Þjóðviljinn - 04.12.1960, Page 3

Sunnudagur 4. desember 1960
ÞJÖÐVILJINN — (3
„Fiija peir pakka petta
útiærslu landhelginnar"
MI-
• -
11 % m t
Hofsósi 24. nóv. Frá frétta-
ritara Þjóðviljans.
Allt það ár, sem nú er
senn á enda, hefur ríkt hér
austan megin Skagaf jarðar,
og raunar víðcr, slík veður-
bliða og árgæzka, að jafnvel
elztu menn standa dolfallnir
og hrista höfuðið. Hefur
þar allt hjálpazt að, grastíð,
þurrkar, gæftir og ailgóð
fiskigegnd.
® Övenjulegt íyrirbæri
Á Hofsósi heíur atvinna
verið stöðugri og meiri í
sumar og haust en venja er,
og kemur þar einkum tvennt
til. I fyrsta lagi hr.fa gæftir
og aflabrögð verið stöðugri
en oftast áður og því vinna
við fiskverkun nokkuð sam-
felld eftir þv'í sem hér ger-
ist. Sérstaklega þykir tíðind-
um sæta, að hægt hefur verið
að róa á trillum allt fram
að þessu, en fiskveiðar á
haustin eru hér yfirleitt stop-
ular. 1 nóvsmber hefur heizt
verið aflað á handfæri. og
hafa sjómenn veitt síld, sem
allmikið hefur vcrið af á firð-
inum, og baitt henni á hand-
færin og veitt vel. Segja sjó-
menr hsr, að svona mikil
síldar- og fiskiganga á þess-
um tíma árs sé mjög óvenju-
iegt ' fyrirbæri, og hafi ekki
þ-’kkzt í áratugi. Vilja þeir
þakka þettr útfærslu land-
helginuar. Mest veiðist af
þorski og er hann mjög
vænn, fer yfirleitt „yfir mark-
ið“ svo að sjcmenn hafa get-
að reirað tommustokka sína
í bili.
® Hafnarframkvæmdir
í annan stað fóru fram í
sumar endurbætur á hafnar-
garðinum á Hofsósi, og var
að sjálfsögðu talsverð vinna
við þær. Var garðurinn lengd-
ur um 20 metra, steypt nýtt
slitlag ofan á eldri hluta hans
«g aðkeyrslu að garðinum
og fleiri lagfæringar gerðar.
Bætir þetta að sjálfsögðu að-
stöðu sjómanna til muna og
gerir flestum stærri skipum
fært að leggjast hér að, enda
þótt því fari fjarri að höfn-
in sé svo góð sem æskilegt
væri. Enn er hún opin fyrir
sunnan- og suðvestanátt, sem
oft vill verða þrálát hér, og
verða sjcmenn að draga skip
sin á lard, þcgar þannig viðr-
rr. Verkstjórn við fram-
kvæmdir þessar hafði á hendi
Sölvi Friðriksson frá Reykja
vík, sem jafnframt vann sem
kafari, og er það einrcma álit
cllra sem til þekkia að verk-
stjórn hans og skipulng allt
hafi verið með ágætum.
Kostnaður við þessa mann-
virkiagerð mun rr'ma 1,52
ijiillj. króna. er þrð mikið á-
tak fyrir 300 rnanna, þorp,
þemr þess er gætt að ríkis-
sirður groiðir aðeins tvo
fimmtu hluta kostnaðarins.
en þrír fimmtungr.r hvíla á
sveitarsjóði.
• Kirkia og íélegs-
heimili
Af cðrum mannvirkjum,
scm á döfinni hafa verið á
Hofscsi, má nefr.a kirkju
sem vígð var s.l. sumar,
hin fyrsta í þorpinu. Fyrrum
áttu Hofsósingar kirkjusókn
að Hofi á Höfðaströnd, og
hp.fði svo verið um aldir, en
þcgar Hofsós varð sjálfstæð-
ur hreppur fyrir rúmum ára-
tug, en þorpið hafði áður tal-
izt til Hofshrep"s, þótti ekki
stætt á því að hafa sameig-
inlegt kristnihald fyrir báða
hreppana og var þv'í hafizt
lianda um kirkjubyggingu í
Hofsósi. Kirkjan er hið veg-
legasta hús og prýðir stað-
inn.
. Þá hefur verið hér í smíð-
um fclagsheimili um þriggja
ára skeið. Er nú lokið við
að byggja grunn að því húsi,
en fjárskortur hefur hamlað
frckari framkvæmdum. Áætl-
aður kostnaður við þá fram-
kvæmd var sínum tíma um
2 millj. króna, sem hv'íir að
verulegu leyti á heimamönn-
um. svo að varla er von á
að hægt sé að gera það átak
á skömmum tíma. Hins veg-
ar er þcrfin miög brýn á
gcðu félagsheimili á svæðinu
austan mpgin Skagafjarðar,
og er það mikið mein, að
Fréftabréf
frá Hofsósi
hreppar þeir sem næst liggja
Hofsósi hafa ekki enn feng-
izt til að taka þátt ‘i bygg-
ingu þessa heimilis, en þeir
munu að sjálfsögðu hafa af-
not af því beir.t eða óbeint.
® Um tugthús
Þegar talað er um húsbygg-
ingar dettur mér i hug stjórn-
arfrumvarp, sem kom fram
á Alþingi strax að lokinni
þingsetningu í haust og fjall-
aði um húsbyggingar með til-
styrk ríkisins. En það fjall-
aði ekki um byggingu neinna
venjulegra húsa, ekki íbúðar-
húsa, samkomuhúsa, guðs-
húsa eða sjúkrahúsa, nei, það
fjallaði um byggingu -lugt-
húsa. Ég hlustaði lauslega á
Frá Hofsósi.
frásögn af frumvarpi þessu í
þingfréttum, en mig minnir
það vera eitthvað i þá veru,
að reist skyldu tugthús sem
víðast um landið, helzt í
hverri sveit,. og skyldi ríkið
taka þátt í kostnaði að hálfu
leyti móti viðkomandi sveitar-
fálagi, en svo ríflegt hefur rík-
ið víst aldrei verið í fram-
lögum til liúsbygginga sveit-
arfélaga, svo að ekki sé
minnzt á stærri framkvæmdir.
En eitt var þó enn athyglis-
verðara við frumvarp þetta.
Ég heyrði ekki betur en ein
grein þess kvæði svo á, rð
ef dómsmálaráðherra teldi
þörf á tugthúsi á einhverjum
stað, en heimamenn sýndu
tcmlæti í málinu. þá gæti ráð-
herrann skyldað þá til að
reisa húsið. Tugthús skulu
þeir hafa, hvort sem þeim
líkar betur eða verr. Það
skal þó rltént vera hægt að
stingp landslýðnum undir lás
og slá, þó ekki sé hægt að
veita honum nægileaa atvinnu
eða aðstcðu til að lifa menn-
ingarlífi.
Hvenær skyldi ríkisvaldið
farr að skvlda byggðarlög til
að reisa félagsheimili, sjúkra-
hús eða skóla?
® Sízt vænna en
undaníarið
Slátrun sauðfjár fór fram
á Hofscsi og í Haganesvík á
verjulegum tíma, og mun
fjöldi sláturfjár hafa verið
svipaður og næstu ár á und-
an. Eftir hið góða vor og
allt grasið i sumar hefði vél
mátt ætla að fallþungi slátur-
fjár yrði meiri en undanfar-
in ár, þegar áfelli hafa kom-
ið á vorin um eða eftir sauð-
burð og grastíð verið rétt í
meðallagi. En það furðulega
kom á daginn, að sauðfé var
s'izt vænna en undanfarið og
margir bændur kvörtuðu um
lægri meðalvigt en sl. ár.
Bændur skýra þetta svo, að
gróður hafi fallið fyrr ein-
mitt vegna þess hve fljótt
fór að gróa í vor og hve
grasvöxtur var ör framanaf
sumri. Nýgræðingurinn sé
bcztur til holda og því þurfi
féð að hafa nýgræðing fram
undir haust, ef vel eigi að
fara.
r
® Unnið að sam-
göngubótum '
Talsvert var unnið að sam-
göngubót í héraðinu. Brú var
gerð yfir Hjaltadalsá, svo að
nú er akvegasamband við
Hcla stórum öruggara en áð-
ur var. Er kominn upphækk-
aður vegur vestan megin
Hjaltadalsár upp að áður
Framhald á 10. siðu
...............................................................................................................................................................................................íiiiiiiiimm........111111
Sinfómusveitin leikur nýtízku
verk en aðgengileg á þriðjndag

Fjcgur tónvcrk, öll í núííma-
sííl en aðgengileg áheyrendum,
verc .i á etnií skrá tónleika Sin-
fóníuhljómsveirar íslands í
Þjóð'.eikhúsinu n.k. þriðjudags-
kvöld.
Eru verkefni hljómsveitar-
innar valin líkt og tíðkast
á svokölluðum „pop-konsert-
um“ erlendis. — Stjórnandi
hljcmsveitarinnar verður Boh-
dán Wodiczko, en e'nleikari á
p'anó Ásge'r Beinteinsson.
,.Fururnar“ endurteknar
Eitt verkið á efnisskrá hljóm-
Veðurhorfurnar
Norðaustan kaldi og síðar all-
hvass norðan. Skýjað með
köflum.
í gær var norðaustan bylur
á Vestfjörðum og annesjum
norðanlands. Mjög djúp lægð
fyrir suðvestan land á hreyf-
ingu austur.
sveitarinnar, „Furur Rómaborg-
ar“ eftir Ottcrino Respighi, er
endurtekið frá síðustu tónleik-
um hljómsveitarinnar vegna
margra áskorana, sem um það
bafa borizt. í því verki ber
það til nýlundu, að flokkur
lúðrablásara, sex menn, taka
þátt í flutningnum til viðbótar
fullskipaðri hljómsveit, og eru
þe'r staðsettir í einni af stúk-
um Þjóðleikhússins. Þótti þetta
verk mjög áhrifamikið, þegar
það var flutt á síðustu tón-
leikum hljómsveitar'nnar.
Walton og Gershwin
Hin viðfangsefnin þrjú hafa
ekki áður verið f’utt af Sin-
fóníuhljómsveitinni. Eitt þeirra
er svítan „Facade“ eftir enska
tónskáld'ð William Walton,
aem er meðal hinna allra fræg-
ustu af núlifandi tónskáldum
Breta. Verkið er í mörgum
stuttum þáttum, mjög litrlkt
og áheyrilegt. Loks verða flutt
tvö verk eftir ameriska tón-
Ásgeir Beinteinsson
skáldið George Gershwin:
„Rhapsody in Blue“ og „Amer-
íkumaður í París“. Gershwin
mun vera víðkunnastur allra
ameriskra tónskálda, þótt fá
af verkum hans hafi heyrzt
hér, nema hjá danshljómsveit-
um. Hann samdi fjölda „dæg-
urlaga“, sem breiðzt hafa út
um allan lieim og orðið lífse’g-
ari en flest eða öil önnur slík
lög. Óperan Porgy and Bess“
Framhald á 10. síðu
Her-
námshagfræði
Alþýðublaðið skýrir frá því
í gær að hermangarar hafi
orðið fyrir hinu þungbærasta
áfalli af völdum þeirra sem
sízt skyldi. Bandaríska her-
stjórnin hefur fyrirskipað liði
sínu . hér að hætta öllum við-
skiptum við innborna fjár-
plógsmenn en fl'ytja eftirleið-
is nauðsynjar sínar beina leið
frá Bandaríkjunum og valdi
þvi gjaldeyrisskortur og fá-
tækt bandarískra stjórnar-
valda. Héðan í frá geta Björn
Ólafsson og Vilhjálmur Þór
því ekki selt neina flösku af
Kókakóla á Keílavíkurflug-
velli; Egill sterki er orðinn
bannvara þar; hverskonar
heildsalar missa beztu við-
skiptavini s.’na; amerískur
dósamatur kem'ur í staðinn
fyrir svínakjötið frá Þorbirni
í Borg og Þorvaldi Guð-
mundssyni; og trúlega verður
Tómas Árnason að loka öllum
íssjoppunum sínum. Það
verður grátur og gnístran
■tanna hjá þeim sem buntíið
hafa velmegun sína banda-
rísku hernámi á íslandi.
En sorginni hlýtur einnig
að fyigja glórulaus undrun.
Hvað kemur til að Bandarík-
in taka upp hömlur og höft
og takmarka viðskipti sín við
önnur ríki þegar gjaldeyris-
skortur sverfur að? Haía þau
ekki verið að kenna okkur
að undanförnu að slikuni
erfiðleikum beri að mæta
með því að taka upp íullkom-
ið frelsi í viðskiptum, ótak-
markaðan innflutning — sér-
staklega frá Bandaríkjunum.’
Vill nú ekki Jónas Haralz
taka að sér að skýra út fyr-
ir hermöngurum hvers vegna
aðrar hagfræðireglur gildi
fyrir herraþjóð en innborna?
— Austri.