Þjóðviljinn - 17.04.1959, Qupperneq 6

•6) — NNIfTIAOQM — 6S6t IF<íe MI .mS-epnis&í
ÞlÓÐVILJINN
ÚtRefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. — Ritstjórar.
Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Fréttaritstjóri: Jón
BJarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Eysteinn Þorvaldsson,
Guðmundur Vigfússon,, ívar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson, Sigurður
V. FriðbJófsson. — Auglýsingastjóri; Guðgeir Magnússon. — Ritstjóm, af-
greiðsla, auglýsjngar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími 17-500 (5
línur). — Askriftarverð kr. 30 á mánuði — Lausasöluverð kr. 2
Deiffir menii
jslendingar almennt eru undr-
andi á geðleysi ráðamanna
sinna í landhelgismálinu. í
hálfan áttunda mánuð hafa
brezk herskip brotjð á okkur
lög og rétt og verndað ráns-
flota við þjófnað á fiskimiðum
okkar. Löggæzlumenn okkar
hafa verjð ■ beittir ofbeldi æ
ofan í se, aðmírálar á vígdrek-
um hafa hótað að sökkva litlu
fleytunum okkar — og sjálfir
fyrirsvarsmenn Atlanzhafs-
banda’agsins, hér á landi. þeir
sem gerzt mega vita, eru svo
sannfærðir um að vinir okkar
og vemdarar muni framkvæma
hófanir sínar, að yfirstjóm
landhelgisgæzlunnar hefur ekki
enn treyst sér til að láta ís-
Jenzka löggæz’umenn fram-
kvæma skyldusörf sín til fulln-
ustu.
llftir þessa reynslu alla er
•*-■' framferði hernámsmanna
til algerrar vansæmdar. t>að er
furðulegt að enn skuli sitja
íslenzkur sendiherra í Lundún-
nm og brezkur sendiherra
dveljast hér í bezta yfirlæti
eins og ekkprt hafi gerzt. Það
er okkur ttl fu’lkominnar van-
virðu að við skulum enn bykj-
ast vera í hernaðarbandalagi
við það ríki sem beitir okkur
hemaðarofheldi. Það er ó-
sæmilegt að vi.ð skulum fórna
laindi okkar samtökum sem
hafa brotið á okkur alla eiða
og samninga. Það er smánar-
legt að nokkrir íslenzkir menn
skyldu láta hafa sig til þess
að flytia á tíu ára afmæli At’-
anzhafsbandalgsins lof og
skjall um 'þau r,tríðssamtök
sem reyna með vopnavaldi að
svipta okkur beim rétti sem
ö’l framtíð þmðarinnar er
bundin við. Það voru litiir
karlar sem á iaugardaginn var
sátu veizlu með sendiherra
Breta á herstöðinni í Keflavík
á laugardaginn og dáðust þar
að morðtó’um og vígvélum, á
sama tíma og öðrum morðtól-
um þessa bandalags var bejnt
að sjómönnum okkar á hafi
útj. Það var hámark býlynd-
i.sins að utanríkisráðherra ís-
lands skyldj leyfa sér að ha’da
því fram í útvarpi á dögunum
að við hefðum notið þess í
landhelgisbaráttunni að vera að
ilar að At’anzhafsbandalaginu
og munaði minnstu að hann
færði Bretum sérstakar þakkir.
Það hefur ' orðið okkur til
minnkunar um allan heim, þar
sem landþelpisbaráttu okkar er
veitt nokkur atbyg’i. að árás
Breta skvldi ekki kærð fyrir
Sameinnðu bióðimum enda
þótt aðálfulltrúi íslatids lýsti
því í ræðu að framferði Breta
væri skýlaust brot á sáttmálá
Sameinuðu þjóðanna.
I^að geðieysi sem birtist í
þéssu er okkur ekki aðeins
til minnkunar og smæ.kkar
okkur í eigin augum og ann-
Morgunblaðið heimtar að ísland
verði gert að kjarnorkustöð
Vill „öflugar varnir, margt liS á meira en einum
stað, sterkustu vopn, herskipaflota og fjölda
beztu flugvéla. Ekkert kák.“
arra, það er einnig hættu-
legt í sjálfri landhelgisbarátt*-
unni. Af athafnaleysi okkar
draga Bretar þá á’yktun að
það megi bjóða íslendingum
allt — og menn sem láta bjóða
sér allt má með DJímanum
beygja og buga til undanhalds.
Tilsangurinn með valdbeitingu
Breta hefur aldrei verið sjálf-
ur veiðiþjófnaðurinn — eftir-
tekian af honum hefur verið;
rýr og dýr — heldur sá að fá j
fslcndinga til að semja og af-
sala sér á nýjan leik landsrétt-
indum sínum. Bretar hafa alL
an tímann fylgzt nákvæmlega
með viðbrögðum okkar, og þau
þpfa verið slík að þeir hafa
falið sér fært að auka dólgs-
skap sinn.
i~|g enn munu Bretar sann-
’ færast um að þeir séu á
réttri leið með hemaðaraðgerð-
um sínum, þegar viðbrögð Ól-
afs Thors við nýjasta óhæfu-
v^rkinu eru enn sem fyrr þau
pð kalia þurfi saman fund
æðstu manna Atlanzhafsbanda-
lagsins til þess að fjalla um
landhelgismálið. Að vLsu talar
ölafur nú um að kæra Breta —
en hann minnist ekki á það
ejnu orði hvað gera skuli ef
kæran ber ekki tafarlausan ár-
angur. Allir vita. að afleiðingin
af s’íku málsskoti yrði sú ein
að Atlanzhafsbandalagið myndi
mæla með ..sáttum1', það myndi
skipa samnin.<Tanefnd, fslend-
ingum og Bretum yrði sagt að
setjast við samnjngaborð. Bret- !
ar hefðu þá náð því markmiði:
sem þeir hafa beitt sér fyrir j
allan tímann og verið hefur tiL !
gangurjnn með herferð þeirra, j
að fá ís’endinga til samninga j
um landsréttindi sín og fram-
tíð alla. Þetta veit Ólafur
T'hors auðvitað allra manpa
bezt; bað er engin tilviljun
p.ð bann hefur neitað því á
Alþingi að standa að yfjrlýs-
jngu þar sem Alþingi segði
skýrt og skorinort að aldrei
yrði hvikað frá 12 mílna land-
helginni og aldrei samið um
ncin frávik frá henni.
17n þótt ráðamenn hemáms-
flokkanna hafi verið svo
smánarlega deigir, er afstaða
þjóðarinnar skýr og afdráttar-
lans; án tillits til stjómmálaá-
greiriihgs er þess nú krafizt
um land allt að Bretum verði
svarað af fullri einurð með því
að slíta stjórnmálasamþandi
við þá tafarlaust. Þessi einarða
afstaða þjóðarinnar kemst
einnig stundum inn í hemáms-
b’öðin: þannjg sagði Vísir í
fvrradag að „það átf.u Bretar
að athuga, að svo lepgi riiá
brýna deigt jám að bíti um
síðir.“ Hins vegar er utanríkis-
ráðherra íslands ekki einu
sipni gerður úr deigu jámi;
hann líkist fremur klesstu rúg-
brauði.
Morgunblaðið birtir í fyrradag grein þar sem þess
er krafizt að bandaríska hemámsliðið á íslandi veröi
stóraukið og að þaö fái í hendur nýjustu og sterkustu
morðtól, fyrst og fremst kjamorkuvopn.
Krafa þessi kemur fram í
grein eftir einn af starfsmönn-
um blaðsins Þorstein Jónsson,
en í tilefni af útvárpsdag-
skránni um 10 ára afmæli At-
lanzhafsbandalagsins segir
hann m.a.:
„Út af þessu dettur mér í
■hug, enn einu sinni, og þá
einnig og einkum vegna ræðu
Norstads yfirhershöfðingja
Atlanzhafsríkjaherjanna, er
hann segir að Vestur-Evrópa
verði ekki varin fyrir Rússum*4
nema með kjarnorkuvopnum
— eru varnir íslands nægilega
öflugar? Oft og mörgum sinn-
um er spurt að þessu. Menn
vita að hér á Keflavíkurflug-
velli er varnarlið frá Banda-
ríkjunum. Ekki vita menn
hvort lið þetta er öflugt, né
hvort það er búið nýtizku
vopnum. Menn vita að hér
eru radarstöðvar riiiklar, en
eru þær ekki einkum ætlaðar
til þess að geta aðvarað
Bandaríkin um yfirvofandi
hættu? Eg held að vamir Is-
lands séu hvergi nærri full-
nægjandi. Lélegar vamir em
verra en ekki neitt. Eg er einn
af þeim, sem vilja hafa öflug-
ar varnir, margt lið á meira
en einum stað, sterkustu
vopn, herskipaflota og fjölda
beztu flugvéía. Ekkert kák.
Við kærum okkur ekki um að
vera njósnastöð stórveidis, en
v;ð viljum fylla flokk frjálsra
þjóða“. (Leturbr. Þjóðv.)
Steína aðalritstjórans
Þetta mung vera tryllings-
legustu hernámsskrif sem
sézt hafa í íslenzku blaði. Þau
em ekki athyglisverð fyrir þá
sök að þau sýna iiugarástand
Þorsteins Jónssonar, það
skiptir minnstu máli, heldur
vegna þess að þau birtast í
Morgunblaðinu. Það er al-
kunna að í því blaði birtist
ekki ein einasta grein — sízt
eftir starfsmenn blaðsins —•
án þess að Bjami Benedikts-
son aðalritstjóri hafi farið
vandlega yfir hana og sam-
þykkt efni hennar. Krafan um
kjarnorkuvopn á Islandi, „öfl-
ugar vrarnir, margt lið á
meira en einum stað, sterkr
ustu vopn, herskipaflota og
fjölda beztu flugvéla. Ekkert
kák“ er því sjálfsögð krafa að
dómi Bjama Benediktssonar,
mesta ráðamanns Sjálfstæðis-
flokksins. Því er ástæða til að
Islendingar veiti þessum of-
boðslega málflutningi sér-
staka athygli; það er engum
efa bundið að bandaríska
sendiráðið og yfirmenn her-
námsliðsins taka eftir honum.
Og hagnýta sér hann.
Árásarstöð
víglínu
fremstu
1 sambandi við þessi stefnu-
mið Sjálfstæðisflokksins ætti
flokkurinn að fella niður
hræsnistalið um „vamarlið“
og „vamir“. Það er — meira
að segja herfræðileg •— fjai-
stæða að tala um að einhver
staður verði „varinn" með
kjaraorkuvopnum. Kjamorku-
vopn em einvörðungu árásar-
tæki, þau verða ekki notuð á
neinn annan' hátt. Krafan um
kjarnorkuvopn á Islandi er
krafa um að ísland verði á*
rásarstöð í fyrstu vígHnu,
héðan verði sendar kjamorku-
sprengjur með flugvélmn og
eldflaugum til árása á Evr-
ópulönd. Ekki þarf að færa
rök að því hver örlög væri
verið að leiða yfir Islendinga,
ef landinu yrði breytt í slíka
kjamorkustöð. En hverju
máli skiptir það ráðamenn
S jálfstæð;sflokksins; „ekkert
kák . . . við viljnm fylla floklc
frjálsra þjóða“.
Frðmbjéiandi Ihaldsin
FnrSnIegt hringsól í páskaferð
Skipaútgerðar ríkisins
Páskaferðir Skipaútgerðar
ríkisins hafa lengi notið mik-
illa vinsælda á Vestfjörðum.
Þær gera skólafólki og öðmm
að vestan sem dvelja sunnan-
lands fært að vitja átthaga
og venzlafólks. Þessi gest-
koma er víða mikið gleðiefni
í fásinni.
Nú um nokkur ár hefur
brugðið svo við að ráðamenn
Skipaútgerðarinnar haga þess-
um ferðum aðallega í sam-
ræmi við þarfir gesta á skíða-
viku á Isafirði. Fyrst er siglt
til Patreksfjarðar sem leið
liggur, en síðan farið rakleitt
til ísafjarðar framhjá við-
komustöðunum Bíldudal, Þing-
eyri, Flateyri og Suðureyri.
Hefur þetta sem von ermælzt
illa fyrir meðal farþega á
þessa staði ög fólksins sem
þar býr.
En var bmgðið á þetta ráð
í páskaferðinni um daginn,
siglt var framhjá Amarfirði,
Dýrafirði og önundarfirðL En
þegar kom fyrir Súgandafjörð
var stefnan tekin á Suðureyri.
Þessi viðkoma á norðurleið
mun hafa komið fólki þar á
óvart, því að enginn var á
bryggjunni til að taka á móti
landfestum. Varð að gera
tvær atrennur áður en skipið
komst að bryggju. Þá kom í
ljós, hvers vegna komið var
við á Suðureyri. Þorvaldur
Garðar Kristjánsson, fyrrver-
andi og tilvonandi frambjóð-
andi íhaldsins í Vestur-ísa-
fjarðareýslu, snaraði sér frá
borði með föggur sínar, kom-
inn í kosningaleiðangur um
kjördæmið.
Ekki mæltist þessi aukaferð
með flokksbróður skipstjora
vel fyrir meðal farþega, sem
fluttir höfðu verið framhjá
áfangastöðum sínum.
Síðan var siglt til ísafjarð-
ar og skilað þar farþegum,
en vömafgreiðslu slegið á
frest þangað til síðar ef til
vill til að bæta farþegum, upp
töfina vegna frambjóðandans.
Siglt var suður á Amar-
fjörð og inn á Bíldudal, snúið
þar við og haldið til Þingeyr-
ar og Flateyrar.
Þessi krókaleið er auðvitað
í algeru ósamræmi við áætlun
og rænir farþega á sumar
hafnir allt að degi með vinum
og ættingjum.
Dagur Sigurðarson:
\Jallafiljóí)
Þeir eru beisnir á beishum
Ælœgœg
Smœla til smœlingjanna
Ælœgæg
Og gauka að peim smœlkinu
Ælœgæg
éi< .ðrié
jti 4' 03