Þjóðviljinn - 15.01.1959, Qupperneq 3

Fimmtudagur 15, janúar 1959
ÞJÖÐVILJINN (9
iskimið eðliiega nytjui
Útgefandi Fliiginála og tækni, Hilmar Kristjánsson sést liér
kynna sér byggingu flugvélarhreyfils lijá flugskólanum Þyt.
Framhald af . 1. síðu.
Til hvers stækkum við
landhelgina?
Karl Guðjónsson talaði næstur
og lýsti sig andvígan tillögu Ól-
afs Thors. Hún væri að sögn
flutningsmanns flutt til að
styrkja málstað íslands í iand-
helgismálinu erlendis, en væri
vanhugsrið einnig að því ieyti.
Til hvers erum við að sækjast
eftír áð helga okkur hafið og
fiskimiffin kringum iandið?
Fyrst og fremst til þess að
tryggja efnahagslega afkomu
þjóðarinnar, sem byggist á því
að fiskveiðarnar gangi sem bezt,
að sem mest aflamagn fáist á
land. Með aðgerðum okkar i
iandhelgjsmálinu erum við að
tryggja okkur einkarétt til fisk-
veiðanna innan 12 m'ílnanna,
tryggja okkur lögsögu yfir stórri
landhelgi til þess að geta fáff-
ið því að þannig sé veitt þar að
stofninn gangi ekki úr sér,
A að banna ílatíiskveið-
ar við ísland?
Tillagan um algert bann við
veiðunr með botnsköfuveiðar-
færum innan tólf mílna land-
helginnar jafngildir því, að
banna Islendingum að veiða
flatfisk hér við land. Lögin sem
heimiliðu slfkar veiðar hólft
árið voru raunvérulega felld úr
gildi 1952, er veiðisvæðið var af-
markað við fjórar sjómílur. Sú
ákvörðun var þó eðlileg þá, því
um ofvejði var að ræða. Hins-
vegar hefur nú flatfiskstofninn
aukizt svo, að íiskifrætflngar
telja að það kunni jafnvel að
spilla fjTir veiðum annarra fisk-
tegunda að hafa friðunina lengi
algjöra.
Þess bei* einnig að gæta að
mikill hluti af fiskibátaflota
landsmanna er ónotaður á þeim
árstíma sem eðlilegt er að
stunda þessar veiðar.
íslandsmið eðlilega
nytjuð
Því kann að hafa verið slegið
fram aí óvinum íslenzka mál-
staðarins sem röksemd gegn
stækkuninni að íslendingar
leyfðu sínuin eigin skipum að
fiska með botnsköfuveiðarfær-
ura innan tólf milna landhelg-
innar. En ekki hafa þær raddir
orðið háværar. Og hitt gæti
engu síður orðið röksemd fyrir
andstæðinga íslendinga ef ráð-
stafanir okkar jafngiltu því,
að engir íengju að veiða þann
flatflsk sem Bretar hafa veitt
hér við Jand í stórum stíl, og
værum við þannig aff spilla fyrir
því að allmikið magn matvæla
bærist á heimsmarkaðinn.
Karl lagði áhérzlu á að ts-
lendingar ættu að sýna að öll
íslenzk mið væru eðlilega nytj-
uð, án þcss að gengið væri á
íiskstofninn. Samþykkt á tillögu
Ólafs Thors yrði til þess eins að
gera íslenzkum þjóðarbúskap
þyngra íyrir, án þess að nokkuð
væri bætt aðstaða íslendinga
gagnvart erJendum óvinum ís-
Jenzks málstaðar. Það væri með
öllu rangt að banna okkur sjálf-
um eðlilegar íiskveiðar í hinni
nýju landiielgi. Hér væri um
mjLkið alvörumál að ræða, og
kvaðst Karl {mundi flytja á
næstunni frumvarp sem gengi i
gagnstæða átt við tillögu ÓJafs.
íslendingar haia alltaf
ætlað sér réttindi í land-
helginni
Lúðvík .íósepsson mælti á
þessa leið m. a.: Mér er nær að
lialda að ólafur Thórs muni
sannfærast um það við nánari
athugun á málinu, að þvi fer
víðs fjarri að samþykkt þessar-
ar tillögu yrði okkur tii stuðn-
ings í landhelgismálinu, eins og
nú er komið. Eg skal á þessu
stigi málsins ekki hefja langar
umræður um Jandhelgismálið
eða þann þátt, sem hér um ræð-
ir, aðeins lítillega drepa á nokk-
ur atriði.
Eg vil benda á, að um það
leyti, sem stækkun fiakveiði-
landhelginnar vár ákveðin; var
að sjálfsögðu það mál rætt mjög
ýtarlega á milli þingflokka,
hvernig skýldi1 fafa ‘nieð reglur
varðándi ýéiðiréttindi fslenzkfa
togveiðiskipa innán hinnar nýju
fiskveiðilandlielgi.
Öllum var þá ljóst, að nokkur
vandi var á liöndum í þessum
efnum. Mátti búast við að á
fyrsta stigi málsins, meðan
nokkur átök yrðu á milli IsJend-
inga og útiendinga um þessa á-
kvörðun, mundjj útlendingar
benda á að íslendingar áskiidu
sínum togveiðiskipum sérstök
réttindi, fram yfir Það, sem önn-
ur togveiðiskip ættu að liafa.
Því var það, að þeir voru all-
margir, sem vildu haga reglun-
um þannig í upphafi, að þó það
yrði skýrt fram tekið, að ís-
lendingar ætluðu sér í fram-
tíðinni sérréttindi í hinni nýju
fiskveiðilandhelgi, einnig livað
við kom togveiðum, yrðu allar
ákvarðanir um live mikill þessi
réttur yrði að biða um nokkurt
skeið. Einnig vegna þess, að
menn vissu, að íslendingar
sjálfir, voru nokkuð skiptir um
afstöðuna til þess, livernig aétti
að fara þarna að með íslenzku
togveiðiskipin.
En það kom ekki fram hjá
neinum manni, sem tók þátt í
þessum umraeðum, að hann ekki
væri á þvi má)i, að þegar tímar
Jiðu fram, ldjdu tslendingar að
ætla sínum togveiðiskipum ein-
liver réttindi innan liinnar nýju
stóru fiskveiðilandhelgi. Allir
virtust vera á sama máli.
Krafa um togveiðiréttindi
strax
En nú fór þetta svo, að það
fékkst ekki samkomulag um það
á millj. flokkanna að láta is-
lenzku togveiðiskipin vera al-
gerlega fyrir utan fyrsta sprett-
inn. Ýmsir aðilar, og þar með
heilir flokkar gerðu það blátt
áfram að skilyrði fyrir því að
þeir vildu standa að útfærslu
fiskveiðilandhelginnar, að . á-
kvæði yrðu sett strax i upphafi,
scm heimiluðu islcnzkum tog-
veiðiskipum nokkur ákveðin
fiskveiðiréttindi innau 12 milna
markanna. Þetta kom líka strax
fram, þegar reglurnar voru sett-
ar. Og það er eflaust rétt eins
og hv. þm. Gullbringu- og Kjós-
arsýslu sagði hér, að þeir menn
hafa eflaust verið til í öllum
ílokkum, sem litu svo á um
þetta leyti, að rétt væri að heim-
ila islenzkum togurum að veiða
innan hinnar nýju landhelgi
strax frá upphafi, þó hinir hafi
abyggilega verið miklu fleiri,
seni aðhylltust þá skoðun, að
það væri hagstaeðara fyrir ís-
lendinga vegna komandi deilna
við aðrar þjóðir að láta íslenzku
togarana vera fyrir utan fyrst
um sinn.
Gagnslaust bann
Þegar svo reglurnar voru sett-
ar um að heimilia íslenzku tog-
veiðiskipunum mjög takmörkuð
réttindi innan fiskveiðilandhelg-
innar, það skref var sligið og
Já ujóst fyrir ölium. Þannig hef-
ur það verið í gildi vandasam-
asta tíma málsins og verið iítið
notað i áróðrinum gegn íslenzka
málstaðnum. Þá var komið að
því, að við færum einmitt að
hugsa til þess, hvernig ætti að
nýta landhelgina nánar fyrir ís-
lendinga, sem helzt stunda veið-
ar með togveiðarfærum. Það
væri því alveg furðulegt, eftii
að reglúTnar eru ■ búnar að
standa í fullu gildi i 4'1/! mánuð
og tilkynningin að vera í gildi
gagnvart öðrum þjóðum í nærri
7 mánuði, að þá ættum við að
kippa þessu til baka. Slíkt gæti
vitanlega ekki bætt aðstöðu okk-
ar á neinn hátt gagnvart hinum
erlenda áróðri. Samþykkt henn-
ar myndi talinn vottur hiks og
hringlandahúttar, við ákvæðum
eitt i dag og annað á morgun.
Flatíiskveiðarnar
mikilvægar
Bretar segjast hafa á undan-
förnúm árum veitt hér innan
tólf mílna markanna u. þ. b. 10
þús. tonn á ári af flatfiski. Við
höfum svo að segja ekkert veitt,
af því að við bönnuðum okkar
dragnót, þó við vejddum hér
áður fyrr 5—6 þús. tonn af
þessum dýrmæta fiski árlega.
Það ýrði óþægilegt að standa
frammi fyrir því, að við værum
búnir að setja reglur um að
banna með öllu að veiða á ís-
landsmiðum einn dýrmætasta
fiskinn, sem hér hefur verið
veiddur, banna algerlega til
léngri tíma að veiða þennan
fisk. Nei, í þess stað segjum við
við Breta og aðra: Það hefur
aúðvitað alltaf verið ætlun ís-
lendinga að nýta hina nýju fisk-
veiðilandhelgi og við getum nýtt
hana sjálfir. Vlð getum veitt all-
an þennan flatfisk, og við getum
veitt hann þannig, að við séum
vissir um að ekki sé verið að
ganga á stofnjnn, það er hægt
að láta íslenzka fiskifræðinga
fylgjast með því, að hér sé tek-
inn hámarksarður veiðanna á
hverjum tíma, en ekki þurfi að
vera um ofveiði að ræða. Og við
ætlum að beita þeim veiðarfær-
um á þetta sem duga, og þó
þannig, að stofninn verði ekki
eyðilagður.
Hitt eru alveg furðulegar kenn-
ingar, ef menn ætla sér að
stækka landhelgina þetta mikið
eins og gert heíur verið og
banna með öllu veiði á þýðingar-
miklum fiskistofnum, sem eru á
þessu svæði, og verða ekki
veiddir með neinum ráðum nema
að beita einhverskonar botn-
vörpuveiðum.
★
Málinu var vísað til síðari
umræðu og allsherjarnefndar.
Flugmál og tækui
Nýtt tímarit — og þó gam-
alt, er að liefja göngu sína í
dag. Er það Flugmál og tækni;
á það að verða mánaðarrit.
Tímarit þetta er í rauninni
framhald af tímaritinu Flug-
mál, er út var gefið í nokkur
ár og var mikið lesið. Með
þessari breytingu hefur starfs-
svið þess og efni verið aukið,
og á það eftirleiðis að fjalla
um tækni allskonar. Margt
æskufólk les hér erlend tækni-
rit og mun það ætlun útgef-
endanna að eftirleiðis geti
æskufólk lesið um þessi efni á
eigin tungu. Annars er riti
þessu ætlað að flytja efni fyr-
ir fólk á öllum aldri. 1 næstu
heftum er fyrirhugað að skrif-
að verði m.a. um ljósmynda-
og radiótækni, ennfremur mó-
Framhald af 1. síðu.
ur verður að vjnna rúmum mán-
uði lengur til þess að fá sömu
tekjur og hann hefur nú á ejnu
árj. Eða, svo annað dæmi sé
tekið, þær jafngilda því að
tímakaupi værj haldið óbreyttu
en verkamönnum gert að vinna
rúman mánuð kauplaust ár
hvert.'
Margt óljóst
Öll er frásögn Alþýðublaðsins
af ræðu Gylfa mjög óljós. Þann-
ig er ekki Ijóst hvernig hann
ætlar sér að koma vísitölunni
niður í 175 stig — því 10 stiga
niðurskurður eingöngu nægir
ekki til þess. Kaupgjaldsvísi-
talan er nú 202 stig miðað við
verðlag 1. nóvember, en síðan er
talið að hún hat'i hækkað um
ein 3 stig. Sú 13 stiga niður-
greiðsla sem ríkisstjórnin fram-
kvæmdi um áramótin liefur því
ekki komið vísitölunni nema
niður í 192 st., þannig að þó vant-
ar enn 17 stiga lækkún, 'ef hún
á að fara í 175 stig. Verður rík-
isstjórnin þvi annaðhvort að
auka niðurskurð sinn eða bæta
enn við niðurgréiðslurnar, og
kunna þær aðgerðir enn að
auka kjaraskerðinguna frá því
Sera reiknað var hér að framan.
Frumleg tekjuöílun
Einnjg er mjög óljóst hvernig
Alþj'rðuflokksstjórnin hugsar sér
að afla fjár. Niðurgreiðslur þær
sem þegar haía verið ákveðnar
kosta 75 milljónir króna á ári
Auknar bætur til útgerðarinnar
nema á annað hundrað milljóna,
þannig að ríkisstjórnin. er þegar
bújn að ráðstafa um 200 milljón-
um af almannaíé. Um tekjuöfl-
unina á móti hefur Alþýðublaðið
delsmíði, einnig vinnulýsingar
i og teikningar af húsgögnum o.
| fl. Þá er einnig í ráði að lýsa
rækilega ákveðnum innlendum
| iðngreinum. —
: Tímaritið er 64 lesmálssíður.
og á að koma út mánaðarlega.
Ritstjóri er Knútur Bruun,
framkvæmdastj. Hilmar Krist-
jánsson. Afgreiðsla verður hjá
Blaðadreifingu h.f. á Miklu-
braut 15.
Sésíalistar í
Hafnarfirði
Næsta spilakvökl verður í
Góðtemplarahúsinu nk. föstu
dagskvöld og hefst kl. 8.30.
Þátttaka í spilakvöldunum
hefur verið ágæt í vetur og
ætti að fara vaxandi á nýja
árinu. — Mætið öil!
þetta eitt að segja éftir Gj'ifa:
,.Taldi Gylfi að unnt myndi að
afla allmikilla upphæða með áf-
greiðslu fjárlaga, án þess að
leggja á nokkra nýja skatta eða
tolla. Áætlun um tekjur ríkis-
sjóðs taldi hann mega hækka
veru’ega án þess að breyta toll-
um. eða sköttum.“
Alþýðuflokksstjórnin æ‘:ar
þannig að afla allmikilla upphæða
mcð því að hækka áætlun um
tekjur ríkissjóðs! Það er sann-
arlega ekki ónýtt að afla fjár á
slikan hátt, og kannski ætlast
Alþýðuflokkurinn til þess að
verkafólk beiti sömu aðferð til
að vega upp áhrifin af kja/a-
skerðingunni — á pappímun/
,,Djaríir” menn
Ejns og rakið var hér að fram-
an fela fyrirætlanir Alþýðu-
flokksstjómarinnar í sér mjög
alvarlega og tilfinnanlega kjara-
skerðingu verkafólks, þá stór-
felldustu síðan íhaldið fram-
kværndi gengislækkun sína. Það
er því ekkj að undra þótt Al-
þýðuí'Iokksráðherrarnir noti
mikinn gorgeir í umtali sínu ttm
bjargráðin; þannig hefur Al-
þýðublaðið það í gær eftir Emil
Jónssyni að „iausn eínahagsmál-
anna. . muni verða heiibrigð
og sterk“ og „að Alþýðuflokkur-
inn hefði tefit djarft“, en Gj'lfi
er taiinn hafa sagt „að Alþýðu-
flokkurinn yrði nú að vera djarf-
ur og hikiaus í stefnu sinni.“!
Óneitanlega eru það „djarfir"
menn sem láta flokk þann sem
enn kennir sj" við alþýðuna
nota sig til slikra verka. En
þeir hafa pinnig ianga reynsiu
— væri ekkj ráð l'yrir Emil að
fara að rjfja upp gömlu ræð-
una sína um að kjarabæ.ur
verkafólks séu glæpur?
I stað grunnkaupslœkkunar