnir liafa unnið
skylduverk sín aí prýði er þeim
allt í einu skíþað að hætta öllu
saman og sleppa veiðþjófinum.
Og röksemdin er sú að það var
„ákveðið að nota ekki fjarveru
herskipsins til þess að taka
togarann“ I! Hvað eiga. svona
heimskupör að þýða; heldur
yfirstjórn landhelgisgæzlunnar
að hún sé að leika einhvem
skopleik úr riddaraskáldsögu?
Á nú ef til vill að taka upp
bann hátt að löggæzlumenn í
landi hætti við að taka inn-
hrotsþjófa ef félagar þeirra em
ekki nærstaddir til að vemda
þá. Togarinn Paynter var brot-
legur við islenzk lög, og ís-
lenzkum löggæzlumönnum bar
að taka hann og láta dæma
hann. Herskipið hafði engin
lögmæt erindi á íslandsmiðum,
heldur hefur það stundað of-
beldi og árásir á Islendinga og
Landhelgismálið
Framhald af 4. síðu,
þurfum vér að efla með oss
samtök um að stíga hið fyrsta
það hamingjuspor að segja
skilið við Atlanzhafsbandalag-
ið og bæta þannig fyrir það
óheillaspor, sem vér stigum
með inngöngu í það.
Og fvrr en síðar munu smá-
þjóðirnar sjá að þeim ér nauð-
sýnlegt að stofna friðarbanda-
lag sín í rnilli og styrkja
með því friðarafl mannkyns-
ins á kostnað stríðsbandalaga
stórveldanna. Og þar eiga Is-
lendingar að vera með af lífi
og sál. Og þá yrði framtíðf
smáþjóðanna i höndum þeirra
sjálfra og hún verður ekki
varin áföllum nema með því
bezta í sjálfum þeim siðferði-
legum styrk þeirra og því að’
þær haldi sameiginlegri vöku
sinni um sannleikann, réttinn
og friðinn, þessi þrjú ham-
ingjutákn allra þjóða.
Ekkert er hættulegra smá-
þjóð en að le:ta svokallaðrar
,,verrdar“ tröllriðinna „stór-
ve'da“. Slíkt ér leiðin til ól-
s.iá1í-+<eðis og húsgangs' smá-
þjóðar, til fjarvistar frá upp-
runa hennar, eðli og sjálf-
ræði. Slíkri þjóð yrði allt að
harmi. Tákn t'-riímingar og
dauða meðal hnóða heimsins
eru fánar stríðsbandalaganna
þ.á.m. Atlanzhafsbandalags*
ins.
Ami Agústsson
það er f.jarstæða að yfirstjóm
landhelgisgæzlunnar eigi að
líta á ofbeldi brezku herskip-
anna sem sjálfsagðan hlut!
Sjálfur hefur Hemiann Jónas-
son yfirmaður landhelgisgæzl-
unnar lýst yfir því að í land-
helgismálinu „væri um líf eða
dauða íslendinga að tefla“ —
og hann ætti manna sízt að
snúa hinni alvarlegu og traustu
framkomu sinni til þessa upp
í andstæðu sína.
Uráii 05 reiði
Þjóðviljinn varð þess - mjög
skvr. ;yar í -gær að Iramfetði yf-
irstjórnar landhelgisgæzlunnar
v-h,Ú undrun og reiðj manna.
Meðal annars barst blaðjnu eft-
irfa. andj yfirlýsing undirrituð
aí ó3 .starfsmönnum Áhaldahúss
Vegagerðar rikisins:
„Við undirritaðir starfsmenn
Áhaldahúss Vegagerðar ríkisins
1 Borgarlúni 5, Reykjavík, látum
í Ijós andúð okkar á að her-
skipum. hennar hátignar Breta-
drottningar sé leyft að sigla inn
á íslenzkar hafnir með sjúka og
slasaða rnenn af hinum brezku
togurum. sem stunda landhelgis-
brot undir herskipavernd hér við
land. Hinsvegar teljum við sjálf-
sagt að veita hinum sjúku og
slösuðu alla þá hjálp sem okkur
er unnt, ef sá háttur er hafður
á sem tíðkazt hefur síðan erlend-
I ir togarar hófu veiðar hér við
land, þ. e. að togaramir sigli
sjálfir inn á íslenzkar hafnir
með þá af áhöfnum sínum, sem
læknishjálpar þurfa hér á landi.
Um leið teljum við þetta frék-
i lega móðgun við starfsmenn ís-
j lenzku landhelgisgæzlunnar, sem
j oft eru í bróðri lífshættu fyrir
, brezkum landhelgisbrjótum, er
| gera ítrekaðar tilraunir til að
sigla íslenzku varðskipin niðux,^