Þjóðviljinn - 15.01.1959, Side 7

Fimmtudagur 15. janúar 1959 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Karl Liebknecht
i dag eru liðin 40 ár frá
einum myrkasta atburðin-
um í sögu þýzkrar verka-
lýðshreyfingar. 15. janúar
1919 voru Kari Liebknecht
og Rósa Lúxemburg myrt.
I»ar féllu tveir af göfugustu
leiðtogunum í baráttu alþýð-
unnar gegn stríði og auð-
valdi, fyrir friði og sósíal-
isma.
„FangeISi!“ „Missir borgara-
réttinda og aeru!“ Framkvæm-
ið það ef yður þóknast svo.
Æra yðar er ekki mín æra. En
það get ég sagt yður, að eng-
inn herforingi hefur borið ein-
kennisbúning sinn með jafn
mikilli sómatilfinningu og ég
ber fangakyrtilinn. —
Eg er hingað kominn til að
ákæra, — ekki til þess að
verja mig. Eg sækist ekki eftir
hóglífi, ég kýs baráttuna. Nið-
ur méð styrjoldina! Niður með
ríkisstjórnina!
Það var þýzki ríkisþingmað-
urinn Karl Liebknecht, sem
gerðist svo djarfmæltur fyr-
ir réttinum þegar ákær-
andinn krafðist að hann
yrði dæmdur í 7 ára fangelsi
og 10 ára missi borgararétt-
inda og æru árið 1916.
Niðurs.taðan varð sú, að.
Liebknecht var dæmdur í fjög-
urra ára fangelsi og var hon-
um gefið að sök .að hafa skipu-
lagt ólöglegan fjöldafund í
Berlín, afhrópað ríkisstjórnina
og rekið hatraman áróður gegn
styrjaldarbrölti Þýzkalands, og
var þetta samanlagt látið heita
„landráð“.
Bæði Karl Liebknecht og
Rósa Luxemburg höfðu frá
unglingsárum verið virkir
þátttakendur í vinstra armi
hinnar sósíaldemókratísku
verkalýðshreyfingar. Þegar
heimsstyrjöldin skall á 1914,
var aðeins einn maður í þýzka
rikisþinginu sem greiddi at-
kvæðí gegn hernaðarframlög-
um. Það var Karl Liebknecht.
Það kom hinu heimskunna
; skáldi Henry Barbusse til þess
að segja í Frakklandi: „Sjá!
Einn er þó til, sem hefur yfir-
stigið styrjöldina og hefur
skap>að sér ævarandi orðstír
fyrir fagurt og traust hug-
rekki“.
í októbermánuði 1918 var
Liébknecht samt látinn laus
rétt áður cn • hernaðarmáttur
40 ár síðan Rósa Luxemburg og Karl Liebknecht voru myrt
Hitiir si£(ruðu í dag verða
sigurvegarar framtíðarinnar
Svo mælti Iíarl Liebknecht, eftir ósignr verka-
lýðsins í janúaruppreisninni í Berlín 1919
JANÚAR 1919
Eftir hina misheppnuðu nóv-
emberbyltingu tók við tími
stjórnmálaátaka og í þeirri
hríð var Kommúnistaflokkur
Þýzkalands stofnaður eins og Myndin er tekin fyrir fraanan keisarahöllina í Berb'n 9. nóv.
áður er sagt. 1918, þegar Karl Liebknecht lýsti j*fir stofnun frjáls, sósíal-
Ofsalegur áróður og ofsókn- ísks ríkis í Þýzty'alaiuli.
Þjóðverja í fyrri heimsstyrj-
öldinni þvarr að fullu og friður
var saminn. Styrjöldinni, sem
Liebknecht hafði barizt svo
einarðlega gegn, var lokið, en
fyrir Liebknecht var ekki um
frið að ræða. Hann gerðist þeg-
ar einn af athafnamestu for-
ystumönnum hinna byltinga-
sinnuðu verkamanna í Berlín
á ný. Annar aðalleiðtoginn í
þeirri baráttu var Rósa Luxem-
burg, og það var vinstri arm-
ur þýzka sósíaldemókrata-
flokksins, sem þau stjórnuðu.
Ásamt nánustu samstarfsmönn-
um sínum og baráttufélögum,
Klöru Zetkjn, Frans Mehrjng
og Wilhelm Piek, höfðu þau
stofnað óháð sósíaidemókratísk
samtök, og veturinn 1915 hófu
þau að senda frá sér flugrit,
þar sem í fyrsta sinn má sjá
undirskriftina „Spartakus“.
Þetta voru fjölrituð smáblöð,
þar sem mótmælt var fjölda-
morðum stríðsins, atferli
valdamanna Þýzkalands og
svikum leiðtoga hægrisósíal-
demókrata.
Þessi forystusveit hefur
lengstum síðan verið kölluð
Spartakusbandalagið, og í henni
voru djörfustu andstæðingar
stríðsins í Þýzkalandi. Verka-
menn og hermenn Evrópu
nefndu nöfn þeirra í sömu and-
rá og nafn Leníns.
í janúar 1919 sleit Sparta-
kusbandalagið sambandinu við
Sósíaldemókrataflokkinn og
stofnaði Kommúnistaflokk
Þýzkalands.
Rétt eftir að Liebknecht var
látinn laus, og nokkru áður en
Kommúnistaflokkurinn var
stofnaður gerðúst örlagaríkir
atburðir í Þýzkalandi — nóv-
emberbyltingin 1918. Karl
Liebknecht og Rósa Luxemburg
voru fremslu leiðtogar bylt-
ingarinnar, og það var Lib-
knecht, sem dró rauða fánann
að hún yfir keisarahöllinni í
Berhn 9. nóvember 1918 við
mikil fagnaðarhróp borgarbúa.
„Á þessari stundu lýsum við
yfir að stofnað hefur verið
frjálst sósíalískt lýðveldi“, var
yfirlýsing hans af svölum hall-
arinnar.
Afdrif nóvemberbyltingarinn-
ar verða ekki rakin nánar hér
að sinni, en hægri sósíaldemó-
kratar sviku alþýðuna á nýj-
an leik og tókst að afhenda
auðmönnum og junkurum
völdin.
ir voru hafnar gegn bolsévik-
um og Spartakus-samtökunum.
„Myrðið leiðtoga þeirra, drep-
ið Liebknecht!“ stóð á flugrit-
um íháldsaflanna. Og blöð
hægrisósíaldemókrata tóku
undir þennan söng.
JANÚARUPPREISNIN
Dagana 5.—12. janúar 1919
hafði brotizt út vopnuð upp-
reisn verkamanna í Berlín.
Uppreisn þessi var óundirbú-
in og hafin án samþykkis
Spartakusbandalagsins. En
þegar laún á annað borð var
hafin tók Karl Liebknecht þátt
í henni sem foringi. Eftir að
uppreisnin hafði verið barin
niður, hófst æðisgengin morð-
leit hvíthðasveitanna að Lieb-
knecht og Luxemburg.
Liebknecht og Luxemburg
urðu að fara huldu höfði fyrir
morðingjasveitunum og 100,000
mörk höfðu verið sett til höf-
uðs þeirra.
í felustað sínum skrifuðu
þau síðustu greinar sínar í
blað Spartakusbandalagsins,
Rote Fahne, hinn 14. janúar,
Rósa Luxemburg skrifaði hina
þungu ákæru sína „I Berlín er
allt með kyrrum kjörum“, og
Liebknecht hið hátíðlega loforð
Spartakusbandalagsjns um að
halda baráttunni áfram til sig-
urs „þrátt fyrir allt“.
MORÐNÓTTIN
15. janúar voru þau bæði
handtekin ásamt Wjlhelm Piek
og framseld aðalstöðvum hvít-
liðasveitanna í Eden-hóteli.
1 Eden-hóteli voru þegar
gerðar ráðstafanir til þess að
myrða þau þremenningana.
Þegar Liebknecht var leiddur
inn í hótelið var hann barinn
tvívegis í liöfuðið með byssu-
skefti. Luxemburg var lejdd
inn skömmu síðar og ráku
hvítliðarnir þá upp mikil ösk-
ur. Piek var hinsvegar hafður
í haldi utan dyra.
Klukkan 11 urn kvöldið var
farið með Liebknecht út um
hliðardyr hótelsins. Um leið
og hann gekk út barði varð-
maður hann enn með byssu-
skefti sínu, og hann var dreg-
inn blóði drifinn inn í bíl, sem
ók til Tiergarten. í garðinum
nam bílljnn staðar. Ljebknecht
var leiddur nokkur skref eftir
hliðargötu og myrtur. Liðsfor-
ingi að nafni Pfligk-Hartung
hleypti af fyrsta skotinu, en
hann varð síðar njósnari í
Danmörku.
Rósa Luxemburg var flutt
burt frá hótelinu skömmu síð-
ar. Þegar hún fór fram hjá
verðinum barði hann hana einn-
ig 2 högg í höfuðið með byssu-
skefti sínu, og hún var dregin
meðvitundarlaus inn í bíl sem
beið fyrir utan. Vogel liðsfor-
ingi hafði forystu fyrir sveit-
inni sem flutti hana, og á leið-
inni skaut hann hana í höfuð-
ið. Bifreiðin var stöðvuð á
Liechtensteinbrúnni yfir Land-
wehr-skurðinn og liki Rósu
tiosa Luxemburg
Luxemburg síðan fleygt . í
skurðinn. Þar fannst það 3L
maí, háífum fimmta mánuði
síðar.
En 16. janúar voru háværar
fyrirsagnir blaðanna á þessa
leið:
„Liebknecht skotinn á fiótta.
Rósa Luxemburg drepin af
mannfjölda“.
I sýndarmálaferlum þeirn,
sem síðar fóru fram, voru
morðfngjannir sýknaðir skil-
yrðisiaust.
BARÁTTAN IIELDUR
ÁFRAM
Liebknecht var jarðsettur 25.
janúar 1919 ásamt þeim sem
féllu í janúaruppreisninni.
Verkalýður Berlínar og verka-
fólk frá öllu Þýzkalandi
fylgdi þeim til grafar.
Hinn 13. júlí var Rósa Lux-
emburg jarðsett. Vinna var
lögð niður víðast hvar í Berlín,
og ejnhver mesti mannfjöldi
sem safnazt hefur saman í
Berlín fylgdi henni til grafart*.
Hún var jörðuð við hliðina á
Liebknecht í Friedrichsfeld.
í dag eru iiðin 40 ár frá
dauða þeirra. Enn er þeirra
minnzt af ást og eldmóði al-
þýðunnar hvarvetna í heimin-
um, þar sem haldið er áfram
baráttu þeirra fyrir friði og
sósíalisma, — þeim hugsjón-
um, sem þau Ijfðu fyrir, börð-
ust fyrir og dóu fyrir.
í síðustu blaðagrein sjnni,
„Þrátt fyrir allt“, sem birtist
i Rote Fahne þegar eftir janú-
aruppreisnina. segir Liebknecht:
„Hinir sigruðu í hinni blóðugu
janúarvjku hafa barizt með
heiðri. Þeir hafa barizt fyrir
göfugasla takmarki mannkyns-
ins — fyrir andlegu og efna-
legu frelsi hinnar þjáðu al-
þýðu Og upp af blóði drifinni
jörðinni þar sem þeir féliu
munu þeir vaxa, sem seinna
standa yfjr höfuðsvörðum sig-
urherranna í dag. Nýir bar-
áttumenn munu fæðast hug-
sjón okkar, þeir munu hefna
fyrir þá föllnu og berjast fram
til okkar göfuga takmarks, sem
er eins eilíft og sólkerfið. Hjn-
ir sigruðu í dag, verða sigur-
vegarar framtíðarinnar .... þótt
valdamennirnir varpi okkur i
hiekki munum við vaka á verð-
inum, og við fyrirgefum þeim
ekki. Sigurinn verður okkar.“