Þjóðviljinn - 21.06.1959, Blaðsíða 1

Suniiudagur 21. júní 1959 — 24. árgangur — 128. töIublaS.
Núverandi stjórnarflokkar vildu fallast é
samninga við Breta um landhelgismóli
Brezk hlöð lysa opinskátt þeim vonum sinum að jbe/V
muni reiSubúnir til samninga - eftir kosningar
20. maí 1958 kröföust Bretar og AtlanzhafsbandalagiÖ
þess aó' íslendingar hættu við ákvöröun sína um stækk-
un landhelginnar í 12 mílur og tækju í staðinn upp
samninga um tveggja mánaöa skeið um þaö hversu stór
landhelgin mætti vera. Þá geröust þau alvarlegu tiöindi
að bœöi Sjálfstœðisflokkurinn og Alpýðuflokkurinn lýstu
yfir pví bœði munnlega og skriflega að peir flokkar
vildu fallast á hinar erlendu kröfur og vœru andvígir
pví að tekin væri tafarlaus ákvörðun um stœkkun land-
helginnar í 12 mílur.
Þegar Lúðvík Jósepsson sjáv-
arútvegsmálaráðherra lýsti yfir
því að hann myndi engu að
siður gefa út regiugerð um
stækkun landhelginnar í 12 míl-
ur, svaraði Hermann Jónasson
forsætisráðherra þvi til að hann
myndi þá' biðjast lausnar ann-
!aðhvort fyrir Lúðvík Jóseps-
son einan eða fyrir allt ráðu-
neyti sitt, þar senv afstaða
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins sýndi að ekki væri
þingmeirihluti fyrir stækluin-
þriggja daga skeið, en þá tókst
að lokum að beygja Alþýðu-
flokkinn, taka lokaákvörðun um
stækkun laAdhelginnar í 12
mílur og hafna algerlega samn-
ingum við Breta og Atlanzhafs-
bandálagið.
Staðreyndir sem allir
þurfa að þekkja
Öll þessi örlagaríku átök eru
rakin í riti Magnúsar Kjartans-
sonar: „Átökin um landhelgis-
inni. Þannig stóðu sakir um máhð — Hvað gerðist bak við

* ,

Þessi fagra mynd er af veggskildi eftir Ríkharð Jónsson, sem
listamaðurinn hefur gefið ,í Kosningasjóð Alþýðtibandalagsins
— Þessi fagra gjöf, sem er ein af mörguin frá listaihönnum
þjódarinnar, er öðrum mönnum hvatning um að láta ekki
sinn hlut eftir liggja í þtá að tryggja Alþýðubandalaginu mik-
inn sigur í þessum kosningum.
tjöldin ?“ Er þar skýrt frá at-
burðum mns og þeir gerðust
dag frá degi, birt bréf þau
sem fóru milli stjórnriiálaflokk-
anna, skýrt frá skeytum þeim
sem Atlanzhafsbandalagið lét
rigna yfir til þess að reyna að
knýja íslendinga til uudanhalds
og þar á meðal skeyti Paul-
Henri Spaak, fram-kvæmda-
stjóra Atlanzhafsbandalagsins,
til Hermanns Jónassonar for-
sætisráðherra, en þar skírskot-
aði Spaak til tilfinninga ís-
lenzka forsætisráðherrans og
umhyggju hans fyrir samstöðu
Atlanzhafsbandalagsríkjanna
og bað um samninga um
tveggja mánaða skeið. Alla
þessfa málavexti þurfa íslend-
ingar að þeldtja til lilítar og
myilda sér skoðun um það
hverjum sé treystandi í þessu
inesía örlaganiáli íslendinga.
Hvers vegna gerðu
Bretar árás?
Átökin um stækkun Jand-
lielginnar í 12 mílur voru
mjög afdrifarik, ekki aðeins
vegna þess hversu hætt hags-
munir Islendinga voru komnir
eftir afstöðu ráðamanna Sjálf-
stæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins, heldur og vegna hins
að Bretar fylgdust að sjálf-
sögðu mjög nákvæmlega með
því sem gerðist. Afstaða ráða-
manna Sjálfstæðisflokksins og
Alþýðuflokksins varð Bretum
sönnun þess að Islendingar
\æru ldofnir í landhelgismál-
inu, og Jiað mat styrktist enn
þegar hvorki Morgunblaðið né
Aijþýðublaðið birtu eina ein-
ustu grein til stuðnings mál-
stað íslendinga allt sumarið
1958 en voru barmafull af ó-
hröðri andstæðinga okkár. Það
er engum efa bundið að Jiessar
staðreyndir og aðrar liliðs*æðar
voru ástæðan til þess að Bret-
ar ákváðu ag beita íslendir.ga
hernaíþrlegu oíbeldi, þeir héldti
að þeir ættu í átökum við
sundraða þjóð sem myndi gef-«
ast upp þegar alvöru væri
beitt-
Öll þessi atriði þurfi Is-
lendingar að íhuga gaumgæfi-
Framhald á 10. sióu.
I’hc main hindrance to negotiation
at thc momcnt is that thc present
:a rctaker lcelandic Government is
laturally unwilling to commit itself.
þnd two sets of clections must bej
sreld bcfore a new Government can
me inslalled. This wilj probabfy (take )
'till September. The néxt international
[conference on the fisheries question
jis due to be held in Geneva in March
or April. 1960. but the British trawler-
owners hope that before then a modus
Ivivendi will have been reached with
the new lcelandic Government.
Greinin úr Financial Times þar sem sagt er að ríkisstjórii
Isiands sé „nú sem stendur“ ófús að semja um landhelgis-
málið „af eðlilegum ástæðum“ en vonandi géti samningar
teki/.t j liaust — eftir kosningar.
Eéttarrcmnsékn éhiákvæmileg
Alþýðublaðið lieldur í gær
áfsjam að Jivarga á lítihnót-
legan liátt um Hannibal Valdi-
marsson í sambandi við fjár-
svikamál Alþýðublaðsins.
Hannibal gerði skýra grein
fyrir því máli Iiér í blaðinu
fyrir nokkrum dögum og á’
Jiann liátt að undan sveið.
Alþýðublaðið getur haldið
áfram að pexa en það forð-
ast að víkja að aðalatriði
málsins. I grein sinni tók
Hannibal Valdiinarsson undir
J)á sjálfsögðu og óhjákvæmi-
legu kröfu að frfvmkvæmd
verði opinber réttarrannsókn
á fjárreiðum Alþýðuflokksins,
Aljiýðublaðsins og Aljiýðu-
prentsmiðjunnar.
Það er stórfellt réttar-
bneyksli ef ekki verður orðið
við Jjeirri kröfu.
• Það er sannað fyrir
rétti að Alþýðuprentsmiðjan
tók við rumri milljón króna
frá Ingimar Jónssyni.
© Það er sannað fyrir
rétti lað á sama tíma hvarf
ámóta upphæð úr sjóðuin
Gagnfræðaskóla Aiisturbæjar.
© Meirililutiun af greiðsl-
um Ingimars til Alþýðuþrent-
smiðjuniiar fór fram með á-
vísunum á sjóði Gagnfræða-
skóla Austurbæjar.
© Dómsstóllinn komst aö
Jieirri niðurstöðu að .greiðsl-
urnar til Alþýðuprentsmiðj-
unnar væru aðalskýringin á,
fjárdrættinum frá Gagníræða-
skólanum. »
Hér er ekki um nein- r get-
Framhald á 10. síðu
Ágætur fundur á Akranesi
Framboösfundur var í Bíóhöllinni á Akranesi í gær og
var hún fullskipuö áheyrendum.
Málflutningur Inga R. Helgasonar frambjóðanda Al-
þýöubandalagsins bar af. Benedikt Gröndal var allan
tímann í vonlausri vörn fyrir flokk sinn, og ræöur Fram-
sóknar- og íhaldsframbjóöendanna vöktu lítinn hljóm-
grunn.
Fundurinn snerisf um deilur
þejrra Inga R. Helgasonar og
Benedikts Gröndals í land-
helgismálinu, og var Gröndal
í gersamlega vonlausri vörn
allan tímann. Seint, á fundin-
um spurði Ingi frambjóðanda
Alþýoúflókk.sfris að því hvort
hann vildi lýsa yfir því fyrir
fundinum að ef Bretar hundsk-
uðust ekki úr landhelginní
færum við úr Atlanzhafshanda-
laginu, og neitaði Gröndal að
gefa slíka yfrlýsingu.
Eftir að Ingi R. hafði ger-
sigrað Gröndal í deilunni iim
landhelgismálið vaj- ræðu Inga
um efnahagsmá.’in hlýtt mcð
óskiptri athygli. — Fundurinn
fór mjög vel fram.
Alþýðubandalagsmenn! Hafið strax samband við hverfaskrifstofur Gdistans — Sjá bls. 12