Þjóðviljinn - 13.12.1960, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 13. desember 1960 — ÞJÓÐVILJINN — fji
íslandi teílt í stórkostlega hættu
Hinn 26. nóv. s.l. lauk í Par-
ís þingmannafundi Atlanzhafs-
bandaiagsins eða ,,Nató“, eins
og þessi félagsskapur er nú al-
mennt kallaður. Hafði hann
staðið þar yfir um skeið. Fjór-
ir íslenzkir þingmenn sóttu
þennan íund. Voru það Jóhann
Hafstein og Birgir Kjaran frá
Sjálfstæðisflokknum, og Birgir
Finnsson frá Alþýðuflokknum
og Jón Skaftason frá Fram-
sóknarflokknum.
Áður höfðu íslendingar feng-
ið að heyra, að aðaimál fund-
arins hefði verið að ræða nauð-
syn þess að herafli bandalags-
ins yrði búinn kjarnorkuvopn-
um.
Þegar eftir heimkomu nefnd-
arinnar birti Morgunblaðið
viðtal við formann hennar, Jó-
hann Hafstein, um fundinn og
Nató. Síðar kom hann fram í
fréttaauka í ríkisútvarpinu með
sama boðskap.
S.l. þriðjudag birti svo Tím-
inn leiðara og var annar að-
alþáttur efnis hans svo ná-
kvæmlega í sama anda og fyrri
ummæli Jóhanns Hafstein, að
manni hlýtur að koma til hug-
ar að Jóhann hafi beiniínis
fengið inni i leiðararúmi Tím-
ans til þess að koma boðskap
s'num til lesenda hans lika.
Helztu fuliyrðingar beggja
aðila eru þessar:
1. Atlanzhafsbandalagið cr-
sterkasta vörnin gegn út-
breiðslu kommúnismans og
hefur jafnvel stöðvað hana
síðan 1949.
**
2. Kommúnisminn er helzta
landvinninga- og útþenslu-
stefna heimsins í dag. Ný-
lendur þær, sem lotið hafa
vestrænum þjóðum, eru nú
sem óðast að fá freisi.
3. ,,Sú staðreynd, að við ráð-
um yfir kjarnorkuvopnum,
veldur því, að styrjöld er
ólíkleg. Krústjoff veit að
kjarnorkustyrjöld útilokar
möguleikann fyrir sigri
kommúnismans og því vill
hann forðast hana“. Þessa
setningu hefur Tíminn orð-
rétt eftir Paul Henri Spaak,
framkvæmdastjóra Nató.
4. Þátttaka Bandaríkjanna í
hinum vestrænu „varnar-
samtökum“ hefur tryggt það,
að beitt yrði kjarnorkuvopn-
um ef árás yrði gerð.
5. Varnir Nató verða hér eft-
ir í vaxandi rnæli byggðar
á kjarnorkuvopnum, sem
útilokað er að staðsetja hér
á íslandi.
Eftir þennan lestur er erf-
itt að efast um, hvernig ís-
lenzku þingmennirnir hafi
greitt atkvæði í því máli hvort
herir bandalagsins skyldu bún-
ir kjarnorkuvopnum. Og þar
með 5. töluliður hér að fr.am-
an er orðrétt tekinn upp úr
fyrrnefndum Jeiðara Tímans,
þá er það fróðlegt fyrir hina
mörgu hernámsandstæðinga
innan Framsóknarflokksins að
.athuga, hvort blaðið ætlar
framvegis að byggja stefnu
sína í þessum málum á grund-
velli þessarar fullyrðingar, og
þá jafnframt hve traust hún
muni reynast ef Nató á eftir að
verða mesta kjarnorkuherveldi
veraldar ^g ísland aðili þess
framvegis.
Ilver er reynzla Norðurland-
anna af „valdaútþenslu“
kommúnismans?
Þessir menn leggja mikla á-
herzlu á það, að Nató sé sterk-
asta vörnin gegn kommúnism-
anum og' hafi jafnvel stöðvað
útþenslu hans síðan 1949. Það
er raunar erfitt að tala með
rökum við menn, sem virðast
stjórn til þess að hjálpa sér til
að ná nauðungarsamningum um
að hafa herstöðina hér áfram,
þannig að hin síðarnefnda hafði
í hótunum við íslendinga, ef
ekki væri látið að vilja Banda-
ríkjanna. Þetta er okkar
reynsla af þessu vestræna lýð-
ræðisríki.
Sovétríkin höfðu flutt allan
her sinn frá Danmörku og Nor-
egi áður en ár var liðið frá
styrjaldarlokum. í Finnlandi
héldu þau herstöð samkvæmt
samningi, en slepptu henni
fyrir nokkrum árum, löngu áð-
ur en sá samningur var útrunn-
inn. Þetta er reynsla frænd-
þjóða okkar af útþensluvald-
stefnu Sovétríkjanna. Hvernig
kemur svo þessi reynsla heim
Sldpverjar á bandaríska líjarnorkukalbátnum „George Was-
hingto!i“ æfa sig í að taka á móti Pólariseldfiaugum lilöðn-
um vetnissprengjum. Samkvæmt hernaðaráætlun A-banda-
lagsins eiga kjarnorkukafbátar með þennan vopnabúnað stöð-
ugt að vera á vakki í norðurhöfiun, og komið hefur til tals
meðal bandarískra flotaforingja að Island sé hentugur staður
fyrir kjarnorkukalbálástöð.
haldnir móðursjúkri hræðslu
við mannfélagslega þróun. En
svo virðist vera með þá menn,
er þannig tala. Þó skal það nú
reynt.
Skal þá vikið að nærtækasta
dæmi, reynslu okkar sjálfra og
næstu nágranna. í lok styrj-
aldarinnar voru sigurvegararn-
ir víða með her. Bandaríkin
höfðu her og herstöðvar á fs-
landi. Sovétríkin höfðu her í
Danmörku, Noregi og Finn-
landi. Danmörk og Noregur
höfðu verið þeirra samherjar
en Finnland andstæðingur.
Þegar standa átti við gefin
heit um að flytja herina brott
að styrjöldinni lokinni neituðu
Bandaríkin að hlýða, og fara
með her sinn héðan. Og meira
að segja fengu þau Bretlands-
við fyrrgreindar fullyrðingar?
Og Nató var ekki til þegar
þessir hlutir gerðust. Þá er
annað, sem hinum vestrænu
auðvaldsríkjum svíður sárt,
og fulltrúum þeirra og málpíp-'
um öllum verður tíðrætt um.
Og það er, að eftir styrjöld-
ina víkkaði 'valdsvið sósíalism-
ans í heiminum svo mjög, að
nú er ekki aðeins vonlaust um
að hann verði sigraður, held-
ur má jafnvel telja víst að
liann beri sigur af hólmi yfir
auðvaldsheiminum í friðsam-
Iegri þróun.
Það er þetta hugboð og ótt-
inn, sem því fylgir, sem veld-
ur þessum sefasjúku ópum um
útþenslustefnu kommúnismans,
er leiðtogar gömlu vestrænu
stórveldanna sífellt eru að
berja inn í kollana á litlum
körlum, sem komizt hafa á
valdsmannabekki smáþjóðanna.
Til þess eru m.a. notaðar sam-
kundur eins og þessi þing-
mannafundur Nató og aðrir
samskonar.
Hvaða þjóðir eru nú það,
sem á þessum árum hafa tek-
ið upp sósíalskt skipulag? Það
eru þjóðir, sem árum og öld-
um saman hafa stunið undir
miðalda léijgskipulagi spilltra
auðstétta, sem í flestum tilfell-
um höfðu gert meiri og minui
bandalög við erlendar auð-
hringasamsteypur um nýtingu
náttúrugæða viðkomandi landa
og arðrán alls almemiings við-
komandi þjóða. Svo var t.d.
ástatt með þjóðir Suðaustur-
Evrópu og Kina og Eystrasalts-
löndin.
Og auðhringasamsteypum
Ameríku svíður að hafa misst
þennan spón úr aski sínum.
Sósíalisminn leysir klafa
nýlenduþjóðanna
„Nýlendur þær, sem lotið
hafa vestrænum þjóðum, eru
nú sem óðast að fá frelsi“,
segja þessir postular, og þykj-
ast sanna mál sitt um frjáls-
lyndi og víðsýni nýlenduveld-
anna, sem .andstæðu við kúg-
un sósíalismans. Hið fyrra er
rétt. Nýlendur eru sem óðast
að fá frelsi, en bað sannar
bara alveg hið gagnstæða við
það, sem til' er ætlazt.
Sigrar og framvinda sósíal-
ismans í heiminum hafa verið
hinar óhjákvæmilegu íorsend-
ur þess að nýlenduveldin gæfu
eftir, þó ekki væri nema brot
af sínum illa fengnu völdum
og arðránsaðstöðu. Og reynsla
síðustu ára sýnir okkur Ijós-
lega, að þau gefa ekkert eft-
ir nema algjörlega tilneydd.
Fyrir fáum dögum voru þær
upplýsingar gefnar af her-
stjórn Frakka í Alsír, að þar
hefðu fallið í fárra ára frelsis-
stríði Serkja miklu fleira fólk
en nemur öllum íbúum okkar
lands. Er þó fullyrt af öðrum
aðilum að það sé miklu fleira.
Fyrir fáum dögum var fulltrúi
Preta hjá Sameinuðu þjóðun-
um að hæla sér af því, að
Bretar heíðu á tiltölulega fá-
um árum veitt 500 millj. manna
frelsi. Sýnir þetta ekki fyrst
og fremst, hve gífurlega þjóða-
kúgun Bretar liafa rekið og
grundvallað á bæði auð simi
og veldi? Og munu þeir ekki
reyna enn að halda þeirri að-
stöðu, sem þeir mögulegast
geta í þessum löndum sér til
hagnaðar? Og hverjum heil-
vita manni dettur í hug, að
þessar 500 milljónir manna og
aðrar, sem losnað hafa undan
oki nýlendukúgunar á síðari
tímum, hefðu fengið sitt frelsi,
nema af því að með sigrum
sósíalismans hefur tekizt að
skapa grundvöllinn að frelsis-
baráttu þeiiTa og þau viðhorf
í lieiminum, er gerðu árangur
liennar mögulegan?
Þrátt fyrir þetta er það rétt
að Nató reynir að hindra út-
breiðslu sósíalismans eftir því
sem það getur. En þetta mú
einnig orða svo: Atlanzhafs-
bandalagið, Nató, er stofnað til
þess að bjarga því sem bjarg-
að verður áf kúgunarvaldi og
arðránsaðstöðu gömlu auðvalds-
ríkjanna og auðhringasam-
steypa þeirra. Og þau leggja
allt kapp á að nota smáþjóð-
ir eins og íslendinga sem,
hjálpartæki í þeirri baráttu.
i
Á að standa sífellt á barmi
styrjaldar?
Þá er boðskapur Spaaks um
að styrjöld sé ólíkleg vegna
kjarnorkuvopnanna og það sé
vegna þess, að Krústjoff viti
að kjarnorkustyrjöld útiloki
möguleika á sigri komúnism-
ans. Áður en það er rætt er
yétt að minna á ummæli mesta
valdamanns Bandaríkjanna fyr-
ir fáum árum, þ.e. fyrrverandi
utanríkisráðherra John Foster
DuIIes. Ilans boðskapur var sá,
„að sífellt bæri að standa,
frammi á fremsta barmi styrj-
aldar“, að v'su án þess að
ganga fram af. Þetta var jafn-
framt einn af áhrifamestu
mönnum Nató. Þessari stefnu
hefur verið dyggilega fylgt a£
Bandaríkjunum og Nató, um
margra ára skeið. Henni hefur
verið trúlega fylgt á tíma vax-
andi kjarnorkuvígbúnaðar tii
þess að ógna. Fyrst alllengi í
skjóli þess að þau réðu kjarn-
orkuvopnum ein. Síðan um
nokkurn tíma í skjóli þess að
þau væru þrátt fyrir ,allb
sterkari. Og nú fyrst, þegar
þau óttast að vera orðin veik-
ari, og vafalaust ekki að á-
stæðulausu, þá fara þeir herr-
ar að ræða um það, að styrj-
öld sé ólíkleg, og þá bara
vegna þess, að Krústjoff veit,
að sósíalisminn sigri ekki i
henni. Ekki skal það dregið í
efa að forráðamenn Sovétríkj-
anna viti það vel, að í kjarn-
orkustyrjöld sigrar enginn. Em
hún verður samt því aðeins ó-
Iíkleg að vikið sé frá þeirril
stefnu að standa sífellt á barmi
hennar og hafa aðeins ginandS
hyldýpið fyrir framan sig. Það
þarf stundum ekki mikið til
að skrika fæti.
Hver getur ábyrgzt að kjarn-
orkuvopn verði ekki staðsett
liér á landi?
Þá eru þær upplýsingar ekkj
beinlínis hugnanlegar að „hér
eftir verði varnir Nató í vax~
andi mæli byggðar á kjarn-
orkuvopnum". Hverjum finnsit
þetta gleðiefni fyrir smáþjóð-
irnar í þessu bandalagi? Hver
getur fullyrt að ekki verði þesst
krafizt, að þau verði staðsettt
hér?
Hver maður veit að sl-k ‘full-
Framhald á 10. síðu