Þjóðviljinn - 05.10.1960, Qupperneq 6

6) — ÞJÓÐVILJINN -— Miðvikudagiir 5. október 1960

Vifalis skrifar:
!;r:, v
í‘
CÍ3
þlÓÐVILJINN
Ótvefandl: Bamelnlngarfloklcur alþýöu — SóslalistaflokkuxHnn. —
RltstJ/ij-ar: Magnús Kjartansson (áb.), Magnús Torfl Ólafsson. Blc-
arönr Ouðmundsson. — FréttarltstJórar: ívar H. Jónsson. Jón
BJainasor -AuglýslngastJórl: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn.
afgrelðsla auglýslngar. prentsmiCJa: Skólavörðustig 19. — Bíml
17-500 (5 linur). - Áakriftarverð kr. 45 á mán. - Lausasðlur. kr. J.OO.
PrentsmlðJa ÞJóðvilJana.
Hægristefna
Ovað segja menn um röksemdafærslu eins og
þessa í forustugrein (Morgunblaðsins í gær:
„Enginn vafi er á því, að þeir sem við verst
launakjör búa, eiga nú sem fyrr erfitt með að
láta endana ná saman. Er hörmulegt til þess
að vita, að vinstri stefnan, sem hér hefur ríkt,
hefur leikið landsmenn svo grátt, að kjör þeirra
hafa ekkert batnað um langt skeið, meðan aðr-
ar lýðræðisþjóðir hafa jafnt og þétt bætt kjör
sín“.
TTvaða „vinstri stefnu“ á blaðið við? Á árunum
1947—1956 ríkti hér ómenguð hægristefna
og Sjálfstæðisflokkurinn réð öllu sem hann vildi
ráða. Hann réðst þá í nákvæmlega sömu aðgerð-
ir og nú, framkvæmdi gengislækkun 1950 sem
öllu átti að bjarga, auka framleiðsluna og bæta
kjörin „til frambúðar“, rétt eins og nú er sagt.
En reynslan skar fljótt úr um það að tilgangur-
inn var þveröfugur. Sjálfstæðisflokkurinn ætl-
aði ekki að bæta kjör launamanna heldur skerða
þau. Almenningur fékk að kynnast hinni ofsa-
legustu dýrtíð alveg eins og nú, en á sviði efna-
hagslífsins birtist stefna flokksins í því að meira
en hálfan áratug var ekíki keyptur einn einasti
togari til landsins, en í staðinn var f járfesting-
in fólgin í því að flytja inn 5000 1-úxusbíla. Og
svo þykist Morgunblaðið undrast það að þessi
fjárfesting og þessi „vinstri stefna“ skuli ekki
hafa bætt lífskjörin.
rina tímabilið sem íhaldið hefur ekki verið alls-
ráðandi var hið stutta starfsskeið vinstristjórn-
arinnar. Á fyrri hluta þess tímabils voru dýr-
tíðarmálin tekin föstum tökum og verðbólgunni
haldið í skefjum. Þá var einnig bætt fyrir hina
'þjóðhættulegu stefnu íhaldsins í fjárfestingar-
málum með verulegri aukningu á fiskiskipastóli
landsmanna, og er sú nýsköpun veigamikill þátt-
ur í framleiðslugetu þjóðarinnar nú. Þá var land-
helgin stækkuð og hefur ekki verið unnið þarf-
ara verk til að tryggja efnahag þjóðarinnar til
frambúðar. Kjör launamanna víða úti um land
bötnuðu verulega á þessu tímabili. En illu heilli
hafði stjórnin alltof veik tök á efnahagsmálun-
um, einmitt vegna þess hve íhaldið var sterkt
og hafði mikil áhrif innan Alþýðuflokksins oghjá
hægri öflum Framsóknar. Og á síðari hluta þessa
tímabils birtist hægri stefna íhaldsins á nýjan
leik í gervi verðbólgudraugsins.
C*íðan hefur íhaldið verið allsráðandi, og stefna
^ þess birtist á sama hátt og áður í nýrri geng-
islækkun og hrikalegri dýrtíð en dæmi eru til
— jafnvel hér á landi. Þessi skipulagða dýrtíð
hefur auðvitað þann einn tilgang að skerða kjör
launamanna, enda hafa ráðamenn Sjálfstæðis-
floikksins ekki komið auga á annað verkefni síð-
an stríði lauk en að reyna að klípa utan af
kjörum verkafólks, og enn sjá þeir enga aðra
glóru.
TTér á íslandi hefur ríkt ómenguð hægri stefna
síðan 1947, þegar undan er skilið hið stutta
tímabil vinstri stjórnarinar. Af þeirri hægri
stefnu stafar allur ófarnaðurinn í íslenzku efna-
hagslífi, þessi linnulausa dýrtíð sem jafnt og
þétt hefur skert kjör verkafólks þrátt fyrir harða
baráttu verklýðshreyfingarinnar, þaðan er runn-
ið stjórnleysi í fjárfestingunni, sukkið og spill-
ingin og misskipting auðsins. — m•
Kunna ekki að klæða sig. Turnar c
hallir. Slökkvlstöl. Stundvisi. Vi
. Síminn . Teppurinn halla:
tn
K7t
ua
iB.
fS
I.
Tízkan er verðugt „farar-
tæki“ taugabilaðra manna,
sem eru eins og fló á skinni
og verða alltaf að þjóta úr
einu í annað. Á íslandi er
hugsað mikið um, hvað sé
í tízku, en lítið er hugsað um,
hvað sé hentugt eða nauðsyn-
Iegt. Þess vegna standa ís-
lendingar t.d. frammi fyrir
þeirri furðulegu staðreynd, að
á „landi rigninganna“, okkar
kæra Fróni, fást yfirleitt al-
drei verulega góðar regnkáp-
ur. Hér fæst nóg af allskonar
rykfrökkum, (sem eru ágætir,
þegar þeir eiga við), og ým-
iss konar kápudrasli, sem fá-
frótt verzlunarfólk kallar
regnkápur og regnfrakka. En
mikið vantar á, að þar sé
farið með rétt mál. Þetta
kápudót þarf ekki nema
nokkra rigningardropa til
þess að verða gegnblautt.
Auðvitað er þetta alveg óþol-
andi ástand í „landi rigning-
anna“. Við verðum að fá í
búðirnar góðar, hentugar og
fallegar regnkápur og regn-
frakka jafnt fyrir karla sem
konur, algjörlega vatnsþéttar
flíkur. Til þess að koma svo
í veg fyrir misskilning, rkal
höndlarastéttinni bent á, að
hér er ekki átt við sjóstakka
og skinnbuxur, né glærurnar
sem rifna strax.
Raunalegt er til þess að
vita, sem satt er, að marg-
ir íslendingar hafa á liðnum
tímum látið lifið beinlínis
vegna þess, að þeir kunnu
ekki að klæffa sig. ísland er
harðbýlt land. Þess vegna
nær það alls engri átt að fara
í vetrarferðir um fjöll og
firnindi, rétt eins og viðkom-^
andi væru að fara á dansleik!
Þetta hefur þó marg sinnis
komið fvrir. I þjóðlegu rit-
verki má sjá mynd af manni,
sem er að leggja í ferð j
(gangandi eða á hesti) yfirj
heiði og hann e<’ bara klædd- j
ur í venjulegá skó, ryk-:
frakka og með hatt! Þetta
er íslenzk ómyndartízka, en
hún hefur kostað margan líf-
ið. Svona fatnaður kemur
ekki í veg fyrir, að menn
verði úti, ef á reynir. Eski-
móar kunna að klæða sig.
Þess vegna hafa, miðað við
fólksfjölda og aðstæður,
miklu færri Eskimóar orðið
úti um dagana en íslending-
ar. Sannleikurinn en nefnilega!
þessi, að klæðnaður Islerd-
inga hefur sjaldan verið í |
samræmi við aðstæður og
veðráttu. Enn er rneha að
segja algengt að sjá ungt
fólk og ful’orðið fólk ber-
höfðað úti í ausandi rigníngu,
hörku byl eða grimmcar
frosti. Blautt hárið er stund-
um orðið frosinn klumpur!
Eina vitglóran og raunhæfa
breytmgin í þessuía málum
er það, að Tslendingar lærðu
fyrir nokkrum árum að nota
hinar ágætu og hentugu
kulda- og skinnúlpur. Má
furðulegt heita, að s’íkt
skyldi ekki vitrast Is’ending-
um fyri', svo dulspalcir sem
þe:r eru. Það er eins og ég
sagði áðan, að margir land-
ar urðu bókstaflega úti vegna
þessa skilningsleysis, en nú
er þó loksins orðin nokkur
bót á og er betra seint en
aldrei.
II.
Við höfum alltaf viljað
vei'a og þótzt vera miklir.
Þess vegna var um tíma
varla byggt svo miðlungshús
(skv. ísl. mælikvarða) á ís-
landi, að það væri ekki kall-
að höll. Einu sinni var re:st
sundhýsi í Reykjavík og er
það nefnt: Sundhöll. Og
einhverju sinni var gerð fisk-
búð í Reykjavik og er hún
kölluð Fiskhöll. Þetta fár
virð'st nú vera að líða hjá
og mér vitanlega er ekki til
ein einasta höll á Islandi. í
Reykavík vantar nokkur náð-
hús. Bið ég nú alla viðkom-
andi aðila þess lengstra orða,
þegar þeim þóknast að bæti
úr þessum skorti — auðvit-
að úti í Tjörn — að kalla
það ekki höll!
Turnar eru fáir í Reykja-
vík, en sjást þó. Hins vegar
er nú sú tízlia komin á, að
reisa marga kassa og nefna
þá turna, he'zt söluturna.
Þetta er þó rangnefni og
ekki er til nema einn sölu-
tum í Reykjavík. Hann er
eins og kunnugt er við Arnar-
hólstúnið.
Hvernig væri nú að taka
hér upp nvja, emfaida og
rétta háttu og kalla húsið
hús, kassann kassa, skúrinn
skúr, turninn turn og höll-
ina höll?
III.
Gamla slökkvistöðin er
löngu orðin úrelt. Slökkv lið-
ið vantar alveg bi’a, sem
komast hratt og gætu verið
komnir á brunastað á með-:
an þungu skrjóðamir eru að
„læðast“ í gegn um bæinn.
Öll aðstaða á hinni gömlu
slökkvistöð er hin herf’leg-
asta. Nú er ekki til þess vit-
að, að innan slökkviliðsins
ríki sama hernaðar- og morð-
hótanaástand og innan
lögveglunnar. Ætti því fyrr-
nefnda liðið og stjóm þess
að geta beint sameinaðri
crku sinni til skjótra fram-
kvæmda og framfara, á með-
an síðarnefnda liðið er lát-
ið drabbast niður, neðar og
neðar.
Ný og fu'lkomin slökkví-
stöð þarf að rísa sem allra
skjótast af grunni miðsvæð-
is í bænum og þar þarf að
vera gott athafnasvæði fyrir
liffiff, tæki þess og æfingar.
En að auki er svo nauðsyn-
legt að fá 2-3 minni stöðvar
í úthverfunum og gæti þá
e:nnig gamla stöðin gegnt
áfram mikilvægu hlutverki
fyrir gömlu timburhverfin, ef
það rækist ekki á annað.
Þessum framkvæmdum og
framförum þurfa svo að
fylgja fullkomnustu tæki og
velþjálfað lið.
Að sjálfsögðu gildir alveg
það sama um lögregluna og
hennar aðstöðu alla. E:kki er
rétt að ræða að þessu sinni
frekar um þá botnlausu vit-
leysu, sem í yfirstjórn hennar
Sendinefnd verkalýðshreyfingarinnar í Afríkuríkinu Gíneu hef-
ur nýlega verið á ferðala.gi um þýzka lýðveldið. Myndin’ var
tekin er isendinefndin heimsótti verksmiðjn eina í Berlín og á.
henni miðri sést formaður afrísku efndarinnar
Oumar Binn Camara.