Þjóðviljinn - 31.01.1961, Síða 4

%) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 31. janúar 1961
Stefán Hannesson kennarí
MinmngarorB og erfili'öS
Stefán Hannesson kennari
í Lilla-Hrauni, sem verið hafði
barnakennari í Dyrhólahreppi
um 50 ára skeið, andaðisl að
heimili sínu 30. desember síð-
aslliðinn, 84 ára að aldri.
Snemma hneigðist hugur
bans að kennslumálum. Nítján
ára gamall flutti hann fyrsta
fyrirlestur sinn. Hann ólst,
upp í mikilli fátækt, en brauzt
þó til mennta í Flensborgar-
skóla og lauk þaðan kennara-
prófi 1901 og sama ár hóf
hann aðallífsstarf„sitt við ný-
byggðan barnaskóla í Dyr-
hólahreppi.
Hann trúði á æskuna, þess-
vegna taldi hann meslum vert,
að hún gæti notið menntun-
ar og bræðralagsanda. Hann
var lifið og sálin í öllum
æskulýðsfélagsskap öll mann-
dcmsár s;n og vorhug sinn
varðveitti ha”n t;l OauSadags.
Hann hafði ávallt oninn
huga fyrir s^r^varri ný.iung,
er til bóta horfð? í menning-
ar- og atvinT,uihálnjn.
Slefán vrr trúr köllun
sinni, sem sáðmaður. enda
uppskar hann tráust og virð-
ingu nemenda sinna og trleði-
ríka nautn af ræktnrar-törf-
um á jörðinni, sem þjóðfélagið
hafði léð hcnum til afnota.
Víðkunnur upplesari og
fyrirlesari var Slefán um
margra ára skeið. Hann
skrifaði talsvert í blöð og
tímarit í burBnu og cbundnu
máli og átti álitlegt har.i.lrita-
safn.
Engan hef ég þekkt er svo
'innilega fagnaði því er ,,Aft-
ur að sóhnni sveigir nú heim-
•fekautið kalda“. Og víst mundi
• hann enn vilja minna æskuna
á Ijóð Þorsteins Erlingsson-
•ar og segja:
,,Ef byggir þú vinur og
vogar þér hátt.........“
K. G.
Kveðja
Heiði bjó í huga
hlógu vonir ungum
dreng' sem hét að duga.
Dreng úr Skaftártungum.
Örvaður æskuvori
átök fann sér henta
lagði leið með þori
leitað skyldi mennta.
Afíur komst þú austur
' örvaðir þekkinguna.
’Heldur lár, en hraustur
halaðir blekkinguna.
Vildir vekja lýðinn
vorið kynda í sýlum
bar þá birtu tíðin
blandin gaman málum.
Mjög á orku mæddi
manndómsárin beztu.
Napurt gtundum næddi.
Nú var sótt með festu.
Bæði bú og skóli
bundu þrelt að, hæfi.
Sazt á sæmdar stóli
seinni hluta ævi.
Kyrrlál myndarkona
kaus þér fylgd að veita.
Dáðir dætra og sona
daga færðu heita
Rétt við sólar rismál
rekkurinn fellir skrefið.
Hérna vökul vorsól
vegferð lokið hefir.
Einar J. Eýjólfsson.
•Stefán Hannesson
K v e ð j a
Lúinn þráir blíðan blund
er brjóst.af þrautum stynur,
nú ert þú flutlur guðs á grund ^
gamli tryggða vinur.
Man ég oft, þitt handtak hlýtt
hjarta ylja mínu.
Það var alltaf eilthvað nýtt
í augnaráði þínu.
M i 1111 i 11 £'
Lengi muntu Stefán standa
straumi limans greyptur í.
Fleygan áttir frjálsan anda
fá.um samleið hent var því.
Málefnið hið mesta virtir
minna um þig sjálfan hirtir.
Með æskuhuga enn í brjósti
ævilokum gekkstu mót.
Vandist snemma vosi og
gjósti
veraldar, en hlýjuhót
uppalandans öðrum veiliir
orku löngum þar að beiltir.
Hugsjónirnar bera bjarma
braulu þína gengna á.
Moldin leggi mjúka arma
móðurlega um þinn ná.
Hana átt við margs að
minnast
mun því ykkur gott að
finnast.
Sefjun aldrei lézt þig leiða
löngum þína fórstu leið.
Falt var ekki fyrir greiða
fylgi þitt við iand og þjóð.
Rétt hvað sýndist ráða skyldi
rökum skeika hvergi vildi.
Fækkar þeim er framvörð
stóðu
fyrir skaftfellskt hugarfar.
Orðtök þín sem gneistar glóðu
— gneista munu hér og þar.
Upp í.strauminn stöðugt
beitlir
stefnu hiklaust. tókst og
neyttir.
Minning skýr í máli geymist
máttug crðin hafa sál.
Þó að flest hvað farist,
gleymist,
fellur ei á rj'ðfrítt stál.
Fáir þínir finnast jafnar
fagurl dæmið vöxtum safnar.
Þórarinn Helgason.
Það má furðu gegna að
einmitt nú, þegar meirihluti
alþingis og ríkisstjórn hafa
talið þjóðarnauðsyn að inn-
leiða fátæktina !í gervi dýr-
tíðar og vaxtaokurs á heimili
alls vinnandi fólks í land-
inu, skuli koma fram á Al-
þingi ákall um bruggun og
sölu áfer/gs öls og af flytj-
anda talin önnur mikilvæg
þjóðarnauðsyn.
Mörgum mun þó sýnast að
svo væri þjóðmálum komið
nú, að brýnni væri þörfin að
ráðast gegvi þeim vanda sem
að þjóðinni steðjar, en að
auka vandræðin.
Flutningsmaður ölfrum-
varpsins telst til sjómanna-
stéttarinnar, sem einmitt nú
stendur vörð með öllum
ströndum að baki kröfum
sínum í mjög þýðingarmiklum
samningaumleitunum, en
bátaflotinn við bryggjur. Svo
sýnóst að sjómanni sem situr
á Alþingi stæði skyldu nær
að beita þar áhrifum sínum
á þá lund að sjómönnum
mætti að gagni koma, stæði
það skyldu nær ,en gerast nú
ölfrömuður, og sitja við þá
iðju inná Alþingi.
Minnugir mættu verkamenn
og sjcmenn vera þess að það
var með fyrstu gerðum verka-
lýðssnmtakai'ina og raunar þá
einn höfuð grunnur að stofn-
un þeirra, að berjast gegn
drykkjuskap cg afleiðingum
hans, en fyrir bindindi.
Verkalýðslireyfirigunni varð
mjög ágengt við hlið annarra
bindindissamtaka að kveða
niður drýkkjuskap, sem var
þá einn höfuðbölvaldur al-
þýðuheimila og niðurlægjandi
ástand. Verkamenn og sjó-
menn fengu með tíindindi og
þar með mannlegri reisn kraft
Upp mig fræddir ungan, þú
örvaðir mig til dáða.
Hvort seint er þér að þakka
nú
þvþmun auðna ráða.
Frjáls nú svífðu guðs um
geim
gejmii þig hans kraflur
þegar við þangað höldum heim
hittum við þig aftur.
Ásgeir Pálsson.
r e
samfdtasnsia ó 2 ménuSum
Um miðjan nóvember s.l.
hófust forráðamenn Neyt-
endasamtakanna handa um
það að afla samtökunum
nýrra meðlima svo um mun-
aði. Takmarkið var 1000 fyr-
ir áramót. Milli jóla og ný-
árs var tilkynnt frá skrif-
stofu samtakanna, að 500
væru komnir. Voru þá að-
eins 3 dagar til áramóta.
Næstu tvo daga var liringt
morgni og fram undir mið-
nætti, og voru þá skráðir
stanzlaust í 19722 frá
352 nýir meðlimir Neytenda-
samtakanna, sem er algjört
met í sögu þeirra. Áður en
vika var liðin af nýja árinu
var takmarkinu — 1000
meðlimum — náð. Síðan
hafa 150 bætzt við. Ur þetta
samtökunum hinn mesti
styrkur.
og kjark til baráttunnar fyr*
ir bættum kjörum og minnk-
andi þrælkun.
Eg er sannfærður um að
nú í dag stendur verkamönn-
um og sjcmönnum og reyndar
allri alþýðu manna, sinni nær
að spyrna nú hart gegn bpðun
launaskerðingar og fátæktar
og draga hlut sim í land,
stendur það sinni nær, en að
1 já eyru ákalli um aukinn
drykkjuskap, sem skemmir
manninn og minr ikár og 'spill-
ir lífsgleðinni.
Um það verður tæpagt deilt
að vöntun ýmissa, hluta sem
nú mega teljast l'ífsþarfir er
mikil á alþýðuheimilum og
fjcilmargt það sem þeir. sem
betur mega, telja-sig nú .ekki
geta á:?i verið, hefur almenn-
ingur engin efni á að .veita
sér, þó þeir sem vinnu stunda
eigi þar allir jafnan rétt/ En
að r'okkurn mann vanti á-
fengan bjór, það get ég ekki
skilið. Enda miradu bjcrkaup
enn rýra tek.jur heimilanna
og því spilla lífi æskunnar.
Eg vil leyfa mér að beina
þeirri áskorun til alls vinir
andi fólks að Ijá aldréi eyru
þeirri firru, að bruggað verði
hér áfengt öl til sölu innan-
lands og mætti þar hver
hugsa til síns heimilis og
sh?n barna, sem hver heil-
brigður maður , vill þó forða
frá áfengisneyzlu.
Allir straumar íslenzks at-
vinnu og menningarlífs verða
að bainast að því, að skapa
rímenvn velmegun. Hver mað-
ur getur lagt sitt pund á þá
vogarskál. Áfengir drvkkir
stvðia engan mann í þeirri
viðleitni.
Jafnframt baráttu okkar
fyrir þeim sjálfsögðu kröfum
sem nú eru efst á baugi hjá
samtökum alls vimandi fólks,
þá verðum við að efla okkur
að þekkingu og manndómi, þá
stöndum við betur og betur
að vígi og verðum minnug
okkar fvrstu gerða að berj-
ast jafnHamt eregn fátækt og
gegn áfeugisböliru, í hvaða
mvnd sem revnt er að inn-
leiða bá höfuðóvini heilbrigðs
mannlíifs.
Tryggvi Emilsson.
HNOTAN.
Svfifnbekkir.
Sófasett,
Sveínsófar,
Hnotan
húsgagnaverzlun, Þórsgötu
iiiiiiiMiiuiiminijniiuimimiiimimiMiimiiiiiimiimiiiiiiiiiiiuiiiiimiiiiiiimmiiiimiuiiiiiiiiiiiiiiiitimMiiiiimimiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiimmmmmiiiiiiiiiiimiMimiiiiiimiiimimuiEmminiMi;
Endurtekningar í útvarpinu
Menn hafa margt að segja
um efni útvarpsins. Þella
bréf hefur Þjóðviljanum
borizt utan af landsbyggð-
inni:
Ríkisútvarpið mun eiga að
heita virðuleg stofnun. Það
mætti því ætla að stofnun-
in misbyði ekki hlustendum
sínum með ómerkilegu efni,
fluttu í annarlegum til-
gangi; en þess eru þó mörg
dæmi, til minnkunar fyrir
útvarpið.
Þess er skemmst að minn-
ast að útvarpið flutti í ann-
að sinn frásögn Sigurðar
Benoliktssonar frá Barna-
féili, um það, er hann hitti
tötrastúlku í járnbrautar-
lest úti í Evrópu, og skilst
manni að stúlkan hafi flúið
undan böðlum nazista í Pól-
landi á stríðsárunum, því
hún er opinská og engu að
leyna og segir hinum bráð-
ókunnuga manni, Sig. Ben.
ævisögu sína þarna á stund-
inni. Sigurður hræristt til
meðaumkunar cg gefur stúlk-
unni handfylli af seðlum að
skilnaði.
Á eftir þessari frásögn
segir svo frá því er Sig-
urður kemst á snoðir um
rússneskt „flóttafólk" í Sví-
þjóð.
Nokkrum dögum áður en
þessi samsetningur Sigurðar
var endurtekinn í útvarpinu
var útvarpað frásögn Ein-
ars Pálssonar um ferðalag
hans o. fl. um Norðurlönd.
Og viti menn: hann var
einnig svo heppinn að hitta
rússneskt, ,,flóttafólk“, sem
segir honum, bráðókunnug-
um manninum, ævisögu sína
vafningalaust og auðvitað i
járnbrautarlest.
Hver er tilgangurinn? Hví
þarf öreigalýður auðvalds-
landanna endilega að nefn-
ast „rússneskt. flóttafólk?“
Finnst ríkisútvarpinu, sem
nefnir sig hlutlausa stofnun
sómi að því að reka svona-
lagaðan dulbúinn áróðar í
tíma og ótíma?
Þá er ástæða til að finna.
að því, þegar ■ leikrilinu.
„Jón Arason“ er útvarimð
þrisvar í kvölddagskrá með
fárra daga millibili. I>ó leik-
urinn sé gott útvarpsefni,
þykir fólki alveg nóg að
hlusta á hann einu sinni í
bili.
Jílustandi úr dreifbýlinu.