Þjóðviljinn - 04.01.1959, Qupperneq 10

10)
ÞJQÐVILJINN — Sunnudagur 4. janúar 1959
Kauplækkunin tvÖfalt meiri
'Framhald af 1. síðu.
greiðslunum, sparnaðurinn. Ilin
hliðin er sú að vísitalan lækk-
ar um 13 stig og þá jafnframt
kaupið sem þvi nemur. Sú
afleiðing er á þessa leið:
Dagsbrúnarmaður, sem vinn-
ur 8 dagvinnutíma og 1 eftir-
vinnutíma á dag að jafnaði i
25 daga í mánuði, hefur nú
í kaup kr. 5666,75.
Þegar búið er að greiða vísi-
tölna niður um 13 stig, eins
og nú liefur veriö gert, og sú
lækkun hefur áhrif á kaupið,
lækkar greiðslan fyrir sama
vinnutíma í kr. 5301,00.
Lækkunin á mánaðar'kaupi
Dagsbrúnarmanns vegna þess-
ara niðurgreiðslna nemur þann-
ig kr. 356,75.
Eins og áður var raldð er
spamaður meðalf jöiskyldu á
mánuði vegna mðurgreiðsln-
anna metinn á kr. 176,32. Slík
fjölskylda Dagshrúnarirjanns
tapar þannig beinlíii's kr. 180,
43; kauplækkunin er tvöfalt
meiri en sparnaðurinn vegna
verðlæklíananna. Þessar aðgerð-
ir jafngilda 3,3% kaupskerð-
ingu hjá meðalfjölskyldu Dags-
brúnammnns, og liver og einn
launþegi getur reiknað dæmið
út fyrir sjálfan si.g, miðað við
fjölskyldustærð sína og það
Icaup sem harm befur fyrir.
Veiði grunnkaupið
einnig lækkað um 6%
Hinar nýju aðgerðir Alþýðu-
flokksstjómarinnar tela þannig
í sér talsverða kjaraskerðingu;
og það er athyglisvert fyrir
launþega að niðurgreiðslurnar
eru framkvæmdar án nokkurs
samráðs við verkalýðssamtökin.
En með þessu er sagan þó hálf-
sögð. Forsætisráðherra boðaði á
gamlárskvöld að stjórnin mynai
með lögum lækka ?Ilt grunr-
ka.up launþega og bænda ur
allt að 6%. Þessi grunnkaups-
lækkun hefði einnig í för meö
sér frekari lækkun á vísitöi-
unni, þannig að eftir slíkai
aðgerðir stæðu laurþegar upp;
með 6% lægra gmr.nkaup og
vísitöhma 185. Áhrifin af slik-
Tim 'aðgerðum yrðu á þessa
leið fyrir Dagsbrúnarmann:
Verkamaður, sem nú hefur
kr. 5666,75 á mánuði fyrir 9
tíma vinnu á dag að jafnaði
í 25 daga, myndi eftir slíkar
aðgerðir fá í mánaðarkaup fyr-
ir sama vinnutíma kr. 4878,25.
Útborgað lcaup hans myndi
þannig lækka um kr. 788,50,
á mánuði. Eins og áður var
rakið var mánaðarsparnaður
meðalfjölskyldu metinn á kr.
176,32, þannig að beint fjár-
hagstjón sljkrar fjölskyldu á
mánuði yrði kr. 612,18 — eðia
á ári kr. 7346,16. Jafngilda
slíkar aðgerðir lnorki ineira
né minna en 10,8% beínni
launalækkun.
,,Karlmennska og þor"
Slík kjaraskerðing yrð) fyrst
og fremst til hagsbóta fyrir
alla atvinnurekendur landsins;
þeir þurfa að greiðn mun
minna kaup. Hins vegai' hefur
stjórn Alþýðuflokksins enn ekki
sagt eitt einasta orð um það
að nokkrar aðrar stéttir en
launþegar og bændur eigi að
fórna. Það er sannarlega ekki
að undra þótt Alþýðublaðið
segi í ramma á forsíðu í gæj;;
„Það er karlmennska og ]ior
í fyrstu atlögum nýju rikis-
stjórnarinnar að dýrtíðar-
Heiður er alls....
Framhald af 1. síðu.
Mikojan dundu á honum spurn-
ingar um sovézka geimfarið.
Hann kvað öllum Ijóst að um
inikið afrek væri að ræða, en
lieiðurinn af því tilheyrði ekki
einungis sovézkum vísinda-
mönnum heldur mannkyninu
öllu.
Mikojan átti að koma til
New York í morgun. Hann
sagði fréttamönnum í Kaup-
mannahöfn, að hann myndi
hitta Dulles utanríkisráðherra.
Það væri algerlega undir Dull-
es komið, hvaða mál þeir
ræddu. Sjálfur kvaðst Mikojan
vera í orlofi að hitta sína
mörgu vini í Bandaríkjunum og
afla sér nýrra.
cfreskjunni. Ilún gengur beint
til \erks, segir sannleikann af-
dráttarlaust, dregur livergi af.
Það er mannsbragur að svona
vinnubrögðum o,g almenningur
mun kunna að meta þau. . . .
Alþýðublaðið segir: Ástandið
kallaði eftir röskum handtök-
um. Fólki þykir vel farið af
stað.“
Málgagn atvinnurékenda,
Morgunblaðið, segir hins vegar
ekkert frá eigin brjósti um hin-
ar nýju aðgerðir. Það er ánægt
að geta látið aðra vinna verk-
in fyrir sig.
Landhelgismálið
kynnt í Grikk-
iandi
Meðal þeirra svarbréfa, sem
íslenzka STEFi berast enn stöð-
ugt frá sambandsfélögum sin-
um og réttindafræðingum þeirra
víðsvegar um heim, er ný-
komið bréf frá gríska STEFi
og einna merkilegast. Þar segir:
„Vér fengum bréf yðar með
mjög eftirtektarverðu riti um
fiskveiðilögsögu íslands.
Land vort hefur ætíð verið
brautryðjandi fyrir frelsi og
réttlæti og hefur síðan í forn-
öld staðið í baráttu við mi'klu
voldugri og a.uðugrí þjóðir til
að verja þessi tvö siðferðislegu
verðmæti,
Sem stendur eigum við enn
í stríði við England til þess
að frelsa Kýpur.
Vér getum því betur en aðr-
ir skilið rétt yðar til þess
að ákveða landhelgi Islands án
íhlutunar annarra aðilja.
Þessvegna höfðum vér sér-
stakan áhuga á að kynna rit-
ið, sem þér senduð oss, og
lögðum oss fram til að útvega
því meiri útbreiðslu.
Oss tókst þannig m.a. að
fá birta forystugrein um þetta
mál > blaðinu ,,Estia“ 25. okt-
óber s.l. en það blað er gefið
út hér í Aþenu.
OOO handtök-
ur í Sýrlandi
Tungleldflaugin
Framhald af 1. síðu.
1 gær voru vísindamenn utan
Sovétríkjanna farnir að taka
upp sendingar geimfarsins,
þeirra á meðal starfsmenn
stærstu móttökustöðvar í heimi
fyrir útvarpshylgjur utan úr
geimnum, Jodrell Bank í Eng-
landi, en þeir ákváðu að sinna
ekki öðrum verkefnum að
sinni.
Gífurlegt afrek
Vísindamenn og verkfræðing-
ar um heim allan hafa lokið
upp einum munni um að sov-
ézkir starfsbræður þeirra verði
ekki lofaðir um of fyrir að
koma geimfarinu á loft. Brezki
prófessorinn Massey sagði að
þeir hefðu unnið gífurlegt af-
rek, svona fjölþætt geimkönn-
un væri stórkost'eg hugmynd.
Japanski prófessorinn Itakawa
segir að með því að skjóta
geimfarinu á loft hafi mann-
kynið tekið risaskref í áttina
iinnig sólspátnik
til að leggja undir sig geiminn.
Sovézki stjörnufræðingurinn
Lavrentíkoff segir að geimskot-
ið sýni að nú sé mönnum loks
fært að ganga úr skugga um
hvort líf sé á Marz og ráða
ýmsar aðrar gátur sólkerfis-
ins.
Eisenhower Bandaríkjafor-
seti sendi í gær Sovétríkjunum
og sér i lagi vísiniJamönnum
þeirra heillaóskir vegna vel
heppnaðs geimskots.
Krústjoff, forsætisráðherra
Sovétríkjanna, sagði á 40 ára
pfmælishátíð Kommúnistaflokks
Hvíta-Rússlands, að Sovétríkin
hefðu nú rutt brautina frá
jörðu til tunglsins. Þessi sigur
sýndi hvensu sósíalistiskt þjóð-
skipulag lyfti þjóðunum á
hærra stig atvinnuhátta, tækni
og vísinda.
Sovétstjómin og miðstjóm
Kommúnistaflokkisins hafa þakk
að öllum þeim sem unnu að
smíði geimfarsins og hjálpuðu
til að koma því á loft.
Blöð í Líbanon skýra írá
þvi að lögreglan í Sýrlandi
hafi handtekið um 600 manns,
verkamenn og menntamenn,
fyrir kommúnistiska starfserni.
Handtökumar vom flestar
framkvæmdar á nýjársnótt.
Meðal fanganna em 100 stúd-
entar við háskólann í Damask-
us.
Fimleikanámskeið
Norræna fimleikasambandið
hefur boðið til fimleikanám-
skeiðs í Finnlandi 30. júní til 7.
júlí n.k. Námskeiðið verður í
Vierumáki sem er þekktasta í-
þróttamiðstöð þar í landi. Um-
sóknir um þátttöku í námskeiði
þessu sendist ÍSÍ, Grundarstíg
2 A, eigi síðar en 1. apríl n.k.
(Frá ÍSÍ).
(Brezki og japanski ofurstinn sitja að samningaborði
Tvær góðar
Það er óhætt að segja um
kvikmyndina Brúin yfir fljótið
Iíwai að hún er frábær. En
þar sem íslendingar þekkja
hvorki hermennsku af eigin
raun eða kvikmyndagerð sem
listgrein er oflátungsháttur
að ætla sér að skrifa um
myndina frá þeim sjónarhóli.
Söguefnið, frábær leikur í að-
alhlutverkum, snjöll leikstjórn
ásamt mjög góðri myndatoku
og það viðhorf framleiðand-
ans að leggja allt í sölurnar
til að gera góða kvikmynd,
virðist allt hafa lagzt á eitt,
að skapa listaverk sem mun
lengi í minnum haft.
----------—-----------------<£•
Fólk í USA gapti
F^amhald af 12. síðu.
sem vísindaþýðingu hennar líð-
ur verður hún yfirþyrmandi á-
róðursvopn og stói’kostlegt upp-
haf á heimsókn hr. Mikojans á
sunnudaginn. Þessj hnitmiðaða
timasetning hefur orðið til þess
að fólk stendur hér og gapir.“
Langt á undan
„Fyrst og fremst hefur þó
eldflaugin undirstrikað það sem
sumir sérfræðingar hafa haldið
fram undanfarna fimmtán mán-
uði; Sovétríkin eru langt á und-
an öllum öðrum í smíði lang-
drægra eldflauga og þó einkum
öflugra eldflaugahreyfla,“ lieldur
brezki fréttaritarínn áfram.
„Embættismenn í landvarnaráðu-
neytinu hér í Washington hafa
haft tilhneigingu til að halda því
fram að Bandaríkin væru að
síga á Sovétríkin í eldflauga-
kapphlaupinu, en þrákelknir
gagnrýnendur herstjórnarinnar
eins og Thomas R. Philips, upp-
gjafahershöfðingi sem skrifar i
St. Louis Post-Dispatch, hafa
þvert á móti staðhæft að Banda-
rikin væru að dragast enn
lengra aftur úr. Afrek Sovétríkj-
anna hefur léð máli þejrra auk-
inn sannfæringarkraft.11
Johnson öldungadeildarmaður,
foringi demókratameirihlutans í
deildinni, sagði í gær ,að Banda-
ríkjamenn myndu á næstu vik-
um gera sér ljóst að þeir ætli
sér of stutt og miði of hægt.
Búizt er við að nú komi upp
á ný kröfur í Bandarí| junum
um gagngerar endurbætur á
fræðslukerfinu, eins og eftir að
spútnik fyrsti kom á loft.
Geimsiglinganefnd Bandaríkja-
þings krafðist þess í gær að rik-
isstjórnin gerði ráðstafanir til
að Bandaríkjamenn sendi eld-
flaug til tunglsins hið fyrsta.
VIKAHi BLAOIÐ YKKAR
kvikmvndir
w'
Áhorfandinn hefur ríka
samúð með öllum persónunum
og leitast ósjálfrátt við að
afsaka með sjálfum sér hegð-
un stríðsmannanna, hversu
fráleitar eem þær annars
kunna að vera. En þegar all-
ar „hetjurnar“ eru dauðanum
ofurseldar stendur eftir einn
örvinglaður maður og segir:
Brjálæði.
í byrjun og enda myndar-
innar svífa hræfuglar yfir
tjaldið. Stríðið er þeirra lysti-
semd.
Þetta er kvikmyud sem all-
ir þurfa að sjá. Hún neyðir
mann til þess að hugsa.
S.J.
Undur lífsins (Nára livet),
sem sýnd er í Hafnarfjarðar-
bíói, er verðlaunamynd eins
og Brúin yfir Kwai fljótið, en
ákaflega ólík að efni og gerð.
Kvikmyndavélinni er komið
fyrir í fæðingarspítala og á-
horfandinn kynnist þremur
barnshafandi konum; tvær
þeirra kvæntar, sú þriðja
komung stúlka, sem hljóp
að heiman, því þar skeði
aldrei neitt.
Kvikmyndin segir ákaflega
hreinskilna og mannlega sögu.
Eins og gengur eru böm ekki
ávallt jafn velkomin í þennan
heim. Það er einkum unga
Ingmar Bergman, stjómandi
kvikmyndarinnar Undur lífsins.
stúlkan sem hatar þetta líf,
sem hún ber undir belti —
hún hefur einu sinni látið
f jarlægja fóstur og getur ekkl
hugsað sér að láta gera það
aftur. Ef hún fæðir bamið
þá óttast hún að foreldrar
hennar vilji hvorki kannast
við hana eða afkvæmi hennar.
Það eru örlög hinna giftu
kvenna sem opna augu henn-
ar; þær vildu leggja allt í
sölumar til að eignast af-
kvæmi en verður ekki að Ó6k
sinni.
Kvikmyndin er áhrifamikil
og sönn og laus við alla
væmni. Sjá'fsagt að mæla með
henni og hvetja fólk til að
sjá hana.
8. J.