Þjóðviljinn - 13.01.1961, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 13. janúar 1961
*
Föstudagur 13. janúar 1961
ÞJÓÐVILJINN — (7

Útgefandi: Sameinlngarflokkur alþýðu - Sóslalistaflokkurinn. —
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Magnús Torfi Ólafsson, Sig-
urður Guðmundsson. — Fréttaritstjórar: Ivar / H. Jónsson, Jón
Bjarnason. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn,
afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Sími
17-500 (5 línur). - Askriftarverð kr. 45 á mán. - Lausasöluv. kr. 3.00.
Prentsmiðja Þjóðviljan6
Þc
p Ofstopafull valdaklíka
Tlarátta sjómanna fyrir réttlátum launakjörum og
** barátta útvegsbænda fyrir réttlátu fiskverði mæt-
ss ir nú harðvítugri mótspyrnu frá þeirri valdaklíku
fjíáj skuldakónga og milljónamæringa, sem ræður Sölu-
j2 miðstöð hraðfrystihúsanna og drottnar í Landssam-
bandi útvegsmanna, Þessi valdaklíka hefur hrifsað til
sín völdin í þessum voldugu samtökum í krafti auðs
og bankalána og með ríkisstjórnarafturhaldið að bak-
hjarli. Menn skyldu þá ætla að eitthvað hefðu þessir
tjtrl fáu voldugu hraðfrystihúseigendur gert til þess að
r~»
CZS verðskulda að hafa á hendi vald og forustu yfir út-
gerðarmönnum. En hvað hafa þeir gert? Hafa þeir
kveðið niður vaxtaokrið? Hafa þeir dregið úr alltof
iS; háum vátryggingargjöldum? Hafa þeir lækkað farm-
§&■■ gjöld á fiski? Hafa þeir knúð niður olíuverðið? —
m Hefði þessi valdaklíka barizt af alvöru fyrir þessum
:|pH hagsmunamálum sjávarútvegsins, þá væru ekki vext-
ir, olíuverð og vátryggingargjöld margfalt hærri en
gv' erlendis, en fiskverð hér miklu lægra. Þessir fáu
v£ voldugu menn, er þarna drottna hafa lítinn öhuga
fyrir þessum málum. En. þeir vilja lækka fiskverðið
og rýra kjör sjómanna. Með öðrum orðum: Afstaða
valdaklíkiianna í S.H. og- L.Í.Ú. er fyrst og fremst af-
staða fiskkaupenda-hrings gegn sjómönnum og út-
gerðarmönnum.
^etta kemur bezt í ljós, þegar athuguð er aðstaða
þessarar valdaklíku erlendis. Valdamenn Sölumið-
§£• stöðvarinnar hafa byggt upp fyrirtæki til fiskvinnslu
fgí og fisksölu í Bandaríkjunum, Bretlandi og Hollandi.
Þeir hafa tekið hundruð milljóna íslenzkra króna út úr
rekstri sjávarútvegsins á íslandi og sett þar fast og gera
SSt'-' seint og illa grein fyrir hvernig gengur. Hagsmunir
þessarar valdaklíku eru að vissu leyti orðnir eins
8og erlends auðhrings, sem vill fá sem ódýrastan fisk
frá íslenzkum fiskimönnum, til að græða á honum
|pFi erlendis. Fjandskapur þessarar valdaklíku nú í sjó-
iísi mannadeilunni við sjómenn og útvegsbændur sýnir
xj-f að þessir auð- og skuldakóngar eru komnir 1 algera
§t]l andstöðu við hagsmuni íslenzku þjóðarinnar.
fú hefur þessi valdaklíka komið í veg fyrir alla
samninga við sjómenn og útvegsbændur vikum
ic.-j
--i saman. Þessir örfáu auð- og skuldakóngar eiga ekki
Cíl
tijl að fá að standa í veginum fyrir hagsmunum sjomanna
og útvegsbænda og allrar þjóðarinnar. Þessi þrái óbil-
Sij gjarnra auð- og skuldakónga sýnir að það er tími
i I
til kominn að þjóðnýta stærsíu hraðfrystihúsin og lata
útflutninginn og samtökin á þeim sviðum þjóna hags-
Jjjjj munum sjómanna, útvegsbænda og þjóðarheildarinn-
^|j ar, en ekki nokkurra braskara, sem traðka á rétti sjó-
Sí? manna og útvegsbænda og á hagsmunum þjóðarheildar-
innar. Fiskhringurinn hefur neitað að fallast á rétt-
iátar kröfur sjómanna um kjarabætur og útvegsbænda
um hækkað íiskvgrð. Sjómenn, útvegsbændur og þjóð-
in öll á að svara með því að brjóta vald fiskhringsins
á bak aftur og tryggja þeim sem vinna og framleiða
afrakstur erfiðis síns, uppfyllingu réttlátra krafna
þeirra.
^jómenn, verkafólk og útvegsbændur hafa þrælað við
. að skapa árlegan gróða, er nemur hundruðum millj-
gjn óna króna. Þessi gróði iliggur í auðfyrirtækjum fisk-
hringsins, milljónagróða bankanna, stórgróða vátrygg-
ingarfélaganna, ofsagróða olíuhringanna o.fl. arðráns-
fyrirtækja. Heimtufrekja þeirrar yfirstéttrklíku, er gín
yfir þessum gróða og felur hann eftir beztu getu, er
w
suí
É
m
á
C-i
lí! o
SK
sir
nú að stöðva útgerðina. Það er tími til kominn, ef
hún ekki sér að sér og lætur undan réttlátum kröfum
hins vinnandi fólks, er gróðann og auðinn skapar, — að
Svíkja þessari starblindu yfirstéttarklíku til hliðar og
stjórna íslenzkum sjávarútvegi með hag allrar þjóðar-
mi
g^aginn eftir að Bandaríkja-
stjórn sleit stjórnmála-
sambandi við Kúbu cg kæra
Kúbustjórnar á hendur
Bandaríkjunum fyrir að unú-
irbúa innrás á eyna kom tii
umræðu í Örygg'sráðinu, birti
New York Tirnes frétt dag-
setta þar í borg frá einum
fréttaritara sinna, P'eter
Kiþiss. Fréttin hefst á þessa
leið: „Forustumaður í e'num
helztu samtökum andstæðinga
Castros skýrði frá því hér í
dag, að samtökin væru ,,að
safna liöi og næstum reiðu-
búin“ til að kcma liðl á land
á Kúbu frá „einhverjum stað
á vesturhveli jarðar, alls ekki
í Bándaríkjunum." Sá sem
viðhafði þersi orð er Sergio
Aparicio, fulltrúi Lýðræðis-
legu byitingarfylkingarinnar
í New York, og hann bætti
við: „Ég býst fastlega við að
verða kominn til Kúbu í fe-
brúar.“ Fréttaritari New York
Tiines gerir síðan gein fyrir
samtökum gnrnbyUingarsinna
frá Kúbu sem hafa komið sér
fyrir í P.andaríkjunum, og
skýrir fr'n bví að. „Lýðræðis-
lega byltingarfylkingin“ sé
þeirra öflugast og njóti, að
sögn annarm samtaka land-
flótla Kúbubún, stnðnings
Bndaríkinstiórmr
Innbyrðis afstaða Bandaríkj-
anna og Kúbu
I;; i,reið Fideis Cas r<> i llavana
Batista einræðisherra.
janúar 1959 el'fcir sigurinn í borgarastyrjöldinni við her
bandarislía vikuritinu
Tiííiö, dagsettu daginn eft-
ir að þessi frétt k rn í
New Yorlt Timbs, er skýrt frá
dularfnFum hern.iðarviðbún-
aði í Guatemaúa. Á stað sem
heiíir Retahuelu ná’ægt
Kyrrab.afs-.tr ö adinni hófst
fiugvaílargerð með mikiHi
sk''mditisrn nm miðian ágúst,.
Ea darísk'r verktakar stóðu
f; : , í'rs mkvæmdum, sem hrað-
að var svo mjög að unnið var
dag og nétt bangað til völl-
urinn ineð 2G00 metra flug-
brautum var fullgerður á 25
dögmn, bæði brautirnar og
nauðsyrvegar byggingar. Jafn-
skjótt komu á völlinn banda-
r'skar 1: rnaðarflugvélar, sem
hafa ]m- bækistöð enn. Ydi-
g • Fiientes forset1 Guate-
i.n!:., l.'-t í veðri vaka að flug-
vöiiurr-’n ætti að vera flutn-
i - •i-.-’.öð fyrir útflutning á
br. 'i-ntm, ræk'um og kjöti, en
h••••>•■> hefur frá upphafi verið
i R'r-ör.uin fiugvéium öðr-
"'W.á'uni
hefði verið kcmið upp þjálf-
unarstöð þar sem bandarískir
hermenn kenndu kúbönskum
gagnbyltingarmönnum vopna-
burð. Fuent.es forseti játaði
í umræðunum að bandarískir
hermenn störfuðu í stöðinni,
en hélt því fram að þeir væru
að þjálfa víkingasveitir úr her
Guatemala í meðferð nýjustu
bandarískra vopna. Þegar
þiingmenn stjómarandstöð-
unnar lögðu til að þingnefnd
yrði skipuð til að rannsaka
málið, var tillagan felld að
undirlagi forsetans, sem sagði
að opinber rannsókn myndi
„ljóstra upp leynilegum hern-
aðarupplýsingum." Fuentes
Faul Iloa, iitaniíkisráðherra Kúbu (t.h.) og Sórín aðalfull-
trúi Sovctríkjanua hjá SÞ ræðast við fyrir fund Öryggis-
ráðsins um kæru á hendur Bandaríkjunum. Milli þeirra er
túllcur.
Bandarískir sendiráðsstarfsmenn lialda heim á leið eftir að
stjórn þeirra slelt stjórnmálasambandi við K'bu. Mikill mann-
f jöldi liorfði á Bandaribjamenniiíia stíga upp í btf’a sem flut lu
þá til skips, en landvarnarliðar eins og stúlkan á myndinni
héldu uppi reg’u.
) ing- Guatema-la kom til
uxörreðu um fugvallar-
■y-i ó i:a 14 október. Stjórn-
' ; cuþingmenn skýrðu
ví , ö fjölmevnt lið Kúbu-
; nna sem andstæðir eru
.rtro.s væru þjálfað-
ir i ':ern• iðaraðferðiua skæru-
og víkingasveita í
f’ --i og á kaff'plant-
■ ■ ít.".r í lrring, sem sum-
ar ru í eigu baúdaríska fyr-
'ó: :!u Stanclard Fruit Co.
á ná'nn vinur Fu-
■ ■ f’.eta. Þ'ngmennirnir
v'imiðu i fr'cagnir manna
r-tarfað höfðu við flug-
- ”, rgerð’há, og kváðust hafa
I' 'r» að raun um a.ð þarna
kvað það „haugalygi“ að í
Retahuleu væri verið að þjálfa
lið til innrásar á Kúbu, en
í sömu ræðunni skoraði hann
á Amerikuríkin að leggja til
„lögregluaðgerða eins og í
Kóreu“ gegn stjórn Castros
á Kúbu.
jptyrstur Bar.darikjamanna
til að vekja alhygli á
flugstöðinni dularfullu í Reta-
huleu var dr. Ronald Hilt-
on, sem stjómar stofnun
spansk-amerískra fræða við
Stanfordháskóla í Kalifomíu.
Hann var á ferð í Guatemala
síðastliðið haust, og barst þá
vitneskja um að bandaríska
leyniþjónustan Central Int-
elligence Agency (CIA) hefði
greitt kostnað við flugvall-
argerðina og stæði straum af
þjálfunarstöðinni þótt Guate-
malastjórn-annaðist greiðslur.
Þetta kemur heim við að verk-
takar fengu kostnaðinn við
flugvallargerðina gre'dd út í
hönd, en það er nær einsdæmi
um framkvæmdir sem stjórn
Guatemala kemur nærri.
Nokkru eftir að dr. Hilton
skýrði frá vitneskju sinni,
kom Lyman B. Kirkpatrick,
staðgengill Allens Dullesar,
yfirmanns CIA, til San Franc-
isco að haida fyrirlestur í
Commonwealth-klúbbnum þar.
Að fyrirlestrinum loknum
spurði einn áheyrenda, hvort
það væri satt sem dr. Hilton
segði að CIA væri að undir-
búa innrás í Kúbu frá Guate-
mala, og. bætti við: .Prófess-
orinn segir, að það verði
óhappadagur fyrir rómönsku
Ameríku og Bandaríkin ef
þetta verður gert“. Kirkpat-
rick leyniþjónustuforingi þagði
fyrst við spurningunni, en
sagði að lokum: „Það verður
óhappadagur ef upp kemst
um okkur.“
gnnrásarforinginn tilvonandi
sem Peter Kihss talaði við
í New York vildi ekkert segja
ákveðið um það, hvar Lið
gagnbyltingarmanna frá Kúbu
hefði stöðvar sínar, nema það
Bandarísk blöð lýsa
stöðvum þar sem
leyni!þjómista Banda-
ríkjastjórnar CIA læt-
ur þjálfa gagnbylt-
ingarmenn frá Kúbu
á laun í skæruhern-
aði með innrás fyr-
ir augum.
væri ekki í Bandaríkjunum.
Hann vildi ekki fortaka neitt
um önnur ríki í álfunni, og
svaraði engu þegar blaðamað-
urinn nefndi Retahuleu. Aðrir
flokkar gagnbyltingarmanna
frá Kúbu draga enga dul á
að Bandaríkin séu aðalbæki-
stöð þeirra. Kihss kann til
dæmis frá því að segja
að samtök sem Rolando Mas-
ferrer, fyrrv'erandi öldunga-
deildarmaður og samslarfs-
maður Batista einræðisherra,
veitir forustu, búi sig undir
innrás á Kúbu frá Miami
á Flóridaskaga. Annar gagn-
byltingarflokkur, Camilo Cien-
fuegos-hreyfingin, stærir sig
af að hafa komið sprengiefni
og vcpnum til stuðnings-
manna sinna á Kúbu frá Mi-
ami. Tilefni þess að Castro
forseti krafðist þess að fækk-
að væri starfsliði bandaríska
sendiráðsins á Kúbu var ein-
mitt að komið hafi í ljós að
sendiráðsstarfsmenn höfðu
hönd í bagga með gagnbylt-
ingarmönnum við framkvæmd
York Times, að samtök sín
ættu mestan þátt í sprenging-
um í borgum Kúbu og
skemmdarverkum á atvinnu-
tækjum. Kvað Aparicio til-
ganginn með þessum aðgerð-
sprengjutilræða og annarra
skemmdarverka. Sergio Apar-
icio eagði fréttamanni New
um vera að skaða atvinnulíf
Kúbu í þeirri von að „upp-
Bændur og menn úr landvarnarliði Kúbu vinna saman að
skógrælct.
reisn hrjótist út. innanfrá etc~
ir að við erum gengnir á
land.“

^^agnbyltingarforingjanum
ber allvel saman við utan-
rikisráðherra Kúbu, Raul Roa.
'Hann sagði í ræðu sinni á
fundi Öryggisráðsins, að
Framhald á 10. síðu.
immimiimimmmmmmmimmmmmmimmmmimmiiMimiimmmiiimmmmiiimmmimmmmmimmmmmmimmmHmuiiuimimimimii
| Hagur Útflutningssjóðs 190
f milljónum betri en sagt var
Ein af forsendum þeim. sem
ríkisstjórnin byggði sína nýju
'stefnu í efnahagsmálum á,
var sú fullyrðing, að Útflutn-
ingssjóður væri févana og að
enn yrði að afla honum 250
milljón króna nýrra tekna.
Með liótunum um nýjar á-
lögur var reynt að réttlæta
„viðr‘eisnina“ og því jafn-
íramt haldið fram að þó að
viðreisnin bakaði almenningi
nokkur aukin útgjöld þá yrði
slíkt aðeins „skamman tíma“.
En nú hafa nýlega komið
fram hinar furðulegustu upp-
lýsingar um hag Útflutnings-
sjóðs.
Nú stóð orðið svo á, eftir
10 mánaða viðreisn, að ríkis-
stjórnin komst ekki hjá að
lofa útgerðarmönnum því, að
greiða fyrir þá vátryggingar-
iðgjöld fiskiskipaflotans árið
1960.
Hagur útgerðarinnar var
orðinn svo aumur, að hún
hafði ekkert greitt af vá-
tryggingargjöldum á árinu, og
við sjálft lá að allur yrði
fiskiskipaflotinn boðinn upp
og seldur nauðungarsölu. En
þá gerast þau untlur, aó tit-
fiutningssjóður á að greiða
fyrir útgerðina vátryggingarn-
ansi frá 16. febrúar 1960 til
ársloka, eða frá því að við-
reisnin var samþykkt, væru
101 milljón króna. Þessa upp-
hæð átti þó að greiða úr Út-
flutningssjóði sem þó átti
að vera gjaldþrota þegar við-
reisnin var samþykkt.
Logið í viðreisn-
arfrumvarpinu
í greinargerð iþkisstjórn-
arinnar fyrir viðreisnarfrum-
varpinu sagði. að skuldir Út-
flutningssjóðs væru „um 270
milljónir króna í árslok 1359“.
Þar sagði ennfremur, að
tekjur sjóðsins af óinnflutt-
um vörubirgðum mundu
verða um 150 millj kr. En lág-
markshalli á sjóðnum var
áætlaður 120 millj króna. Rík-
isstjórnin lagði til að inn-
heimtur yrði sérstakur 5%
útflutningsskattur af öllum
útíluttum sjávarafurðum og
skyldi sá slcattur standa „í
1—2 ár“ en áætla mætti tekj-
ur af honum 120 milljónir
króna á ári. Þessi skattur
skyldi einvörðungTi vera til
þess a5 jafna liallann á út-
flutningssjóði.
Nú vai-ð framkvæmdin sú
að útflutningsskatturinn varð
aðe’ns 2V2% og gaf um 50
miilj. kr. í tekjur. Síðan bætti
ríkisstjórnin nýjum útgjöld-
um á Útflutningssjóð vegna
sérstaks styrks til togaraflot-
ans, um 30 milliónum króna.
Refðu áætlanir ríkisstjórn-
arinnar verið réttar um hag
titflutningssjá3s. liefð' halli
sjóðsins nú í árslok 1960 átt
að vera að minnsta kosti 100
milljónir króna.
Peningar komnir
íUtflntningssjoð
En þá bregður svo við, að
sjávarútvegsmálaráðherra til-
kynnir á aðalfundi L.Í.Ú. í
nóvembermánuði, að telja
megi víst að titflutningssjóð^
ur muni e":ga eftir um 40
milljónir í peningum, þegar
hann hafi greitt sínar síð-
ustu skuldir.
Þessa upphæð vildi ráð-
herrann afhenda útgerðar-
mönnum upp : vátryggingar-
iðgjöldin.
En útgerðarmenn heimtuðu
meira. Og eftir nokkrar vik-
ur upplýsti ríkisstjórnin á Al-
þingi, að eftirstöðvarnar í Út-
flutningssjóði mundu verða
um 88 milljóiiir króna og því
væntanlega duga til þess að
greiða vátryggingariðgjöld
fiskiskipanna 1960.
Gcður sjóður það
Þannig var sagt að hallinn
á Útflutningssjóði væri 270
milljónir í árslok 1959, en
þá þurfti að mála upp stór-
felld töp uppbótakerfisins og
rittlceta viðreisnina.
Síðar eru 40 milíjonir eftir
í sjóðnum, en þá áttu þær að
duga.
Og- síðast eru eftir í sjóðn-
um um 90 millji króna, en
þá þurfti einmitt á slikri upp-
hæð að halda upp í vátrygg-
ingargjöldin.
En sé það rétt sem ríkis-
stjórnin segir nú um eftir-
stöðvar Útflutningssjóðs, bá
er augljóst að upplýsingarn-
ar um skuldir sjóðsins um
það leyíi sem viðreisnin var
samþykkt voru úr lausu lofti
gripnar.
Þannig var sú forsenda við-
rcisnarinnar, að leggja þyrfti
á nýjar stórfelldar álögur
vegna Útflutningssjóðs, al-
gjörlega riing.
ar 1960.
Upplýsingar voru gefnar
um að iðgjöld fiskiskipaflot-
Viðreisnin var byggð á fölskum forsendum |
1111111111111ii1111111111111111111111111111111111111111i11111111111111111111•11111111;im 11111111?111111e1111111eiiiíi:iiit11111111111111111111m111111e111111111111111e111111:1111111 i 1111n1111T1