Þjóðviljinn - 02.09.1960, Blaðsíða 2

2) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 2. september 1960
iœiarsfiómin iandhelgin
Framhald af 1, síöu
ar um Iand að undanförnu,
þa-r sem skorað vœri á ríkis-
st.jórnina að hvika í engu
frá 12 mílna Iandhelginni.
Ein bæjarstjórn hefura.m.k.
gert samþykkf í þessa átt
og samskonar ályktun bæj-
arst.iórnar Reykjavíkur get-
ur orðið framlag hennar til
að fryggja hags4æða niður-
stöðu í væntanlegum samn-
ingaviðræðum \ið Breta,
sagði Guðmundur ennfrem-
ur, — en niðurstaðan verð-
ur þvtj aðeins hagsfæð að í
entru verði hvikað frá þeirri
Iandbelgi, sem lilotið hefur
váðurkenningu, beina og ó-
beina, allra þjcða nema
Breta.
SjáJfsögð aðferð, sagði Geir
Geir Hallgrímsson, borgar-
stjóri fjármála, talaði næst-
ur á eftir flutningsmönnum til-
lögunnar. Kvaðst hann telja
það sjálfsagt að teknar væru
upp viðræður við Breta um
landiheteina og hefði ekki ann-
að veráð fært. Sagðist borgar-
stjéri líta á tillögu þeirra Guð-
mundar og Þórðar sem algert
vantrsnst á ríkisstjórnina í
landhelgismálinu og því flytti
hann, ásamt Magnúsi Ástmars-
svoi fráVlsunartillögu, svo-
hlióðandi: Með því að bæjar-
sficrn Reyikjavikur treystir
rikisst.jórninni fullkomlega til
að aæfq hagsmuna íslendinga í
viðræðnnum við Breta um
landihelsrina vísar bæjarstjórnin
Iramkominni tiliögu frá og tek-
" fir fyrir næsta mál á dagskrá.
Einstæð samþykkt
Flutningsmenn upphafstil-
lögunnar, Guðmundur og Þórð-
Ur, túicu skýrt fram að i til-
lögunni fælist ekkert vantraust
á núverandi ríkisstjóm. Guð-
mundur sagði að samþykkt
frávísunartillögu Geirs og
Megnúsar yrði einstæður at-
urður, | að væri í fyrstá skipti
sem vísað væri frá á fundi
stofnunar eða félags áskorunar-
tiilögu á íslenzk stjórnar\öld
um að hvika í engu frá 12
mílna mörkunum. Hér yrði um
alger straumhvörf í landhelg-
ismálinu að ræða og litið yrði
á slíkt sem undanhald af ís-
lendinga hálfu.
Rifjaði Guðmundur Vigfús-
son slðan í stuttu máli upp
sögulegan gang landhelgis-
málsins og vék sérstaklega að
þeim böndum, sem forystu-
menn núverandi stjórnarflokka
væru bundnir hernaðarbanda-
lagi NATO, og setti og hefði
sett mörk sín á aMa afstöðu
þeirra í landhelgismálinu.
á haná sem stuðning, enda
væri várt hægt að húgsa sér
samþykkt bæjarstjómar Ákra-
pess á samhljóða tillögu um
þaginn sem vantraust. Tiliag-
an væri, ef samþykkt yrði,
nauðsvnlegt vegarnesti ríkis-
stjórninni við upphaf samn-
ingaviðræðnanna við Breta.
Alfreð lýsti næs.t breyt-
ingartiltögu, sem hann flutti
til málaniiðhinar við fráGs-
unartillögu þeirra Geirs og
Magnúsar, á þá leið að iim
í fráví su nartill öguna bætt-
ist setningin um að bæjar-
st.iórnin treysti ríkisstjórn-
inni fullkomlega til að
hvika ekki, við væntanleg-
ar samningarviðræður, frá
12 mílna landhelginni um-
hverfis alft land.
■ -'ts!
Óstarfhæf bæjarstjórn
Með þessari tillögu Alfreðs
var s.toðum algerlega kippt
undan þeim fullyrðingum
stjórnarliðanna, að yfirlýsingu
bæjarstjómar um að aldrei
yrði hvikað frá 12 milna lantl-
lielginni mætti skoða sem van-
traust á núverandi ríldsstjórn,
enda skeði það nú að bæjar
stjórnin varð óstarfhæf í nær
þrjá stundarfjórðunga. Pískur-
fundir íhaldsfulltrúanna hóf-
ust í hverju horni og svo fór
að Guðmundur H. Guðmunds-
,«on taldi nauðsynlegt að fresta
fundi í 15 raínútur. Iíaffi var
á boðstólum fyrir bæjarfull-
trúa í kaffistofu hússins, en
enginn fulltrúi Sjáfstæðis-
floklisins þáði það, þeir voru
allir á flokksfundi að bræða
með sér málið.
Ný frávísunartillaga
Loks ’ þegar liðnar voru 40
minútur frá fundarfrestun var
funiúr' gettur að nýju. Talaði
þá Geir borgarstjóri fyrstur
og lýsti yfir að hann teldi
þessar siendurteknú samþykkt-
ir i landhelgismálinu vissu-
lega gera meira til að veikja
málstað íslendinga en styrkja!
Slíkar samþykktir vektu út á
við aðéins grun um að við sé-
um ekki heilshugar í málinu!
Flutti hann nýja frávísunar-
tillögu, þar sem visað er til
samþykktár bæjarstjórnar R-
víkur um landhelgismáJið frá
2. september 1958.
Engin yfirlýsing
Guðmundur Vigfússon vakti
atihygli á þvii að í frávísunar-
tillögunni nýju væri samþykkt
bæjarstjórnar fyrir tveim ár-
um ekki orðuð, aðeins til henn-
ar vísað. Einnig hefðu aðstæð-
ur verið allt aðrar þá en nú, I
er í fyráta skipti a?ttí að setj-
ast að s(ámningajbórði með' otf-
beldismönniinum, Bretum. (Gáir
Hallgrímsson borgarstjóri hafði
í ræðu sinni ekki talið það
neina .goðgá, þó talað væri við
Breta um landhelgismálið).
Guðmundur skoraði á borg-
arstjóra að gefa afdráttar-
lausa yfirlýsingu um að
ekki komi til mála, að slaka
í neinu frá 12 mílna land-
helginni umhverfis allt land,
og Guðmundur J. Guðmunds-
son, bæjaríuHtrúi Alþýðu-
bandalagsins, ítrekaði þessa
áskorun síðar í umræðunum.
En sliíka yfirlýsingu gaf
Geir borgarst.ióri aldrei á
fundi bæjarstjórnarinnar í
gær, og ekki heldur þeir
tveir íhaldsfulltrúar sem
einnig töluðu, Einar Thor-
oddsen yfirhafnsögumaður
og Páll S. Pálsson lögfræð-
ingur.
Tillagan óþörf, sagði Geir
Alfreð Gíslason flutti sömu
breytingartillögu og áður við
frávísunartillögu (þá nýju)
þeirra Geirs borgarstjóra og
Magnúsar ellefta Áður en hún
kom til atkvæða (þ.e. breyting-
artillaga Alfreðs) gerði Geir
Hallgrímsson borgarstjóri þessa
grein fyrir atkvæði sínu og ann-
arra íhaldsfulltrúa: Með tilvís-
un til aðalfrávísunartillögunnar
teljum við hana (tillögu Al-
fréðs) óþarfa og greiðum henni
mótatkvæði!
Ellefu atkvæði
Síðan hófst atkvæðagreiðslan.
Var tillaga Alfreðs felld með 11
atkvæðum bæjarfulltrúa meiri-
hlutans gegn 4. Þeir sem greiddu
atkvæði gegn tillögunni voru:
Gróa Pétursdóttir, Höskuldur
Ólafsson, Magnús Ástmarsson,
Páll S. Pálsson, Þorvaldur Garð-
ar Kristjánsson, Auður Auðuns,
Björgvin Frederiksen, Einar
Thoroddsen, Geir Hallgrímsson,
Gísli Ha'ldórsson og Guðmund-
ur II. Guðmundsson. Tillögunni
greiddu atkvæði: Guðmundur J.
Guðmundsson, Guðmundur Vig-
fússon. Þórður Björnsson og Al-
freð Gíslason.
Að svo búnu var frávísunar-
tillaga Geirs og Magnúsar Ást-
marssonar samþykkt með 11 at-
kvæðum hinna sömu og áður
gegn 3 atkvæðum fulltrúa Al-
þýðubandalagsins. — Þórður
Björnsson sat hjá við þessa at-
kvæðagreiðslu.
Aðrar tillögur komu því ekki

svarar

*
Þjóðviljanum hefur borizt
eftirfarandi athugasemd frá
Síldarútvegsnefnd:
í blaðinu „Frjáls þjóð“, 33.
tbl. frá 27. ágúst 1960, birt-
ist undir fyrirsögninni —
Færeyingar undirboðnir á
sænskum síldarmarkaði, en
Islendingar stórtapa á tiltæk-
inu — einhver sú fáránleg-
asta grein, sem lengi hefur
sézt um sölu íslenzkrar síld-
ar.
Síldarútvegsnefnd hefur
ekki lagt í vana sinn að svara
blaðaárásum á nefndina eða
einstaka meðlimi hennar, en
þar sem grein þessi virðist
skrifuð í þeim eina tilgangi,
að reyna af fremsta megni að
torvelda sölu íslenzkrar salt-
síldar á erlendum markaði,
vill nefndin bregða þessum
vana sínum.
Blaðið leyfir sér þá ósvífni
að búa til fjarstæðar tölur
um söluverð, sem eiga sér
enga stoð í veruleikanum, og
jafnframt að skrökva til um
samningagerðir nefr.darinn-
ar:
1) Það er alrangt, að
nefndin hafi undirbcðið Fær-
eyinga á sænskum eða nokkr-
um öðrum erlendum markaði.
Þvert á móti hafa Færeying-
ar ætíð selt sína síld •— sem
þeir ranglega nefna íslands-
síld — við mun lægra verði,
og frá þvi verði veitt ein-
stökum kaupendum hlúnnindi
með afslætti (Kassa- og
kvantitetsrabbat) og auknu
magni (pökkun) í hverri
tunnu umfram það, sem til-
skilið var. Árangurinn hefur
orðið sá, að SÚN hefir að
mestu tapað áiitlegum mark-
aði í Danmörku, og Svíþjóð-
armarkaður farið minnkandi
ár frá ári undanfarin ár. Sú
verðlækkun, sem nefndin
gerði í ár á sænskum markaði
er ekkert undirboð, en minnk-
ar að sjálfsögðu það mikla
bil, sem var á verði íslenzkr-
ar og færeyskrar síldar.
2) Það er hreinn uppspuni
frá rótum, að nefndin hafi
selt eða getað selt 60 þús.
tunnur af þessa árs fram-
til atkvæða, hvorki aðaltillaga
Guðmundar og Þórðar, né vara-
tillaga Þórðar sem samhljóða
var samþykkt Alþingis frá 5.
maí 1959 um landhelgismálið.
leiðslu fyrir sama verð og í
fyrra og síðan se!t viðbótar-
magn með 5 króna lækkun
fyrir alla sí’d. Samningar
fóru fram á sama hátt og
verið hefur öll undanfarin ár.
Samið var strax um verð fyr-
ir allt væntanlegt sölumagn,
sem síðan yrði ákveðið fyrir
thskilinn tíma og rejmdist það'
verða ca. 110 þús. tunnur á
móti 65 þús. tunnum s.l. ár.
3) Blaðið segir að söluverð-
ið sé í Svíþjóð skr. 65.00, sem
á núverandi gengi geri ísL kr.
479.00, en allir, sem til
þekkja, vita, að það nægir
tæp’ega fyrir fersksíld I út-
flutta tunnu og fyrir tunnu
óg salti. Síldarsaltendur eða
SÚN ættu því samkvæmt
upplýs’ngum blaðsins að
borga með síldinni öll verk-
unarlaun, bryggjuleigu, útfl.
gjöld, skatta etc. Þess má
geta, til þess að sýna hversu
ósvífin ósannindi blaðsins um
söluverðið eru, að við af-
sk’pun greiðir SÚN til síld-
arsaltenda kr. 650.00 á
hverja tunnu og er þá búið'
að draga frá öll útflutnings-
gjöld, vöru- og hafnargjöld
etc., og nokkurn hluta ai'd-
virðis haldið eftir til upp-
gjörs síðar.
lEdns og að framan getur,
virðist grein þessi skrifuð í
þeim eina tilgangi að vekja
tortryggni annarra þeirra að-
ila en Svía, sem síld af okk-
ur kaupa. Ef þessi skrif
næðu tilgangi sínum, myndi
það baka sjómönnum, út-
vegsmönnum, síldarsalteRdum
og þjóðinni í heild stórkost-
legt tjón. Er raunalegt til
þess að vita, að fymr. al-
þingismaður og núverandi
skrifstofustjóri Menningar-
sjóðs og Menntamálaráðs,
Gils Guðmundsson, skuli bera
ábyrgð á slíkum skrifum.
Allir nefndarmenn og fram-
kvæmdarstjcri lýsa því yfir,
hver fyrir sig, að þeir séu
ekki og hafi ekki verið með-
eigendur í „Sunnu“ á Siglu-
firði.
Siglufirði, 30. ágúst 1960
í Síldarútvegsnefnd
Erl. Þorsteinsson
Jón L. Þórðarson
B. Kristjánsson
Margeir Jónsson
Gunnar Jóhannsson
Jón Stefánsson (framkv. stj.)
XX X
PNKiN
Kemur bqra ekki til mála!
Magnús Ástmarsson lýsti því
yf'r næst að hann treysti ríkis-
stjcrninni fullkomlega til að
halda vel á landhelgismálinu í
viðræðum við Breta, sagði
jafnframt að ekki kæmi til
mála að samþykkja tillögu
þe'rra Guðmundar Vigfússon-
ar og Þórðar Börnssonar!
Ekki verði hvikað
Alfreð Gíslason bæjarfulltrúi
A'þýðubardalagsnis, benti á
að fráleitt væri að líta á til-
lögu Guðmundar og Þórðar
som vantraustillögu á ríkis-
stjérnina í landhelgismálinu,
þvert á móti mætti fremur líta
Viku síðar byrjaði að þiðna. ísinn brotnaði, rak upp
að ströndinni, og á haf út. Mennirnir á eyjunni
stráðu korni í sjóinn til að Idkka skepnurnar að,
svo þeir gætu fangað þær. Þeir fáu fiskar sem náð-
ust voru lokaðir niðri í kjallara, Og hvað svo. . , ?
Þórður
sjóari
Lupardi, hinn gáfaði uppfinningamaður, sem virtist
hafa gert mikið glappaskot, var sleginn ótta og
skeLfingu. Hvað skyldu vera mörg þúsund slík dýr
í sjónum, — sem urðu sífellt stærri og stærri.