Þjóðviljinn - 26.05.1960, Síða 12

Kanadíska „hreindýrið“ á Reykjavíkurflngve lli. — (Ljósmynd: Þjóðviljinn — A. K.).
Stuttar flugbrautir nœgja
Stélið er liátt; ganga má inn í flugvélina iim afturenda og
jafnvel aka Jiangað inn á jeppuin!
Allir, sem áttu þess kost að
fylgjast með flugtaki, lend-
ingu og flugi kanadísku
Caribou-flugvélarinnar á
Reykjavíkurflugvelli og
Sandskeiði í gær, munu
vera á einu máli um að
hentugri flugvél jafnstóra
sé vart unnt að fá til nota
í landi, þar sem stórir,
rennisléttir flugvellir eru
ekki á hverju strái.
Nokkrum forystumönnum á
sviði flugmála var boðið í
flugferðir með Caribou-vél-
inni upp á Sandskeið í gær
og fengu blaðamenn að
fljóta með í þeirri síðari.
•Hóf vélin sig á loft á 20—25
metra kafla á flugbrautinni
og lenti nokkrum mínútum
síðar á álíka stórum bletti á
Sandskeiði, enda var mót-
vindur allsnarpur. Á Sand-
skeiði og í nágrenni þess
voru gestum sýndir helztu
flugeiginleikar vélarinnar —
og mun v'íst enginn viðstadd.
ur hafa efazt um flughæfn-
ina eftir þá sýningu.
Caribou-flugvélarnar eru
framleiddar í de Havilland
verksmiðjunum í Kanada.
Eru þær teiknaðar sérstak-
lega og smíðaðar með það
fyrir augum að nota megi
við flugtak og lendingu sem
minnstar flugbrautir. Cefa
verksmiðjurnar upp að full-
hlaðin geti flugvélin hafið
sig á loft og lent á 165 til
300 metra löngum brautum
— en sem fyrr sagði nægðu
flugvélinni hér í Reykjavík
og á Sandskeiði margfalt
minni brautir í gær Tveir
1450 hestafla Pratt &
Whitney mótorar knýja
flugvélina áfram; meðal-
hraði á flugi er nær 300
km á klukkustund, lending-
arhraði um 105—110 km.
Flugvélin getur flutt allt að
30 farþega eða 3 tpnn a£
fragt. Þykir það einn af
helztu kostum flugvélarinn-
ar að ferming og afferming
hennar getur gengið mjög
greiðlega, þar eð opna má
bakhluta farþega- eða far-
angursrými og koma þar inn
stórum hlutum, m.a. jepp-
um.
Það er venja de Havilland-
flugvélaverksmiðjanna í
Kanada að nefna flugvélar
þær, sem þar eru framleidd-
arf eftir ýmsum þarlendum
dýrategundum. Flugvélin,
sem viðkomu hefur nú í
Reykjavík á heimleið úr
hnattfluginu, D.H.C.-4, nefn-
ist sem fyrr segir á ensku
Caribou, sem þýðir hrein-
dýr. Er sú nafngift ekki illa
til fundin, því að víða liggja
leiðir hreindýranna, og
DHC-4 er beinlínis til þess
smíðuð að komast til staða
sem utan alfaraleiða liggja.
Flugvélin myndi því vafa-
laust henta vel hér á landi.
Hitt er svo annað mál,
hvort Vestfirðingar eða
Austfirðingar mega eiga von
á að fá flugvél af þessari
gerð til flugsamgangna, því
að vélin er dýr, kostar frá
verksmiðjunni 540 þús.
kanadíska dollara eða rúmar
20 milljónir ísl. króna. ív.
I
:■!

Tilræði við efnahaaslegt
sjálfstæði sveitarfélaga
Með frumvarpi ríkisstjórnarinnar um að lögbjóða ákveðna
útsvarsstiga er stigið stærsta skrefið sem tekið hefur verið í þá
átt að afnema efnahagslegt sjálfstæði sveitarfélaganna, sagði
Einar Olgeirsson á Alþingi í gær.
t gær var írumvarp ríkisstjórn-
arinnar um breytingu á útsvars-
iögunum til 3ju umræðu í neðri
deild. Meðal ræðumanna var Ein-
ar Olgeirsson og lagði hann höf-
uðáherzlu á, að með frumvarp-
inu væri verið að vega að efna-
hagslegu sjálfstæði sveitarfélag-
anna. með því að svipta þau
þeim grundvallar réttindum að
leggja á eftir efnum og ástæðum,
ef frumvarpið yrði samþykkt
yrðu það ekki lengur sveitarfé-
lögin, sem réðu því sjálf. hvern-
ig bau legðu á. heldur ríkisvald-
ið. Með þessu væri ríkisvaidið
að binda hendur sveitarfélaganna
til þess að íáðast í stofnun at-
vinnufyrirtækja til þess að sjá
íbúum sínum farborða, eins og
þau oft hefðu þurft að gera og
gátu gert á meðan þau voru óháð
ríkisvaldinu efnahagslega. Þá
ræddi Einar einnig' nokkuð um
annað aðalatriðið í írumvarpinu:
árásina á samvinnufélögin og
sagði. að hvort tveggja væri
runnið undan rifjum verzlunar-
auðvaldsins í Revkjavík, sem
nú reyndi að nota ríkisvaldið í
sína þjónustu.
Meðal annarra, sem tóku til
máls voru Eysteinn Jónsson og
• Jón Skaftason. Umræðunni var
I ekki lokið og var henni frestað.
þJÓÐVIUINN
Fimmtudagur 26. maí 1960 ’—- 25. árgangur — 119. tölublað
FeSBIr tlllap um afnám
söluskatts Erlander?
Stjórn Erlanders í Svíþjóð er
nú aftur völt í sessi eftir að neðri
deild þingsins samþykkti gegn
atkvæðum sósíaldemókrata að
fella niður frá næstu áramótum
söluskattinn sem lagður var á í
fyrra.
Tillagan var borin fram af
borgaraflokkunum og hlaut hún
115 atkvæði gegn 106. Fjórir af
fimm þingmönnum kommúnista
greiddu atkvæði með tiilögunni,
en einn þeirra sat hjá.
í efri deild þingsins var tillag-
an felld og verða því atkvæði
greidd um hana í sameinuðu
þingi á laugardag'. í báðum deild-
um þingsins eru 382 þingmenn
og eiga sósíaldemókratar 190 af
þeim. Kommúnistar munu því
ráða úrslitum í atkvæðagreiðsl-
unni, en þeir björguðu stjórn Er-
landers írá faili þegar söluskatt-
urinn var settur á með því að
sitja hjá við atkvæðagreiðsluna,
þótt þeir væru skattinum and-
vígir.
Afmælissamsöngui Alþýðukórsins:
Blandaður kór, 3 einsöugvarar
og Sinf óníuhl j ómsveit íslands
Fréttamaður írá Þjóðviljanum
leit inn í Austurbæjarbíó i gær.
en þa.r var verið að undirbúa
afmælissamsöng Alþýðukórsins
(S.V.Í.R.), sem haidinn verður
annað kvöld í tileíni tíu ára af-
mælis kórsins. Dr. Hallgrímur
Helgason, söngstjóri, stóð íyrir
miðju sviði þegar fréttamaður
kom inn, og stjórnaði Strok-
hljómsveit Sinfóníusveitar ís-
lands af miklum kr'afti, en hljóm-
sveitin leikur Messu í G-dúr eft-
ir Franz Schubert með þátttöku
Alþýðukórsins og þriggja ein-
söngvara. Guðrúnar Tómasdótt-
ur, Einars Sturlusonar og Hjálm-
ars Kjartanssonar. Að auki eru
á efnisskránni 11 lög eítir inn—
lenda höfunda og flest þeirra út-
sett af stjórnanda kórsins. dr.
Hallgrími Helgasyni.
Fréttamaður náði tali af Hall-
dóri Guðmundssyni. núverandi
íormanni kórsins.
— Kórinn var stoínaður 27.
febrúar 1950. segir Halldór, og
var Sigursveinn D. Kristinsson
aðalhvatamaður að stofnun kórs-
ins og fyrsti söngstjóri hans.
Kó.rinn hefur starfað óslitið s.’ðan
og hefur flutt lög og' kórverk yf-
ir 100 að tölu og um 70% verk-
anna hefur kórinn írumíiutt. Af
stærri verkum má nefna Martiús,
mótettu eítir Sigursvein D. Krist-
insson, sem var frumflutt á 100
ára afmæli Stephans G. Step-
hanssonar undir stjórn höfundar.
og Þjóðhvöt, kantötu eftir Jón
Leifs undir stjórn dr. Hallgrims
Helgasonar.
— Sigursveinn var stjórnandi
kórsins í 4 ár, en vegna slærara
starfsskil.vrða varð Sigursveinn
að flytja burt úr bænum og var
það mikili missir íyrir okkur.
Stárfsemi kórsins dofnaði við að
missa Sigursvein. en nú höfum
við íengið dr. Hallgrím Ilelg'ason
sem stjórnanda kórsins og haía
æfingar gengið mjög vel, sÖng-
fólkið mjög áhugasamt og mætir
Halldór Guðmundsson
prýðilega til æfinga. Dr. 1-^11-
grimur hefur ferðazt um og
skrifað upp þjóðlög eítir gömlu
íólki og bjargað með því mörgum
þjóðlögum frá glötun. Hánn hef-
Framhald á 2. siðu.
Emil lœkkar
síldarverðið-
Emil Jónsson sjávarút-
vegsm ála ríkthe rra hefur
að tillögu síldarverk-
smiðjustjórnar ákveðið
bræðslusíldarverð í sumar
10 krónum lægra en í
fyrra, 110 krónur fyrir
málið. Síld til vinnslu
verður tekin fyrir 93,50
málið og endanlegt upp-
gjör síðar. 1 aðalfrétt
blaðsins í dag er vikið að
afleiðingum verðlækkun-
arinnar á bræðslusíldinni.
aötusala úr bílum í
fullum gangi. Gefið
ykkur fram til sölunn-
ar félagar. Skiladagur
á morgun. Skrifstofa
happdrættisins í Tjarn-
argötu 20 opin 10-22.
Keppnin harðnar í Reykjavík. Röð þeirra, sem keppa um verðlaun, breytist dag frá degi. Nú vantar herzlumuninn til að all-
ir miðar seljist. — Dregið eftir 8 daga. — Drætti ekki frest^ð.