Þjóðviljinn - 09.03.1961, Blaðsíða 6

5'j/r.rp. Þf JÓ$)VIþJINN, ,rrf Pi?nmtudagnr 9.,ana.rz 1961
þlÓOVILJINN
Útgefandi: Sameinin£:arflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurinn. —
Ritstjórar: Magnús KJartansson (áb.), Magnús Torfi Ólafsson. Sig-
urður Ouðmundsson. — Fréttaritstjórar: ívar H. Jónsson. Jón
Biarnason. — Auglýsingastjórí: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn,
afgreiðsla. auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. — Síml
17-500 (5 línur). - Askriftarverð kr. 45 á mán. - Lausasöluv. kr. 3.00.
Prentsm)ðja Þjóðviljáns.
Samniiigarnir ógildir i
ÍUvaða 'hald er í því að gera milliríkjasamning sem á §H
að standa um aldur og ævi? Hann fær því aðeins j§§
staðizt að báðir aðilar telji ákvæði hans í samræmi |||j
við hagsmuni sína framvegis og að sú afstaða breytist |§|
ekki. Brezk stjórnarvöld hafa t.d. ástæðu til að ætla |§j
z,ð landhelgissamningarnir við íslendinga verði í sam- §§!
ræmi við brezíka 'hagsmuni um alla framtíð, vegna m
þess að þeir tryggja Bretum stórfelldan rétt sem þeir m
höfðu ekki áður. En viðurkenning Breta einna trygg- m
ir ekki framtíðargildi samningsins; Islendingar þurfa m
e inníg að viðurkenna hann til frambúðar — íslenzka |§§
þjóðin en ekki nokkrir stjórnmálabraskarar sem sitja m
í ráðherrastólunum þessa stundina. m
Ijað er nú ljóst að sú viðurk<?nning fæst ekki. Alþýðu- m
* bandalagið hefur þegar lýst yfir formlega á Al- gj|
'þingi, að þjóðin sé óbundin af þessum samningi og g
'rnuni flokkurinn beita sér fyrir því að þjóðin fram- =
íylgi lögum sínum og rétti án tillits til hans. Fram- gg
sóknarflokkurinn hefur einnig lýst yfir því formlega m
é ð hann líti á samninginn sem nauðungarsamning og |||
rnuni nota fyrsta tækifæri sem gefst til þess að leysa gg
þjóðina undan oki hans. Vitað er að afstaða Þjóðvarn- j=|
í.rfiokksins er hin sama. Þessir þrír flokkar fengu í g
íiðustu Alþingiskosningum um 45TC kjósenda, þannig m
í ð minnstu munaði að þeir hefðu fylgi helmings j|||
þjóðarinnar. Enginn er í vafa um að mjög veruleg- m
ur hluti af kjósendum stjórnarflokkanna er sömu skoð- ==
tinar og stjórnarandstaðan í þessu máli. Það er þann- =
ig staðreynd þegar í dag að meirihluti þjóðarinnar við- |§§
urkennir ekki landhelgissamningana við Breta, og það |§§
er öruggast af öllu öruggu að eftir næstu kosningar verð- m
ur kominn þingmeirihluti sem neitar að taka nokkurt H§
rnark á ákvæðum þeirra. Þannig er það aðalatriði fall- §§
ið um sjálft sig að samningarnir eigi að standa um g
c.ldur og ævi; þeir eru í rauninni ógildir um leið og §§
þefr verða gerðir. m
Sagt hefur verið samningunum til réttlætingar að m
þeir eigi að binda endi á deilu okkar við Breta. Af §§!
þvi sem að framan er sagt er ljóst að þeir binda ekki g§|
índi á neina deilu; hún heldur áfram meðan Bretar m
í itja yfir hlut okkar og koma í veg fyrir að réttindi g|
íslendinga nái fram að ganga. Samningarnir geta að- =
eins gert þessa deilu enn erfiðari og viðkvæmari — §§§
einnig fyrir Brela. m
Hvað kéraur til? |
If’urðulegt er að fylgjast með hátterni þingmanna §§§
stjórnarflokkanna þessa dagana. Aðeins þrír þeirra
hafa tekið til máls í landhelgisumræðunum, utanríkis- m
ráðherra, dómsmálaráðherra og Jóhann Hafstein sem =
fframsögumaður utanríkismálanefndar. Hinir þingmenn- §|§
irnir allir — þrjátíu talsins — hafa steinþagað. Þeir §=
virðast engan áhuga hafa á landhelgismálinu þótt þeir |§§
geti talað allra manna mest um bjór eða minka: Þeir m
eiga ekki til neinar sjálfstæðar röksemdir, geta ekki m
igert neina grein fyrir máli sínu, og áhugi þeirra er =
ekki meiri en svo að oftlega er naumast nokkurn þeirra m
lað finna í Alþingishúsinu. m
Ijessir þingmenn buðu sig allir fram í síðustu kosning- pjj
* um á þeim forsendum að þeir verðskulduðu þing- m
mennsku sakir þekkingar, vitsmuna, dómgreindar, =
heilbrigðra skoðana og mælsku. Þeir lögðu sig í líma =§
til þess- að birtast kjósendum í sem fegurstu ljósi, m
Sfluttu vandaðar ræður og lögðu áherzlu ó hin stærstu |§§
rriál, ekki sízt landhelgismálið. Hvað kemur til að all- 1§|
ír þessir gáfuðu og snjöllu menn hafa nú glatað öllum, j§|
;þessum eiginleikum sínum og virðast ætla sér það m
verkefni sitt að vera sálarlausar atkvæðavélar? — m. =
HLUTLAUSILÆKN
Þegar ég heyrði að Kolka
læknir ætti að tala um dag-
inn og veginn í okkar hlut-
lausa útvarpi, vissi ég strax
að eiú myndi hann vera send-
ur fram af yfirboðurum sín-
um, og sú varð líka rauin á.
íhaldið hefur alltaf þann sið
að senda gæðinga sína fram
þegar það þarf að ráðast á
einhverja eða verja óhæfuverk
sín; það hefur stóra og marig-
brotna áróðursvél og í henni
eru mörg tannhjól. Á sínum
þíma sendi það Vallanesvesa-
linginn fram til að verja að-
ild sína 'í Nató, og var prest-
urimn að segja okkur að Krist-
ur hefði viljað berjast i gras-
garðinum forðum, en ekki þor-
að, þegar hann sá liðsmun-
inn_ Mörgum blöskraði orð-
bragð klerks og guðlast og
man ég að sr. Emil Björns-
son svaraði honum í Kirkju-
hlaðinu, og var það vel. Já,
þá þurfti sem oft áður að
verja vondan málstað íhalds-
ins, en mikið lá við að
blekkja almenning, og þá var
Vallaresviðundrið h'ð tiltæka
tannhjól. Nú svo var Vil-
hjálmur Þór sendur fram
oftar en einu sinni, til að
brýna fyrir fólki að spara,
spara, til að afla erlends
gjaldeyris, — á sama
tíma og hann var sjálfur að
koma undan milljóna fúlgum
í erlendum gjaldeyri og fela
erleodis! Heilindi það! Nú
þurfti lika að mæla með
„Pétri sterka“,. og ekki stend-
ur á postulunum, frekar en
tfyrri daginn, og kemur þá
em eitt ískrandi tannhjólið,
nú heitir það Ólafur Stefáns-
son. Hrnn lék tvö hlutverk
í ‘ihaldsrevíunni, annað var
ölið en hitt, og umfram allt,
var að fá erlent einkaauð-
ma.gn inn í landið sem allra
fyrst! Þetta tvennt lá honum
umfram allt á lijarta, en til
þess að einkaarðmagnjð feng-
ist urðu skilyrði að vera hér
mjög góð og hagstæð og þá
er komið að kjarna málsins:
lág laun verkafólks eru beztu
skilyrði fyrir erlent einkaauð-
magn, og l»ess vegna keppir
ihaldið að því af öllu afli að
lialda vinnulaunum niðri með
valdboði, svo erlendu hús-
bændurnir geti grætt.
Og þá er komið að læknin'-
um. Verkamenn í Vestmainna-
eyjum héldu að þerr væru sem
frjálsir verkamenn að semja
við frjálsa atvinurekendur, en
það reyndist allt annað þeg-
ar til kom, því forstjórarnir
feitu ;fjór:r eru, að sjálfra
þeirra sögn, algerlega ómynd-
ugir menn að því leyti og
harðbannað að liækka kaup
verkafólks síns, þó þeir hafi
margviðurkennt að ekki sé
hægt að lifa af átta stuoda
dagslaunum. En þar sem
Kolka læknir hefur aldrei lif-
að á verkamanualaunum
'beinum skilningi) er alveg til-
gangslaust að 'ræða þetta v'ð
hann.
Læknirinn skellir allri
skuldinni á verkamennina, em
hinir nýriku forstjórar töluðu
ekki einu sinni við verka-
mem í tvær vikur, svo fullir
voru þe:r af peningadrambi
sinu, — heldur læknirinn að
sá tími hafi orðið til að
stytta verkfallið ? Svo er
þessi herra svo ókunnugur
hér —• e’ða læzt vera — að
hamn telur alla stöðvun hér
sök verkamanna, og á hann
þar líka við róðrabann at-
vinnurelcenda sem stóð frá 1.
jan. tll 5. febr. sl.! Svo vil
ég segja Kolka það, að verka-
fólkið hér óskaði ekki eftir
verkfall'. það óskaði eftir
kaupliækkun án verkfalls, en
forstjórar hraðfrystihúsanna
kusu heldur verkfallið, eða
ef þeir vilia. heldur orða það
svo að þeir hafi kosið að
hlýða fyrirmælum yfirklík-
unnar í ftevkjavík um að
stöðva hér allt. Að auðvaldið
í Reykjavík var hér með I
spilinu sannar yfirseta Barða
Friðrikssotiar hér aftur og
aftur y.fir forstjórunum, og
hann setur þá í gapastokk. Já
hann er enn e:tt tannlijólið.
Lækriirinn skorti næstum
nógu ljót og mörg lýsingar-
orð til að fræða landsfólk-
ið á illu innræti verkafólks-
ins hér. Læknirinn hafði al-
veg sömu skoðun á almenn-
ingi hér áður fyrr þegar hann
bjó hér, því var það að hann
stofnaði Oddfellowregluna til
að komast í fínni selskap.
Já, læknirinn þcttist stút-
fullur af umhyggja fyrir
Eyjabúum, en á sama tíma og
hann var að ryðja úr sér
bumunni voru fundir haldnir
víðsvegar um landhelgismál-
ið, — en um það þagöi lækn-
irinn, eða heldur hann, kanski
að það sé bezta lausnin á
isstjórn landsins veiti togara-
flota Englands in.n á ne'a-
svæði bátanna, loks er þeir
komast á veiðar? Nei, læknir
góður, róðrarbönn og verk-
föll. eru sannarlega s'æm, en
landhelgissvik ílialdsins
hreinn voði. En um svona
smámurii þegir auðv'tað lækn-
irinn!
Já, hann talaði fiálglega
um lýðræði, hann Kolka.
Finnst honum það ekki lýð-
ræðislegt rf ríkisstjórninni að
hundsa allar þær mörgu ó-
skoranir almennings um lard
allt, um að víkja hvergi fyr-
ir Bretum í landhelg:sm.á.linu ?
Finnst ekki Kolka lýðræðis-
legt, clreugilegt og betiulegt
hjá þessum herrum. ofan í
sínar eigin yfirlýsingar og
svardaga í málinu, að verð-
launa nú þá einu þjóð sem
ofbeldi hefur sýnt ofekur í
landhelgismálinu með því að
opna rni allt fyrir henni að
nýju, loksins eftir að v:ð
vorura lausir við hana, eftir
langan ránsferil hennar á ís-
lenzkum fiskimiðum ? Hvar
hefur læknirinn heyrt um
annað eins? Finnst honum
þetta ekki stórmannleg fram-
koma af skurðgoðumm sin-
um?
Það þarf nnumast að taka
það fram, að í Vestmannaeyj-
um býr dugleg verfeamanna-
og kvenna stétt og vaskir
sjómcnn Og þó Kolka sé að
sletta skít í þetta fclk frarami
fyrir eyrum landsmanna, þá
breyt:r það ekki staðreynd-
um. Og þótt þetta fólk sé
auðvirðilegt í augum Kolka
myndi ekkert af því láta hafa
sig til þeirrar óhæfu er Kolka
gerði hér um árið er hann
fór í sitt fræga tfyrirlestra-
ferðalag.
Mig stórfurðar á aS lækn-
irinn skuli nú fyrst vera að
lesa Völuspá (svo lærður
maður), þnA mætti æt.la að
hún væri r.ýkomin út; það er
e:ns og hann hafi fyrst í
gær heyrt eitthvað um goða-
fræðina, enda rauk liann nið-
ur á náströnd eftir nð hann
var húinn að gusa v'iir okk-
ur hér. — og fór veT á því.
27/2 1961.
Verkamannskona
í Vestmannaey.jum. J
Píenótcnleikar Rögnvolcís
Rögnvaldur Sigurjónsson
fyllti Þjóðleikhúsið á föstu-
dagskvöldið, er hann, kom þar
fram fyrir höfuðstaðarbúa
enn að nýju með efnismikla
hljómleikaskrá, sem hann
gerði ágæt skil, evo sem
vænta mátti.
1 fyrsta viðfangsefninu,
hinni undurfögru cis-moll-
eónötu Beethovens (svonefndri
Tunglskinssónötu), náði
píanóleikarinn sér að vísu
eklci í fulla hæð, svo að
flutningurinn varð ekki í
heild sinni alveg sannfærandi,
einkum í tveim fyrstu þátt-
unum, þrátt fyrir snjöll og
sköruleg tilþrif víða. Hin
mikla C-dúrfantasía Schuberts
var næsta viðfangsefnið (oft-
ast nefnd „Wanderer“-fanta-
sía, eins og fyrrnefnd sónata
skírð af öðnim en höfundi
sínum, nafnið dragið að því,
að Schubert notar brot úr
kunnu sönglagi sínu að uppi-
stöðu í hæga þáttinn cg sem-
ur raunar allt verkið upp rir
frumhugsun þessa brots). Um
þetta meistaraverk hefur
stundum verið á það bent, að
jaað sé eitt af örfáum verkum
Schuberts, er samið sé í stíl,
þar sem sérstök rækt sé lögð
við glæsitækni („virtuositet").
Og í þessu örðuga viðfangs-
efni sýndi Rögnvaldur vissu-
lega líka getu sína á mjög
glæsilegan hátt. Það er mikið
afrek að skila þessu tónverki,
eins og þama var gert. Hið
sama má segja um leik hans
í Liszt-lögunum og þá sér í
lagi Mefistó-valsinum. Mjög
vel tókst einnig til um flutn-
kig á lögum eftir Debussy og
Skrjabín. (Fráleitt er að staf-
setja nafn rússneska tón-
skáldsins upp á frönsku, eins
og gert er í efnisskránni.
Stafsetningin „Scria>bine“ á
að hjálpa Frökkum til að
bera nafnið rétt, fram, en er
auðvitað til þess fallið að
villa um fyrir íslenidingiun).
Listamaðurinn foætti nokkr-
um failega leiknum aukalög-
um við efnisskrána. Honum
var forkunnarvel tekið, svo
sem vert var. B.F.
(í vandamálm Eyjafoúa að rík-